Η κυβέρνηση, εν μέσω θέρους, πολιτεύεται με μπούσουλα τις πολιτικές αναταράξεις του ερχόμενου φθινοπώρου. Η δεύτερη αξιολόγηση, με τις επώδυνες απαιτήσεις των δανειστών, μπορεί κάλλιστα να προκαλέσει πρόωρες εκλογές. Επ’ αυτού του διόλου απίθανου σεναρίου, οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου καταστρώνουν τα σχέδιά τους, σύμφωνα με το paraskhnio.gr.
Το ενδεχόμενο αιφνίδιων εκλογών –είτε αν «πέσει» η κυβέρνηση, λόγω άρνησης βουλευτών της συμπολίτευσης να συναινέσουν σε εκ νέου επώδυνα μέτρα, είτε αν ο πρωθυπουργός θελήσει να δώσει δημοψηφιστικό χαρακτήρα, με το δίλημμα «ναι ή όχι», στα προτεινόμενα μέτρα είτε αν επιδιώξει «ηρωική έξοδο» πετώντας την «καυτή πατάτα» στον αντίπαλο, Κυριάκο Μητσοτάκη – αυτόματα και εκ των πραγμάτων πέφτει στο τραπέζι των υψηλών επιτελών του Μεγάρου Μαξίμου.
Πολιτικό πόκερ
Ούτως εχόντων των πραγμάτων, στο σκληρό πολιτικό πόκερ, με έπαθλο τον εκλογικό νόμο, ρίχνεται στην παρτίδα ο άσος της απλής αναλογικής. Το Μέγαρο Μαξίμου στοχεύει στην υπερψήφιση του προτεινόμενου εκλογικού νόμου από 200 βουλευτές, ώστε ο αυτός να ισχύσει από τις επόμενες εκλογές, οποτεδήποτε κι αν αυτές διεξαχθούν. Ο στόχος μπορεί να φαντάζει ανέφικτος, αλλά κορυφαίοι υπουργοί, όταν ερωτώνται, απαντούν χαρακτηριστικά ότι «τίποτα δεν έχει χαθεί ακόμη».
Πάντως, με τα μέχρι τούδε αριθμητικά δεδομένα, αν αθροιστούν οι ψήφοι του ΣΥΡΙΖΑ, των ΑΝΕΛ, της Ένωσης Κεντρώων, του ΚΚΕ –η κυβέρνηση, εκτός από την πλήρη κατάργηση του μπόνους των 50 εδρών, προτίθεται να κάνει ακόμα και την υποχώρηση του ορίου 3%, προκειμένου να συναθροίσει τους βουλευτές του Περισσού, αν καμφθούν όμως οι αντιρρήσεις του κυβερνητικού εταίρου Πάνου Καμμένου, ο οποίος για εθνικούς λόγους δεν συναινεί σε κατάργηση του κατωφλίου του 3%–, της Χρυσής Αυγής –η οποία πολιτεύεται γριφωδώς επαναλαμβάνοντας ότι θα «ανοίξει τα χαρτιά της» στην Ολομέλεια–, του ανεξάρτητου Νίκου Νικολόπουλου και του προέδρου της ΔΗΜΑΡ Θανάση Θεοχαρόπουλου –οι οποίοι δημοσίως έχουν ταχθεί υπέρ του «ναι»– συγκεντρώνονται 197 ψήφοι… Έτσι, η κυβέρνηση αναζητά επιπλέον τρεις βουλευτές για να πιάσει τον «μαγικό» αριθμό 200.
Οι φήμες που κυκλοφορούν στους διαδρόμους της Βουλής επιμένουν πως έχουν ριχτεί γέφυρες σε βουλευτές από το Ποτάμι και τη Δημοκρατική Συμπαράταξη, οι οποίοι φέρονται να μην είναι εντελώς αντίθετοι στις προτάσεις της κυβέρνησης –και με αντάλλαγμα μελλοντικά μία θέση στην κυβέρνηση ή στα ψηφοδέλτια του ΣΥΡΙΖΑ–, να υπερψηφίσουν το προτεινόμενο νομοσχέδιο αλλαγής του εκλογικού νόμου. Όπως και να εξελιχθούν οι όποιες παρασκηνιακές διαβουλεύσεις λαμβάνουν χώρα, σαφής εικόνα θα βγει από την καθοριστική ψηφοφορία της 20ής του τρέχοντος μηνός στην Ολομέλεια της Βουλής.
