Του Δημήτρη Μάρδα*
Στο προς ψήφιση φορολογικό νομοσχέδιο υπάρχουν τρία άρθρα που αναφέρονται στην ενέργεια. Ειδικότερα, το Αρθρο 21 αναφέρεται στα μέτρα δέουσας επιμέλειας των εταιρειών εμπορίας του ν. 3054/2022, επικεντρώνοντας την προσοχή του μόνο στα πρατήρια καυσίμων.
Το Αρθρο 22 αναφέρεται στη νόθευση των καυσίμων και πάλι επικεντρώνει την προσοχή του στα πρατήρια καυσίμων. Τέλος, το Αρθρο 23 αναφέρεται στον έλεγχο των συστημάτων εισροών-εκροών, επιβάλλοντας ποινές μόνο στις εταιρείες καυσίμων. Οι εταιρείες πληροφορικής ή όποιοι άλλοι εκτός του χώρου διάθεσης των καυσίμων καταδολιεύουν το σύστημα παραμένουν εκτός των προβλεπόμενων ποινών.
Ολα τα μέτρα των Αρθρων, ιδίως του 21 και του 22, του νέου προς ψήφιση νόμου επικεντρώνονται στα πρατήρια καυσίμων. Σημειώνεται ότι προβλήματα εξακολουθούν να υφίστανται με το ναυτιλιακό καύσιμο, τις εικονικές εξαγωγές κ.λπ. (βλ. αναλυτικότερα παλαιότερη μελέτη μας )
Το κράτος, αν και γνωρίζει τον ένοχο στον χώρο του λαθρεμπορίου των καυσίμων, είτε καθυστερεί, είτε δεν κάνει ό,τι οφείλει. Παρεμβάσεις με προτεινόμενα μέτρα των δύο ομοσπονδιών των πρατηριούχων, του ΠΟΠΕΚ και του ΟΒΕ, εξακολουθούν να υφίστανται σε ό,τι δεν έχει διορθωθεί. Αυτοί είναι οι κύριοι παίκτες της αγοράς και οι καλοί γνώστες τού υπό εξέταση θέματος όπως φυσικά και η κάθε κυβέρνηση που γνωρίζει τι συμβαίνει στον εν λόγω χώρο, δηλαδή στα διυλιστήρια, στις εταιρείες εμπορίας, στα βυτιοφόρα και στα πρατήρια καυσίμων.
Η εποπτεία στον κλάδο οφείλει να ασκείται και στις εταιρείες εμπορίας καυσίμων. Τα βυτιοφόρα όφειλαν εδώ και καιρό να φέρουν GPS αλλά δεν το έχουν κάνει όλα ακόμη. Τα προτεινόμενα λοιπόν μέτρα στα Αρθρα 21 και 22 κακώς επικεντρώνονται μόνο στον τελευταίο κρίκο της αλυσίδας της αξίας αυτής, δηλαδή στα πρατήρια καυσίμων.
Υπάρχει ενίοτε καταδολίευση του συστήματος εισροών-εκροών. Τιμωρούνται κατά το Αρθρο 23 οι φέροντες το καταδολιευμένο αυτό σύστημα και εκεί σταματά ο μηχανισμός εποπτείας. Κάποια όμως εταιρεία πληροφορικής ή κάποιος σχετικός με το αντικείμενο τεχνικός εύλογα παρεμβαίνει στο σύστημα αυτό φέροντας την κύρια ευθύνη για την καταδολίευσή του. Ποια η απάντηση του κράτους;
Τέλος, σημειώνεται το εξής: Ζητήθηκε να έχουν ταυτότητα οι δεξαμενές καυσίμων με μία από τις τρεις ΚΥΑ του Δεκεμβρίου του 2015, που με μεγάλη καθυστέρηση (από το 2002) έβαζαν σε μια πρώτη τάξη το όλο σύστημα. Πόσο δύσκολη είναι η σύλληψη των μη δηλωμένων παράνομων δεξαμενών; Δεν πωλούν καρφίτσες οι ιδιοκτήτες τους, αλλά καύσιμα με όγκο και οσμή.
Τα πανεπιστημιακά συγγράμματα σε όλον τον κόσμο σημειώνουν ότι κύριος περιορισμός στην αναπτυξιακή διαδικασία των κρατών και ιδίως αυτών με μη ισχυρό θεσμικό σύστημα είναι οι οικονομικές ελίτ. Μήπως και όλο το κύκλωμα εμπορίας-διακίνησης των καυσίμων στη χώρα μας δεν ξεφεύγει από αυτόν τον κανόνα;
*Καθηγητής Τμήματος Οικονομικών Επιστημών ΑΠΘ, πρ. αν. υπουργός Οικονομικών
