Σε τροχιά αποσάθρωσης βρίσκεται πλέον η χώρα, μετά και την απόφαση για κλείσιμο των τραπεζών και επιβολή capital controls, η οποία προκάλεσε πανικό. Με ένα σκληρό αλλά και… φοβισμένο διάγγελμα ο Αλέξης Τσίπρας επέμεινε στην απόφαση του για δημοψήφισμα, με κάποιους να διαβλέπουν μια προσπάθεια η κυβέρνηση να «εκβιάσει» μια καλύτερη πρόταση από τους εταίρους, ενώ άγνωστο είναι το αν θα γίνει εν τέλει μια τελευταία προσπάθεια γεφύρωσης του χάσματος κυβέρνησης-εταίρων.
Οι εικόνες στην τηλεόραση ήταν απολύτως ενδεικτικές του ότι η κυβέρνηση είχε απολέσει πλήρως τον έλεγχο. Οι πληροφορίες από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας που συνεδρίασε στο υπουργείο Οικονομικών προκάλεσαν απόλυτο πανικό, την ώρα που η κυβέρνηση απουσίαζε πλήρως. Μόνο ο πρωθυπουργός στο διάγγελμά του κατάφερε να αναφέρει πως καταθέσεις-μισθοί-συντάξεις είναι διασφαλισμένα, όμως αυτή η αποστροφή του δεν στάθηκε ικανή να αποτρέψει τον πανικό που ακολούθησε. Ουρές στα ATM, ουρές στα βενζινάδικα, απόλυτη ανησυχία για τη συνέχεια στον κόσμο, ενώ ενδεικτική ήταν η εικόνα υπουργών να φεύγουν από την πίσω πόρτα του Μαξίμου για να μην πέσουν πάνω στις κάμερες.
Αποχωρήσεις εν κρυπτώ και σιωπή
Ο υπουργός Άμυνας Πάνος Καμμένος, ο υπουργός Περιβάλλοντος και Ενέργειας Παναγιώτης Λαφαζανης ήταν μεταξύ εκείνων των υπουργών που έφυγαν εν τω μέσω της συνεδρίασης του υπουργικού συμβουλίου, αντικείμενο του οποίου ήταν η προετοιμασία της επόμενης μέρας στις ελληνικές τράπεζες.
Η αντίστιξη ήταν απόλυτη. Ενώ την Παρασκευή ένας μετά τον άλλον οι υπουργοί έβγαιναν από την μπροστινή πόρτα του Μεγάρου Μαξίμου και έκαναν χαμογελαστές δηλώσεις στα ΜΜΕ, η εικόνα τα ξημερώματα της Κυριακής ήταν πλήρως αντίθετη. Εν κρυπτώ και παραβύστω υπουργοί έφευγαν από την πίσω πόρτα, ώστε να μη βρεθούν αντιμέτωποι με τους δημοσιογράφους. Ακόμα και μετά το τέλος του υπουργικού συμβουλίου η συντριπτική πλειοψηφία των υπουργών αποχώρησε με αυτοκίνητα, χωρίς να κάνει δηλώσεις, ίσως στην πιο κρίσιμη βραδιά για την Ελλάδα από τη μέρα που ψηφιζόταν το πρώτο Μνημόνιο το 2010.
Μόνο ο αναπληρωτής υπουργός Διοικητικής Μεταρρύθμισης Γιώργος Κατρούγκαλος στάθηκε μπροστά στις κάμερες και δήλωσε πως «οι δανειστές ασκούν ακόμη μεγαλύτερη πίεση, προσπαθούν να ματαιώσουν το δημοψήφισμα. Το δημοψήφισμα είναι τρόπος διαπραγμάτευσης και όχι τρόπος για να φύγουμε από το ευρώ». Αργότερα και ο υπουργός Εξωτερικών Νίκος Κοτζιάς έδωσε το δικό του μήνυμα στο twitter. “Δημοψήφισμα είναι τμήμα διαπραγμάτευσης. Παρά προσωρινές δυσκολίες θα φερει Ελλαδα σε πλεονεκτική θέση.Θα αποτραπεί “ο αιώνας της ταπείνωσης” ανέφερε.
