Του Άγη Βερούτη
Η πραγματική οικονομία της χώρας έχει μπει σε αναμονή του αποτελέσματος των εκλογών και υπολειτουργεί. Ακόμα και τα σουπερμάρκετ της χώρας έχουν μείωση της τάξεως του 10%. Καταστηματάρχες και μικρομεσαίοι κατά περίπτωση παραπονούνται ότι έχουν πτώση ως και 30% αναλόγως της φύσης της δραστηριότητάς τους. Πλην ίσως λίγων ημερών προ του Πάσχα.
Αντίθετα, ο οικοδομικός κλάδος που είναι προϊόν επένδυσης είτε σε νέα έργα είτε σε ανακαινίσεις, δε βλέπει ακόμα πτώση, καθώς η απόφαση της επένδυσης προηγείται σημαντικά των εργασιών.
Αντίστοιχα και επενδύσεις από το εξωτερικό, που έχουν αποφασιστεί αλλά δεν έχουν ξεκινήσει να υλοποιούνται ακόμη, μπορεί να μπουν σε αναμονή περιμένοντας το αποτέλεσμα των εκλογών.
Οι συναλλαγές αγοράς και ενοικίασης στα ακίνητα καθυστερούν εν αναμονή κάποιας κίνησης προς τα κάτω, αν η ελληνική αγορά επηρεαστεί από την πτώση των ακινήτων των ΗΠΑ. Αν μείνει σταθερή λόγω της αναπήδησης των τιμών της Ελλάδος συγκριτικά με τις άλλες χώρες, τότε θα είμαστε σε καλύτερη μοίρα από τους εταίρους μας.
Φυσικά αν κάποιος ξέρει πότε θα σκάσει η παγκόσμια φούσκα των ακινήτων θα γίνει πολύ πλούσιος, το ίδιο και η παγκόσμια φούσκα κρατικών χρεών που έχουν ξεφύγει στην τελευταία δεκαετία των ποσοτικών χαλαρώσεων. Αν δεν ξέρει, που εδώ που τα λέμε είναι και το πιθανότερο, μάλλον θα υποστεί τη ζημιά που θα υποστούν και όλοι οι υπόλοιποι.
Από την άλλη το κλείδωμα των επιτοκίων τραπεζικού δανεισμού για δώδεκα μήνες από τις τράπεζες, ίσως θα φανεί χρήσιμο στην αγορά για την περίπτωση που συνεχίσει την άνοδο το επιτόκιο ΕΚΤ.
Μοιάζει όμως ότι το στοπ ήρθε κοντά στην κορυφή των επιτοκίων. Αν ανεβάσει ακόμα 25-50 μονάδες βάσης η ΕΚΤ, οι τράπεζες που έχουν έσοδα με επιτόκια αγοράς, αλλά κεφαλαία σχεδόν τσάμπα από τα QE, τις κρατικές επιχορηγήσεις, και την ενίσχυση μέσω αναβαλλόμενης φορολογίας (δηλαδή σχεδόν τσάμπα χρήμα) θα έχουν ιδιαίτερα ενισχυμένη κερδοφορία.
Ίσως αυτό να είναι και θετικό για τις τράπεζες. Όμως το κόστος δανεισμού όπου αυτός είναι εφικτός είναι ακόμη μεγάλο στη χώρα. Σημαίνει ότι μια επιχείρηση για να δανειστεί θα πρέπει να έχει εξασφαλισμένη πρόσθετη κερδοφορία για την επένδυση της μακροπρόθεσμα παραπάνω από το κόστος δανεισμού και επιστροφής του κεφαλαίου στο χρονικό πλαίσιο του δανείου.
Όλα αυτά μαζί δείχνουν ότι, όσο πιο ανασφαλές και απρόβλεπτο είναι το αποτέλεσμα των εκλογών, τόσο η οικονομία φρενάρει. Σε συνδυασμό με τις αυξήσεις 20% στο μισθολογικό κόστος την τελευταία διετία για όσους έχουν μισθωτούς εργαζόμενους (προφανώς όχι συνεργεία και εργολάβους), το μίγμα γίνεται εκρηκτικό.
Όχι αμέσως, όμως!
Με δεδομένο ότι ίσως υπάρχει λίγο λίπος στις μικρομεσαίες επιχειρήσεις από την περσινή χρονιά, μοιάζει να αντέχουν μια σύντομη προεκλογική περίοδο, όπου θα δουλέψουν με χαμηλή ή καθόλου κερδοφορία. Η προοπτική είναι ότι θα επανέλθουν οι τζίροι και η κερδοφορία μετά τις εκλογές, και λόγω τουρισμού ίσως κυκλοφορήσει και λίγο παραπάνω ρευστό.
Όλα αυτά όμως προϋποθέτουν ότι θα υπάρξει επίλυση του θέματος της κυβερνησιμότητας της χώρας σε σύντομο χρόνο. Δύσκολο με 400.000 ψηφοφόρους του 2019 που πέθαναν έκτοτε, και 300.000 νέους ψηφοφόρους 17-21 που θα ψηφίσουν πρώτη φορά τώρα.
Η πιθανότητα η επόμενη κυβέρνηση από τις εκλογές απλής αναλογικής να προκύψει από τερατογένεση μειοψηφικών κομμάτων, από την άκρα αριστερά ως την πατριωτική λαϊκή δεξιά, δεν συμβάλλει στην επαναφορά της αυτοπεποίθησης της αγοράς.
Ειδικά καθώς υπάρχουν σενάρια που θέλουν ΣΥΡΙΖΑ-ΠΑΣΟΚ-ΜέΡΑ25 + Ελληνική Λύση να αθροίζουν πάνω από 151 έδρες στην απλή αναλογική, όσοι έχουν καταλάβει τι μπορεί να εξελιχθεί έχουν αρχίσει να πανικοβάλλονται, ειδικά καθώς ακούγονται ακόμα φωνές που “θέλουν να στείλουν μήνυμα” κυρίως προς το κυβερνών κόμμα.
Δεν υπάρχει λόγος να πανικοβαλλόμαστε ακόμα, καθώς απομένουν σχεδόν 50 μέρες ως τις εκλογές. Πολλά μπορούν να αλλάξουν σε τόσο χρόνο.
Από την άλλη, αρκετοί θυμόμαστε την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ – Μεγαλοοικονόμου – Παπακώστα, και δεν έχουμε τόσο μεγάλη εμπιστοσύνη στα διαρρηγνυόμενα ιμάτια εκάστου ενός εξ αυτών που στην απλή αναλογική θα βρεθούν με 25% περισσότερους βουλευτές, από ότι στις τυχόν δεύτερες εκλογές ενισχυμένης αναλογικής και εκλογικής πόλωσης.
Γνωρίζοντας την σταθερότητα των υποσχέσεων των σημερινών αντιπολιτευτικών δυνάμεων, ίσως και να έπρεπε να πανικοβληθούμε.
Όχι ακόμα, όμως.
Σε περίπου 50 ημέρες!
Τότε…
Ακολουθήστε τον Άγη Βερούτη στο twitter: @agissilaos
