Ανάλυση από τον Παναγιώτη Ήφαιστο καθηγητή διεθνών σχέσεων Παν.Πειραιά
Σύντομη εισαγωγή Π. Ήφαιστου. Περισσότερη ανάλυση στο τέλος του αγγλικού άρθρου.
Αναπαράγεται μια πολύ ενδιαφέρουσα ανάλυση για την Αρμενική γενοκτονία, και όχι μόνο. Η ανάλυση αναδεικνύει αδιαμφισβήτητα ιστορικά γεγονότα αλλά και, υπό τις περιστάσεις εξαιρετικά σημαντικό, φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του σύγχρονου διεθνούς συστήματος. Θα λέγαμε ότι προσανατολιστικές, περιγραφικές και αξιολογικά ελεύθερες αναλύσεις είναι η μόνη προσέγγιση που μας βοηθά να κατανοήσουμε τις γενοκτονίες του 19ου και 20ου αιώνα, αλλά και ζητήματα όπως η δημιουργία κρατών ή η μη δημιουργία κάποιων άλλων, ή ακόμη και τα αίτια παθολογιών σημερινών κρατών συμπεριλαμβανομένου του νεοελληνικού κράτους. Γι’ αυτό, και επειδή λίγα μπορούν να προστεθούν για αυτό το πολύ διαφωτιστικό άρθρο, η ανάρτηση του αγγλικού κειμένου γίνεται αφορμή για μερικές σύντομες πλην εκτιμώ ουσιαστικές επισημάνσεις διαχρονικής σημασίας για τους ανθρώπους και τα κράτη. Η σύγχρονη διεθνής πολιτική, υπογραμμίζω, αφετηρία έχει την Συνθήκη της Βεστφαλίας του 1648 και μεγάλους σταθμούς το Κογκρέσο της Βιέννης, την Κοινωνία των Εθνών τον Μεσοπόλεμο και τον ΟΗΕ το 1945. Η κατανόηση αυτής της αλληλουχίας από την Βεστφαλία μέχρι το διεθνές σύστημα του 21ου αιώνα είναι για όλα τα εθνοκράτη και τους πολίτες τους κάτι περισσότερο από σημαντική. Ιδιαίτερα α) για όποιους δεν θέλουν να νεφελοβατούν, β) για όσους θέλουν να γνωρίζουν τους βαθύτερους διαμορφωτικούς άξονες της σύγχρονης ιστορίας και τις βαθύτερες σημερινές διαμορφωτικές δυνάμεις, γ) για όσους θέλουν να ευημερούν, να είναι ελεύθεροι και να είναι ασφαλείς και δ) για όσους θέλουν να γνωρίζουν ότι το εθνοκράτος τους ήταν, είναι και θα είναι ολοένα και περισσότερο ο θεσμός συλλογικής τους ελευθερίας. Κατά τα άλλα μια ορθολογιστική αντίληψη δεν απαιτεί πάρα πολλά παρά μόνο την γνώση του Αλφαβηταρίου της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής. Στο τέλος του αγγλικού άρθρου, λοιπόν, κάνω μερικά σχόλια και παραθέτω διαφάνειες όπου συντομογραφικά και σχηματικά καταγράφονται κλασικού χαρακτήρα δομικά και φυσιογνωμικά χαρακτηριστικά του κρατοκεντρικού διεθνούς συστήματος των τελευταίων αιώνων τα οποία όπως προχωράμε γίνονται ολοένα και πιο βαθιά, ολοένα και πιο έντονα και ως προς τις συνέπειές τους ολοένα και πιο αδυσώπητα.
Το αγγλικό άρθρο. Η πηγή είναι στο τέλος του άρθρου.
Recognition of Crimes Against Humanity and the Armenian Genocide – ANZAC Connection The Shame of Humanity
Genocide – an act committed with intent to destroy, in whole or in part, a national, ethnical, racial or religious group is universally viewed as the most evil crime against humanity. The 1948 Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide (CPPCG) punishing genocide came into force in 1951, but the term ‘genocide’ is applied to crimes earlier than this, including the World War II Holocaust.
Christian Genocide
The Christian genocide of Armenians, Assyrians and Greeks took place from 1913 until 1925, resulting in the deaths of more than two million people. Estimates of the tragedy place the death tolls at:- 1.2 – 1.5 million during the Armenian genocide (1915-1923), which is recognised by the following 29 nations (29) –
and regional parliaments
; - 275,000 – 400,000 during the Assyrian genocide (1914-1918 and 1922-1925), which is recognised by the following nations – ; and
- 750,000 – 900,000 during the Greek genocide (1913-1923),
which is recognised by the following nations – .
The Christian Genocide took place at a time of incessant wars during the last years of the Ottoman Empire, and the emergence of Turkey after World War I.
Christian missionaries (notably, German Johannes Lepsiusand Americans Clarence Ussher and Asa Jennings), German military officers such as Otto Liman von Sandersand ambassadors like American Henry Morgenthau and Germans Hans von Wangenheim and Paul Wolff Metternichwitnessed and reported the genocide of Christians as a campaign of race extermination, but Germany and the world did nothing to stop it.
The German Parliament’s 2005 Resolutionstates:The German parliament deplores the acts of the Government of the Ottoman Empire regarding the almost complete destruction of Armenians in Anatolia and also the inglorious role of the German Reich in the face of the organized expulsion and extermination of Armenians which it did not try to stop. Women, children and elderly were from February 1915 sent on death marches towards the Syrian desert(German video testimonies).
Turkey has denied the Christian genocide for over a century, insisting that the deaths of so many civilians were simply the result of people being sent to safer locations, or insufficient planning to accommodate so many people, or as a reaction to Armenian and Greek ‘uprisings’. However that position is not consistent with the fact that:
- the genocide was preceded by decades of Christian massacres, including theHamidian Massacres (1894-6) that persecuted and killed hundreds of thousands;
- a secret Ottoman Committee of ‘Young Turk’ leaders had pursued a policy of racial discrimination from 1913 to turn the multi-cultural Empire into a nation only for Muslims, through a process called Islamisation and ‘Turkification‘;
- Western Armenians were asked to incite Eastern Armenians to rise against the Russian Empire at the 1914 Armenian Congress in Erzurum, but understandably refused, while pledging loyalty to the Ottoman Empire;
- more than 200 Armenian intellectuals and leaders were murdered on 24 April 1915 in Constantinople (now Istanbul), a day before the Allied landings at Gallipoli;
- the mass ‘deportations’ involved Christian civilians like Aurora Mardiganian, not Muslim and Kurdish people;
- Christians were not simply deported, but systematically slaughtered by Turks and Kurds in their villages, in transit, and if they survived, at the concentration (death) camps, such as at Deir ez-Zor;
- most civilians were ‘deported’ from areas not subject to conflict;
- Christian (civilians and men in the Ottoman Army) were disarmed, while Muslims and Kurds were given weapons, and Turkish gangs of criminals (chetti) were allowed to attack Christian villages;
- there was surprisingly little resistance from Christians to deportations with millions of people being affected (Sahag, Catholicos of Cilicia, even instructed Armenians not to resist), except for isolated pockets in places like Van and Musa Dagh in Eastern Anatolia, once news of massacres became commonplace;
- ‘abandoned’ property law was enacted allowing Turks to profit from Armenians forced at gunpoint to leave, knowing that the ‘deportees’ would never return (Turkish Professor Ugur Ungor discusses the Armenian genocide and the illegal expropriation of Armenian property); and
- in May 1918 the Ottoman Army invaded Eastern Armenia (present day Republic of Armenia) to complete the destruction of Armenians, but were defeated in the Battles of Sardarabad, Bash Abaran and Karakilisa.
The leader of modern Turkey Mustafa Kemal (Ataturk) made the statement that:
«The massacre and deportation of Armenians was the work of a small committee who had seized the power(September 1919).»
«The massacre and deportation of Armenians was the work of a small committee who had seized the power(September 1919).»
In 1919, most of the ‘Young Turks’ Ittihat ve Terakki (Committee of Union and Progress) leaders were court-martialled by Sultan Mehmed VI. During these trials, many former Ottoman leaders, including the ‘Three Pashas’ (Minister of the Interior Mehmed Talaat Pasha, Minister of War Ismail Enver Pasha, and Minister of the Navy Ahmed Djemal Pasha, who all fled to Germany from Turkey after World War I) were sentenced in court or in absentia to death or imprisonment for their roles in the Christian Genocide. However, the verdicts did not contain a single reference to the 77 Ottoman leaders who had been banished to Malta by the English, with many of them returning from exile later to hold high government positions in the Republic of Turkey.
The deportation of an indigenous people from their ancestral lands is not unique, as there are many sad examples in history such as the Russian Empire deporting Muslim Circassiansfrom the Caucasus, and Native Americans in the United States. However the scale of destruction in terms of lives lost and property stolen and denial for over a century by those that perpetrated these egregious acts makes the Christian Genocide stand out.
World Genocide Awareness
The United States Holocaust Memorial Museum provides an excellent early warning project tool to identify possible genocide.
Tuol Sleng Genocide Museum, Phnom Penh (Cambodian genocide)
Tuol Sleng Genocide Museum – a place of torture and death during the Cambodian genocide.
The Three Monkeys of Gallipoli – Privates Key, Turnbill and Cameron are deaf, dumb and blind, while WWI allies Canada, France and Russia (and even the Ottoman’s allies Austria and Germany) have the courage to recognise the worst of crimes – genocide.
Turkey effectively blames invading nations like New Zealand, Australia and the UK for the deaths, saying it had to ‘deport’ its Christian citizens in case they supported the Allies (‘deport’ means to kill more than 1.5 million Armenian children, women, aged and unarmed male citizens by burning, crucifixion, bayonets and other gruesome means, steal their property and crush more than 2,000 churches).
The truth is that Turks have been massacring indigenous Christians since they invaded Asia Minor in 1064 because of their Christian faith, while New Zealand, Australia and the UK shamefully appease Turkey, instead of defending human rights.
Lest we Forget (the genocide of Christians – Armenians, Assyrians and Greeks).
Note to veterans: the NZ, Australian and British cartoon figures are representing political leaders, not courageous Gallipoli soldiers, many of whom recognised this crime against humanity.
Note to publishers: the cartoon may be freely reproduced but must have the following credit: Len Wicks/Tigran Hakobyan. A larger image is available athttp://originsdiscovery.com/Cartoon.JPG.
The Integrity of Leaders
These are leaders of ethical nations, but with questionable morality themselves –
by not formally recognising the Armenian genocide, despite their statements.
by not formally recognising the Armenian genocide, despite their statements.
United States President Barack Obama
- 12 April 2007: “There was a genocide that did take place.”
- 2008: «America deserves a leader who speaks truthfully about the Armenian genocide and responds forcefully to all genocides. I intend to be that President.”
- 19 January 2008: “As a Senator, I strongly support passage of the Armenian genocide Resolution (H.Res 106 and S.Res 106),
and as President I will recognise the Armenian genocide.” - In 1951 the United States made the following statement to the United Nations:
“massacres of Armenians… are outstanding examples of the crime of genocide.”
United Kingdom Prime Minister David Cameron
- 15 June 2015: «Let’s put human rights right.»
- On 24 May 1915 France, Great Britain and Russia made a joint declaration: “In view of those new crimes of Turkey against humanity and civilization, the Allied governments announce… that they will hold personally responsible [for] these crimes all members of the Ottoman government...”
Australian Prime Minister Malcolm Turnbill
- 23 Nov 2011: urged the Australian government to recognise the Armenian genocide but has been silent since becoming Prime Minister.
- 19 April 2013: Tony Abbott made the following statement as Leader of the Opposition, but failed to recognise the Armenian genocide as Australian Prime Minister: «I join with the members of the Australian-Armenian community in marking the 98th anniversary of the Armenian genocide. The world should never forget this terrible episode.»
New Zealand Prime Minister John Key
- New Zealand’s hypocritical statement to the UN Security Council, 8 July 2015:
“…the memories of all victims of genocide and mass atrocities deserve an answer. We as a Council have a duty to remember the past in order that we do everything possible to avoid history repeating…”
On ANZAC Day We Stand and Think
On ANZAC Day We Stand and Think is a poem dedicated to the millions of innocent civilians who lost their lives during the Christian Genocide. Let their souls rest in peace after a century of denials…
On wind-swept hills the Turks await,
Among sweet thyme and bush ablaze,
From distant lands men know their fate,
From ships they stare to hell amaze.