Τι πραγματικά σημαίνουν κλειστές τράπεζες και capital controls
Η κατάσταση πλέον στο ελληνικό τραπεζικό σύστημα είναι εκρηκτική. Πριν από τη συνεδρίαση του Συμβουλίου Συστημικής Ευστάθειας ανώτεροι τραπεζικοί, με τους οποίους το KoolNews.gr επικοινώνησε υπό την προϋπόθεση να μην δημοσιευτεί τίποτα πριν υπάρξουν επίσημες ανακοινώσεις, υποστήριζαν πως τουλάχιστον 2 από τις 4 συστημικές τράπεζες είχαν φτάσει στο απόλυτο κόκκινο και πως χωρίς ελέγχους στα κεφάλαια δύσκολα θα άνοιγαν τη Δευτέρα. Μάλιστα, μετά την απόφαση της ΕΚΤ για διατήρηση του ELA στα επίπεδα της Παρασκευής, οι ελληνικές τράπεζες έχουν ελάχιστη διαθέσιμη ρευστότητα.
Πλέον, οι ελληνικές τράπεζες θα είναι κλειστές μέχρι τις 6 Ιουλίου, σύμφωνα με την Πράξη Νομοθετικού Περιεχομένου προ δημοσιεύτηκε σε ΦΕΚ τα ξημερώματα, ενώ προς ώρας τουλάχιστον δεν τίθεται ζήτημα ασφάλειας των καταθέσεων. Κατά τις πηγές του Μαξίμου, τα ATM θα ανοίξουν τις εργάσιμες ώρες της Δευτέρας, αν και στο ΦΕΚ αναφέρεται πως υπάρχει ένα χρονικό περιθώριο 12 ωρών για τη λειτουργία τους από την ώρα της έκδοσης του ΦΕΚ. Κλειστά και το χρηματιστήριο και η επιτροπή κεφαλαιαγοράς. Σύμφωνα με το ΦΕΚ, ημερήσιο όριο ανάληψης μπαίνει στα 60 ευρώ ανά κάρτα, ενώ ακόμα η χρήση πιστωτικών και προπληρωμένων καρτών επιτρέπεται. Αντίστοιχα, επιτρέπεται και το web banking εντός Ελλάδος
Αξίζει να σημειωθεί βεβαίως πως κάθε μέρα η κατάσταση θα επανεξετάζεται. Έτσι, αρμόδια τραπεζική πηγή ανέφερε πως «δεν είναι σίγουρο τι θα συμβεί την Τρίτη» και αν θα χρειαστούν και κάποιοι άλλοι περιορισμοί. Αυτό θα εξαρτηθεί από τη συμπεριφορά των πολιτών σήμερα.
Είναι πρωτοφανές όμως πως γι’ αυτό το εθνικά κρίσιμο θέμα, κανένας κυβερνητικός αξιωματούχος δεν βγήκε να επιβεβαιώσει ή να διαψεύσει το θέμα, αφήνοντας τον κόσμο να δημιουργεί ουρές ακόμα και εκατοντάδων μέτρων σε ορισμένα ΑΤΜ. Μάλιστα, ήδη ακούγονται σενάρια για την επόμενη μέρα, υπό την αίρεση πως η ΕΚΤ δεν κάνει κάποια «επιθετική» κίνηση, αν βρεθούμε εκτός προγράμματος από την Τετάρτη το πρωί: σε περίπτωσης υπερίσχυσης του ΝΑΙ στο δημοψήφισμα, οι τράπεζες θα μπορούσαν να ξανανοίξουν με μικρότερους ελέγχους κίνησης κεφαλαίων, αν όμως υπερισχύσει το ΟΧΙ, τότε σε ευρωπαϊκούς κύκλους συζητείται πως οι γέφυρες με την Ελλάδα καταρρέουν και πως οι τράπεζες θα μπορούσαν να ανοίξουν με δύο τρόπους: είτε με κούρεμα καταθέσεων, είτε με άλλο νόμισμα! Ειδικά αυτό το σενάριο θα ήθελε να αποτρέψει ο πρωθυπουργός και αυτός είναι και ο λόγος που επανακαταθέτει την πρόταση για παράταση του υφιστάμενου προγράμματος.
