Του Άγη Βερούτη
Η Ευρώπη είναι εκείνη η γεωγραφική τοποθεσία που κατά συνθήκη, όταν τίθενται θέματα ενέργειας, πέφτουν “φάπες”.
Ας μην ξεχνάμε ότι στον Β’ΠΠ η βασική αιτία της επίθεσης της Ναζιστικής Γερμανίας ενάντια στη Ρωσία ήταν η προσπάθεια για την κατάληψη των ενεργειακών αποθεμάτων της δεύτερης.
Η επιβολή κυρώσεων από τη Ρωσία χθες στην Gazprom Germania, οι οποίες μοιάζουν να μειώνουν κατά 25% τις ροές φυσικού αερίου προς τη Γερμανία, αποτελούν πιθανά το προοίμιο για τη χρήση της παροχής ενέργειας προς την Ευρώπη ως όπλο από τη Ρωσία.
Ταυτόχρονα η αυστριακή κυβέρνηση μοιάζει στα πρόθυρα της επίταξης των αποθηκευτικών εγκαταστάσεων της Gazprom εκεί, αν η εταιρεία δεν τις αξιοποιήσει γεμίζοντάς τις με αποθεματική ποσότητα ικανή να εξυπηρετεί την τοπική αγορά και εκείνη των παρακείμενων γερμανικών επαρχιών.
Η κοντινότερη σε εμάς Βουλγαρία ήδη εξαρτάται από την εισαγωγή επαναεριοποιημένου LNG από την Ελλάδα, ενώ στις επόμενες εβδομάδες ίσως ξετυλιχθεί το σχέδιο της Ρωσίας για το πώς θα χρησιμοποιήσει την κάνουλα των ενεργειακών αποθεμάτων της για να μεγιστοποιήσει τα έσοδά της. Ήδη από την αρχή του Οκτωβρίου τα έσοδά της είναι αυξημένα κατά 50% με τις πολύ απλές κινήσεις μείωσης που επέβαλε.
Το ερώτημα είναι κατά πόσον η Ευρώπη θα προλάβει να υποκαταστήσει την εισαγόμενη από τη Ρωσία ενέργεια με άλλες πηγές εγκαίρως, και σίγουρα πριν τον χειμώνα.
Σε κάθε περίπτωση πάντως, οποιοδήποτε ποσοστό αντικατασταθεί φαίνεται ότι θα είναι σε πολύ υψηλότερο κόστος, είτε λόγω ακριβής τιμής εναλλακτικών, είτε λόγω μεταφορικού κόστους.
Ακόμα και αν το ελληνικό κράτος επιδοτήσει την εγκατάσταση όλων των ηλεκτρικών και φυσικού αερίου θερμοσίφωνων της χώρας με ηλιακούς, είναι αμφίβολο ότι τα ανά τη χώρα εργοστάσια παραγωγής ηλιακών θερμοσίφωνων και εισαγωγείς αντιστοίχων εξωτερικού θα μπορέσουν να ανταπεξέλθουν στη ζήτηση ως τον χειμώνα.
Όμως ακόμα και αν αυτό το καταφέρουμε, δεν είναι βέβαιο ότι αυτή η μείωση θα αρκεί για την απεξάρτησή μας, ακόμα και αν ακολουθήσουμε τις υπό συζήτηση συστάσεις της Ευρωπαϊκής Ένωσης για τηλεργασία και μείωση των μετακινήσεων, ακόμα και αν μπει η χώρα ολόκληρη σε μονά-ζυγά, ακόμα και αν τα πλοία και τα αεροπλάνα ξεκινάνε μόνο όταν γεμίσουν σε ελάχιστη πληρότητα 80%. Και μπορούν αυτά να γίνουν ενόσω η χώρα υποδέχεται τουρίστες στις διακοπές τους;
Αμφίβολο.
Η Ευρωπαϊκή Ένωση των 500 εκατομμυρίων ανθρώπων δύσκολα προλαβαίνει ως τον Σεπτέμβρη, που ξεκινάει ο χειμώνας στα βόρεια, να αντισταθμίσει τις επαπειλούμενες ελλείψεις σε ρωσικό φυσικό αέριο και πετρέλαιο. Αν ο στόχος είναι να γίνει σταδιακή απεξάρτηση στην επόμενη τριετία, ας είμαστε πλέον βέβαιοι ότι η Ρωσία ΔΕΝ θα είναι συνεργάσιμη σε αυτή τη διαδικασία της απεξάρτησης.
Επίσης μπορούμε να είμαστε σίγουροι ότι οι κυβερνήσεις των εταίρων (ειδικά των μεγαλύτερων χωρών) θα δυσκολευτούν να πείσουν τους ψηφοφόρους τους να κλείνουν τη θέρμανση το βράδυ προκειμένου να περισσεύει φυσικό αέριο ή πετρέλαιο για τις μικρότερες χώρες. Εδώ που τα λέμε στην προ δεκαετίας κρίση του ευρώ, υπήρχαν πολίτες των χωρών με πλεόνασμα (πχ Γερμανίας) που συμπεριφέρονταν λες και δάνειζαν τις χώρες του νότου από τις αποταμιεύσεις τους, παρά από την παραχώρηση της λειτουργίας της κοινής όλων Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας ως lender of last resort που έδωσε την τελική λύση στο θέμα του χρέους!
Σκεφτείτε τώρα να πεις στον Γερμανό να κάνει ντους με χλιαρό νερό για να μην παγώσει τελείως ο Βούλγαρος ή ο Έλληνας, τί φάπες έχουν να πέσουν…
Εκ των υστέρων αποδεικνύεται περίτρανα πόσο δίκιο είχαν οι Αγγλοσάξωνες που έβλεπαν με καχυποψία την ενεργειακή εξάρτηση των Ευρωπαίων από τη ρωσική ενέργεια.
Δυστυχώς, και τους λιγνίτες να ξαναβάλει μπροστά η Ευρώπη, και τα φωτοβολταϊκά στις ταράτσες να ξεκινήσουμε, και υγροποιημένο αέριο από την Αμερική να φέρνουμε με τις καραβιές, η ρωσική αρκούδα δεν θα καθήσει ήσυχα ως την απεξάρτηση της Ευρώπης από τα ενεργειακά της αποθέματα σε 3-5 ή 10 χρόνια.
Και δεν εννοούμε φυσικά το ότι θα πληρώσουμε σημαντικά υψηλότερο κόστος για όση ενέργεια καταφέρνουμε να αγοράζουμε. Αυτό είναι ξεκάθαρο πλέον.
Εννοούμε ότι πιθανόν να μην βρίσκουμε καν αρκετή για να αγοράσουμε, ακόμη και αν το σύμπαν συνωμοτήσει σε ένα ήπιο χειμώνα φέτος και μια πρώιμη άνοιξη το 2023.
Σταυρόλεξο για γερούς λύτες, πανευρωπαϊκά.
Ακόμα και αν κάποιοι όπως οι Έλληνες το λύσουμε μερικώς λόγω ευελιξίας και κλιματικού πλεονεκτήματος, θα αντέξει η Ενωμένη Ευρώπη τις φυγόκεντρες δυνάμεις εκείνων των χωρών που δεν θα το λύσουν τόσο καλά;
Δυστυχώς, είναι σχεδόν νομοτελειακό ότι θα πέσουν φάπες…
Ακολουθήστε τον Άγη Βερούτη στο twitter: @agissilaos