Among sweet thyme and bush ablaze,
From distant lands men know their fate,
From ships they stare to hell amaze.
They stood for right against our foes,
To fight the Turks Great Britain called,
An Empire dying, its final throes,
Killing its people, the world appalled.
To fight the Turks Great Britain called,
An Empire dying, its final throes,
Killing its people, the world appalled.
Christian soldiers forced to fight,
For the Ottoman, threat to rear,
For the Pasha, using might,
Against Armenians, full of fear.
For the Ottoman, threat to rear,
For the Pasha, using might,
Against Armenians, full of fear.
On ANZAC Day we stand and think,
Why fight here now, this blood stained cove?
Excitement gone, in a blink,
Into horror, brave men drove.
Why fight here now, this blood stained cove?
Excitement gone, in a blink,
Into horror, brave men drove.
Now we read a mournful story,
Of tragedy and tales so bold,
But do we remember history,
Or only partial truth we’re told?
Of tragedy and tales so bold,
But do we remember history,
Or only partial truth we’re told?
ANZAC soldiers, muddy trench,
Cry for our fallen; heaven sent,
The smell of dead and dying stench,
Weep also for the innocent.
Cry for our fallen; heaven sent,
The smell of dead and dying stench,
Weep also for the innocent.
You can hide it, fog of war,
Preaching murder it was not,
But it’s a truth we can’t ignore,
Christian suffering never forgot.
Preaching murder it was not,
But it’s a truth we can’t ignore,
Christian suffering never forgot.
On ANZAC Day we stand and think,
Of sacrifice at Gallipoli,
But we fought for right, thus the link,
Blind to genocide we cannot be.
Of sacrifice at Gallipoli,
But we fought for right, thus the link,
Blind to genocide we cannot be.
Len Wicks, December 2014
The forget-me-not flower has been chosen as the symbol of theArmenian genocide centenary remembrance. The symbol depicts the 12 stone slabs of the Tsitsernakaberd Genocide Memorial in Yerevan, and the five petals represent the five parts of the world where Armenians found shelter after the Genocide, creating the vast Armenian Diaspora.
The Melbourne Age cartoonist John Spooner depicts the hypocrisy of Russell Crowe’s movie The Water Diviner, labelling him a denier of a crime against humanity.
Facts Some Politicians Don’t Want You to Know About the Christian Genocide
- The Turks were originally not from Turkey – invading from Central Asia in the 11th century, to rule over lands where Armenians, Greeks and Assyrians had lived for thousands of years.
- The author of the United Nations Convention on the Prevention and Punishment of the Crime of Genocide Raphael Lemkin, and Australian Prime Ministers Tony Abbott,Malcolm Turnbill and US President Barack Obama have personally recognised the Armenian genocide (Integrity Index and Integrity of Leaders).
- Australian Foreign Minister Bishop issued a statement on 4 June 2014 denying that the ethnic cleansing and killing of millions of Christian men, women and children civilians who were forcibly deported by Ottoman Turk soldiers from their ancestral homes at gunpoint to death camps was genocide. The New Zealand Foreign Minister is asked why NZ tells the world they need to be honest about genocide but fails to recognise the Armenian Genocide.
- Article 301 of the Penal Code allows the Turkish government to severely punish anyone like Hrant Dink (assassinated), Ragip Zarakolu and Serkan Engin openly discussing the Christian Genocide, so the Turkish people know almost nothing of the Christian genocide (Turkey ranks 154 out of 180 in the press freedom index compiled by Reporters without Borders).
- For every ANZAC soldier that fell, more than 70 innocent Christian civilians were murdered elsewhere in the Ottoman Empire, and their lands and possessions stolen.
What is the difference between the Ottoman Empire and ISIS?
(warning: adult images)
(warning: adult images)
Recommended Reading
An Inconvenient Genocide, Geoffrey Robertson Q. C. – this book exposes the precise legal and factual basis why politicians must recognise the Armenian Genocide for what it is.
Armenia, Australia & the Great War, Vicken Babkenian and Peter Stanley – linking the ANZACs with the genocide of Christians.
A Shameful Act: The Armenian Genocide and the Question of Turkish Responsibility, Taner Akçam – this Armenian Genocide book is an insightful Turkish-German academic work. Video of Taner Akçam speaking about the genocide of Christians.
The Spirit of the Laws: The Plunder of Wealth in the Armenian Genocide, Taner Akçam and Umit Kurt – the work discusses the stealing of Armenian property by the State.
The Gallipoli Centenary is a Shameful Attempt to Hide the Armenian Genocide, Robert Fisk – this article by The Independent discusses the centenary events in April 2015.
The Armenian Genocide, Professor Verjine Svazilian – Genocide survivor testimonials.
We must not forget Armenia’s suffering, Xander Lucie-Smith – Catholic Herald.
The River Ran Red documentary.
The Hundred-Year Walk: An Armenian Odyssey, a novel by Dawn Anahid MacKeen.
Πηγή. Origins: Discovery
Ανάλυση, βιβλιογραφία και διαφάνειες συνέχεια της εισαγωγικής παραγράφου στην αρχή του παρόντος
Με κάθε κριτήριο πολιτικού πολιτισμού πέντε περίπου χιλιετιών οι επαίσχυντες κρατικά οργανωμένες γενοκτονίες του 18ου και 19ου αιώνα μπορούν να γίνουν κατανοητές μόνο μέσα από στοιχειώδη έστω γνώση της διαδρομής και της αλληλουχίας των ιστορικών μεταβάσεων των τεσσάρων τελευταίων αιώνων συμπεριλαμβανομένων των ανθρωπολογικά εξομοιωτικών και πολιτικά εξισωτικών μοντερνιστικών ιδεολογιών (οι οποίες αναμενόμενα τάχιστα και με κλασικό τρόπο έγιναν και συνεχίζουν να γίνονται μεταμφιέσεις ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος).
[Βιβλιογραφία: Στο τέλος παρατίθεται σχετικό απόσπασμα του Edward H. Carr, από το κλασικό του έργοΗ 
Εικοσαετής κρίση για τις διαχρονικές μεταμφιέσεις των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος ύστερες εκδοχές των οποίων είναι η «παγκοσμιοποίηση», τα ιδεολογικά δόγματα και τα «ανθρώπινα» δικαιώματα. Το εκκρεμές όρων και εννοιών της ανάλυσης του σύγχρονου διεθνούς
συστήματος κυμαίνεται μεταξύ αξιοθρήνητων μεταμφιέσεων αυτών των εργαλειακών συνθημάτων με επιστημονικούς όρους και της επιστημονικά άψογης θεώρησής τους η οποία αποστασιοποιείται από προπαγάνδες και κανονιστικά εμπνευσμένες αξιολογικές κρίσεις. Ο Παναγιώτης Κονδύλης σε πολλά κείμενά του επισημαίνει , για παράδειγμα, ότι έχουμε πλανητικοποίηση και όχι παγκοσμιοποίηση, καθότι απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία και γιατί δεν υπάρχουν «ανθρώπινα» δικαιώματαπαρά μόνο πολιτικά δικαιώματα κατά περίπτωση ενταγμένα στην ανθρωπολογική ετερότητα κάθε κοινωνικής οντότητας. Για την σταδιακή μετάβαση μετά την παρένθεση του Ψυχρού Πολέμου στο πολυπολικό διεθνές σύστημα του 21ου αιώνα και την τυπολογία της ηγεμονικής αντιπαράθεσης από τους Ναπολεόντιους πολέμους μέχρι τις μέρες μας βλ.John Mearsheimer, Η τραγωδία της πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων και το εφάμιλλο ή ακόμη πιο σημαντικό καθότι εμπεριέχει προσανατολιστικά τις ανθρωπολογικές τάσεις το Παναγιώτης Κονδύλης, Από τον 20 στον 21 αιώνα. Επίσης του ιδίου, Η παρακμή του Αστικού Πολιτισμού όπου γίνεται η πληρέστερη ανάλυση της μεταμοντέρνας εποχής).
Εικοσαετής κρίση για τις διαχρονικές μεταμφιέσεις των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος ύστερες εκδοχές των οποίων είναι η «παγκοσμιοποίηση», τα ιδεολογικά δόγματα και τα «ανθρώπινα» δικαιώματα. Το εκκρεμές όρων και εννοιών της ανάλυσης του σύγχρονου διεθνούςσυστήματος κυμαίνεται μεταξύ αξιοθρήνητων μεταμφιέσεων αυτών των εργαλειακών συνθημάτων με επιστημονικούς όρους και της επιστημονικά άψογης θεώρησής τους η οποία αποστασιοποιείται από προπαγάνδες και κανονιστικά εμπνευσμένες αξιολογικές κρίσεις. Ο Παναγιώτης Κονδύλης σε πολλά κείμενά του επισημαίνει , για παράδειγμα, ότι έχουμε πλανητικοποίηση και όχι παγκοσμιοποίηση, καθότι απουσιάζει μια παγκόσμια κοινωνία και γιατί δεν υπάρχουν «ανθρώπινα» δικαιώματα
παρά μόνο πολιτικά δικαιώματα κατά περίπτωση ενταγμένα στην ανθρωπολογική ετερότητα κάθε κοινωνικής οντότητας. Για την σταδιακή μετάβαση μετά την παρένθεση του Ψυχρού Πολέμου στο πολυπολικό διεθνές σύστημα του 21ου αιώνα και την τυπολογία της ηγεμονικής αντιπαράθεσης από τους Ναπολεόντιους πολέμους μέχρι τις μέρες μας βλ.John Mearsheimer, Η τραγωδία της πολιτικής των Μεγάλων Δυνάμεων και το εφάμιλλο ή ακόμη πιο σημαντικό καθότι εμπεριέχει προσανατολιστικά τις ανθρωπολογικές τάσεις το Παναγιώτης Κονδύλης, Από τον 20 στον 21 αιώνα. Επίσης του ιδίου, Η παρακμή του Αστικού Πολιτισμού όπου γίνεται η πληρέστερη ανάλυση της μεταμοντέρνας εποχής).
Στην σύντομη εισαγωγή στην αρχή της ανάρτησης έγινε αναφορά στα κρατοκεντρικά χαρακτηριστικά του διεθνούς συστήματος μετά την Βεστφαλία όπως θεμελιώθηκαν τότε και όπως εξελίσσονται μέχρι σή
μερα. Διαδοχικά είχαμε
μερα. Διαδοχικά είχαμε- το σύστημα ισορροπίας δυνάμεων μέσα από το οποίο αναδείχθηκαν οι διεθνείς θεσμοί και το διεθνές δίκαιο περί την διεθνή τάξη,
- το Κογκρέσο της Βιέννης όπου έγινε προσπάθεια για μια ηγεμονική διεθνή τάξη (Κονσέρτο Δυνάμεων),
- την σταδιακή κατάρρευση της Αποικιοκρατίας και των Αυτοκρατοριών
- τον Πρώτο και Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο,
- ενδιαμέσως προσπάθεια δημιουργίας διεθνούς Αμφικτιονίας των πολλών πλέον κυρίαρχων κρατών και το 1945
την κοσμοθεωρητική και «νομική» κατοχύρωση της Εθνικής Ανεξαρτησίας / κρατικής κυριαρχίας ως κοινής κοσμοθεωρίας των κυρίαρχων κρατών [βλ. εκτενή ανάλυση στο «Κοσμοθεωρία των Εθνών» και απορρέουσες συντομότερες αναλύσεις]. Εδραίωσε επίσης τις Υψηλές Αρχές του διεθνούς δικαίου περί διακρατικής ισοτιμίας, μη επέμβασης και εσωτερικής/εξωτερικής κυριαρχίας οι οποίες, τονίζεται, δεν «προσφέρονται στο πιάτο» αλλά ο ενδιαφερόμενος να διασφαλίσει την εθνική του ανεξαρτησία τις προασπίζεται με επαρκή ισχύ και πελατειακές σχέσεις με τα ισχυρότερα κράτη [«Πελατειακές σχέσεις» (patron-clientrelations) μεταξύ ισχυρών και λιγότερο ισχυρών κρατών στο σύγχρονο… http://wp.me/p3OlPy-wB]
την κοσμοθεωρητική και «νομική» κατοχύρωση της Εθνικής Ανεξαρτησίας / κρατικής κυριαρχίας ως κοινής κοσμοθεωρίας των κυρίαρχων κρατών [βλ. εκτενή ανάλυση στο «
Ένα μεγάλο βέβαια ζήτημα όταν κανείς μιλά για αυτά τα θέματα, ακόμη και αν κατορθώνει να γράφει μόνο προσανατολ
ιστικά και περιγραφικά [Βλ. Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις»http://wp.me/p3OlPy-Lb ] είναι ότι αναπόδραστα εμπλέκεται σε δίνη γνωμών της συμβατικής σοφίας.
