Παραθέτουμε κατωτέρω ἕνα κείμενο μικρό ἀλλά πολυσήμαντο τῶν «Πράξεων τῶν Ἀποστόλων» (10,44-48) πού κάνει λόγο γιά ἕνα θαυμαστό γεγονός πού ἔλαβε χώρα κατά τήν ὁμιλία τοῦ Ἀποστόλου Πέτρου στήν Καισάρεια καί στήν οἰκία τοῦ ἑκατόνταρχου Κορνηλίου:
44. «Ἔτι λαλοῦντος τοῦ Πέτρου τά ρήματα ταῦτα ἐπέπεσε τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἐπί πάντας τούς ἀκούοντας τόν λόγον».
Ὑπογραμμίζουμε τό «ἔτι λαλοῦντος τοῦ Πέτρου» καί τό «ἐπέπεσε τό Πνεῦμα τό ἅγιον ἐπί πάντας τούς ἀκούοντας». Καί συνεχίζουμε τήν παράθεση:
45. «Καί ἐξέστησαν οἱ ἐκ περιτομῆς πιστοί ὅσοι συνῆλθον τῷ Πέτρῳ, ὅτι καί ἐπί τά ἔθνη ἡ δωρεά τοῦ Ἁγίου Πνεύματος ἐκκέχυται·».
Ὑπογραμμίζουμε τό «ἐξέστησαν οἱ ἐκ περιτομῆς πιστοί». Καί σέ τί συνίστατο ἡ ἔκπληξη τῶν πιστῶν Ἰουδαίων;
46. «Ἤκουον γάρ αὐτῶν λαλούντων γλώσσαις καί μεγαλυνόντων τόν Θεόν».
Ἐδῶ ὑπογραμμίζουμε ἰδιαιτέρως τό θαυμαστό γεγονός τῆς γλωσσολαλιᾶς τό «λαλούντων γλώσσαις». Καί συνεχίζει τό κείμενο:
47. «Τότε ἀπεκρίθη ὁ Πέτρος· μήτι τό ὕδωρ κωλῦσαι (= νά ἐμποδίσει) δύναταί τις τοῦ μή βαπτισθῆναι τούτους, οἵτινες τό Πνεῦμα τό Ἅγιον ἔλαβον καθώς καί ἡμεῖς;».
Ὑπογραμμίζουμε τό «τότε ἀπεκρίθη ὁ Πέτρος». Ἴσως τοῦ ὑποβλήθηκε ἤ προέβλεψε σχετική ἐρώτηση. Καί ἀμέσως:
48. «Προσέταξέ τε αὐτούς βαπτισθῆναι ἐν τῷ ὀνόματι τοῦ Κυρίου. Τότε ἠρώτησαν (= παρεκάλεσαν) αὐτόν ἐπιμεῖναι ἡμέρας τινάς».
Ὑπογραμμίζουμε καί τονίζουμε τό «προσέταξε» καί τό «ἠρώτησαν αὐτόν ἐπιμεῖναι».
Στήν περιεκτική αὐτή διήγηση εὐθύς ἐξ ἀρχῆς κάνει ἐντύπωση καί προξενεῖ τό ἐνδιαφέρον τοῦ ἀναγνώστη τό γεγονός ὅτι οἱ ἀκροατές τοῦ λόγου τοῦ Πέτρου καίτοι δέν εἶχαν βαφτισθεῖ, ὅμως ἔλαβαν τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τίς δωρεές Του, ἐν ἀντιθέσει μέ τήν περίπτωση τῶν Σαμαρειτῶν, τῶν βαφτισμένων ἀπό τόν Φίλιππο, οἱ ὁποῖοι ἄν καί εἶχαν βαφτισθεῖ, ὅμως δέν εἶχαν λάβει τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Χρῖσμα (πρβλ. Πράξ. 8,14-17). Ἀνεξιχνίαστες οἱ βουλές τοῦ Θεοῦ, ὅμως φανερά εἶναι Αὐτοῦ τά ἔργα καί συγχρόνως φωτεινά καί διαφωτιστικά.
Καί τά ἔργα Αὐτοῦ εἶναι φανερά, γιατί γίνονται ἀντιληπτά καί ἀπό τούς ἀνθρώπους, οἱ ὁποῖοι ἔχουν ἀνοιχτά καί τά μάτια τους καί τά αὐτιά τους στά θαυμαστά Του ἔργα πού ἐπιτελοῦνται στούς συνανθρώπους τους καί ἄς εἶναι ἄλλης φυλῆς ἤ παραδόσεως ἤ ἔθνους. Ἔτσι καί ἐδῶ οἱ ἐξ Ἰουδαίων Χριστιανοί διαπίστωσαν τή γλωσσολαλιά τῶν ἐξ ἐθνῶν, τῶν ἐθνικῶν, ἀκροατῶν τοῦ ἀποστόλου.
