Η συμφωνία για το τρίτο πρόγραμμα χρηματοδοτικής υποστήριξης της χώρας μας εξακολουθεί να είναι πολύπλοκη υπόθεση με μεγάλα εμπόδια ενόψει. Και μπορεί να μην έχει ξεδιαλύνει η εικόνα για την πολιτική κατάσταση στη χώρα και την κυβέρνηση που θα αναλάβει να εφαρμόσει τα μέτρα που θα περάσουν απ’ την Βουλή, θολό παραμένει το τοπίο και απ’ την πλευρά των δανειστών.
Ιδίως μετά τη δημοσιοποίηση από το ΔΝΤ της επικαιροποιημένης έκθεσης βιωσιμότητας του ελληνικού χρέους που ρίχνει σκιά στο εάν τελικά το Ταμείο θα εισέλθει στο νέο πρόγραμμα και χρηματοδοτικά όπως θέλουν οι Ευρωπαίοι.
Και αυτό καθώς με βάση το καταστατικό του, το ΔΝΤ δεν μπορεί να λάβει μέρος στην διάσωση μιας χώρας αν το χρέος της δεν θεωρείται βιώσιμο και δεν υπάρχει η προοπτική να επιστρέψει στις αγορές ομολόγων για χρηματοδότηση και αυτή τη φορά, όπως φαίνεται, δεν θα κάνει τα “στραβά μάτια” όπως συνέβη τις προηγούμενες δύο φορές.
Όπως έγινε γνωστό ο σχεδιασμός των Ευρωπαίων είναι από τα 86 δισ. ο ESM να βάλει μόνο 40 – 50 δισ. και για τα υπόλοιπα να υπάρξει συνεισφορά του Ταμείου (εκκρεμούν 16 δισ. από το υφιστάμενο πρόγραμμα που λήγει το Μάρτιο και προσδοκάται να υπάρξει ένα ακόμα).
Ωστόσο με τη νέα έκθεση του το ΔΝΤ ζητά ουσιαστικά απ’ τους Ευρωπαίους να υπάρξει γενναία ελάφρυνση του χρέους προκειμένου να συμμετάσχει στη χρηματοδότηση.
Μάλιστα προτείνει και τρεις επιλογές με τις οποίες θα μπορούσε να γίνει κάτι τέτοιο:
* 30ετή περίοδο χάριτος και επιμηκύνσεις διάρκειας για πολλά χρόνια, στα παλιά αλλά και τα νέα δάνεια που θα πάρει η χώρα.
* Κούρεμα των χρεών.
* Ενίσχυση της Ελλάδος με «μεταφορές πόρων» για να καλύπτει τις ανάγκες της (θέμα που όπως το κούρεμα είναι ταμπού για τα βόρεια κράτη της ευρωζώνης).
Ωστόσο οι Γερμανοί αν και θεωρούν τη συμμετοχή του ΔΝΤ στο νέο πρόγραμμα απαραίτητη, δεν θέλουν κούρεμα, ούτε να συζητήσουν τώρα επιμηκύνσεις κ.λπ. Πιθανώς λοιπόν να δημιουργηθεί ζήτημα.
Και με δεδομένο ότι τις επόμενες τέσσερις εβδομάδες θα είναι σε εξέλιξη οι διαπραγματεύσεις για την κατάληξη στο τρίτο πακέτο είναι πιθανό λοιπόν ότι η Γερμανία και οι άλλες σκληροπυρηνικές χώρες θα πιέσουν για ακόμη σκληρότερα μέτρα, και στόχους προκειμένου να φαίνεται βιώσιμο το χρέος.
Μόνο που το ΔΝΤ στην έκθεση του αμφισβητεί ανοικτά το κατά πόσον είναι πολιτικά εφικτό να έχει η χώρα πλεονάσματα ύψους 3,5% για δεκαετίες.
Όπως μάλιστα παρατηρούν σήμερα οι Financial Times το ΔΝΤ με την έκθεση αυτή “έστειλε το πιο ισχυρό σήμα ότι μπορεί να αποχωρήσει από το νέο ελληνικό πρόγραμμα υποστηρίζοντας ότι το χρέος της χώρας είναι εκτός ελέγχου και οι στόχοι για τα πρωτογενή πλεονάσματα δεν μπορούν να επιτευχθούν”.