ιστικά και περιγραφικά [Βλ. Το Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις»http://wp.me/p3OlPy-Lb ] είναι ότι αναπόδραστα εμπλέκεται σε δίνη γνωμών της συμβατικής σοφίας.
Αναπόφευκτα διατυπώνει θέσεις που εμπλέκονται σε στρατηγικές «δραστών»/θυτών και θυμάτων της αέναης αντιπαράθεσης ισχυρών/ηγεμονικών κρατών και λιγότερο ισχυρών / αδύναμων κρατών και προσκρούει σε ημιμάθειες, αμάθειες, ιδιωτείες, εθελοτυφλία, ουτοπίες και ιδιοτροπίες του κάθε ατόμου.
Η επίκληση αυθεντίας ή σοφίας στην ανάλυση των ανθρωπίνων πραγμάτων δεν είναι κάτι το συμβατό με προσπάθειες επιστημονικής μελέτης των φαινομένων, ιδιαίτερα όσον αφορά την απέραντη διεθνή πολιτική όπου ισχύει το «εν οίδα ουδέν οίδα».
Όσον αφορά τα κρατοκεντρικά χαρακτηριστικά του διεθνούς συστήματος, εν τούτοις, υπάρχει ένας ασφαλής τρόπος, δηλαδή η προσκόλλη
ση στα Παραδειγματικά Θουκυδίδεια αξιώματα. και η προσπάθεια να κατανοηθεί ο διαχρονικός προσανατολισμός των πραγμάτων.
ση στα Παραδειγματικά Θουκυδίδεια αξιώματα. και η προσπάθεια να κατανοηθεί ο διαχρονικός προσανατολισμός των πραγμάτων.
Να φωτιστούν επίσης όσο περισσότερο μπορεί να το κάνει κανείς μεγάλοι σταθμοί εντός αυτού του προσανατολισμού, κυρίως με περιγραφές εδραιωμένες οντολογικά. Εντός αυτού του προσανατολισμού φωτίζονται κατά το δυνατό ειδοποιοί διαφορές και διερευνώνται προϋποθέσεις ειδικών καταστάσεων με τρόπο που συγκροτείται τυπολογία συμβατή με τα αξιώματα.
Τα υπόλοιπα είναι υπόθεση των φαντασιόπληκτων, των μελλοντολόγων και πρωτίστως των προπαγανδιστών. Αναλύσεις με αξιώσεις περιγραφικής και ερμηνευτικής χρησιμότητας είναι η επιστημονική αποστολή της πολιτικής θεωρίας του διεθνούς συστήματος (βλ. «το
Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις»» http://wp.me/p3OlPy-Lb.
Θουκυδίδειο «Παράδειγμα» της επιστημονικής μελέτης της διεθνούς πολιτικής και οι «επιστημονικές επαναστάσεις»» http://wp.me/p3OlPy-Lb.
Προσανατολιστικά είναι όσα έργα εντάσσονται στην Ομηρική παράδοση. Μεταξύ άλλων: Θουκυδίδης, Carr, Wight, Watson, Fuller,Κονδύλης, Κοντογιώργης, Ζιάκας και μερικοί ακόμη της μη ιδεολογικής/εσχατολογικής αντίληψης της ιστορικής ιστορίας]. Κύριο χαρακτηριστικό της μοντερνιστικής πολιτικής σκέψης ήταν το γεγονός ότι προσπαθώντας να καταπολεμήσει την θρησκευτική πολιτική θεολογία και την Θεοκρατία διολίσθησε η ίδια στην εσχατολογική πολιτική θεολογία των μοντερνιστικών ιδεολογικών ρευμάτων (Κονδύλης σε πολλά έργα όπως το «Αόρατο Χρονολόγιο της σκέψης).
Μια ανάλυση με επιστημονικές αξιώσεις, επιπλέον, προσκρούει πάνω σε παράγοντες και κριτήρια όπως η μη κατανόηση από πολλούς της μεγάλης διαφοράς, μεταξύ άλλων,
- της ισχύος στην διεθνή πολιτική η οποία εξ αντικειμένου είναι ανέφικτο να θεσπιστεί και της ισχύος στην θεσπισμένη ενδοκρατική πολιτική [ΗΘΙΚΗ και ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ, Η μη θεσπισμένη ισχύς στην διεθνή πολιτική. Πολιτική θεολογία versus πολιτική θεωρία και η σημασία της αξιολογικά ελεύθερης περιγραφής και ερμηνείας των διεθνών φαινομένων – http://wp.me/p3OlPy-1bH – http://wp.me/p3OqMa-13c]. «Στην διεθνή πολιτική το κυριότερο νόμισμα είναι η ισχύς» (Waltz)
- της ισχύος στην ενδοκρατική πολιτική όπου όσο λιγότερο θεσπίζεται Πολιτικά τόσο περισσότερη δημοκρατία / πολιτική ελευθερία έχουμε και vice versa (Ουκ ολίγοι περιπίπτουν στο σοβαρό σφάλμα της θεοποίησης των αξιώσεων ισχύος με Δαρβινιστικούς όρους και ως γενική αρχή όλων των επιπέδων και όλων των καταστάσεων. Ούτε καν κατανοούν ότι αυτό σημαίνει διολίσθηση στην θηριώδη προπολιτική / βαρβαρική εποχή. Ενδέχεται βέβαια κάποιοι να το κατανοούν αλλά έτσι να είναι, δηλαδή θύματα διολίσθησης στην βαρβαρική εποχή και στα μυθικά Σόδομα και Γόμορρα)
- της ισχύος σε πεδία όπως οι ακαδημαϊκοί χώροι όπου ενώ προβλέπεται ακαδημαϊκή/επιστημονική αυτοθέσπιση το εκκρεμές μπορεί και να ταλαντεύεται άγρια μεταξύ της πολιτικά/επιστημονικά ανορθολογικής ιδιωτείας / αυθαιρεσίας / δεσποτείας / βαρβαρότητας και της προσκόλλησης σε πάγιους κώδικες δεοντολογίας της επιστήμης και της κλασικά νοούμενης (και όχι ιδεολογικά ή άλλως πως στρατευμένης) ακαδημαϊκής ζωής.
- της ισχύος εντός της οικογένειας όπου ενώ διαχρονικά οι ιεραρχίες επηρεάζονταν από τους αδιαμφισβήτητους οντολογικούς δεσμούς η μεταμοντέρνα εποχή και η ανθρωπολογική συρρίκνωση αποδυναμώνει αυτούς τους δεσμούς (τηρώντας τις αναλογίες αυτό μπορεί να
εξεταστεί και υπό το πρίσμα των δεσμών ενός έθνους, μέγα ζήτημα για το οποίο επέρχονται κείμενα υπό το πρίσμα μιας προσανατολιστικής θεώρησης). - της ισχύος εντός των οικονομικών επιχειρήσεων ή μεταξύ των επιχειρήσεων και της κοινωνίας στην οποία «εντάσσονται;».Εδώ το εκκρεμές ταλαντεύεται επηρεαζόμενο:
- από τον διεθνικό ή μη χαρακτήρα των οικονομικών δραστηριοτήτων,
- από τις βαθμίδες ιδιωτείας των ιδιοκτητών,
- από την πίστη και νομιμοφροσύνη των ιδιοκτητών και στελεχών στο εθνοκράτος στο οποίο ανήκουν (χαμηλές ή μηδενικές βαθμίδες πολιτειακής πίστης και νομιμοφροσύνης σημαίνει ιδιωτεία ή υπηρεσία σε τρίτους για ιδιοτελείς λόγους),
- από τους κοινωνικοπολιτικούς ελέγχους σκοπός των οποίων πάγια ήταν οι οικονομικές δραστηριότητες να είναι ενταγμένες σε ένα εθνοκρατικό σύστημα διανεμητικής δικαιοσύνης που νομιμοποιεί το πολιτικοοικονομικό σύστημα και τις κοινωνικές ιεραρχίες και που διασφαλίζει την αναγκαία και μη εξαιρετέα κρατική/κοινωνική συνοχή
- από τις βαθμίδες που επιχειρήσεις, κράτη, κρατικοί θεσμοί και ακαδημαϊκοί θεσμοίεπηρεάζονται από την διεθνική τοκογλυφική / κερδοσκοπική ιδιωτεία η οποία τις τελευταίες δεκαετίες απορροφά ολοένα και περισσότερο τις τραπεζικές δραστηριότητες.
- Όλα αυτά και πολλά άλλα, βέβαια οδηγούν σε απέραντο πολιτικοοικονομικό ανορθολογισμό εντός και μεταξύ των κρατών. Η ενδοκρατική ιδιωτεία υπερισχύει και το Πολιτικό
γεγονός αποδυναμώνεται ή συρρικνώνεται θανατηφόρα. Παράγονται, επιπλέον, τεχνόσφαιρες τεχνοκρατών και κοντόφθαλμων και ανεξέλεγκτων πρωταθλητών της ιδιωτείας οι οποίοι με ευκολία και ενίοτε εργολαβικά ιδιαίτερα σε ανοργάνωτα κράτη διεισδύουν παντού περιφέρονται ανεξέλεγκτα και γι’ αυτό ασύδοτα και ανορθολογικα.
- από νομικιστές (που δεν κατανοούν ότι το δίκαιο αφορά την τάξη και ότι η τάξη είναι ενταγμένη μέσα στην κοινωνικοπολιτική δίνη)
- και οικονομιστές (οι οποίοι ενίοτε πιθηκίζουν τον Δαρβίνο παραβλέποντας πλήρως ότι η οικονομία ήταν και θα είναι πάντοτε ο πυρήνας της διανεμητικής δικαιοσύνης, της κοινωνικής συνοχής και της κρατικής βιωσιμότητας)
της ισχύος στην ενδοκρατική πολιτική όπου όσο λιγότερο θεσπίζεται Πολιτικά τόσο περισσότερη δημοκρατία / πολιτική ελευθερία έχουμε και vice versa (Ουκ ολίγοι περιπίπτουν στο σοβαρό σφάλμα της θεοποίησης των αξιώσεων ισχύος με Δαρβινιστικούς όρους και ως γενική αρχή όλων των επιπέδων και όλων των καταστάσεων. Ούτε καν κατανοούν ότι αυτό σημαίνει διολίσθηση στην θηριώδη προπολιτική / βαρβαρική εποχή. Ενδέχεται βέβαια κάποιοι να το κατανοούν αλλά έτσι να είναι, δηλαδή θύματα διολίσθησης στην βαρβαρική εποχή και στα μυθικά Σόδομα και Γόμορρα)
εξεταστεί και υπό το πρίσμα των δεσμών ενός έθνους, μέγα ζήτημα για το οποίο επέρχονται κείμενα υπό το πρίσμα μιας προσανατολιστικής θεώρησης).
γεγονός αποδυναμώνεται ή συρρικνώνεται θανατηφόρα. Παράγονται, επιπλέον, τεχνόσφαιρες τεχνοκρατών και κοντόφθαλμων και ανεξέλεγκτων πρωταθλητών της ιδιωτείας οι οποίοι με ευκολία και ενίοτε εργολαβικά ιδιαίτερα σε ανοργάνωτα κράτη διεισδύουν παντού περιφέρονται ανεξέλεγκτα και γι’ αυτό ασύδοτα και ανορθολογικα.
