Στα… τυφλά η ενεργοποίηση του νέου συστήματος εισφορών για χιλιάδες διαχειριστές

Για… έκπληξη κρατάει ο ΕΦΚΑ το ποσοστό με το οποίο θα ασφαλίζονται –από σήμερα- ως μισθωτοί (δηλαδή με τις προϋποθέσεις του παλαιού ΙΚΑ) οι δαιχειριστές εκατοντάδων χιλιάδων ομόρρυθμων και ετερρόρρυθμων εταιρειών ανά την ελληνική επικράτεια. Το νέο σύστημα υπολογισμού ενεργοποιείται από 1/06 όπως προβλέπει εγκύκλιος του ΕΦΚΑ. Ωστόσο, το τελικό πλαίσιο είναι ακόμη θολό.

Αλλάζει από σήμερα ο τρόπος υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών για τους εταίρους σε ΟΕ, ΕΠΕ, ΕΕ, σε εφαρμογή των νέων ρυθμίσεων που προβλέπει ο νόμος Κατρούγκαλου. Έτσι, από σήμερα 1 Ιουνίου 2018 εισφορές θα πρέπει να καταβάλλουν στον ΕΦΚΑ οι διαχειριστές Ιδιωτικών Κεφαλαιουχικών Εταιρειών (ΙΚΕ), Ομόρρυθμων και Ετερόρρυθμων εταιρειών (ΟΕ και ΕΕ), καθώς και των Εταιρειών Περιορισμένης Ευθύνης (ΕΠΕ), για τις αμοιβές που λαμβάνουν.

Οι αλλαγές αφορούν την υποχρέωση καταβολής ασφαλιστικών εισφορών στον ΕΦΚΑ από μέλη εταιρειών ή/και διαχειριστές, καθώς και θέματα που αφορούν την ασφάλιση των ιδιοκτητών τουριστικών καταλυμάτων και προσώπων που έχουν αγροτικό εισόδημα, ενώ παράλληλα ασκούν και άλλη επαγγελματική δραστηριότητα. Σημειώνεται ότι από τις διατάξεις του άρθρου 116 παρ. 9 του ν. 4072/2012 στην υποχρεωτική ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ υπάγονται υποχρεωτικά οι διαχειριστές των ΙΚΕ που ορίστηκαν με το καταστατικό ή με απόφαση των εταίρων, καθώς και ο εταίρος μονοπρόσωπης ΙΚΕ. Τι ισχύει από σήμερα;

1. Εάν οι εταίροι ασκούν συγχρόνως καθήκοντα διαχείρισης, χωρίς να προβλέπεται αμοιβή για την άσκηση αυτών των καθηκόντων, αλλά πρόκειται να λάβουν την αναλογία επί των κερδών της επιχείρησης, εξακολουθούν να καταβάλλουν ασφαλιστικές εισφορές επί των σχετικών μερισμάτων σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 4387/2016. Σε περίπτωση όμως που για την άσκηση καθηκόντων διαχείρισης προβλέπεται αμοιβή, προκύπτει υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ ΕΤΑΜ και καταβολή ασφαλιστικών εισφορών βάσει του άρθρου 38 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, εφαρμοζόμενων των προβλέψεων περί παράλληλης ασφάλισης.

2. Σε περίπτωση που διαχειριστής σε εταιρείες της ανωτέρω μορφής έχει οριστεί τρίτο πρόσωπο και λαμβάνει αμοιβή για την άσκηση των καθηκόντων του ως διαχειριστή, προκύπτει -σύμφωνα με το άρθρο 1 παρ. 3 του ν. 1759/1988 υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην ΙΚΑ ΕΤΑΜ και καταβολή ασφαλιστικών εισφορών βάσει του άρθρου 38 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει.

3. Οι ρυθμίσεις του άρθρου 38 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, για το κατώτατο όριο μηνιαίων αποδοχών (586,08 ευρώ για τους απασχολούμενους άνω των 25 ετών και 510,95 ευρώ για τους απασχολούμενους κάτω των 25 ετών) έχουν εφαρμογή και στις αμοιβές διαχείρισης, δεδομένου ότι οι σχετικές υπηρεσίες παρέχονται κατά συστηματικό τρόπο και σε τακτικό χρόνο εντός του μήνα.

Τι προβλέπεται για τις ΙΚΕ

1. Όσον αφορά τις εταιρείες μορφής ΙΚΕ, οι εταίροι, σύμφωνα με το ανωτέρω νομοθετικό πλαίσιο, δεν έχουν υποχρέωση υπαγωγής στην ασφάλιση του πρώην ΟΑΕΕ και ως εκ τούτου δεν υποχρεούνται στην καταβολή ασφαλιστικών εισφορών.

2. Σε περίπτωση όμως που εταίρος ΙΚΕ έχει οριστεί και διαχειριστής στην ΙΚΕ, ως διαχειριστής έχει υποχρέωση ασφάλισης και καταβάλλει ασφαλιστικές εισφορές σύμφωνα με το άρθρο 39 του ν. 4387/2016, δηλαδή, ως ελεύθερος επαγγελματίας, ήτοι 26,95% επί του εισοδήματος που προκύπτει από την άσκηση της διαχείρισης και όχι επί εισοδήματος που προκύπτει από τη σχέση του εταίρου. 3. Όσον αφορά τους μοναδικούς εταίρους μονοπρόσωπης ΙΚΕ που είναι παράλληλα και διαχειριστές ΙΚΕ, υποχρέωση ασφάλισης προκύπτει και για τις δύο ιδιότητες και, ως εκ τούτου, οι ασφαλιστικές εισφορές υπολογίζονται βάσει του άρθρου 39 του ν. 4387/2016, όπως ισχύει, επί του αθροίσματος του εισοδήματος που προέρχεται από την άσκηση των δύο δραστηριοτήτων (μέρισμα και αμοιβή διαχείρισης).

