Το συνέδριο του ΣΥΡΙΖΑ στις 13-16 Οκτωβρίου δεν μπήκε τυχαία «σφήνα» στη διαπραγμάτευση με τους δανειστές. Η περίοδος που θα τρέχει – καλώς εχόντων των πραγμάτων – η δεύτερη αξιολόγηση του μνημονίου και θα ανοίγει ο καυτός φάκελος των εργασιακών, είναι προσεκτικά επιλεγμένη από την κυβέρνηση με στόχο να προστεθεί εμμέσως το κόμμα ως ένας επιπλέον «διαπραγματευτής» στο πύρινο τραπέζι με τους εκπροσώπους της τρόικας.
Θα έχει προηγηθεί η Διεθνής Έκθεση Θεσσαλονίκης και πιθανόν η εκπλήρωση των περισσότερων προαπαιτούμενων της πρώτης αξιολόγησης τον Σεπτέμβριο για την υποδόση των 2,8 δις. ευρώ, και πλέον θα μπαίνουμε στην καρδιά της διαπραγμάτευσης για το χρέος, τα πρωτογενή πλεονάσματα και τα εργασιακά που πιθανόν θα τραβήξουν μέχρι το τέλος του έτους.
Αν ειδικά συμπέσουν ακριβώς οι ημερομηνίες, φανταστείτε τα πολιτικά μηνύματα που θα εκπέμπει εκείνη την περίοδο το πήγαινε – έλα του Ευκλείδη Τσακαλώτου από το Χίλτον στο Τάε Κβο Ντο και πάλι πίσω.
Το συνέδριο του κυβερνώντος κόμματος έχει φυσικά πολύ ευρύτερα πολιτικά χαρακτηριστικά και σημασία από όσο του προσδίδει η ερμηνεία ότι θα αξιοποιηθεί μόνο για να ασκήσει πίεση στο τραπέζι των διαπραγματεύσεων.
Εκτίμηση και προσδοκία όσων βλέπουν μακρύτερα, είναι πως αποτελεί την ευκαιρία του Αλέξη Τσίπρα να ξεκαθαρίσει τελεσίδικα από τις αδυναμίες του κόμματος, να επικυρώσει την ιδεολογική στροφή από τον «ριζοσπαστισμό» στην «κεντροαριστερά» και να δρομολογήσει μετέπειτα τον πολυαναμενόμενο ανασχηματισμό που υποτίθεται πως θα οδηγήσει σε μια πιο ομοιογενή και περισσότερο αποδοτική διακυβέρνηση αφαιρώντας πολιτικά βαρίδια από το δυσκίνητο σώμα του σημερινού κυβερνητικού σχήματος.
Το αφήγημα του συνεδρίου είναι πως ο Α. Τσίπρας θέλει να φέρει την κοινωνία και το κόμμα πιο κοντά στους μηχανισμούς διακυβέρνησης. Αλλά στην πράξη, αυτό που θα επιχειρήσει πραγματικά είναι να φέρει το κόμμα πιο κοντά στις προκαθορισμένες πολιτικές του μνημονίου.
Πολιτικές τις οποίες στον ΣΥΡΙΖΑ χαρακτηρίζουν σήμερα ως «ήττα» της κυβέρνησης και «ανεπιθύμητη εξέλιξη» ακριβώς, όμως, για να τις αναβαπτίσουν ως απαραίτητες και να ντύσουν με το ιδεολογικό άλλοθι της μελλοντικής εφαρμογής του δικού τους προγράμματος, την επιδίωξη παραμονή τους στην εξουσία.
Το συνέδριο θα είναι στην πραγματικότητα μια εξυγιαντική διαδικασία για την κυβέρνηση. Μια κολυμπήθρα με καυτό νερό που θα ξεπλύνει τις αμαρτίες του παρελθόντος και θα καθαγιάσει τις μελλοντικές στο όνομα της «καλύτερης εφαρμογής του μνημονίου», και εν τέλει θα αναβαπτίσει τον ΣΥΡΙΖΑ σε μνημονιακό κόμμα.