Τα πιο πάνω και άλλα, όμως, δεν αποτελούν εμπόδιο στην προσανατολιστική, περιγραφική και αξιολογικά ελεύθερη παράθεση κάποιων αδιαμφισβήτητων γεγονότων και κάποιων αξιωμάτων της σύγχρονης διεθνούς πολιτικής που κανείς δεν μπορεί να παραβλέψει χωρίς αβάστακτες συνέπειες.
Παράλληλα λοιπόν με την παράθεση κάποιων κύριων βιβλιογραφικών αναφορών και κάποιων κρίσιμων διαφανειών όπου εκτίθενται σχηματικά μερικά στοιχεία που αφορούν το σύγχρονο εθνοκρατοκεντρικό διεθνές σύστημα, θα μπορούσαμε συνοπτικά να επισημάνουμε και τα εξής αξονικά/κεντρικά και διαχρονικά αναλλοίωτα κριτήρια. Κυρίως ότι:- Το δικαστήριο των εθνών είναι η ιστορία. Όποιος δεν το λαμβάνει υπόψη και παραμελεί τα εθνικά του συμφέροντα και κυρίως την έσχατη λογική της επιβίωσής του, το αποτέλεσμα είναι αναμενόμενο.
- Η ιστορία είναι μια αλληλουχία τετελεσμένων όπου αφού αναγνωριστούν αποτελούν την εκάστοτε διεθνή τάξη.
- Οι συνέπειες για μια κοινωνία και ή ένα κράτος είναι πολύ σκληρές ή και θανατηφόρες εάν δεν λαμβάνονται πλήρως υπόψη οι κρατοκεντρικές λογικές στο κρατοκεντρικά δομημένο διεθνές σύστημα (πεδίο όπου η πολιτικη ηθική είναι μηδέν επειδή δεν υπάρχει παγκόσμια κοινωνία και παγκόσμιο κοινωνικοπολιτικό σύστημα για να την ορίσει)
α) Εάν σταθούμε στον 18ο και 19ο αιώνα μετά το Κογκρέσο της Βιέννης όταν σταθεροποιήθηκε το κρατοκεντρικό καθεστώς της Βεστφαλίας (και δημιουργήθηκε το «Κονσέρτο Δυνάμεων» με διαφοροποιημένους πλην μορφικά πανομοιότυπους οργανισμούς της Κοινωνίας των Εθνών τον μεσοπόλεμο και τον ΟΗΕ το 1945), είναι πλέον σαφές ότι πολλές κοινωνίες είτε επαναστάτησαν είτε δεν συνεκτίμησαν επαρκώς την κατανομή ισχύος, τις στρατηγικές των δυνάμεων και τις κινούμενες σεισμικές πλάκες που δημιουργούνταν λόγω σταδιακής κατάρρευσης των Αυτοκρατοριών αρχής γενομένης της Οθωμανικής Αυτοκρατορίας. Η επιτυχής εκπλήρωση του έσχατου σκοπού κάθε κοινωνίας για πολιτική κυριαρχία / ελευθερία δεν ήταν κάτι αυτονόητα εύκολο ή δεδομένα επιτυχές. Όπως ήδη υπαινιχθήκαμε στην αρχή, σημερινές παθολογίες πολλών κρατών συμπεριλαμβανομένου του νεοελληνικού αναζητούνται σε αυτές τις αφετηρίες, την στρατηγική που ακολούθησαν οι πρωτεργάτες και τις δομές που τότε στήθηκαν και αποτέλεσαν την βάση των διαμορφώσεων και παθολογιών των δύο επόμενων αιώνων.
β) Υπό το πρίσμα της παρατήρησης που μόλις έγινε υπάρχουν, ασφαλώς, πλήθος ειδοποιών διαφορών 
που δημιουργούσαν διαφορετικές περιστάσεις, για παράδειγμα, μεταξύ των Ελλήνων και των Αρμενίων, των Αράβων και άλλων εθνών. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο εάν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι μετά το Κογκρέσο της Βιέννης είχαμε μια μεταβατική φάση η οποία εν πολλοίς φτάνει μέχρι σήμερα (να μην ξεχνάμε και συντρέχουσες εξελίξεις όπως το αναδυόμενο πολυπολικό διεθνές σύστημα του 21ο αιώνα το οποίο σε αναλώσιμα κράτη όπως η Ελλάδα και όχι μόνο επισκιάστηκαν από ιδεολογήματα soft power όπως «παγκοσμιοποίηση», το «τέλος των πολέμων», το επερχόμενο «υπερεθνικό διεθνές δίκαιο μέσω επεμβάσεων» ή το «τέλος της ιστορίας») δεν κινήθηκε γραμμικά. Αντίθετα κινούταν πάνω στις σεισμικές πλάκες που διαρκώς σείονταν λόγω κατεδάφισης του αποικιοκρατικού συστήματος, λόγω δονκιχωτικών ουτοπικών αμφισβητήσεων στον Μεσοπόλεμο που προκάλεσαν απέραντο πολιτικό και στρατηγικό ανορθολογισμό και λόγω της πάγιας στάσης των ηγεμονικών δυνάμεων να μεταμφιέζουν τις αξιώσεις ισχύος σε οικουμενικίστικα δόγματα.
που δημιουργούσαν διαφορετικές περιστάσεις, για παράδειγμα, μεταξύ των Ελλήνων και των Αρμενίων, των Αράβων και άλλων εθνών. Αυτό ισχύει ακόμη περισσότερο εάν λάβουμε υπόψη το γεγονός ότι μετά το Κογκρέσο της Βιέννης είχαμε μια μεταβατική φάση η οποία εν πολλοίς φτάνει μέχρι σήμερα (να μην ξεχνάμε και συντρέχουσες εξελίξεις όπως το αναδυόμενο πολυπολικό διεθνές σύστημα του 21ο αιώνα το οποίο σε αναλώσιμα κράτη όπως η Ελλάδα και όχι μόνο επισκιάστηκαν από ιδεολογήματα soft power όπως «παγκοσμιοποίηση», το «τέλος των πολέμων», το επερχόμενο «υπερεθνικό διεθνές δίκαιο μέσω επεμβάσεων» ή το «τέλος της ιστορίας») δεν κινήθηκε γραμμικά. Αντίθετα κινούταν πάνω στις σεισμικές πλάκες που διαρκώς σείονταν λόγω κατεδάφισης του αποικιοκρατικού συστήματος, λόγω δονκιχωτικών ουτοπικών αμφισβητήσεων στον Μεσοπόλεμο που προκάλεσαν απέραντο πολιτικό και στρατηγικό ανορθολογισμό και λόγω της πάγιας στάσης των ηγεμονικών δυνάμεων να μεταμφιέζουν τις αξιώσεις ισχύος σε οικουμενικίστικα δόγματα.- Το διεθνές σύστημα είναι αυτορρυθμιζόμενο (Waltz) στην βάση της αδυσώπητα αληθούς και αξιωματικών προδιαγραφών περιγραφής του Θουκυδίδη: «Όσοι είναι ελεύθεροι το χρωστούν στην δύναμή τους» και «δίκαιο υπάρχει όταν υπάρχει ίση δύναμη ενώ όταν αυτό δεν ισχύει τότε ο ισχυρός επιβάλλει ότι του επιτρέπει η δύναμή του και ο αδύναμος υποχωρεί και προσαρμόζεται (ή σκοτώνεται και εξοντώνεται).
Ολοκληρώνοντας το σύντομο αυτό σημείωμα θα έλεγα ότι ο αγώνας για βιωσιμότητα, συλλογική ελευθερία, ασφάλεια και ευημερία ενός κράτους και των πολιτών του είναι μια Οδύσσεια.
Κατά την διάρκεια του ταξιδιού αυτής της Οδύσσειας το κύριο είναιο καπετάνιος / ηγέτης / Οδυσσέας και το πλήρωμα να γνωρίζουν τον προσανατολισμό και να μην αποπροσανατολίζονται από Σειρήνες ή άλλους αποδυναμωτικούς ελκυστές.
Απαιτείται ετοιμότητα, προετοιμασία, σχέδιο και στρατηγική εκπλήρωσής του ούτως ώστε οι τρικυμίες, οι Κύκλωπες και όλα τα άλλα να μην εμποδίσουν τελικά την άφιξη στην Ιθάκη όπως αυτή ορίζεται από κάθε έθνος.
Πρωτίστως όπως γνωρίζουμε η Ιθάκη ορίζεται ως Πατρίδα και για πολλούς αυτό είναι συναρτημένο και με την οικογένεια ως ο πυρήνας της πολιτικής οργάνωσης [αλλού – Κοσμοθεωρία των Εθνών, κεφ. 5 – έχουμε αναλύσει το φαινόμενο του μεταμοντερνισμού και το γεγονός ότι δομικά και από άποψη περιεχομένου αποδυναμώνει αμφότερα – βλ. και παραπομπές σε συντομότερα κείμενα στο τέλος του παρόντος]. Συνήθεις Σειρήνες είναι όσοι και όταν μιλούν οικουμενιστικά για μια ένωση του πλανήτη οποία ποτέ δεν ήταν και ποτέ δεν θα είναι εφικτή [στην παρούσα ανάλυση δεν εισερχόμαστε σε συζήτηση των μετακρατοκεντρικών κοσμοσυστημάτων, ιστορικό φαινόμενο που θίξαμε αλλού και που αναλύει πρωτίστως ο Γιώργος Κοντογιώργης σε πολλά κείμενά του]. Ας το σκεφτούν αυτό όσοι -και ήταν πολλοί- σφαγιάστηκαν σε εμφύλιους των 19 και 20 αιώνα επειδή πίστεψαν τις Σειρήνες μεταμφιέσεις των ηγεμονικών αξιώσεων ισχύος που κήρυτταν ιδεολογικά δόγματα μετακρατικής / ανθρωπολογικά εξομοιωτικής και πολιτικά εξισωτικής ένωσης του πλανήτη.
Παθήματα όπως αποτυχία απόκτησης ανεξάρτητου κράτους ή εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες μπορούν να οφείλονται σε πολλούς λόγους.Για παράδειγμα- σε τραγικές ιστορικές περιστάσεις,
- σε λανθασμένη στρατηγική όσων διεκδικούσαν πολιτική κυριαρχία / ελευθερία,
- σε ελλειπή κατανόηση των κρατοκεντρικών προϋποθέσεων πριν και μετά το Κογκρέσο της Βιέννης,
- στην ελλειπή κατανόηση των τραγικών όπως εύστοχα τις ονόμασε ο John Mearsheimer προϋποθέσεων της διαπάλης των ηγεμονικών δυνάμεων,
- στις «απροσεξίες» των πολιτικών ηγετών οι οποίες στις φάσεις αξιώσεων Ελευθερίας μετά από μακραίωνες υποδουλώσεις λογικό είναι να συγκροτούν ένα διαφοροποιημένο σύνολο
- στους περιφερόμενους ποικιλόμορφους Εφιάλτες,
- στις ασθενείς ψυχές
- και πρωτίστως στην ιδιωτεία.
- Καθότι ιδιωτεία και πολιτική οργάνωση είναι θανατηφόρα αντιθετικές καταστάσεις.
Είναι αυτονόητα δεδομένο ότι όποιο κράτος εκτέλεσε μεγάλης κλίμακας και κρατικά οργανωμένες εθνοκαθάρσεις και γενοκτονίες οφείλει να αναγνωρίσει το έγκλημα (συνάδει και με τα δικά του συμφέροντα γιατί αν δεν το κάνει βρίσκεται σε διαρκή πρόσκρουση με τα θέσφατα του διαχρονικού πολιτικού πολιτισμού) . Οι δε θύτες ανένδοτα να το αξιώνουν.
Πάντως, τα δύο μέτρα και τα δύο σταθμά, η ασυνέπεια και οι αντιφάσεις των πολιτικών ηγετών και των κρατών στα οποία παραπέμπει το ανωτέρω Αγγλικό κείμενο είναι διδακτικά για κάθε παρελθόντα, τωρινό ή εν δυνάμει μελλοντικό θύμα τέτοιων κτηνωδιών (και δεν αποτελεί αξιολογική κρίση ο χαρακτηρισμός ως κτηνωδίας της θανάτωσης της ανθρώπινης οντότητας και μάλιστα τόσο οργανωμένης και συστηματικά οργανωμένης από κράτη που και σήμερα δεν φαίνεται να χάνουν τα χαρακτηριστικά αυτής της κρατικής κτηνωδίας).
