Η Σίλα Μπενχαμπίμπ, μία από τις κορυφαίες και δημοφιλέστερες πολιτικές φιλοσόφους του κόσμου, μιλά στο Protagon για τους πρόσφυγες και τους μετανάστες – Πώς μπορούμε να τους εντάξουμε – Γιατί δεν γίνεται να σταματήσουν οι ροές στο Αιγαίο – Τι λέει για τον Ερντογάν
«Πώς να ηρεμήσει ο νους μ’ ένα σεντόνι / πώς να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά», έγραφε το 1982 ο Αλκης Αλκαίος. Το δίστιχο από το «Ερωτικό» είναι αυτό που στριφογυρνά στο κεφάλι μου εδώ και κάποιες ώρες. Από την στιγμή που συναντηθήκαμε με τη Σίλα Μπενχαμπίμπ* και μετά από, σχεδόν ένα δίωρο συζήτησης μαζί της νομίζω πως η απάντηση σε όλα τα ερωτήματα που αφορούν το Προσφυγικό κρύβονται στους στίχους που μελοποίησε ο Θάνος Μικρούτσικος.
Είναι αδύνατον να διακόψεις τη μετανάστευση, όπως είναι αδύνατον να δεθεί η Μεσόγειος με σχοινιά. Είναι αδύνατον να σταματήσεις έναν πρόσφυγα ή έναν οικονομικό μετανάστη από το να εγκαταλείψει την κόλαση της χώρας του. Μπορεί να είναι εφικτό να μην τον αφήσεις να φτάσει σε ένα συγκεκριμένο μέρος, αλλά δεν γίνεται να τον κρατήσεις δέσμιο της ίδιας της πραγματικότητας που βιώνει σε ένα κράτος που βομβαρδίζεται συνεχώς.
Φυσικά, η Σίλα Μπενχαμπίμπ δεν το είπε ακριβώς έτσι. Εξάλλου, αγνοεί το ελληνικό τραγούδι. Ωστόσο, το εννόησε. Η καθηγήτρια Πολιτικής Επιστήμης και Φιλοσοφίας του Yale ήταν απόλυτη. «Σε μία εποχή που το κεφάλαιο, η πληροφορία, η είδηση, τα ηλεκτρονικά δεδομένα, το ίδιο το χρήμα κινούνται με τέτοια ταχύτητα δεν μπορείς να σταματήσεις τον βασικό υπεύθυνο πίσω απ’ όλα αυτά να κινείται. Δεν γίνεται να σταματήσει ο άνθρωπος να μετακινείται, να μετακομίζει και να μεταναστεύει», λέει κοιτώντας τον φακό της κάμερας του protagon.gr, ο οποίος εκείνη την ώρα εστιάζει στα γκρίζα σύννεφα πάνω από την Ακρόπολη. Η αμερικανή φιλόσοφος ήρθε την προηγούμενη εβδομάδα στη χώρα μας, καλεσμένη του Harvard Business School Club of Greece και του δικτύου Αλληλεγγύη-Solidarity Now για να μιλήσει για το Προσφυγικό και για τον τρόπο με τον οποίο μπορεί να δοθεί μία λύση στα ζητήματα που έχουν προκύψει με τις αυξημένες μεταναστευτικές ροές. Αυτό που κάνουμε κάτω από τον μουντό αθηναϊκό ουρανό είναι περισσότερο συζήτηση, παρά συνέντευξη. Το γιατί το ξεκαθαρίζει η ίδια με μία ατάκα της, στη ροή του λόγου: «Δεν έχω μαγικές λύσεις να προτείνω. Δεν ξέρω πραγματικά τι μπορεί να γίνει, είναι ζητήματα τόσο δυναμικά που ό,τι και να σχεδιάσει ένα κράτος μετά από λίγες ώρες μπορεί να αλλάξουν δραματικά τα δεδομένα και να μην έχουν νόημα τα σχέδια».
Τη ρωτώ για το κατά πόσο μπορεί να εφαρμοστεί και στην Ελλάδα αυτό που γίνεται στην Ιταλία.Ο Ματέο Ρέντσι έχει καταρτίσει σχέδιο μετεγκατάστασης προσφύγων σε χωριά που αντιμετωπίζουν δημογραφικό πρόβλημα και που κινδυνεύουν με ερήμωση.
«Σε γενικές γραμμές μπορεί να είναι μία λύση. Η κατεύθυνση που συνήθως φέρνει και τις αποτελεσματικότερες λύσεις είναι αυτή της ομαλής ένταξης», λέει η Μπενχαμπίμπ, ωστόσο δεν ξέρει κατά πόσο τα τόσο μικρά και ερημωμένα χωριά είναι το κατάλληλο περιβάλλον για τους πρόσφυγες. Τι προτείνει; Θα το δείτε στο παρακάτω βίντεο:
Τάκης Καραγιάννης
protagon.gr