Η επόμενη μέρα της ψηφοφορίας
Το αποτέλεσμα της εν λόγω καθοριστικής ψηφοφορίας θα καθορίσει και τις περαιτέρω πολιτικές εξελίξεις:
Εφαρμογή του νέου εκλογικού νόμου από τις επόμενες εκλογές. Για να γίνει αυτό, πρέπει ο εκλογικός νόμος να ψηφιστεί από 200 βουλευτές. Σε περίπτωση που όλοι οι υπολογισμοί των κυβερνητικών επιτελών πάνε «κατ’ ευχήν», ο ΣΥΡΙΖΑ, ακόμα και σε περίπτωση που σε ενδεχόμενες εκλογές καταλάβει τη δεύτερη θέση, παραμένει ενεργά στο παιχνίδι των μετεκλογικών διαβουλεύσεων και, με συμμαχία τους εταίρους που έχει ανιχνεύσει κατά τις τωρινές διεργασίες περί του εκλογικού νόμου, ευελπιστεί να σχηματίσει κυβέρνηση της Κεντροαριστεράς με «κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ».
Σενάριο της «δεξιάς παρένθεσης». Το εν λόγω σενάριο εξετάζεται σε περίπτωση που δεν ψηφιστεί ο προτεινόμενος εκλογικός νόμος από 200 βουλευτές και σε ενδεχόμενες εκλογές η Νέα Δημοκρατία αναδειχθεί πρώτο κόμμα. Οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου εκφράζουν τη βεβαιότητα πως ο Κυριάκος Μητσοτάκης και με τον υφιστάμενο εκλογικό νόμο δεν θα κατορθώσει να σχηματίσει κυβέρνηση, οπότε θα επανέλθει το σενάριο του 2012 για «δίδυμες» εκλογές. Επ’ αυτού του σεναρίου, κορυφαίοι υπουργοί εκμυστηρεύονται ότι μετά το 2012 «ο κόσμος έχει δείξει ότι θέλει συνεργασίες» και αφήνουν έτσι να εννοηθεί ότι η κυβέρνηση φροντίζει και καλλιεργεί από τώρα έδαφος για μελλοντικές συμμαχίες. Συμμαχίες που σε μία τυχόν εκλογική αναμέτρηση θα έχουν στόχευση κυβέρνηση Κεντροαριστεράς με κορμό τον ΣΥΡΙΖΑ.
Οι επιτελείς της Νέας Δημοκρατίας γνωρίζουν τους παραπάνω σχεδιασμούς. Ακριβώς γι’ αυτό, η Συγγρού καταγγέλλει την κυβέρνηση και τις μεθοδεύσεις της, μια και «αγνοώντας την ακυβερνησία που διαβλέπουν», κάνουν το παν για να παραμείνουν ο ΣΥΡΙΖΑ και ο Αλέξης Τσίπρας στην εξουσία. Στην ατζέντα του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα αναγράφεται η 20ή Ιουλίου ως καταληκτική ημερομηνία για την ψήφιση του εκλογικού νόμου, όπως είπε και ο πρόεδρος της Βουλής Νίκος Βούτσης. Η εν λόγω ημερομηνία δεν είναι διόλου τυχαία, καθώς τέσσερις ημέρες μετά –την 24η Ιουλίου, επέτειο αποκατάστασης της Δημοκρατίας–, στις ανακοινώσεις που θα κάνει ο πρωθυπουργός για τη συνταγματική αναθεώρηση, παρουσιάζεται και μια καλή ευκαιρία για να μιλήσει για συνταγματική κατοχύρωση της απλής αναλογικής, που ήταν ένα από τα πάγια αιτήματα της Αριστεράς.
Αξιολόγηση – δημόσια έσοδα
Είναι σαφές πως πάντα τα ανωτέρω εξαρτώνται από τις θελήσεις και τις ορέξεις των δανειστών, την πορεία των δημοσίων εσόδων –η οποία θα καθορίσει και την εφαρμογή ή μη του περιβόητου «κόφτη»–, καθώς και από τις γενικότερες εξελίξεις στην Ευρώπη.