Αφού όπως γράψαμε και όπως καθημερινά καταμαρτυρείται το δικαστήριο των εθνών είναι η ιστορία, τα παθήματα του παρελθόντος απαιτείται να γίνονται μαθήματα. Αυτό περνά μέσα από την γνώση, ακριβώς, των προσανατολισμών της διαχρονίας καθότι έτσι μόνο προσφέρεται η δυνατότητα στοιχειώδους γνώσης των προβολών των τάσεων και των κύριων προϋποθέσεων.
Τις προϋποθέσεις του κρατοκεντρικού συστήματος μια κοινωνία πρέπει να τις γνωρίζει πολύ καλά γιατί σε αντίθετη περίπτωση ένα κράτος κινδυνεύει με μεγάλες ζημιές ή και θάνατο. Εάν τα μέλη της και οι ηγέτες της δεν τις γνωρίζουν είσαι σαν να περπατούν και να χορεύουν μέσα σε ένα πεδίο νομίζοντας ότι είναι ανθόσπαρτη παιδική χαρά ενώ η αλήθεια είναι πως πρόκειται για ναρκοπέδιο.
Θα μπορούσαμε να ολοκληρώσουμε λέγοντας ότι τα μέλη μιας κοινωνίας και οι ηγέτες της απαιτείται να γνωρίζουν τα αλάνθαστα αξιώματα του Θουκυδίδειου Παραδείγματος και να περιφρονούν τα προπαγανδιστικά και εργαλειακά χρησιμοποιού0μενα ιδεολογήματα και θεωρήματα που θεωρούν την Πατρίδα αναλώσιμη. Ο παρεμβαλλόμενος πίνακας από την εισαγωγή του Kenneth Waltz στο «Θεωρία Διεθνούς Πολιτικής» φωτίζει πολλά από αυτά τα αξιώματα.
Παρατίθενται μερικά αποσπάσματα στα οποία αναφέρθηκα εντός κειμένου
Edward H. Carr, Η εικοσαετής κρίση (Ποιότητα). Η διαχρονία των οικουμενιστικών ιδεολογημάτων που χρησιμεύουν ως μεταμφίεση των αξιώσεων ισχύος. Σημειώνεται ότι ο Πανελλαδισμός στην κλασική αρχαιότητα αποτελούσε ύβρη.
«όταν ο Woodrow Wilson δήλωνε πως τα αμερικανικά συμφέροντα ήταν οι αρχές της ανθρωπότητας, ή ο καθηγητής Toynbee ότι η ασφάλεια της Βρετανικής αυτοκρατορίας ήταν το “ανώτατο συμφέρον όλου του κόσμου”, ουσιαστικά διεκδικούσαν το ίδιο πράγμα με τον Χίτλερ, ότι δηλαδή η χώρα τους είναι “η έκφραση του υψηλότερου ήθους”. (…) Σε κάθε προσπάθεια κατανόησης της διεθνούς ηθικής αμφότερες οι προσεγγίσεις αποδεικνύονται μοιραίες. (…) «Στην εθνική τάξη πραγμάτων η αρμονία επιτυγχάνεται με ένα μείγμα ηθικής και ισχύος. Στην διεθνή τάξη, ο ρόλος της δυνάμεως είναι μεγαλύτερος και αυτός της ηθικής μικρότερος. (…) Κάθε έννοια διεθνούς ηθικής τάξης εξ ανάγκης εδράζεται σε κάποιου είδους ηγεμονική δύναμη. Αλλά αυτή η ηγεμονική θέση, όπως η υπεροχή της άρχουσας τάξης εντός των κρατών, είναι πρόκληση γι’ αυτούς που δεν την κατέχουν. Για να επιβιώσει [αυτή η ηθική και κανονιστική τάξη] στον διεθνή χώρο, πρέπει να υπάρχουν [αντίστοιχα και ανάλογα με την ενδοκρατική τάξη] τα στοιχεία του πάρε-δώσε και της αυτοθυσίας εκ μέρους αυτών που υπερέχουν, γεγονός που θα καθιστά την υπεροχή τους ανεκτή στα υπόλοιπα μέλη της παγκόσμιας κοινότητας. (…) Αλλά είναι αναγκαίο να ξεκαθαρίσουμε ένα ακόμη σημείο το οποίο προκαλεί 
μεγάλες αυταπάτες. Στην εθνική κοινωνία, υποθέτουμε πως στο πλαίσιο αυτής της διαδικασίας αυτοθυσίας και πάρε-δώσε το παρεχόμενο πρέπει να προέρχεται από τους αυτούς οι οποίοι κερδίζουν τα περισσότερα από την κρατούσα τάξη. Στην διεθνή κοινότητα, ο ισχυρισμός γίνεται εκ μέρους των πολιτικών των ικανοποιημένων δυνάμεων [των οποίων οι θέσεις δεν υποδηλώνουν κάτι τέτοιο, γεγονός που καθιστά αναγκαία την εξέταση θεμάτων δικαίου και προϋποθέσεων αλλαγής στην διεθνή πολιτική] … «Η διεθvής τάξη και η διεθvής αλληλεγγύη θα είvαι πάvτoτε συvθήματα αυτώv πoυ αισθάvovται ισχυρoί vα τα επιβάλλoυv παvω στoυς άλλoυς… Αυτό [η τάση της Γερμαvίας και της Iταλίας vα υπoστηρίζoυv τov διεθvισμό κατά τηv διάρκεια τoυ μεσoπoλέμoυ] είvαι σύμπτωμα αλλαγής όχι τoυ τι αισθάvovται στηv καρδιά, αλλά τoυ γεγovότoς ότι πλησιάζoυv τηv στιγμή πoυ θα εχoυv γίvει τόσo ισχυρoί για vα υιoθετήσoυv τov διεθvισμό …» Πριv απo αυτή τηv παρατήρηση, o Carr, παραθέτει ιστoρικά παραδείγματα όπoυ άλλες μεγάλες δυvάμεις πρoωθoύσαv τov κoσμoπoλιτισμό-oυκoυμεvικότητα για vα διευκoλύvoυv τηv εκπλήρωση τωv επιδιώξεώv τoυς: 1. Η Κίvα, πριv δυo χιλιετηρίδες, όταv ασπάσθηκε τov κoσμoπoλιτισμό ως μέσo πρoς εκπλήρωση τoυ στόχoυ της παγκόσμιας επικυριαρχίας. 2. Η Ρωμαϊκή αυτoκρατoρία και αργότερα η Καθoλική Εκκλησία, oι oπoίες έκαvαv τov κoσμoπoλιτισμό σύμβoλo επικυριαρχίας τoυς. 3. Η Γαλλία τov 17ov και 18ov αιώvα όταv «κoσμoπoλίτικα» διεθvιστικά σχέδια όπως τo «Grand dessin» τoυ Sully και τo «projet de paix perpetuelle» τoυ Abbe Saint Pierre, πoυ πρoωθoύσαv διεθvή τάξη πραγμάτωv πoυ ευvooύσε τηv Γαλλική μovαρχία (ταυτόχρovα πρoωθoύσαv τov αvθρωπισμό, τov διαφωτισμό, τις αvθρωπιστικές αρχές, αλλά και τηv Γαλλική γλώσσα ως τηv oικoυμεvική γλώσσα τωv διαvooυμέvωv και τωv ηγετικώv ελίτ). 4. Τov 19ov αιώvα, όταv η 
παvτoδυvαμία της Βρετταvίας, oδήγησε τoυς ηγέτες της vα υπoστηρίξoυv «εvότητα της αvθρωπότητας». 5. Της Iαπωvίας κατά τηv διάρκεια τoυ μεσoπoλέμoυ όταv πρoωθoύσε τηv «εvωμέvη Ασία». 6. Και τωv ΗΠΑ τov 19ov και 20ov αιώvα όταv άvoδoς στηv ηγεμovία συvoδεύτηκε με «oυκoυμεvικές ιδέες» επιβoλής τωv Αμερικαvικώv αξιώv επί τωv υπoλoίπωv. Στηv αvάλυση τoυ ιδεαλισμoύ-oυτoπισμoύ-διεθvισμoύ-κoσμoπoλιτισμoύ ως αρχώv πoυ θα μπoρoύσαv vα ρυθμίσoυv τo διεθvές σύστημα, o Carr πρoχωρεί στηv πιo κάτω σαρωτική και ιστορικά θεμελιωμένη κριτική: «[στηv κριτική αυτώv πoυ πρoβάλλoυv ασαφή κριτήρια και διαδικασίες για τηv oργάvωση τoυ διεθvoύς συστήματoς] Τo τι πρoσάπτεται δεv είvαι ότι τα αvθρώπιvα όvτα δεv τηρoύv τις αρχές τoυς. Ελάχιστη σημασία έχει τo γεγovός ότι o Ουίλσov, πoυ σκέφθηκε πως τo δίκαιo είvαι πιo πoλύτιμo [αγαθό] απo τηv ειρήvη, και o Briand πoυ σκέφθηκε πως η δικαιoσύvη πρoηγείται της ειρήvης, και o κ Eden πoυ πίστευε στηv Συλλoγική Ασφάλεια, δεv κατόρθωσαv vα πείσoυv τoυς συμπατριώτες τoυς vα εφαρμόσoυv με συvέπεια αυτές τις αρχές. Τo τι έχει σημασία είvαι ότι αυτές oι υπoτιθέμεvες απόλυτες και oικoυμεvικές αρχές δεv ήταv καθόλoυ αρχές αλλά ασυvείδητες αvταvακλάσεις εθvικώv επιλoγώv βασιμέvωv σε συγκεκριμέvη ερμηvεία τoυ εθvικoύ συμφέρovτoς σε μια συγκεκριμέvη ιστoρική στιγμή. [παρά τo ότι υπάρχει κoιvό αίσθημα περί αvάγκης για ειρήvη, τάξη, συvεργασία, κλπ] …μόλις γίvει απόπειρα vα εφαρμoσθoύv αυτές oι αφηρημέvες αρχές σε μια συγκεκριμέvη πoλιτική κατάσταση,
απoκαλύπτovται ξεκάθαρα ότι είvαι κεκαλυμμέvα εγωιστικά και ιδιoτελή συμφέρovτα. Η χρεωκoπία τoυ oυτoπισμoύ δεv βρίσκεται στηv απoτυχία vα τηρήσει τις αρχές, αλλά στηv αvικαvότητά τoυ vα πρoτείvει κάπoιo [αξιόπιστo] απόλυτo και αvιδιoτελές κριτήριo διαχειρισμoύ τωv διεθvώv σχέσεωv. …[κατά τov ρεαλιστή] τα [πρoτειvόμεvα] απόλυτα κριτήρια τoυ oυτoπιστή, είvαι υπo τηv αίρεση της κoιvωvικής τάξης πραγμάτωv, και γι’ αυτό είvαι πoλιτικά. Τo [διεθvές] πoλιτικό ήθoς πρέπει vα ερμηvεύεται με πoλιτικoύς όρoυς. Κάθε πρoσπάθεια [στις διεθvείς σχέσεις] vα εξευρεθoύv κριτήρια ήθoυς εκτός της πoλιτικής είvαι καταδικασμέvη vα απoτύχει.»
