Τον τελευταίο καιρό κυκλοφορούν διάφορες πληροφορίες σχετικά με το Ελληνικό τραπεζικό σύστημα. Γράφονται πολλά και διάφορα για το ύψος των κεφαλαιακών αναγκών τους, την διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την ανακεφαλαιοποίηση, τον χρόνο άρσης των capital controls κλπ. Μοιάζει να υπάρχει ένα ομιχλώδες τοπίο ως προ το τι μέλλει γενέσθαι.
Αυτό δεν είναι παράξενο και δεν πρέπει να εκπλήσσει, καθώς βρισκόμαστε πολύ νωρίς στην διαδικασία και υπάρχουν πολλοί άγνωστοι παράγοντες στην “εξίσωση” εξυγίανσης.
Επειδή όμως τα θολά τοπία δεν βοηθούν κανέναν και σε τίποτα, θεωρώ σωστό και απαραίτητο να περιγραφεί, απλοποιημένα, η υπάρχουσα κατάσταση και το τι πρέπει να υλοποιηθεί μέχρι το τέλος τους έτους. Επίσης, με βάση τα όσα είναι επίσημα γνωστά, να ξεκαθαριστούν οι κίνδυνοι που πιθανά ελλοχεύουν για μετόχους, πιστωτές και καταθέτες.
Πώς έχουν λοιπόν τα πράγματα σήμερα; Ήδη βρίσκεται σε εξέλιξη η Αξιολόγηση Ποιότητας Στοιχείων Ενεργητικού (Asset Quality Review – A.Q.R.) δηλαδή η διαδικασία εκείνη που θα καθορίσει ποια δάνεια κρίνονται βιώσιμα, ποια όχι κ.ά. Σε γενικές γραμμές και απλοϊκά, ο προσδιορισμός της “περιουσίας” των τραπεζών και οι απώλειες που έχει υποστεί η κάθε μία. Διεξάγεται από εταιρεία διεθνών ελεγκτών και τα αποτελέσματα θα παραδοθούν στον S.S.M. (Single Supervisory Mechanism) της Ε.Κ.Τ.
Αυτός είναι ο φορέας που θα καθορίσει τις κεφαλαιακές ανάγκες κάθε συστημικής τράπεζας. Με βάση σενάρια διαφόρων διαβαθμίσεων για τις συνθήκες της ελληνικής οικονομίας. Δηλαδή, παραδείγματος χάριν, θα υπολογισθούν οι πιθανές απώλειες των τραπεζών στις περιπτώσεις ύφεσης 1%, 2% και 3%.
Ένας άλλος παράγοντας που θα ενσωματώνεται σε αυτά τα σενάρια θα είναι τα μη εξυπηρετούμενα δάνεια που υπάρχουν μέχρι την ολοκλήρωση του A.Q.R. καθώς και το πιθανό συνολικό ύψος τους σε όσες περιπτώσεις ύφεσης τεθούν στα σενάρια. Σε αυτό το σημείο θα πρέπει να τονισθεί πως όλες οι παράμετροι που θα χρησιμοποιηθούν για τις μετρήσεις είναι απολύτως άγνωστες στις ελληνικές τράπεζες, τις διοικήσεις τους ή οποιοδήποτε άλλον, πλην του S.S.M.
Η πιο πάνω διαδικασία είναι τα περιβόητα “stress tests”. Από αυτά θα καθορίσει ο S.S.M. τις ακριβείς ανάγκες νέων κεφαλαίων για τα τραπεζικά ιδρύματα. Αναμένεται να έχει ολοκληρωθεί περί το τέλος Οκτωβρίου.
Μόλις ανακοινωθούν τα ακριβή ποσά, θα υπάρξει διαπραγμάτευση μεταξύ της ελληνικής κυβέρνησης και της Quadriga για την ακριβή και λεπτομερή διαδικασία που θα ακολουθηθεί για την πραγματοποίηση της ανακεφαλαιοποίησης. Πολύ πιθανόν να συμμετέχουν επίσης οι ιδιώτες μεγαλομέτοχοι και οι senior πιστωτές. Ίσως και οι μικρομέτοχοι, μέσω φορέων εκπροσώπησής τους. Οι βασικές δυνατότητες είναι δύο:
Α. Μέσω του Τ.Χ.Σ. και
Β. Μέσω του E.S.M.
Το σημείο αυτό είναι το κρισιμότερο της όλης πορείας. Διότι, με βάση το αποτέλεσμα της διαπραγμάτευσης και τον τρόπο που θα επιλεγεί για να υλοποιηθεί η ανακεφαλαιοποίηση, θα κριθεί αν και κατά πόσον θα μειωθούν τα ποσοστά των ήδη υπαρχόντων μετόχων. Επίσης θα καθορισθεί το αν, πόσο και ποιοι ομολογιούχοι θα “κουρευτούν”. Οι καταθέτες, μετά την απόφαση του Eurogroup της 14ης Αυγούστου, δεν κινδυνεύουν. Τουλάχιστον εφόσον η διαδικασία ολοκληρωθεί πριν την 31η Δεκεμβρίου 2015.
Αυτή είναι η υπάρχουσα κατάσταση και τα βήματα που πρέπει να γίνουν ώστε να “ξαναπατήσει” το ελληνικό τραπεζικό σύστημα στα πόδια του.
Είναι φανερό πως υπάρχουν (υπερβολικά) πολλές άγνωστες παράμετροι ώστε να γνωρίζουμε, με σχετική ασφάλεια, το τελικό αποτέλεσμα. Πάντως, εφόσον κάποιος δεν είναι μέτοχος ή ομολογιούχος ελληνικών τραπεζών, δεν υφίσταται λόγος ανησυχίας. Αν υπάρχει κάτι σίγουρο σε αυτή την ζωή είναι πως οι τράπεζες θα λάβουν νέα κεφάλαια. Αλλά οποιαδήποτε άλλη προσπάθεια για πρόβλεψη είναι παρακινδυνευμένη. Χρειάζεται λοιπόν υπομονή μέχρι τα τέλη Οκτωβρίου, για να έχουμε την τελική συνολική εικόνα.
Πέτρος Λάζος
