Η Θαυμαστή Ανακάλυψη του Πήτερ Ουσπένσκι
Το Νοέμβριο του 1914, ο Πήτερ Ουσπένσκι, πρωτοποριακός στοχαστής και συγγραφέας, επιστρέφει στη Μόσχα, ύστερα από ένα μακροχρόνιο ταξίδι στην Ανατολή αναζητώντας την Ανώτερη Γνώση – ένα «δρόμο» που οδηγεί στο Θαυμαστό, «σε μια πραγματικότητα διαφορετική από το λαβύρινθο των αντιφάσεων στον οποίο ζούμε».
Αν και συνάντησε πολλούς άγιους και σοφούς στην Ινδία, η αναζήτησή του δεν έχει φέρει κάποιο αποτέλεσμα, εντούτοις ο ίδιος νιώθει μια ανεξήγητη βεβαιότητα ότι αυτό που αναζητάει υπάρχει, και μάλιστα στη Ρωσία. Και πράγματι. Ύστερα από διάφορες συγκυρίες, βρίσκει αυτό που εδώ και χρόνια ψάχνει, στο πρόσωπο του Γεώργιου Γκουρτζίεφ.
Η πρώτη τους συνάντηση σε ένα πολυθόρυβο καφενείο, είναι ένα σοκ για τον Ουσπένσκι. Όπως γράφει ο ίδιος, «οι ερωτήσεις μου όχι μόνο δεν τον έφερναν σε αμηχανία, αλλά μου φάνηκε ότι η κάθε απάντησή του είχε μεγαλύτερο περιεχόμενο απ’ αυτό που περίμενα».
Οι δυο τους συνεχίζουν να συναντιούνται και τις επόμενες μέρες στη Μόσχα και αυτό που προκαλεί τη μεγαλύτερη εντύπωση στον Ουσπένσκι είναι πως στα λεγόμενα του Γκουρτζίεφ υπάρχουν ιδέες που δεν μοιάζουν με τίποτε απ’ όσα ο ίδιος ήξερε μέχρι τότε, ιδιαίτερα όσον αφορά στην ανθρώπινη ψυχολογία, έναν τομέα που ο Ουσπένσκι θεωρούσε τον εαυτό του αυθεντία.
Ο Γκουρτζίεφ από την αρχή τονίζει πως ο σκοπός του ανθρώπου πρέπει να είναι η ελευθερία. Όμως για να επιτευχθεί αυτό πρέπει να πάψει να είναι κανείς σκλάβος εσωτερικά και εξωτερικά. Ωστόσο, λέει ο Γκουρτζίεφ, ο άνθρωπος δεν γνωρίζει τον εαυτό του. Είναι μια μηχανή, μόνο που δεν το ξέρει, στην οποία τα πάντα συμβαίνουν. Για να σταματήσει κανείς να είναι μηχανή πρέπει πρώτα απ’ όλα να γνωρίσει τη μηχανή. Και αυτό δεν είναι τόσο απλό. Χρειάζεται να μάθει από εκείνους που ξέρουν… Αν αρχίσει να γνωρίζει τον εαυτό του τότε θα αρχίσει να γίνεται υπεύθυνος για τις πράξεις του, και σταδιακά κύριος του εαυτού του.
Ο Ουσπένσκι τους επόμενους μήνες συνδέεται στενά με τον Γκουρτζίεφ και τον βοηθάει ουσιαστικά ως ο κύριος μαθητής του, να γίνουν γνωστές οι ιδέες του σε κύκλους ανθρώπων σε Μόσχα και Πετρούπολη.
Μέσα στις ομάδες που δημιουργούνται ο Γκουρτζίεφ ξετυλίγει και μεθοδικά μεταδίδει στους μαθητές του τη θεωρία και την πρακτική της διδασκαλίας του, η οποία στοχεύει στην αρμονική ανάπτυξη και ολοκλήρωση του ανθρώπου, και σήμερα είναι γνωστή ως Τέταρτος Δρόμος ή απλά ως Εργασία στον Εαυτό.
Ο Ουσπένσκι αργότερα κατέγραψε όλη αυτή την εμπειρία του καθώς και ένα μεγάλο της διδασκαλίας του Γκουρτζίεφ με αξιοσημείωτη ακρίβεια. Το βιβλίο κυκλοφόρησε δυο χρόνια μετά το θάνατό του, το 1949, με τίτλο Αναζητώντας τον Κόσμο του Θαυμαστού: Αποσπάσματα μιας Άγνωστης Διδασκαλίας, παραμένοντας έως σήμερα ένα από τα πιο κλασικά πνευματικά έργα.