Στo ίδιo πλαίσιo, ιδιαίτερα ως πρoς τo θέμα της «ηθικoλoγίας» ως εισρoής στηv διπλωματική πρακτική, θα μπορούσαμε να προσθέσουμε τις απόψεις του George Kennan οι οποίες συνειρμικά παραπέμπουν, επίσης, στις θέσεις των νεοφιλελεύθερων αναλυτών στους οποίους αναφερθήκαμε στο δεύτερο κεφάλαιο. Επικριτικός όσον αφορά τις παραδoσιακές φιλελεύθερες διεθνιστικές τάσεις στηv άσκηση της διπλωματίας τωv ΗΠΑ, και αvαφερόμεvoς τηv σχέση της μεταπoλεμικης διπλωματίας με τις ιστoρικές ρίζες της χώρας αυτής, o George Kennan έγραψε τα εξής:
«θεωρώ ως τo μεγαλύτερo σφάλμα της πoλιτικής μας στo παρελθόv, αυτό πoυ θα ovόμαζα voμικo – ηθικoλoγική πρoσέγγιση στα διεθvή πρoβλήματα… Υπάρχει η πίστη ότι θα καταστεί δυvατό vα ελεγχθoύv oι χαoτικές και επικίvδυvες πρoσδoκίες τωv κυβερvήσεωv στo διεθvές σύστημα, με κάπoιo σύστημα καvόvωv και περιoρισμώv (…) Αυτή η πίστη, αδιαμφισβήτητα, εv μέρει απoτελεί μια Αγγλoσαξωvική αvτίληψη για τoυς vόμoυς πoυ διέπoυv τις σχέσεις τωv ατόμωv στo διεθvές πεδίo, και vα τoυς εφαρμόσει επί τωv κυβερvήσεωv όπως γίvεται εδώ [στηv Αμερική] με τoυς ιδιώτες… Αδυvατoύμε vα καταλάβoυμε ότι τo τι ήταv δυvατό για τις δεκατρείς απoικίες [τo 1776] στα πλαίσια oρισμέvωv συγκυριώv, δυvατό vα μηv είvαι εφικτό στo ευρύτερo διεθvές πεδίo».
Ακόμη πιο επεξεργασμένες θέσεις για το θέμα της διεθνούς ηθικής και της διεθνούς κοινωνίας αναπτύσσει ο Hans Morgenthau στο κλασικό έργο του Politics Among Nations. Όπως και ο Kennan, ο Morgenthau αναδείχθηκε ως κορυφαίος διεθνολόγος σε μια περίοδο – αμέσως μετά τον δεύτερο παγκόσμιο πόλεμο – όταν στις Ηνωμένες Πολιτείες είχε αναπτυχθεί μεγάλη διαμάχη για την συνέχιση του απομονωτισμού ή την αλλαγή προς παρεμβατισμό και που αναμενόμενα τα ηθικά και νομικά κριτήρια αυτού του ρόλου έγιναν αντικείμενο μεγάλης ακαδημαϊκής και πολιτικής διαμάχης. Δεν θα ήταν υπερβολή να υποστηριχθεί πως τόσο ο Morgenthau, όσο και ο Kennan είχαν ως κύριο στόχο την τάση που ανέπτυσσαν οι ΗΠΑ για άσκηση ηγεμονικό ρόλο με αφετηρία την κλασική αιτιολόγηση των ισχυρών κρατών τα οποία μόλις αποκτούσαν
ηγεμονική θέση αφ’ ενός ασπάζονταν τον κοσμοπολιτισμό και αφ’ ετέρου ενεργούσαν στην επιβολή τους επί άλλων λαών. Κυριότερος στόχος όπως καταφαίνεται στα κείμενά του ήταν να καταδείξει την πολυπλοκότητα των ηθικών διλημμάτων στην διεθνή σκηνή και να εισαγάγει κριτήρια μετριοπάθειας και αυτοσυγκράτησης στην άσκηση ισχύος στον διεθνή χώρο. Βεβαίως, είναι δύσκολο εάν όχι αδύνατο να συνοψιστεί ένα τεράστιο έργο και οι θετικές-αρνητικές κριτικές. Γι’ αυτό θα περιοριστώ σε μερικά μόνο κρίσιμα σημεία που αφορούν τις έννοιες της ηθικής και της κοινωνίας στον διεθνή χώρο. Στηριζόμενος στην ιστορική παρατήρηση πως η φύση της διεθνούς πολιτικής οδηγεί σ’ ένα διαρκή αγώνα μεταξύ των κρατών για αύξηση της ισχύος, τόνισε πως αυτό οδηγεί σε ένταση μεταξύ εναλλακτικών ηθικών επιλογών οι οποίες εάν δεν ληφθούν υπόψη οδηγούν τόσο σε διπλωματικές επιλογές που στερούνται ηθικής βάσης όσο και σε επιλογές που αποσταθεροποιούν τις διακρατικές σχέσεις. Βασικά επιχειρήματα του Morgenthau ως προς το θέμα της ηθικής, της ισχύος και των κριτηρίων διακρατικής συμπεριφοράς είναι τα πιο κάτω: «ο πολιτικός ρεαλισμός έχει συνείδηση του γεγονότος πως οικουμενικά ηθικά κριτήρια στην αφηρημένή τους μορφή δεν μπορούν να έχουν εφαρμογή στην δράση των κρατών και γι’ αυτό θα πρέπει να διυλίζονται ανάλογα με συγκεκριμένες περιστάσεις στον τόπο και στον χρόνο. (…) Έχει επίσης συνείδηση της έντασης που υπάρχει μεταξύ ηθικών επιταγών και των αναγκών επιτυχούς πολιτικής δράσης. (…) Τόσο τα κράτη όσο και ο ιδιώτης πρέπει να στηρίζουν τις πολιτικές τους ενέργειες [στην διεθνή πολιτική] με οικουμενικά κριτήρια όπως η ελευθερία, (…) η εθνική επιβίωση (…) η σύνεση και η προνοητικότητα, (…) Ο ρεαλισμός θεωρεί τη σύνεση – την στάθμιση των συνεπειών εναλλακτικών πολιτικών ενεργειών – ως την υπέρτατη πολιτική δεξιοτεχνία (…) την ηθική στην αφηρημένη της διάσταση ως το κριτήριο του κατά πόσο οι ενέργειες συνάδουν με τους ηθικούς νόμους (…) Η πολιτική ηθική κρίνει τις ενέργειες από τα πολιτικά τους αποτελέσματα. (…) Η μετριοπάθεια στην πολιτική δεν μπορεί παρά να κατοπτρίζει την μετριοπάθεια που πρέπει να χαρακτηρίζει την ηθική κρίση. (…) Ο πολιτικός ρεαλισμός αρνείται να ταυτίσει τις ηθικές φιλοδοξίες ενός συγκεκριμένου έθνους με τους ηθικούς νόμους που ελέγχουν τις τύχες της οικουμένης. (…)
Μια ιμπεριαλιστική πολιτική έχει πάντοτε ανάγκη από μια ιδεολογία. (…) Στην σύγχρονη εποχή, υπό την επιρροή πολιτικών φιλοσοφιών του Δαρβίνου και του Σπένσερ, οι ιδεολογίες του ιμπεριαλισμού προτιμούν επιχειρήματα που στηρίζονται στην βιολογία. (…) θα ήταν αντίθετο στην φύση των πραγμάτων εάν ο ισχυρότερος δεν κυριαρχήσει επί του λιγότερο ισχυρού και εάν ο λιγότερο ισχυρός επιχειρήσει να είναι ισότιμος με τον ισχυρό. (…) Δεν υπάρχει μια παγκόσμια κοινωνία και μια οικουμενική ηθική. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του στοιχειώδους χαρακτήρα φιλοδοξιών για ζωή, ελευθερία και δύναμη, παράγοντες που ενώνουν την ανθρωπότητα και που θα μπορούσαν να είναι η αφετηρία μιας παγκόσμιας κοινωνίας, μιας οικουμενικής ηθικής, των πολιτικών φιλοσοφιών, ηθικών κριτηρίων και αντικειμενικών σκοπών και των αντίστοιχων παραγόντων ή κριτηρίων σε εθνικό επίπεδο. Το έθνος-κράτος γεμίζει την διάνοια, την ψυχή, και την καρδιά των ανθρώπων με ιδιαίτερες εμπειρίες, με ιδιαίτερα κριτήρια πολιτικής ηθικής και ιδιαίτερους σκοπούς πολιτικής δράσης. Αναπόφευκτα, επομένως, τα μέλη του ανθρωπίνου είδους δεν ζουν και δρουν πολιτικά όχι ως μέλη μιας παγκόσμιας κοινωνίας αλλά ως μέλη μιας εθνικής κοινωνίας που καθοδηγείται από τα δικά της εθνικά ηθικά κριτήρια και τις δικές της ηθικές νόρμες. (…) [Επομένως, η διπλωματία ενός κράτους πρέπει να καθοδηγείται από ορισμένα κριτήρια] πρέπει να απεκδύεται τον πνεύμα σταυροφορίας (…) οι αντικειμενικοί σκοποί της εξωτερικής πολιτικής πρέπει να ορίζονται με όρους εθνικού συμφέροντος και πρέπει να στηρίζονται σε επαρκή ισχύ. (…) τα κράτη πρέπει να είναι πρόθυμα να συμβιβαστούν επ’ όλων των θεμάτων τα οποία δεν είναι ζωτικά για τα συμφέροντά τους. [Ο λόγος για τον οποίο ο 20ος αιώνας είναι πιο ασταθής απ’ ότι ο 19ος αιώνας είναι επειδή] ενώ ο εθνικισμός επιθυμεί ένα έθνος σ’ ένα κράτος ο διεθνιστικός εθνικισμός [δηλαδή η τάση κάποιων να προβάλουν την δική τους ηθική και τα δικά τους συμφέροντα ως οικουμενικά] των καιρών μας διεκδικεί από ένα έθνος και ένα κράτος το δικαίωμα να επιβάλει τα δικά του κριτήρια και νόρμες σε οικουμενικό επίπεδο επί των άλλων εθνών».