Μέχρι τούδε και στη σκιά του «Brexit», οι δανειστές δείχνουν να είναι άκαμπτοι και να μην υποχωρούν από τα σκληρά μέτρα που θεωρούν αναγκαία για την Ελλάδα. Η Βελγίδα επίτροπος για θέματα Απασχόλησης, Μαριάν Τάισεν, τονίζει την ανάγκη αποκατάστασης του κοινωνικού διαλόγου, ο οποίος αποδυναμώθηκε κατά τη διάρκεια της κρίσης, επισημαίνοντας ωστόσο ότι διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις, όπως «η απελευθέρωση των συλλογικών απολύσεων και η αλλαγή της νομοθεσίας για τις απεργίες είναι δύσκολες αλλά απαραίτητες, έτσι ώστε να επιστρέψει η ανάπτυξη και να τονωθούν οι επενδύσεις». Βαθιές μεταρρυθμίσεις στην ελληνική αγορά εργασίας, έτσι ώστε να καταπολεμηθεί η ανεργία και να ενισχυθεί η ανάπτυξη, βρίσκονται στο «μενού» της δεύτερης αξιολόγησης του ελληνικού προγράμματος, σύμφωνα με την Ευρωπαία επίτροπο.
Στη σκληρή γραμμή για πλήρη απελευθέρωση της αγοράς εργασίας, περαιτέρω μείωση του μισθολογικού κόστους, αύξηση του ορίου των ομαδικών απολύσεων και κατάργηση των επιδομάτων που καταβάλλονται μέσω του 13ου και του 14ου μισθού –κατάργηση δώρων– επιμένουν και οι εκπρόσωποι των «θεσμών», όπως προκύπτει από κείμενο με τις θέσεις τους, το οποίο εστάλη στην κυβέρνηση των Αθηνών.
Η κυβέρνηση αρνείται νέα μέτρα
Το υπουργείο Εργασίας εξηγεί πως το συγκεκριμένο κείμενο –με τις μεταρρυθμίσεις στην αγορά εργασίας που προτείνουν οι «θεσμοί»– δεν απευθύνεται στην κυβέρνηση, αλλά στην Επιτροπή Ειδικών η οποία επεξεργάζεται τις αλλαγές στις εργασιακές σχέσεις με βάση τις βέλτιστες ευρωπαϊκές πρακτικές. Σε ανακοίνωσή του ο υπουργός Εργασίας, Γιώργος Κατρούγκαλος, αναφέρει πως «πρόκειται για υπόμνημα των δανειστών προς την Επιτροπή Ειδικών, η οποία θα συντάξει πόρισμα για την αποτύπωση των καλών σχετικών πρακτικών στην ΕΕ». Ο κ. Κατρούγκαλος αναφέρει επίσης πως «τίποτα άλλο δεν θα δεχτούμε να μπει στο τραπέζι της διαπραγμάτευσης και ως προς όλα τα θέματα που θα συζητηθούν δεν θα δεχτούμε καμιά επιδείνωση της θέσης των εργαζομένων, τίποτα ασύμβατο με το ευρωπαϊκό κοινωνικό μοντέλο». Σημειώνει ακόμη πως το εν λόγω κείμενο «απηχεί τις γνωστές θέσεις του ΔΝΤ, τις οποίες επιδιώκουμε να απομονώσουμε και να εξουδετερώσουμε στη διαπραγμάτευση», ενώ υπενθυμίζει ότι έχει ήδη διαμορφωθεί κοινό μέτωπο –έπειτα και από σχετική συνάντηση στο υπουργείο Εργασίας– των κοινωνικών εταίρων στα εργασιακά και το οποίο δεν πρόκειται να καμφθεί από καμιά παράλογη απαίτηση των δανειστών.
Όντως, οι κοινωνικοί εταίροι κατέληξαν στη συγκρότηση κοινού μετώπου για τα εργασιακά, ενάντια στις απαιτήσεις των δανειστών, ενόψει της νέας διαπραγμάτευσης τον Σεπτέμβριο. Οι κοινωνικοί εταίροι –ΓΣΕΕ, ΣΕΤΕ, ΣΕΒ, ΕΣΕΕ, ΓΣΕΒΕΕ– επικαιροποίησαν τη συμφωνία της Γενεύης, ενώ τις επόμενες ημέρες αναμένεται να υπάρξει κοινό κείμενο, το οποίο θα ζητήσουν να στηριχθεί και πολιτικά από τα κόμματα.