Κυρίως, όμως, είναι ένα από τα ελάχιστα εκείνα βιβλία που πυροδοτεί στον αναγνώστη τη φλόγα της γνήσιας αναζήτησης, ανοίγοντας ένα «παράθυρο» προς έναν κόσμο πραγματικά θαυμαστό…
Γεώργιος Γκουρτζίεφ
Ο Γεώργιος Γκουρτζίεφ (1866-1949) υπήρξε ένας από τους πιο σημαντικούς και με τη μεγαλύτερη επίδραση πνευματικούς οδηγούς του 20ού αιώνα. Η διδασκαλία του –που περιλαμβάνει Ιερούς Χορούς, Μουσική, πρακτική Εργασία στον εαυτό και μια συνολική και ανατρεπτική θεώρηση του σύμπαντος– είναι ένα κάλεσμα για την προσωπική αφύπνιση του σύγχρονου ανθρώπου. Ένα κάλεσμα για την αναζήτηση του αληθινού σκοπού της ανθρώπινης ύπαρξης. Στην πράξη, είναι ένα σύστημα εσωτερικής άσκησης μέσα στην καθημερινή ζωή, που στοχεύει στην αυτοσυνειδησία και στην ελευθερία από το εσωτερικό χάος μέσα στο οποίο ζούμε.
Ταυτότητα της Παράστασης
Σκηνοθετική Επιμέλεια: Αλεξάνδρα Θεολόγου
Συντονισμός & Διασκευή Κειμένου: Στέφανος Ελμάζης
Με τους: Γιώργο Πελέχρα, Μιχάλη Τέζια, Σάββα Ορφανίδη, Μαρία Ιωαννίδου, Σίσσυ Τσιομπάνου, Βούλα Βαρταλά, Δήμητρα Κωτσοπούλου
Μουσική: Γκουρτζίεφ / Ντε Χάρτμαν
Παραγωγή: Κέντρο Γκουρτζίεφ [www.gurdjieff-center.gr]
Το έργο, στην ουσία είναι μια θεατρική αφήγηση του πολύ γνωστού βιβλίου του Πήτερ Ουσπένσκι, Αναζητώντας το Θαυμαστό. Το σενάριο προέκυψε από τα πρώτα κεφάλαια του βιβλίου, θέλοντας να μεταφέρει επί σκηνής την αγωνιώδη αναζήτηση του Ουσπένσκι για ένα νέο δρόμο Γνώσης, τη συνάντησή του εντέλει με τον Γκουρτζίεφ και το ξετύλιγμα βασικών ιδεών της διδασκαλίας του Γκουρτζίεφ, συνδυάζοντας λόγο, μουσική και κίνηση. Ο ήρωας είναι ένας, ο Ουσπένσκι, που αφηγείται την εμπειρία του και τις συζητήσεις του με τον Γκουρτζίεφ, οι θεατές όμως τον βλέπουν στη σκηνή μέσα από επτά πρόσωπα.
Στην πραγματικότητα βλέπει κανείς να ξεδιπλώνεται μπροστά του το αρχέτυπο του αναζητητή στο πρόσωπο του Ουσπένσκι (που παραπέμπει στον ίδιο μας τον εαυτό) και βέβαια ορισμένες από τις ιδέες μιας σπουδαίας εσωτερικής διδασκαλίας.
«Ο Γκουρτζίεφ μου έδωσε πολλές νέες ιδέες και ένα σύστημα που δεν γνώριζα πριν. Μου αποκάλυψε ένα σύστημα γνώσης εκπληκτικό και εντελώς νέο».
Π. Ουσπένσκι
«Ο άνθρωπος κοιμάται. Δεν έχει καθόλου αληθινή συνειδητότητα ή θέληση. Δεν είναι ελεύθερος. Τα πάντα σε αυτόν συμβαίνουν. Ωστόσο, μπορεί να γίνει συνειδητός και να βρει την αληθινή του θέση ως ανθρώπινο ον στη δημιουργία, όμως αυτό προϋποθέτει μια βαθιά εσωτερική μεταμόρφωση»
Γ. Ι. Γκουρτζίεφ