ηγεμονική θέση αφ’ ενός ασπάζονταν τον κοσμοπολιτισμό και αφ’ ετέρου ενεργούσαν στην επιβολή τους επί άλλων λαών. Κυριότερος στόχος όπως καταφαίνεται στα κείμενά του ήταν να καταδείξει την πολυπλοκότητα των ηθικών διλημμάτων στην διεθνή σκηνή και να εισαγάγει κριτήρια μετριοπάθειας και αυτοσυγκράτησης στην άσκηση ισχύος στον διεθνή χώρο. Βεβαίως, είναι δύσκολο εάν όχι αδύνατο να συνοψιστεί ένα τεράστιο έργο και οι θετικές-αρνητικές κριτικές. Γι’ αυτό θα περιοριστώ σε μερικά μόνο κρίσιμα σημεία που αφορούν τις έννοιες της ηθικής και της κοινωνίας στον διεθνή χώρο. Στηριζόμενος στην ιστορική παρατήρηση πως η φύση της διεθνούς πολιτικής οδηγεί σ’ ένα διαρκή αγώνα μεταξύ των κρατών για αύξηση της ισχύος, τόνισε πως αυτό οδηγεί σε ένταση μεταξύ εναλλακτικών ηθικών επιλογών οι οποίες εάν δεν ληφθούν υπόψη οδηγούν τόσο σε διπλωματικές επιλογές που στερούνται ηθικής βάσης όσο και σε επιλογές που αποσταθεροποιούν τις διακρατικές σχέσεις. Βασικά επιχειρήματα 
του Morgenthau ως προς το θέμα της ηθικής, της ισχύος και των κριτηρίων διακρατικής συμπεριφοράς είναι τα πιο κάτω: «ο πολιτικός ρεαλισμός έχει συνείδηση του γεγονότος πως οικουμενικά ηθικά κριτήρια στην αφηρημένή τους μορφή δεν μπορούν να έχουν εφαρμογή στην δράση των κρατών και γι’ αυτό θα πρέπει να διυλίζονται ανάλογα με συγκεκριμένες περιστάσεις στον τόπο και στον χρόνο. (…) Έχει επίσης συνείδηση της έντασης που υπάρχει μεταξύ ηθικών επιταγών και των αναγκών επιτυχούς πολιτικής δράσης. (…) Τόσο τα κράτη όσο και ο ιδιώτης πρέπει να στηρίζουν τις πολιτικές τους ενέργειες [στην διεθνή πολιτική] με οικουμενικά κριτήρια όπως η ελευθερία, (…) η εθνική επιβίωση (…) η σύνεση και η προνοητικότητα, (…) Ο ρεαλισμός θεωρεί τη σύνεση – την στάθμιση των συνεπειών εναλλακτικών πολιτικών ενεργειών – ως την υπέρτατη πολιτική δεξιοτεχνία (…) την ηθική στην αφηρημένη της διάσταση ως το κριτήριο του κατά πόσο οι ενέργειες συνάδουν με τους ηθικούς νόμους (…) Η πολιτική ηθική κρίνει τις ενέργειες από τα πολιτικά τους αποτελέσματα. (…) Η μετριοπάθεια στην πολιτική δεν μπορεί παρά να κατοπτρίζει την μετριοπάθεια που πρέπει να χαρακτηρίζει την ηθική κρίση. (…) Ο πολιτικός ρεαλισμός αρνείται να ταυτίσει τις ηθικές φιλοδοξίες ενός συγκεκριμένου έθνους με τους ηθικούς νόμους που ελέγχουν τις τύχες της οικουμένης. (…)
Μια ιμπεριαλιστική πολιτική έχει πάντοτε ανάγκη από μια ιδεολογία. (…) Στην σύγχρονη εποχή, υπό την επιρροή πολιτικών φιλοσοφιών του Δαρβίνου και του Σπένσερ, οι ιδεολογίες του ιμπεριαλισμού προτιμούν επιχειρήματα που στηρίζονται στην βιολογία. (…) θα ήταν αντίθετο στην φύση των πραγμάτων εάν ο ισχυρότερος δεν κυριαρχήσει επί του λιγότερο ισχυρού και εάν ο λιγότερο ισχυρός επιχειρήσει να είναι ισότιμος με τον ισχυρό. (…) Δεν υπάρχει μια παγκόσμια κοινωνία και μια οικουμενική ηθική. Υπάρχει μεγάλη διαφορά μεταξύ του στοιχειώδους χαρακτήρα φιλοδοξιών για ζωή, ελευθερία και δύναμη, παράγοντες που ενώνουν την ανθρωπότητα και που θα μπορούσαν να είναι η αφετηρία μιας παγκόσμιας κοινωνίας, μιας οικουμενικής ηθικής, των πολιτικών φιλοσοφιών, ηθικών κριτηρίων και αντικειμενικών σκοπών και των αντίστοιχων παραγόντων ή κριτηρίων σε εθνικό επίπεδο. Το έθνος-κράτος γεμίζει την διάνοια, την ψυχή, και την καρδιά των ανθρώπων με ιδιαίτερες εμπειρίες, με ιδιαίτερα κριτήρια πολιτικής ηθικής και ιδιαίτερους σκοπούς πολιτικής δράσης. Αναπόφευκτα, επομένως, τα μέλη του ανθρωπίνου είδους δεν ζουν και δρουν πολιτικά όχι ως μέλη μιας παγκόσμιας κοινωνίας αλλά ως μέλη μιας εθνικής κοινωνίας που καθοδηγείται από τα δικά της εθνικά ηθικά κριτήρια και τις δικές της ηθικές νόρμες. (…) [Επομένως, η διπλωματία ενός κράτους πρέπει να καθοδηγείται από ορισμένα κριτήρια] πρέπει να απεκδύεται τον πνεύμα σταυροφορίας (…) οι αντικειμενικοί σκοποί της εξωτερικής πολιτικής πρέπει να ορίζονται με όρους εθνικού συμφέροντος και πρέπει να στηρίζονται σε επαρκή ισχύ. (…) τα κράτη πρέπει να είναι πρόθυμα να συμβιβαστούν επ’ όλων των θεμάτων τα οποία δεν είναι ζωτικά για τα συμφέροντά τους. [Ο λόγος για τον οποίο ο 20ος αιώνας είναι πιο ασταθής απ’ ότι ο 19ος αιώνας είναι επειδή] ενώ ο εθνικισμός επιθυμεί ένα έθνος σ’ ένα κράτος ο διεθνιστικός εθνικισμός [δηλαδή η τάση κάποιων να προβάλουν την δική τους ηθική και τα δικά τους συμφέροντα ως οικουμενικά] των καιρών μας διεκδικεί από ένα έθνος και ένα κράτος το δικαίωμα να επιβάλει τα δικά του κριτήρια και νόρμες σε οικουμενικό επίπεδο επί των άλλων εθνών».
Robert Gilpin Πόλεμος και αλλαγή στην διεθνή πολιτική (Εκδόσεις Ποιότητα):
«Ο τερματισμός ενός ηγεμονικού πολέμου είναι η απαρχή ενός ακόμη κύκλου μεγέθυνσης-ανάπτυξης, επέκτασης και τελικής παρακμής. Ο νόμος της άνισης ανάπτυξης συνεχίζει να ανακατανέμει την ισχύ υπονομεύοντας έτσι το status quo που εγκαθιδρύθηκε από τον τελευταίο ηγεμονικό αγώνα. Η ανισορροπία αντικαθιστά την ισορροπία και ο κόσμος κινείται προς ένα νέο γύρο ηγεμονικής σύγκρουσης. Πάντα ήταν και πάντα θα είναι έτσι, μέχρις ότου οι άνθρωποι είτε καταστραφούν είτε μάθουν να αναπτύσσουν ένα αποτελεσματικό μηχανισμό ειρηνικής αλλαγής». Robert Gilpin, Πόλεμος και Αλλαγή στην διεθνή πολιτική(Εκδόσεις Ποιότητα), σ. 351
Επίσης στην παρέμβασή του Gilpin σε συνέδριο όπως αποτυπώνεται στο R. Keohane (ed), Neorealists and its critics.
Αφετηρία κάθε σοβαρής διεθνολογικής συζήτησης απαιτείται να υπάρχει συναίνεση για θεμελιώδεις και πασίδηλες πτυχές του διεθνούς συστήματος.
- Στις διεθνείς σχέσεις, κανόνας είναι αναρχία και η σύγκρουση και εξαίρεση η τάξη, η δικαιοσύνη και η ηθική. Αυτή η αντικειμενική διαπίστωση δεν προκρίνει την πολιτική και ηθική στάση κάποιου αλλά μια ρεαλιστική εκτίμηση των διεθνών σχέσεων
- Η ισχύς είναι ο καθοριστικός παράγων των διεθνών πολιτικών δρώμενων.
- Καθ’ όλη τη διάρκεια της γνωστής ιστορίας, βασική μονάδα κοινωνικής οργάνωσης στον διεθνή χώρο και θεμέλιο των πολιτικών σχέσεων είναι η «ομάδα» και όχι τα άτομα ή οι τάξεις. Στα νεότερα χρόνια, αυτές τις ανταγωνιζόμενες ομάδες-φυλές τις ονομάσαμε “έθνη-κράτη” και την πίστη-νομιμοφροσύνη σ’ αυτά “εθνικισμό”.
Σ’ ένα κόσμο με ανεπάρκεια πόρων οι άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι για τη διανομή τους ως ομάδες και όχι ως άτομα.- Για τους περισσότερους από εμάς, η πίστη και νομιμοφροσύνη στην κοινωνική ομάδα στην οποία ανήκουμε είναι υπεράνω όλων των άλλων κριτηρίων ή παραγόντων εκτός της οικογένειας.
- Αν και η μορφή και ο χαρακτήρας αυτών των κοινωνικών ομάδων μεταβάλλεται – φυλές, βασίλεια, αυτοκρατορίες, έθνη-κράτη – κατά καιρούς λόγω οικονομικών, δημογραφικών και τεχνολογικών αλλαγών, ατυχώς, η θεμελιώδης συγκρουσιακή φύση της μεταξύ τους σχέσης δεν μεταβάλλεται».
- Παρατηρείται πως στις πολιτικές σχέσεις όλων των ειδών και όλων των επιπέδων σ’ όλες τις εποχές η ισχύς και η ασφάλεια είναι πρωταρχικής σημασίας στον προσδιορισμό των ανθρωπίνων κινήτρων.
- (Παραπέμποντας στον Θουκυδίδη, ο Gilpin συνεχίζει αναφέροντας). Η συμπεριφορά των ανθρώπων επηρεάζεται από διάφορους παράγοντες ή κριτήρια όπως τιμή, απληστία και προπαντός φόβο τα οποία συναρτώνται άμεσα με την ισχύ, την θέση και τον ρόλο. Οι άνθρωποι, επιβραβεύουν, επίσης, την αλήθεια, την αρετή, την καλοσύνη και την ομορφιά. Αυτές οι αγαθές επιδιώξεις και ηθικά κριτήρια, όμως, χάνονται, εάν, υπό συνθήκες συνεχών και έντονων αγώνων ισχύος μεταξύ των κοινωνικών ομάδων, δεν διασφαλιστούν.
Σ’ ένα κόσμο με ανεπάρκεια πόρων οι άνθρωποι βρίσκονται αντιμέτωποι για τη διανομή τους ως ομάδες και όχι ως άτομα.Θουκυδίδεια επιστημολογία / μεθοδολογία
Αν σταθούμε στη Jacqueline de Romilly, Ιστορία και Λόγος στον Θουκυδίδη(Μορφωτικό Ίδρυμα Εθνικής Τράπεζας, Αθήνα 1988) και στην αριστουργηματική αποτίμηση του έργου και της μεθόδου του Θουκυδίδη, σημειώνει πως αυτό το θεμελιώδες έργο, που «με τόσο συγκινητικό τρόπο τείνει στην απόλυτη αντικειμενικότητα του ερευνητή» (σ. 15), οφείλει τη μεγάλη αξία του στο γεγονός πως κατόρθωσε «να θέσει την πιο αυστηρή αντικειμενικότητα στην υπηρεσία μιας εντονότατα προσωπικής δημιουργίας» (βλ. σ. 15). Αυτό επιτυγχάνεται, μεταξύ άλλων, επειδή βλέπει τη λεπτομέρεια σε συνάρτηση με το σύνολο (βλ. σ. 43), παραθέτει και αξιολογεί μόνο εκείνες τις πληροφορίες που αναφέρονται σε κάποιο σημαντικό σκοπό (βλ. σ. 48), εξετάζει ό,τι έχει γνώρισμα καθολικό (βλ. σ. 49), παραθέτει «προθέσεις» ή «γνώμες» διαχρονικής αξίας και ανεξάρτητων των ατομικών περιπτώσεων (βλ. σ. 50) και εστιάζει την προσοχή με αυστηρή ακρίβεια επί της ουσίας και με τρόπο που μας επιτρέπει «να εντοπίσουμε κάτω από τις επιμέρους πράξεις την ύπαρξη τάσεων, αιτίων και λογικών αλληλουχιών, που είναι ολοένα και πιο βαθιές και μακρινές, που η αληθοφάνειά τους παίρνει έτσι έναν χαρακτήρα πιο γενικό», πιο ανεξάρτητο από τις περιστάσεις και τα πρόσωπα: αυτές οι αλληλουχίες επαναλαμβάνονται τόσο περισσότερο όσο πιο αυστηρά έχουν αναχθεί στο ουσιώδες» (σ. 52).
Martin Wight, Διεθνής Θεωρία. Με τον ανυπέρβλητα γλαφυρό και περιεκτικό τρόπο του ο Martin Wight περιγράφει τον γραμμικό και απλουστευτικό τρόπο που οι άνθρωποι είτε λόγω αφέλειας είτε λόγω προπαγάνδας βλέπουν τον πλανήτη.
«η παρόρμηση του απλού ανθρώπου που έρχεται αντιμέτωπος με τα μεγάλα εμπόδια της διεθνούς ζωής: Διαβατήρια, θεωρήσεις, συνοριακά φυλάκια, ιστορικό μίσος, εθνικιστές εκστρατείες του Τύπου. Είναι η αντίδραση του ατόμου που ταξιδεύει ή συμμετέχει σε κάποιο αθλητικό γεγονός, ακαδημαϊκό ή επιστημονικό συνέδριο. Αυτές οι ιδιωτικές μη Κυβερνητικές διεθνείς οργανώσεις ενθαρρύνουν τον κοσμοπολιτισμό, επειδή εκεί οι άνθρωποι διαφορετικών εθνοτήτων με έντονα κοινά επαγγελματικά ενδιαφέροντα, συναντώνται ως άτομα και διαπιστώνουν ότι, πέρα από το χρώμα και το φραγμό της γλώσσας, όλοι οι άνθρωποι είναι αδέλφια» (σ. 56).