Κατά τον Ρόμπερτ Πέστον του BBC η έκθεση που δημοσίευσε χθες το ΔΝΤ είναι εξαιρετικά σημαντική για δύο λόγους.
Πρώτον, θα δυσκολέψει πολύ περισσότερο τα πράγματα για τον Αλέξη Τσίπρα, ο οποίος θα κληθεί να πείσει τη Βουλή των Ελλήνων να ψηφίσει τα επώδυνα μέτρα λιτότητας της συμφωνίας, με αντάλλαγμα την παραμονή στην ευρωζώνη. «Γιατί όμως οι βουλευτές να ψηφίσουν το πακέτο των σκληρών μέτρων όταν ο παγκόσμιος κριτής των οικονομικών πραγμάτων (δηλαδή το ΔΝΤ) δεν πιστεύει ότι θα οδηγήσουν τη χώρα στην ανάκαμψη», διερωτάται ο Βρετανός αρθρογράφος.
Η έκθεση όμως είναι σημαντική και για έναν δεύτερο λόγο: Οι δανειστές – και ιδίως η Γερμανία – εξανάγκασαν την Κυριακή τον Τσίπρα να αποδεχθεί ένα πρόγραμμα με τη συμμετοχή του ΔΝΤ, παρά τις έντονες αντιδράσεις του τελευταίου. Ωστόσο, μετά τη δημοσιοποίηση της έκθεσης του ΔΝΤ, αυτό ακούγεται κάπως αστείο. Με την έκθεσή του, το ταμείο ξεκαθαρίζει για μία ακόμα φορά πως η μοναδική προϋπόθεση για να συμβάλει σε ένα νέο πρόγραμμα διάσωσης θα ήταν να υπάρξει ένα σημαντικό «κούρεμα» του ελληνικού χρέους.
Κάτι που σημαίνει πως η εμπλοκή αυτή ίσως οδηγήσει σε μία καλύτερη λύση για την Ελλάδα επισπεύδοντας τις αποφάσεις για το χρέος. Από την άλλη όμως “πολώνει” και άλλο το κλίμα και κυρίως στη Γερμανία και τους “δορυφόρους” της όπου υπάρχει ένα μεγάλο κομμάτι του πολιτικού τους προσωπικού που θεωρούν πως η καλύτερη λύση για την Ελλάδα θα ήταν ένα Grexit.
Στο πλαίσιο αυτό αποκτά μεγάλο ενδιαφέρον η έκτακτη επίσκεψη του Αμερικανού υπ. Οικονομικών Τζακ Λιου σε Βερολίνο, Παρίσι και Φρανκφούρτη και το ρόλο που θέλουν να παίξουν οι ΗΠΑ στις εξελίξεις.
Το θρίλερ της χρηματοδότησης – γέφυρας
Την ίδια ώρα σε θρίλερ εξελίσσεται και το ζήτημα της χρηματοδότησης – γέφυρας που θα αποτρέψει τη στάση πληρωμών της Ελλάδας στα δάνεια της ΕΚΤ. Υπενθυμίζεται ότι η δόση των 3,5 δισ ευρώ πρέπει να έχει αποπληρωθεί τη Δευτέρα ενώ παραμένουν και 2 δισ ευρώ απ’ τις ληξιπρόθεσμες οφειλές προς το ΔΝΤ.
Από τις επαφές που έχουν υπάρξει έως τώρα δεν φαίνεται να μπορεί να επιτευχθεί εύκολα μία συμφωνία.
Η λύση να δοθεί χρηματοδότηση από το EFSM ήδη δείχνει προβληματική. Το συγκεκριμένο Ταμείο διαθέτει κονδύλια €11,5 δισ. αλλά αποτελεί τμήμα του προϋπολογισμού της Ε.Ε., και θα πρέπει να συμφωνήσουν όλα τα κράτη. Όσα δεν ανήκουν στην Ευρωζώνη αντιτίθενται σε ένα τέτοιο ενδεχόμενο.
Άλλες επιλογές που εξετάζονται είναι να χρησιμοποιηθούν τα κέρδη από τόκους, τα οποία η ΕΚΤ και οι κεντρικές τράπεζες έχουν λάβει από ελληνικά ομόλογα (φτάνουν συνολικά τα €3,2 δισ.). Θα ήταν επίσης δυνατό, ορισμένες χώρες να παράσχουν διμερή δάνεια. Ωστόσο ακόμα δεν υπάρχουν διαβεβαιώσεις για κάτι τέτοιο.