Επικίνδυνο τζογάρισμα
Το είχε ήδη υπονοήσει ο Γιάνης Βαρουφάκης το Σάββατο κάνοντας λόγο για αναμονή της κυβέρνησης για επιστροφή των δανειστών στο τραπέζι της συζήτησης. Σε παρόμοιο κλίμα κινήθηκε και ο ευρωβουλευτής του ΣΥΡΙΖΑ Δημήτρης Παπαδημούλης με μήνυμά του στο twitter: «Η έκτακτη σύνοδος κορυφής την Τετάρτη, μπορεί να οδηγήσει σε έντιμο συμβιβασμό και αποφυγή του Grexit. Όπου υπάρχει βούληση, υπάρχει και θέληση».
Αν συνδυάσει κανείς αυτές τις δύο τοποθετήσεις, από κοινού με τις ρήσεις περί «υπερόπλου» αναφορικά με την… απειλή εξόδου μας από το ευρώ, αποκαλύπτεται πως ούτε λίγο ούτε πολύ η κυβέρνηση χρησιμοποίησε το δημοψήφισμα ως μόχλευση για μια καλύτερη πρόταση από τους δανειστές. Αφού υπογραμμισθεί πως έκτακτη σύνοδος κορυφής δεν έχει προγραμματιστεί για την Τετάρτη, η κυβέρνηση εκτιμούσε και εκτιμά πως οι δανειστές, υπό την πίεση που θα ασκηθεί στο ευρώ έναντι του δολαρίου, θα κάνουν υποχωρήσεις και θα κάνουν κάποια καλύτερη πρόταση στην Ελλάδα.
Μόνο που αυτό το σενάριο προσομοιάζει με επικίνδυνο τζογάρισμα, την ώρα που κυριολεκτικά η χώρα βρίσκεται στο χείλος του γκρεμού. Σύμφωνα με πληροφορίες του KoolNews.gr από το Βερολίνο, η Γερμανία δεν επιθυμεί συνέχιση του ελληνικού προγράμματος, αν η κυβέρνηση δεν εγγυηθεί την ομαλή έκβαση του δημοψηφίσματος, άρα την υπερψήφιση του ΝΑΙ. `63
Την ίδια ώρα, λίγο πριν το επιθετικό διάγγελμα Τσίπρα, πηγές των Βρυξελλών έκαναν λόγο για μια προσπάθεια επαναπροσέγγισης με την κυβέρνηση. Βεβαίως, η ίδια θετική διάθεση δεν επαληθευόταν μετά και τη σφοδρή επίθεση του Αλέξη Τσίπρα, όπου έκανε λόγο για εκβιαστική απόφαση του Eurogroup να μην παρατείνει το ελληνικό πρόγραμμα, ώστε να εκβιαστεί η βούληση του ελληνικού λαού. Πάντως, πηγές του Μεγάρου Μαξίμου μετά το υπουργικό συμβούλιο, έδιναν μια αχτίδα αισιοδοξίας πως οι διαπραγματεύσεις δεν έχουν καταρρεύσει, όμως το βασικό σενάριο της κυβέρνησης παραμένει το δημοψήφισμα με εισήγηση για ΟΧΙ-άρνηση δηλαδή επί μιας πρότασης που πλέον έχει φύγει από το τραπέζι.