Κάπου εδώ αρχίζει να βγάζει νόημα και η παράλληλη διαπραγμάτευση της Κυβέρνησης με το κόμμα και τους δανειστές της χώρας, το προσεχή Οκτώβριο. Έχουν πείσει τα στελέχη τους ότι με τον τρόπο αυτό θα ασκηθεί πολιτική πίεση στο ΔΝΤ και όσους εξυφαίνουν σχέδια «κατεδάφισης των εργασιακών δικαιωμάτων» στην Ελλάδα και ότι υπάρχουν αυξημένες πιθανότητες να κερδηθεί η διαπραγμάτευση για το χρέος και τα χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα. Θα έχει πράγματι ενδιαφέρον να δούμε με ποιανού εντολή -της κυβέρνησης ή του κόμματος;- θα καθίσουν το Φθινόπωρο στο τραπέζι με την τρόικα οι υπουργοί Οικονομικών και Εργασίας και μέχρι που μπορούν φτάσουν.
Το μόνο σίγουρο είναι πως τα εργασιακά δεν θα είναι μια βολική συζήτηση για κανέναν και ειδικά για την κυβέρνηση που γνωρίζει πως κατεβαίνει για να χάσει περισσότερα από όσα μπορεί να κερδίσει. Αλλά όλοι γνωρίζουν πως η μεταρρύθμιση αυτή προορίζεται να αποτελέσει την πιο εμβληματική που έχει επιχειρηθεί ποτέ στην Ελλάδα στα χρόνια των μνημονίων, και ως εκ τούτου αποκτά ξεχωριστή πολιτική διάσταση, ειδικά σε ότι αφορά τις επιδιώξεις της κυβέρνησης να κατισχύσει του κόμματος .
Στην πραγματικότητα δύο είναι οι σοβαρές πτυχές του φακέλου των εργασιακών που θα μπορούσαν να δημιουργήσουν κομματική αναταραχή στον ΣΥΡΙΖΑ και αντικειμενικές δυσκολίες επικοινωνιακής διαχείρισης στην κυβέρνηση καθώς αναμένονται «αυθεντικές αντιδράσεις» από το κόμμα και τα συνδικάτα.
Το πρώτο είναι η απελευθέρωση των ομαδικών απολύσεων σε μια περίοδο που ταυτόχρονα θα ξεκινούν ευρείες αναδιαρθρώσεις και εκκαθαρίσει επιχειρήσεων από τις τράπεζες για τα κόκκινα δάνεια, και το δεύτερο είναι ο επιδιωκόμενος περιορισμός των δικαιωμάτων στην προκήρυξη απεργιών και κινητοποιήσεων μέσα από την αλλαγή του συνδικαλιστικού νόμου. Στην περίπτωση των απολύσεων, η κυβέρνηση ευελπιστεί ότι θα το ξεπεράσει ευκολότερα, αποδεχόμενη τον διπλασιασμό του ποσοστού των ομαδικών απολύσεων από το 5% στο 10%, αλλά όχι την πλήρη απελευθέρωση. Το δεύτερο, όμως θεωρείται πιο δύσκολα διαχειρίσιμο καθώς πλήττει ευθέως τα κινηματικά χαρακτηριστικά τα οποία υπερασπίζεται ως ταυτότητα ο ΣΥΡΙΖΑ και επηρεάζει τα συμφέροντα των τελευταίων θυλάκων του άρρωστου συνδικαλισμού που αναπτύχθηκε τις τελευταίες δεκαετίες στην Ελλάδα και στις δημόσιες επιχειρήσεις πολλοί από τους οποίους έχουν μετοικήσει εντός του κυβερνώντος κόμματος.
Την ίδια στιγμή σκοπίμως στην κυβέρνηση σηκώνουν πολύ ψηλότερα από όλα, το θέμα του 13ου και 14ου μισθού στον ιδιωτικό τομέα και την επαναφορά των συλλογικών διαπραγματεύσεων. Καλλιεργούν εκ του ασφαλούς την ανησυχία ότι υπάρχει κίνδυνος οι δανειστές να επιμείνουν να σε έμμεσες ή άμεσες μειώσεις του εργασιακού κόστους, ποντάροντας ή γνωρίζοντας όμως, πως δεν έχει έρθει η ώρα για να ανοίξει τέτοιο θέμα στην Ελλάδα. Ειδικά αυτή την περίοδο που η Ευρώπη έχει πάρει φωτιά.
