Ήταν Ιούνιος του 2014, όταν 53 στελέχη του ΣΥΡΙΖΑ, που πρόσκειντο στην ηγεσία και στην τότε Αριστερή Ενότητα του κόμματος, άσκησαν κριτική στις επιλογές της ηγετικής ομάδας. Μετά τις ευρωεκλογές και τις αυτοδιοικητικές εκλογές του ίδιου χρόνου δημοσίευσαν ένα πεντασέλιδο κείμενο στο οποίο επεσήμαναν μεταξύ άλλων πως «στο διάστημα της προεκλογικής περιόδου παροξύνθηκαν φαινόμενα που υπονομεύουν τη συλλογικότητα και τραυματίζουν την “ψυχή” της Αριστεράς. Τόσο η αδρανοποίηση των εκλεγμένων οργάνων κι η ενίσχυση εξωθεσμικών κέντρων αποφάσεων όσο και η αποχαλίνωση του παραγοντισμού και της διγλωσσίας, έπληξαν τη δημοκρατία κι έφθειραν την αποτελεσματικότητα», ανέφεραν τα στελέχη της Κουμουνδούρου.
Το κείμενο αυτό αποτέλεσε τον «προάγγελο» της μετέπειτα κριτικής που επικεντρώθηκε στην πλημμελή λειτουργία του κόμματος και κατά καιρούς επεκτάθηκε στην οικονομική πολιτική, στις υποχωρήσεις που έγιναν με την υπογραφή των μνημονίων, στην αστυνομική βία με την εκκένωση χώρων καταλήψεων, σε πιθανές συνεργασίες, στις σχέσεις με την εκκλησία, αλλά και στις ιδιωτικοποιήσεις.
Μετά την αποσύνδεση των στελεχών της Αριστερής Πλατφόρμας του Παναγιώτη Λαφαζάνη από τον ΣΥΡΙΖΑ οι ενισχυμένοι αριθμητικά «53+» αποτελούν τα τελευταία σχεδόν δυόμισι χρόνια τη βασική έκφραση της «αριστερής συνείδησης» της κυβέρνησης προκαλώντας πολλούς «πονοκεφάλους» στο Μέγαρο Μαξίμου. Αρκετοί θεωρούν, ωστόσο πως αποτελεί το αντίβαρο που χρειάζεται το κόμμα προκειμένου να μην αλλοιωθεί από τις μνημονιακές πολιτικές.
Εκτός από την εφημερίδα “Εποχή” τον τελευταίο ενάμιση χρόνο η κίνηση εκφράζεται διαδικτυακά μέσω της ιστοσελίδας commonality.gr. Κομβικό για την τάση θεωρήθηκε το κείμενο των 11 σημείων που είχε δημοσιευτεί τον Απρίλιο του 2016 στο οποίο μεταξύ άλλων τα στελέχη υπογράμμιζαν πως η Πρωτοβουλία των «53+» απορρίπτει κάθε σκέψη για οικουμενική κυβέρνηση παρότι αναγνωρίζει πως ο ΣΥΡΙΖΑ οφείλει να συνεχίσει να διαδραματίζει πρωταγωνιστικό ρόλο σε επίπεδο διακυβέρνησης. Είχε συζητηθεί πολύ η αναφορά πως «αν συνεχιστούν οι εκβιασμοί και τα πραξικοπήματα από τους “δανειστές”, προτιμάμε να πέσουμε αντιστεκόμενοι ηρωικά από εσωτερική ή εξωτερική τρόικα και όχι ταπεινωτικά από την ίδια την κοινωνία».
Η αιχμή της σημερινής κριτικής, της εσωκομματικής αντιπολίτευσης απέναντι στην κυβέρνηση vεπικεντρώνεται στη διαχείριση του προσφυγικού, στη σχέση με τους ΑΝΕΛ και πρωτίστως στους πλειστηριασμούς.
Τα πρόσωπα των «53+»
Οι ισορροπίες έχουν αλλάξει σε σχέση με το 2014, ενώ πολλά είναι τα στελέχη που δεν παρέμειναν ούτε στον ΣΥΡΙΖΑ, αλλά ούτε και στην τάση. Οι δυο πιο ηχηρές αποχωρήσεις ήταν αυτές του πρώην κυβερνητικού εκπροσώπου Γαβριήλ Σακελλαρίδη και της Βασιλικής Κατριβάνου που τον Νοέμβριο του 2015 και τον Μάιο του 2016 αντίστοιχα παρέδωσαν τη βουλευτική τους έδρα κόβοντας κάθε δεσμό με την Κουμουνδούρου. Στις ηχηρές απουσίες συγκαταλέγεται και ο πρώην γραμματέας της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ Τάσος Κορωνάκης.
