Κατά τη διάρκεια του πυκνού πολιτικού Ιουνίου δεν θα κριθούν μόνο οι πολιτικές εξελίξεις για τους επόμενους μήνες, αλλά και η πορεία της χώρας για τα επόμενα χρόνια. Η ρύθμιση του χρέους, το τέλος του τρίτου Μνημονίου και η συμφωνία για το όνομα της ΠΓΔΜ συνιστούν σημεία καμπής που θα καθορίσουν το μέλλον της χώρας. Στην έναρξη αυτού του «πυκνού» Ιουνίου, το στενό επιτελείο του Μεγάρου Μαξίμου μοιάζει να έχει μία διαμορφωμένη στρατηγική για όλα τα επιμέρους ζητήματα, με στόχο να ανατρέψει τη δυσμενή πολιτική και δημοσκοπική συγκυρία.
Προφανώς, η πορεία που έχει χαραχθεί περιλαμβάνει και πολλά «αβέβαια» βήματα (συμφωνία με ΠΓΔΜ, εξασφάλιση κοινού τόπου με δανειστές για συντάξεις καιχρέος), με αποτέλεσμα ο προβληματισμός για κάποιο «ατύχημα» να παραμένει μεγάλος. Σε μία τέτοια περίπτωση εξάλλου δεν ακυρώνεται, απλώς, ο σχεδιασμός του πρωθυπουργικού επιτελείου αλλά το κυβερνών κόμμα θα βρεθεί αντιμέτωπο με μία σκληρή εκλογική τιμωρία.
Η συμφωνία με την ΠΓΔΜ
Σύμφωνα με ανώτερη κυβερνητική πηγή, στο Μαξίμου θεωρούν τη συμφωνία με την ΠΓΔΜ«διαβατήριο» για τη ρύθμιση του χρέους. Δηλαδή θεωρούν ότι η συμφωνία θα σημάνει μια τέτοια αναβάθμιση του διεθνούς κύρους της χώρας που, εκ των πραγμάτων, θα ανοίξει τον δρόμο για σημαντικές παραχωρήσεις από τους δανειστές. Για το επιτελείο, δε, γύρω από τον πρωθυπουργό Αλέξη Τσίπρα, η συμφωνία μπορεί να υπάρξει χωρίς καν τον κίνδυνο να δοκιμαστεί η δικομματική πλειοψηφία στη Βουλή.
Σύμφωνα με αυτό το σενάριο, η συμφωνία με την ΠΓΔΜ θα τελεί υπό αίρεση, Δηλαδή θα κλείσει οριστικά – και άρα θα χρήζει έγκρισης και από την ελληνική Βουλή – μόνο αν η γειτονική χώρα εκπληρώσει τα προαπαιτούμενα. Με άλλα λόγια, για να ολοκληρωθεί η συμφωνία και να ενταχθεί η ΠΓΔΜ κανονικά στο ΝΑΤΟ, και δευτερευόντως στην Ε.Ε., βασική προϋπόθεση είναι να πετύχει ο Ζόραν Ζάεφ την αλλαγή του συντάγματος.
Πρόθεση του Αλέξη Τσίπρα είναι να μη φέρει στη Βουλή τη συμφωνία που θα συναφθεί. Ως δικαιολογία θα χρησιμοποιηθεί το ότι η συμφωνία είναι υπό αίρεση. Κατά συνέπεια μόνο όταν οι γείτονες εκπληρώσουν τις υποχρεώσεις τους, θα κληθεί η ελληνική Βουλή να την επικυρώσει. Στην πραγματικότητα, η αναβολή της κοινοβουλευτικής συζήτησης αποσκοπεί στον να βγάλει από τη δύσκολη θέση τον Πάνο Καμμένο και να διατηρηθεί η κυβερνητική συνοχή. Οι ΑΝΕΛ θα εκφράσουν τη διαφωνία τους, αλλά θα παραμείνουν στην κυβέρνηση. Δεν είναι τυχαία η δήλωση του Δημήτρη Τζανακόπουλου στην ΕΡΤ1: «Μην προτρέχουμε σε ό,τι αφορά το ζήτημα της τοποθέτησης των ΑΝΕΛ. Όμως, πέραν αυτού, εγώ πρέπει να σας πω ότι για την ελληνική κυβέρνηση, δεν τίθεται σε καμία περίπτωση ζήτημα κυβερνητικής συνοχής, τελεία και παύλα.»
Στον αντίποδα, βέβαια, η κυβέρνηση δεν παίζει μόνη σε αυτό το γήπεδο καθώς και η αξιωματική αντιπολίτευση διατηρεί, στη διάθεσή της , το χαρτί της πρότασης μομφής. Εικάζεται, ωστόσο, ότι χωρίς την ανάγκη ψήφισης της συμφωνίας με την ΠΓΔΜ, το κυβερνητικό σκάφος των ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ μπορεί να ξεπεράσει τον κάβο.