Συμμαχία του ευρωπαϊκού Νότου
Οι καλά γνωρίζοντες τις μύχιες σκέψεις –και εν τινι μέτρω και ελπίδες και προσδοκίες του πρωθυπουργού Αλέξη Τσίπρα και των στενών επιτελών του– εκμυστηρεύονται ότι μέχρι και το φθινόπωρο θεωρούν πως «κάτι θα έχει γίνει στην Ευρώπη», κάτι θα «έχει γύρει» υπέρ μίας «διαλλακτικότερης» και «φιλολαϊκότερης» οικονομικής πολιτικής. Την άποψη αυτή στηρίζουν με την επιχειρηματολογία για το δημοψήφισμα για τις συνταγματικές αλλαγές στην Ιταλία, τον ερχόμενο Σεπτέμβριο, από το οποίο εξαρτάται η παραμονή του Ματέο Ρέντσι στην πρωθυπουργία της Ρώμης, για τις επαναληπτικές εκλογές στην Αυστρία και τις εκλογές στη Γαλλία και στη Γερμανία το 2017, όπως φυσικά και για τα δημοψηφίσματα που έχουν αναγγελθεί σε Ουγγαρία και Σλοβακία για αποχώρηση από την ΕΕ, αλλά και για τα προτεινόμενα σε Ολλανδία και Φινλανδία.
«Στον αέρα» η επιχειρηματολογία ΣΥΡΙΖΑ
Ωστόσο, η εν λόγω επιχειρηματολογία πόρρω απέχει από τη μέχρι τούδε εφαρμοζόμενη πρακτική στην Ευρωπαϊκή Ένωση και στην Ευρωζώνη.
Στο Ecofin, Συμβούλιο υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, το οποίο συνήλθε την περασμένη Τρίτη μετά το Eurogroup της προηγούμενης Δευτέρας, έπεσαν στο τραπέζι τα υπερβολικά ελλείμματα Ισπανίας και Πορτογαλίας, αλλά και η συνακόλουθη συζήτηση για επιβολή κυρώσεων στις χώρες αυτές. Ο υπουργός Οικονομικών, Ευκλείδης Τσακαλώτος, είχε εντολή από τον πρωθυπουργό να στηρίξει τη Μαδρίτη και τη Λισαβόνα, στο πλαίσιο της κυοφορούμενης συμμαχίας για το «μέτωπο του Νότου» κατά της λιτότητας. Όμως, ο κ. Τσακαλώτος βρέθηκε μόνος, αφού οι δύο βασικοί παίκτες του «μετώπου του Νότου» –οι υπουργοί Οικονομικών Ιταλίας και Γαλλίας– ναι μεν με δηλώσεις τους πριν από τη συνεδρίαση είχαν ταχθεί κατά των κυρώσεων, ωστόσο όταν ήρθε η ώρα των αποφάσεων, έκαναν κυριολεκτικά την «πάπια» και διακρίθηκαν διά της «αιδήμονος» σιωπής τους.
Ο υπουργός Οικονομικών της Ελλάδας βρέθηκε μόνος να στηρίζει τον Πορτογάλο και τον Ισπανό συνάδελφό του, ενώ ο Ιταλός και ο Γάλλος δεν έφεραν αντίρρηση στην έναρξη της διαδικασίας κυρώσεων κατά των δύο χωρών. Εκ τούτων όλων, συνάγεται αβίαστα το συμπέρασμα πως το περιβόητο «μέτωπο του Νότου» μπορεί μεν να συζητείται επί μακρόν σε κυβερνητικές αίθουσες –Ρώμης, Παρισίων, Λισαβόνας, Μαδρίτης και Αθηνών– ή ευθέως ενώπιον των τηλεοπτικών καμερών, ωστόσο αργεί να σχηματοποιηθεί και να εκφραστεί εντός των ευρωπαϊκών φόρουμ…