Πολύς λόγος γίνεται το τελευταίο διάστημα αν ο Ευκλείδης Τσακαλώτος εξακολουθεί να είναι ο άτυπος επικεφαλής της ομάδας των «53+». Στην τελευταία πανελλαδική σύσκεψη της ομάδας ήταν απών εξαιτίας του ταξιδιού του στη Νέα Υόρκη. Η ιδιότητα του υπουργού των Οικονομικών τον έχει οδηγήσει στο να κρατάει διακριτές αποστάσεις από τις συχνές παρεμβάσεις που λαμβάνουν χώρα. Παρ’ όλα αυτά οι επαφές που έχει με μέλη της κίνησης είναι συχνές με την πλειοψηφία να θεωρεί πως παρά τις σκληρές απαιτήσεις των δανειστών έχει υιοθετήσει το βασικό επιχείρημα της τάσης πως «ο αρχικός επώδυνος συμβιβασμός δεν ήταν στρατηγικός, δεν ήταν μόνιμος, δεν είχε ιδεολογικά χαρακτηριστικά». Η «περιπέτεια» των πλειστηριασμών φαίνεται πως έχει απομακρύνει το τελευταίο διάστημα τις δυο πλευρές με τον Ευκλείδη Τσακαλώτο να προσπαθεί να πείσει την προηγούμενη εβδομάδα τους βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ για την αναγκαιότητα εφαρμογής του μέτρου.
Συνεργαζόμενος, αλλά όχι μέλος της τάσης, είναι όλο το τελευταίο διάστημα ο Νίκος Φίλης που συμμετέχει σε αρκετές από τις συσκέψεις των μελών που συντονίζουν τις δράσεις. Κοντά του είναι και ο κοινοβουλευτικός εκπρόσωπος του ΣΥΡΙΖΑ Νίκος Ξυδάκης, ο οποίος παρευρέθηκε στην πρόσφατη διήμερη πανελλαδική συζήτηση των «53+». Παρά τις συγγενείς απόψεις σε πολλά ζητήματα, στις διεργασίες και στις συσκέψεις που γίνονται δεν συμμετέχει ο υπουργός ΕσωτερικώνΠάνος Σκουρλέτης.
Τυπικά αυτή τη στιγμή από την κοινοβουλευτική ομάδα του ΣΥΡΙΖΑ 12 βουλευτές μετέχουν στην κίνηση, ασχέτως αν δεν είναι όλοι τους ενεργά μέλη. Ευκλείδης Τσακαλώτος, Θεανώ Φωτίου, Τασία Χριστοδουλοπούλου, Θεόδωρος Δρίτσας, Χρήστος Καραγιαννίδης, Αννέτα Καββαδία, Χριστόφορος Παπαδόπουλος, Χρήστος Μαντάς, Ελένη Σταματάκη, Μάκης Μπαλαούρας, Γιώργος Κυρίτσης και Αφροδίτη Σταμπουλή συνθέτουν τη «φωνή» των «53+» μέσα στο Κοινοβούλιο.
Ιδιαιτέρως δυναμική είναι η παρουσία της ομάδας μέσα στην Πολιτική Γραμματεία του κόμματος που χωρίζεται στο Πολιτικό Συμβούλιο (13 μέλη) και στο Εκτελεστικό Συμβούλιο (16 μέλη). Ο Μιχάλης Υδραίος, ο Πάνος Λάμπρου, ο Πέτρος Καλκανδής, η Κατερίνα Κνήτου και η Ερμίνα Κυπριανίδου αποτελούν τον πυρήνα των στελεχών του βασικού οργάνου του ΣΥΡΙΖΑ που όταν συνεδριάζει στην Κουμουνδούρου βάζουν στο τραπέζι τις ενστάσεις τους στις πολιτικές του Μαξίμου.
Από τα 151 μέλη της Κεντρικής Επιτροπής του ΣΥΡΙΖΑ περίπου 30 μέλη απηχούν τις απόψεις των «53+».
Δυο εξωκοινοβουλευτικοί υπουργοί συμμετέχουν στην κίνηση και είναι η υπουργός Εργασίας Έφη Αχτσιόγλου και ο αναπληρωτής υπουργός Οικονομίας Αλέξης Χαρίτσης. Μπορεί η θέση της ως επικεφαλής του γραφείου του πρωθυπουργού στη Θεσσαλονίκη να την έχει απομακρύνει από την τάση, αλλά στους υπογράφοντες του αρχικού κειμένου περιλαμβάνεται και η Κατερίνα Νοτοπούλου. Μέλος των «53+» είναι ο Θεόδωρος Μιχόπουλος που έχει διατελέσει δυο φορές υπεύθυνος του γραφείου τύπου του πρωθυπουργού.