Η ρύθμιση του χρέους
Στο Μαξίμου πιστεύουν ότι η ρύθμιση του χρέους μέσω της επιμήκυνσης των ωριμάνσεων των ομολόγων του EFSF, θα εισφέρει σημαντικά στα κρατικά ταμεία. Το ποσό εκτιμάται ότι μπορεί να φτάσει τα δύο δισεκατομμύρια ετησίως. Όπως συμβαίνει και με τα δάνεια των πολιτών, ο μακρύτερος χρόνος εξόφλησης (σ.σ και ενδεχομένως χαμηλότερα επιτόκια) σημαίνει μικρότερη δόση. Τα χρήματα που θα εξοικονομηθούν (λίγο πάνω από 1% του ΑΕΠ), σχεδιάζεται να διοχετευτούν στην ανακούφιση των οικονομικά αδύναμων, αρκεί βέβαια σε αυτό να υπάρξει και η συναίνεση των δανειστών.
Παράλληλα με το χρέος, το Μαξίμου θα ήθελε να πετύχει και μία εξάμηνη αναστολή του μέτρου μείωσης των συντάξεων. Όχι απαραιτήτως για την πλήρη αποφυγή του αλλά γιατί, τακτικά, μία εξάμηνη παράταση θα διευκόλυνε ώστε αφενός να καθυστερήσει η αποστολή των ειδοποιητήριων με τις περικοπές (προσωπική διαφορά) προς τους συνταξιούχους, αφετέρου δε να αξιοποιηθεί το «δημοσιονομικό χώρο» από τη ρύθμιση του χρέους για τη χορήγηση της 13ης σύνταξης. Με άλλα λόγια, το Μαξίμου αναζητά, ταυτοχρόνως, δημοσιονομικό χώρο και πολιτικό χρόνο για να ανατρέψει την εις βάρος του κατάσταση. Μένει να φανεί αν θα τον έχει, διότι από αυτό εξαρτάται τελικά και το τελικό βήμα του κ. Τσίπρα, ο χρόνος που θα στηθούν οι κάλπες.
Ο χρόνος των εκλογών
Το βασικό σενάριο του Μαξίμου, σύμφωνα πάντα με τον κυβερνητικό αξιωματούχο, είναι να διεξαχθούν οι εκλογές τον Οκτώβριο του 2019. Δύο λόγοι συνηγορούν σε αυτήν την επιλογή. Πρώτον, όσο περνάει ο καιρός, τόσο καλύτερα – θεωρούν στην κυβέρνηση – πως θα πηγαίνει η οικονομία.
Δεύτερον, η διενέργεια των βουλευτικών εκλογών μαζί με τις δημοτικές θα μπορούσε να προκαλέσει οργανωτικές αρρυθμίες στη Νέα Δημοκρατία. Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι ο μεγάλος αριθμός των στελεχών της ΝΔ που εμπλέκονται στην Αυτοδιοίκηση (πολύ μεγαλύτερος από τον αντίστοιχο του ΣΥΡΙΖΑ) θα επιδοθεί στο προσωπικό κυνήγι του (αυτοδιοικητικού) σταυρού, παραμελώντας την κεντρική πολιτική μάχη του κόμματος. Κάποιοι εκ του κυβερνητικού επιτελείου δεν θα απέκλειαν και το ενδεχόμενο η διπλή κάλπη να γίνει τριπλή, με την ταυτόχρονη διενέργεια ενός συμβουλευτικού δημοψηφίσματος για τη συνταγματική αναθεώρηση, εκεί όπου η κυβέρνηση θα μπορούσε να θέσει και ερωτήματα που θα τύγχαναν μαζικής αποδοχής, όπως για παράδειγμα η κατάργηση της ασυλίας βουλευτών και υπουργών.
Βέβαια, στην πορεία προς τον Οκτώβριο του 2019, η κυβέρνηση θα πρέπει πέρα από το ζήτημα της ΠΓΔΜ, τη ρύθμιση του χρέους και τη διαχείριση των περικοπών στις συντάξεις, να περάσει και από το ορόσημο των ευρωεκλογών. Στο Μαξίμου εκτιμούν ότι θα μπορέσουν να διαχειριστούν τους μετασεισμούς μίας ήττας στην ευρωκάλπη. Από την άλλη, όσες φορές στην πρόσφατη πολιτική ιστορία της Ελλάδας οι ευρωκάλπες προηγήθηκαν λίγους μήνες των εθνικών, η ψαλίδα υπέρ του νικητή των ευρωεκλογών όχι μόνον δεν έκλεισε αλλά διευρύνθηκε σημαντικά.