Βάσει αυτού του πλαισίου, ο μικρομεσαίος καλείται να λάβει τα μέτρα του: ή θα εξακολουθήσει να δίνει επιχειρηματική αμοιβή στον διαχειριστή της ομόρρυθμης εταιρείας του αναλαμβάνοντας όμως από εδώ και στο εξής την οικονομική υποχρέωση να πληρώνει ΕΦΚΑ για την αμοιβή αυτή (και μάλιστα με συντελεστή που θα είναι ή 34% ή 41% καθώς η αμοιβή διαχειριστή θα λογίζεται ως μισθωτή απασχόληση) ή δεν θα δηλώνει αμοιβή διαχειριστή και θα πληρώνει και φόρο εισοδήματος 29% και προκαταβολή 100% επί του φόρου και ασφαλιστικές εισφορές 26,95%. Αυτό και αν είναι δίλημμα: να διαλέγεις από μόνο σου με ποιο τρόπο θα σου τα πάρουν.

Οι μικρομεσαίοι βρίσκονται ξαφνικά αντιμέτωποι με ένα ακόμη βαρίδι στον προϋπολογισμό τους το οποίο δεν υπήρχε μέχρι τώρα πολύ απλά διότι η αμοιβή του διαχειριστή δεν είχε ασφαλιστικές εισφορές. Τώρα όμως τα δεδομένα αλλάζουν. Με καθυστέρηση δύο ετών από την ψήφιση του νόμου Κατρούγκαλου, το υπουργείο Εργασίας δίνει μια ακόμη ερμηνεία η οποία συνεπάγεται επιβαρύνσεις εκατοντάδων ή και χιλιάδων ευρώ ανά περίπτωση.

Τα δεδομένα έχουν ως εξής:

· Μέχρι σήμερα, οι διαχειριστές των ομόρρυθμων και ετερόρρυθμων εταιρειών που εισέπρατταν επιχειρηματική αμοιβή δεν ήταν υποχρεωμένοι να πληρώνουν ασφαλιστές εισφορές για το ύψος της αμοιβής αυτής αν είχαν ταυτόχρονα και την ιδιότητα του εταίρου της ΟΕ ή της ΕΕ (κάτι που συνέβαινε βέβαια στη συντριπτική πλειοψηφία των περιπτώσεων). Αυτό, από σήμερα αλλάζει. Με την απόφαση του υπουργείου Εργασίας –η οποία ερμηνεύει με καθυστέρηση δύο ετών τον νόμο Κατρούγκαλου—ορίζεται ότι για το ύψος της επιχειρηματικής αμοιβής, ο διαχειριστής θα πρέπει να πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές ως μισθωτός.

· Ο συντελεστής υπολογισμού των ασφαλιστικών εισφορών δεν έχει προσδιοριστεί ακόμη. Στο κακό σενάριο, η επιβάρυνση θα ξεπερνά το 41% όσα δηλώνει πληρώνει και ένας μισθωτός μαζί με τον εργοδότη του. Στο καλύτερο σενάριο, ο συντελεστής θα κατέβει στο 34,1% όσο δηλαδή πληρώνουν σήμερα και τα μέλη του διοικητικού συμβουλίου εταιριών τα οποία και αντιμετωπίζονται ως οιωνεί μισθωτοί.

· Αν ο διαχειριστής αποφασίσει να μην εισπράττει επιχειρηματική αμοιβή (είναι στη διακριτική του ευχέρεια) τότε θα πληρώνει ασφαλιστικές εισφορές βάσειω των μερισμάτων που θα του αναλογούν δεδομένου ότι διατηρεί και την ιδιότητα του εταίρου.

Η πρακτική που ακολουθούσαν μέχρι σήμερα οι προσωπικές εταιρείες ήταν οι εξής: οι διαχειριστές εμφανίζονταν να εισπράττουν μια αμοιβή διαχείρισης η οποία φορολογούνταν ως αμοιβή από μισθωτή εργασία χωρίς όμως να επιβαρύνεται με ασφαλιστικές εισφορές. Έτσι, ένα τμήμα των κερδών, περνούσε από την επιχείρηση στο όνομα του διαχειριστή με αποτέλεσμα αντί να φορολογείται με συντελεστή 29% και να υπόκειται και σε προκαταβολή φόρου 100%, να καλύπτεται είτε από το αφορολόγητο του μισθωτού, είτε να φορολογείται με τον χαμηλό συντελεστή της κλίμακας του 22% χωρίς μάλιστα να υπάρχει και ο κίνδυνος της προκαταβολής. Τώρα, οι προσωπικές εταιρείες θα πρέπει να κάνουν τις πράξεις και τις επιλογές τους:

1. Αν καταργήσουν την αμοιβή του διαχειριστή, επί του ποσού της αμοιβής θα επιβληθεί φόρος 29% (δεδομένου ότι θα φουσκώσουν αντίστοιχα τα κέρδη της εταιρείας) προκαταβολή 100% και ασφαλιστική εισφορά 26,95% (δεδομένου ότι οι εισφορές θα υπολογιστούν επί του καθαρού κέρδους το οποίο θα είναι φουσκωμένο).

2. Αν διατηρήσουν την επιχειρηματική αμοιβή, θα εξακολουθήσουν να έχουν το προνόμιο του μειωμένου φόρου αλλά θα πρέπει να πληρώνουν τις ασφαλιστικές εισφορές οι οποίες αντί να υπολογιστούν με συντελεστήυ 26,95% όπως στην προηγούμενη περίπτωση, θα υπολογιστούν με συντελεστή 34,1% στην καλύτερη περίπτωση ή πάνω από 41% στην χειρότερη.