Αυτή την απολιτική αντίληψη των διεθνών σχέσεων ο Wight αντιμετωπίζει με σαρκασμό σε άλλο σημείο, όταν αναφέρεται στους παραλογισμούς και τις στοχαστικές στρεβλώσεις ή τις λανθασμένες εικόνες πολιτικής σκοπιμότητας για τη «διεθνή κοινωνία». Όπως γράφει,
Γράφει, επίσης, o Martin Wight σημειώνει: «φανταστείτε μια reductio ad absurdum, μια κοινωνία με τέσσερα μέλη: έναν ανθρωπόμορφο δράκο, έναν Άγγλο ύψους δύο μέτρων που δεν μιλά καθόλου Ιαπωνικά, έναν Ιάπωνα σαμουράι, έναν πολεμιστή ευγενή, ο οποίος δεν μιλά καθόλου Αγγλικά, και έναν Κεντροαφρικανό πυγμαίο, της πρώτης παλαιολιθικής εποχής. Και όλοι αυτοί βρίσκονται σε ένα νησί που έχει το μέγεθος της Μάλτας. Αυτή είναι μια παραβολή αυτού που καλείται παγκόσμια κοινωνία» (ό.π., σ. 174).
Η ΤΥΠΙΚΗ ΛΟΓΙΚΗ ΤΩΝ ΟΝΤΩΝ – ΚΟΝΔΥΛΗΣ
Η δομή του κόσμους όπως ανυπέρβλητα την συνόψισε ο Robert Gilpin -βλ. τα 8 σημεία πιο πάνω όπου βασικά περιγράφει προσανατολιστικά αυτού που ο Κονδύλης ονομάζει κοινωνικοοντολογικά γεγονότα – είναι σημαντική και από μια άλλη άποψη η οποία όταν δεν γίνει αντιληπτή γίνεται αίτιο πολιτικού και στρατηγικού ανορθολογισμού. Συχνά, για παράδειγμα, θεωρείται ότι επί εσχάτων και θεσφάτων κατευναστικές στάσεις και συμπεριφορές μπορούν ασφάλεια ή ακόμη και αιώνια ειρήνη. Η έννοια της «τυπικής λογικής» των δρώντων ανάλογα με την ιστορική διαμόρφωσή τους παρακολουθεί την ανάλυση του Παναγιώτη Κονδύλη σε πολλά βιβλία του, ιδιαίτερα στοΕυρωπαϊκός Διαφωτισμός, ό.π. Προσδιορίζει την απροσμέτρητη ανθρωπολογική ποικιλομορφία των δρώντων στα τρία επίπεδα ανάλυσης και καθιστά φανερό το γεγονός ότι «το τι συγκροτεί και τι συγκρατεί τα κράτη και τον κόσμο» δεν είναι μια απλή ή ευθύγραμμη υπόθεση. Βοηθά στο να υποψιαστεί κανείς, επίσης, ότι το ζήτημα της συμμόρφωσης των ανθρώπων επί ζητημάτων διανεμητικής δικαιοσύνης στο επίπεδο του κράτους και του διεθνούς συστήματος δεν αποτελεί υπόθεση με την οποία αν κανείς εκτιμήσει επιπόλαια είναι θανατηφόρο. Χαρακτηριστικά, ο Κονδύλης αναφέρει: «Η σύνδεση του ορθολογισμού με συγκεκριμένο περιεχόμενο και συγκεκριμένες θέσεις αποτελεί ένα από τα σημαντικότερα όπλα στη φιλοσοφική πολεμική. Σκοπός της είναι να εξαρτήσει την ικανότητα για λογική σκέψη με την αποδοχή θεωριών με συγκεκριμένο περιεχόμενο και να καταγγείλει όσους δεν αποδέχονται τις τελευταίες ως εχθρούς της λογικής γενικά σκέψης ή ως αναξιόπιστους διανοητές. Η πολυσημία της έννοιας του ορθολογισμού ήταν αποτέλεσμα της πολεμικής της χρήσης, αφού έτσι συνδέθηκε κατά καιρούς με τα πιο διαφορετικά περιεχόμενα. (…) η λογικά μεθοδευμένη σκέψη έχει ίσαμε τώρα τεθεί στην υπηρεσία εντελώς διαφορετικών απόψεων και θέσεων (…) (οι οποίες) κατά τρόπο περίεργο, συμπίπτει πάντοτε με τον προσωπικό τους τρόπο σκέψης. (…) [πρέπει επομένως να αναζητηθεί ένας ορθολογισμός, αυστηρά τυπικός, που θα ήταν δυνατό να εφαρμοστεί σε κάθε ορθολογισμό, όποιο και να είναι το περιεχόμενό του και να μας αποσυνδέει από επιμέρους περιεχόμενα σκέψης] Ορθολογισμός λοιπόν είναι η σκόπιμη και άψογη (από την άποψη της τυπικής λογικής) χρήση των επιχειρηματολογικών μέσων της σκέψης για να κατοχυρωθεί θεωρητικά μια δεδομένη θεμελιώδης στάση απέναντι στον κόσμο. Αυτή η θεμελιώδης στάση ή απόφαση βρίσκεται η ίδια πέραν από κάθε λογική αιτιολόγηση (…) Μονάχα η εκλογίκευση της θεμελιώδους στάσης ή απόφασης μπορεί να πραγματοποιηθεί με λογική συνέπεια και μονάχα αυτή μπορεί, επίσης, να αποτελέσει αντικείμενο επιστημονικής διαμάχης – όχι η ίδια η θεμελιώδης στάση: γιατί στα έσχατα ερωτήματα η απάντηση δίνεται με αξιωματικές αποφάνσεις. Μπορούν λοιπόν να υπάρξουν τόσες μορφές λογικής συνέπειας όσες και οι θεμελιώδεις στάσεις. Μολονότι τα τυπικά λογικά μέσα παραμένουν τα ίδια, ωστόσο υπηρετούν κάθε φορά την εκλογίκευση θεμελιωδών αποφάσεων με διαφορετικό περιεχόμενο», τόμος Ι, σ. 47,48. Επίσης, αλλού, επισημαίνει: «Το φαινομενικά παράδοξο γεγονός, ότι οι εχθροί μάχονται μεταξύ τους κάτω από τη σημαία των ίδιων δομών σκέψης, εξηγείται εύκολα, αν κάμουμε σαφή διάκριση ανάμεσα στη δομή και στο περιεχόμενο της σκέψης. (…) Γι’ αυτό, «προϋπόθεση για τη σύλληψη του χαρακτήρα της κανονιστικής σκέψης παραμένει η διάκριση ανάμεσα στον τρόπο, με τον οποίο λειτουργεί πράγματι η σκέψη, και στον τρόπο, με τον οποίο αυτή ορίζεται πάνω στη βάση μια εξαντικειμενικευμένης απόφασης», Ισχύς και Απόφαση (Εκδόσεις Στιγμή, 1991), σ. 120-1,165.
ΔΙΕΘΝΕΣ ΣΥΣΤΗΜΑ / μορφή, δομή & χαρακτήρας
Κυριότερο χαρακτηριστικό είναι ο κατατεμαχισμός του διεθνούς συστήματος σε έθνη κράτη
Εσωτερική τάξη πραγμάτων ÞΕξωτερική τάξη πραγμάτων ÞΔιεθνές Δίκαιο
- Διεθνής τάξη πραγμάτων
- Ηγεμονισμός
- Ανταγωνισμός
- Αυτοβοήθεια
- Δύο μέτρα και δύο σταθμά
- Ιδιοτελής ορισμός των εθνικών συμφερόντων
- Συνθήκες ερμηνεύονται με πολιτικά κριτήρια
- Ποντιοπιλατισμός
- χρήση βίας ή απειλή χρήσης βίας είναι στην ημερησία διάταξη
- Διεθνείς οργανισμοί όργανο του ισχυροτέρου
Θουκυδίδης «όταν υπάρχη ίση δύναμη για την επιβολή του, κι ότι, όταν αυτό δεν συμβαίνη, οι δυνατοί κάνουν όσα τους επιτρέπει η δύναμή τους κι οι αδύναμοι υποχωρούν κι αποδέχονται» «όσοι διατηρούν την ελευθερία τους το χρωστούν στη δύναμή τους». «Η ελπίδα, παρηγοριά την ώρα του κινδύνου, όσους την έχουν από περίσσια δύναμη κι αν τους βλάψει δεν τους καταστρέφει όσοι όμως, στηριγμένοι πάνω της, τα παίζουν όλα για όλα (γιατί απ’ τη φύση της είναι σπάταλη), μονάχα όταν αποτύχουν την γνωρίζουν». (οι Αθηναίοι) σκότωσαν όσους Μηλίους ενήλικούς έπιασαν, κι έκαμαν δούλους τα παιδιά και τις γυναίκες. Το νησί το αποικίσανε οι ίδιοι στέλνοντας αργότερα πεντακόσιους αποίκους»
ΛΟΓΩ ΔΟΜΗΣ ΔΙΕΘΝΟΥΣ ΣΥΣΤΗΜΑΤΟΣ
Δημοκρατία = ισοτιμία,
διεθνισμός = ανορθολογισμός ή ιδιοτέλεια του ισχυρού
Εθνικό συμφέρον υπέρτατο κριτήριο διακρατικών σχέσεων
ΑΝΑΓΚΑΙΕΣ ΚΑΙ ΜΗ ΕΞΑΙΡΕΤΕΕΣ ΠΡΟΫΠΟΘΕΣΕΙΣ ΣΤΡΑΤΗΓΙΚΉς
1ον) Ορθές εκτιμήσεις της μορφής και του χαρακτήρα του διεθνούς συστήματος.
2ον) Ορθές-ακριβείς εκτιμήσεις για τις ιστορικές και συγκυριακές τάσεις στην διεθνή και περιφερειακή κατανομή ισχύος, συμφερόντων και διακρατικών πελατειακών διακυμάνσεων.
3ον) Ορθές εκτιμήσεις της άνισης ανάπτυξης (οικονομικής, στρατιωτικής, δημογραφικής, διπλωματικής).
4ον) Ορθές-ακριβείς εκτιμήσεις για τις απειλές και τις βαθμίδες επικινδυνότητάς τους
5ον) Βέλτιστη οργάνωση των ενόπλων δυνάμεων
6ον) Βέλτιστος συνδυασμός όλων των υπολοίπων συντελεστών ισχύος
7ΟΝ) Υψηλών προδιαγραφών γνώση της στρατηγικής των άλλων και ιδιαίτερα αυτών που απειλούν.
8ον) Υψηλών προδιαγραφών γνώση των συμμαχικών συσπειρώσεων, των αποχρώσεών τους και της εξέλιξής τους.
9ον) Αταλάντευτες αποφάσεις στην διαρκή σχοινοβασία που επιβάλλουν τα διλήμματα μεταξύ εθνικού συμφέροντος και της πληθώρας αποπροσανατολιστικών διεθνιστικών και κοσμοπολίτικων ιδεολογημάτων ή θεωρημάτων.
Κρίσιμη επισήμανση: Σ’ όλα τα πιο πάνω και σε ότι ακολουθεί υπεισέρχονται διαφορετικές φιλοσοφικές θεωρήσεις περί εθνικού συμφέροντος:
«Καλύτερα μιας ώρας ελεύθερη ζωή παρά σαράντα χρόνια σκλαβιά και φυλακή»: Στο ευρύ φάσμα μεταξύ «μιας ώρας» και «σαράντα χρόνων» υπάρχει πλήθος βαθμίδων αξιοπρέπειας, ελευθερίας, πίστης-νομιμοφροσύνης, δεσμεύσεων, αλληλεγγύης, ασφάλεια ομοεθνών, κτλ. Σε όλα τα επίπεδα ο πήχης των εθνικών συμφερόντων ανεβοκατεβαίνει ανάλογα με το φρόνημα, τον βαθμό κοινωνικοπολιτικής δέσμευσης, την φιλοπατρία της κοινωνίας και τις βαθμίδες ετοιμότητας της κοινωνίας για θυσίες και αν χρειαστεί αυτοθυσία Ο ακριβής προσδιορισμός των εθνικών συμφερόντων και η ιεράρχησή τους ανάλογα με τον βαθμό δέσμευσης των κοινωνικών δυνάμεων προσδιορίζει και την ιεράρχηση των προτεραιοτήτων της εθνικής στρατηγικής
