Του Άγη Βερούτη
Σε συνομιλία που είχαμε τις προάλλες για την αγορά με τον Μάκη Σαββίδη, φίλο και αντιπρόεδρο του Εμπορικού Συλλόγου Αθηνών και συνιδρυτή του Greek E-Commerce Association-GRECA, μου εξήγησε ότι οι φετινές εκπτώσεις, του 2023, μέχρι στιγμής τρέχουν με -30% σε σύγκριση με της περσινής χρονιάς. Τα νούμερα τείνουν μάλλον προς να χειροτερέψουν παρά να επανέλθουν μετά την αυγουστιάτικη ραστώνη.
Προσπαθώντας να εξηγήσει τις αιτίες για το αποτέλεσμα αυτό, ανέφερε από τη μια πλευρά τη μείωση του διαθέσιμου εισοδήματος για τους Έλληνες πελάτες, που πλέον βλέπουν μεγαλύτερο ποσοστό του εισοδήματός τους να πηγαίνει σε σουπερμάρκετ, υψηλότερες δόσεις για στεγαστικά και άλλα δάνεια, αλλά και αύξηση των ενοικίων αναντίστοιχη της αύξησης των εισοδημάτων.
Από την άλλη πλευρά, η περσινή ένεση στο εμπόριο προερχόμενη από ξένους τουρίστες υψηλού εισοδήματος που έμειναν πολλές ημέρες στην Ελλάδα, όπως Αμερικανοί και Κινέζοι, δεν επαναλήφθηκε φέτος.
Δεν ξέρω αν πραγματικά οι φετινοί τουρίστες στην Ελλάδα έρχονται με βραχιολάκι all-inclusive, ή αν πάνε σε ένα κατάλυμα AirBnB και δεν βγαίνουν έξω για ψώνια παρά μόνο για σουπερμάρκετ, όπως λέγει ο Μάκης και πολλοί μέσα στην αγορά που παρακολουθούν το θέμα. Ξέρω, όμως, με βεβαιότητα ότι δεν είναι η Ελλάδα μοναδική στη συμπίεση των εισοδημάτων και κυρίως του διαθέσιμου εισοδήματος της μεσαίας τάξης, η οποία κλασικά έρχεται για διακοπές στην Ελλάδα. Τα κατά κεφαλήν έξοδα των τουριστών στην Ελλάδα φέτος θα είναι μειωμένα.
Η συμπίεση της μεσαίας τάξης είναι ένα διεθνές φαινόμενο που οι ανά τον κόσμο κυβερνήσεις προσπαθούν να αντιμετωπίσουν, με μέτρια ως χαμηλή επιτυχία.
Φυσικά, όπως δείχνουν αναλύσεις τόσο από μεγάλους διεθνείς συμβουλευτικούς οίκους, όσο και από ειδικές εκδόσεις στο θέμα του παγκόσμιου εμπορίου, μοιάζει μέρος στις ανεξέλεγκτες αυξήσεις των τιμών να προέρχεται τόσο από τη μείωση της παραγωγής που επέφεραν τα lockdown για τον Κόβιντ 19, όσο και από την ανακατωσούρα που προκάλεσε στις παγκόσμιες αγορές ο πόλεμος της Ρωσίας ενάντια στην Ουκρανία, αλλά και από τις αυξήσεις των επιτοκίων που προέβησαν οι κεντρικές τράπεζες για να αντιμετωπίσουν την υπερβολική ρευστότητα που προκλήθηκε από τον καταρράκτη χρημάτων που έριξαν στο προηγούμενο διάστημα για την αντιμετώπιση των επιπτώσεων των lockdown ή μάλλον για την αποφυγή των επιπτώσεων αυτών.
Μοιάζει να πλησιάζει η στιγμή για μια λιγότερο ελεγχόμενη κατάρρευση των αγορών όπως προβλέπει ο “Mr. Big Short” Μάικλ Μπέρι που προέβλεψε την Παγκόσμια Χρηματοπιστωτική Κρίση του 2008, και τώρα στοιχηματίζει εναντίον του S&P 500 και του Nasdaq.
Ίσως όμως και να κάνουν πίσω οι κεντρικές τράπεζες και να ξαναρχίσουν να μειώνουν τα επιτόκια όπως θα επανέρχεται η παγκόσμια παραγωγική μηχανή πιο κοντά στο 100% της δυναμικής της από το ~70% που βρίσκεται σήμερα.
Σε οποιαδήποτε περίπτωση αναμένεται μια παγκόσμια ύφεση/κρίση που αν και πολυαναμενόμενη ακόμη δεν έχει διαφανεί πλήρως.
Η αλήθεια είναι πως δεν πιστεύω ότι υπάρχουν πολλά πράγματα που μπορεί να κάνει η Ελλάδα για να αποφύγει να παρασυρθεί σε αυτή την παγκόσμια οικονομική περιδίνηση.
Ίσως μόνον αν ξεκινούσε ένα πρωτοφανές στα παγκόσμια χρονικά αντί-υφεσιακό οverdrive μειώσεων φόρων, τεράστιων μεταρρυθμίσεων που πραγματικά να απλουστευτούν η λειτουργία της οικονομίας και προσέλκυσης άμεσων επενδύσεων από το εξωτερικό για την “επαναβιομηχανοποίηση” της οικονομίας.
Δεν θα έβαζα στοίχημα ότι κάτι τέτοιο είναι ανθρωπίνως εφικτό για την παρούσα ή οποιαδήποτε κυβέρνηση δεδομένου του αρτηριοσκληρωτισμού που διαχέεται στις υπηρεσίες του ελληνικού κράτους.
Μάλλον έρχεται correction.
Προσδεθείτε…
Ακολουθήστε τον Άγη Βερούτη στο twitter: @agissilaos