Καί ὄχι μόνον διαπίστωσαν, ἀλλά καί ἀναγνώρισαν τήν δοθεῖσα σ’ αὐτούς χάρη τοῦ Ἁγίου Πνεύματος. Αὐτή ἡ πράξη τους ἐπιβεβαιώνεται καί ἀπό τό γεγονός ὅτι δέν ἔφεραν ἀντίρρηση, ὅταν ὁ Ἀπόστολος Πέτρος ἀπάντησε («ἀπεκρίθη»), «ἀνταπεκρίθη», στήν ἔκπληξή τους καί στόν θαυμασμό τους καί ἐν συνεχείᾳ ἔθεσε τό ζήτημα τῆς βαπτίσεώς τους μέ τό ἐρώτημα, ἄν μπορεῖ κανένας νά ἐμποδίσει αὐτούς νά βαπτισθοῦν ἤ νά τό παραμελήσουν καί ἐπιπλέον ὅταν «προσέταξε» νά βαπτισθοῦν.
Βεβαίως ἴσως νά μήν ἔφεραν ἀντίρρηση καί νά ἀναγνώρισαν τά γενόμενα οἱ πιστοί, γιατί καί ὁ Πέτρος ἀκολούθησε πιστά τούς λόγους τοῦ Χριστοῦ καί τήν τάξη τῆς Ἐκκλησίας νά βαπτίσει τούς ἐξ ἐθνῶν αὐτούς χριστιανούς.
Ἴσως μόνο ἐδῶ τεθεῖ ἕνα ἐρώτημα, γιατί διέταξε νά βαπτισθοῦν καί δέν τό ἔπραξε ἀμέσως ὁ ἴδιος. Ἐν πρώτοις δέν μποροῦμε νά ἀποκλείσουμε ὅτι τό ἔπραξε καί ὁ ἴδιος. Ἀλλά προφανῶς δέν τό ἔπραξε ἀμέσως, γιατί ἴσως θά ἔπρεπε νά κατηχηθοῦν ἀκόμη τόν λόγον τοῦ Κυρίου, ὁπότε δέν θά εἶχε πρόγραμμα νά μείνει περισσότερο στόν τόπο τους. Ἴσως μάλιστα κοινοποίησε καί τήν πρόθεσή του αὐτή καί γι’ αὐτό τόν παρεκάλεσαν νά παραμείνει ἀκόμη μερικές ἡμέρες στήν πόλη τους. Λέει χαρακτηριστικά ὁ στίχος 48: «Τότε ἠρώτησαν αὐτόν ἐπιμεῖναι ἡμέρας τινάς». Ἴσως ἤθελαν γιά σιγουριά ὁ ἑκατόνταρχος Κορνήλιος καί οἱ περί αὐτόν νά παραμείνει κοντά τους ἀκόμη, γιά νά ἐπιβλέπει καί νά ἐπιστατεῖ στήν πραγματοποίηση καί τῆς βαπτίσεώς τους καί τῆς πλήρους ἐντάξεώς τους στό σῶμα τῆς Ἐκκλησίας.
Καί αὐτό μέν ἔπραξαν οἱ τότε χριστιανοί καί αὐτό παρεκάλεσαν. Μήπως, λοιπόν, καί σήμερα αὐτό πρέπει νά γίνεται καί στό οὐκρανικό καί στά ἄλλα σχετικά ζητήματα; Νά ἐπιβλέπουν καί νά ἐπιστατοῦν οἱ κανονικοί διάδοχοι τῶν ἀποστόλων στή διάδοση καί στήν τήρηση τῶν λόγων τοῦ Χριστοῦ καί στή διατήρηση τῆς τάξεως καί τῶν κανόνων τῆς Ἐκκλησίας, ἀντί νά ἀποβλέπουν σέ πρωτοκαθεδρίες καί πρωτεῖα; Τότε ἀσφαλῶς θά ἔχουν καί τήν ἀποδοχή καί τήν ἀναγνώριση τοῦ πληρώματος τῆς Ἐκκλησίας ἀπό κάθε φυλή καί χώρα, ἔθνος καί γλῶσσα.
Πάντως βλέπουμε ὅτι ὁ ἀπόστολος Πέτρος παρ’ ὅλο τό θαυμαστό ἐκ μέρους τοῦ Ἁγίου Πνεύματος γεγονός τῆς γλωσσολαλιᾶς δέν παραθεώρησε οὔτε παρέλειψε οὔτε ὑποτίμησε τό μυστήριο τοῦ βαπτίσματος, ἀλλά ἔδωσε καί διαταγή νά τελεσθεῖ, ὄχι ἁπλή ὑπόδειξη. Ὁ Οἰκουμένιος Τρίκκης γράφει: «Καί οὐκ εἶπε· Τίς ἡ τοῦ ὕδατος χρεία, τοῦ ἁγίου Πνεύματος ἐπιπεσόντος (= ἐπελθόντος) αὐτοῖς; Ἤδει (= ἐγνώριζε) γάρ (ὁ Πέτρος), ὅτι θεῖα τελεῖται ἐν αὐτῷ σύμβολα, τάφος καί νέκρωσις καί ἀνάστασις καί ζωή». Καί προσθέτει σ’ αὐτά ὁ καθηγητής Παναγιώτης Τρεμπέλας: «Ἐφ’ ὅσον τό βάπτισμα καθωρίσθη ὑπό τοῦ Χριστοῦ ὡς ἡ θύρα, διά τῆς ὁποίας ὁ πιστός εἰσάγεται εἰς τήν ἐκκλησίαν, καί ὡς τό σύμβολον τῆς σταυρώσεως ἡμῶν καί συναναστάσεως μετά τοῦ Χριστοῦ . . . εἴμεθα ὑποχρεωμένοι ὑπό οἱασδήποτε περιστάσεις καί ἄν εὑρεθῶμεν, νά συμμορφωθῶμεν πρός τήν ἐντολήν τοῦ Κυρίου» (Ὑπόμνημα εἰς τάς Πράξεις τῶν Ἀποστόλων, Ἀθῆναι 1955, σελ. 337).
Εἴπαμε πιό πάνω «ὅτι οἱ ἀκροατές τοῦ λόγου τοῦ Πέτρου καίτοι δέν εἶχαν βαφτισθεῖ, ὅμως ἔλαβαν τό Ἅγιο Πνεῦμα καί τίς δωρεές Του, ἐν ἀντιθέσει μέ τήν περίπτωση τῶν Σαμαρειτῶν, τῶν βαφτισμένων ἀπό τόν Φίλιππο, οἱ ὁποῖοι ἄν καί εἶχαν βαφτισθεῖ, ὅμως δέν εἶχαν λάβει τά χαρίσματα τοῦ Ἁγίου Πνεύματος, τό Χρῖσμα». Τό σημαντικό ὅμως ἐπί τοῦ προκειμένου εἶναι ὅτι, παρά τήν ἀντίθετη πορεία τῶν διαδραματιζομένων στίς δύο περιγραφές, τό κοινό σημεῖο, τό ὁποῖο ἀποτελεῖ καί ἀποστολική παράδοση καί ἐπιταγή, εἶναι τό γεγονός ὅτι οἱ ἀπόστολοι δέν παραμελοῦσαν τά μυστήρια καί τούς θεσμούς πού ἡ κεφαλή τῆς Ἐκκλησίας τούς παρέδωσε. Ὀρθῶς, λοιπόν, τονίζουν τά ἀνωτέρω καί ὁ Οἰκουμένιος Τρίκκης καί ὁ Παν. Τρεμπέλας.
Αὐτά καί ἐπί τῇ εὐκαιρίᾳ τοῦ ἑορτασμοῦ τῆς Πεντηκοστῆς καί τῆς ἑορτῆς τοῦ Ἁγίου Πνεύματος μέ τήν ταπεινή «ἐρώτησιν (= παράκληση)» πρός τούς σημερινούς διαδόχους τῶν ἀποστόλων ἐάν ἀκολουθοῦν τόν ἀπόστολο Παῦλο, ὅταν τούς ὑποδεικνύει καί λέει: «Προσέχετε οὖν ἑαυτοῖς καί παντί τῷ ποιμνίῳ, ἐν ᾧ ὑμᾶς τό πνεῦμα τό ἅγιον ἔθετο ἐπισκόπους, ποιμαίνειν τήν Ἐκκλησίαν τοῦ Κυρίου καί Θεοῦ, ἥν περιεποιήσατο διά τοῦ ἰδίου αἵματος» (Πράξ. 20,28).
Παναγιώτης Ἰ. Μπούμης
Ὁμότ. Καθηγητής Παν/μίου Ἀθηνῶν
