Αλήθειες και ψέματα για τη μείωση του αφορολογήτου

Φτάσαμε στα τέλη Μαίου και ακόμη δεν είναι σαφές το πότε θα μειωθεί το αφορολογήτο. Θα είναι το 2019 ή το 2020; Επιμένει στη σκληρή γραμμή του ή όχι το ΔΝΤ; Γιατί το αναθεωρημένο μνημόνιο εξακολουθεί και αφήνει όλα τα ενδεχόμενα ανοικτά; Και σε τελική ανάλυση, όποια και είναι η τελική απόφαση τι σημαίνει αυτό για την τσέπη μας; Πολλά τα εξαρτάται, πολλές και οι πιθανές απαντήσεις. Αποτυπώνονται ξεκάθαρα με αριθμούς και παραδείγματα στο κείμενο που ακολουθεί

Πότε θα προχωρήσει η μείωση του αφορολογήτου;

Οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν μέχρι την 21η Ιουνίου. Προς το παρόν υπάρχουν μόνο πιθανότητες. Οι περισσότερες έχουν να κάνουν με το ότι το αφορολόγητο θα μειωθεί την 1/1/2020 και όχι την 1/1/2019 καθώς οι δημοσιονομικές επιδόσεις της χώρας είναι τέτοιες που δεν αφήνουν περιθώρια αμφισβήτησης της ικανότητας παραγωγής πλεονασμάτων της τάξεως του 3,5% το 2019 ειδικά αν προχωρήσει και η μείωση των συντάξεων από 1/1/2019.

Αν το ΔΝΤ αποχωρήσει από το ελληνικό πρόγραμμα τι θα γίνει με το αφορολόγητο;

Αν το ΔΝΤ αποχωρήσει είναι δεδομένο ότι δεν θα ζητηθεί επίσπευση για το 2019 καθώς οι ευρωπαϊκοί θεσμοί δεν βλέπουν κενό για την επόμενη χρονιά. Από την άλλη, δεν σημαίνει ότι η μή συμμετοχή θα φέρει και κατάργηση του μέτρου καθώς η μείωση του αφορολογήτου θεωρείται μεταρρύθμιση λόγω του ότι οδηγεί σε διεύρυνση της φορολογικής βάσης.

Αν το ΔΝΤ παραμείνει στο ελληνικό πρόγραμμα είναι δεδομένο ότι θα ζητηθεί η πρόωρη περικοπή του αφορολογήτου;

Δεν είναι δεδομένο. Όπως αναφέρει και το αναθεωρημένο προσχέδιο του μνημονίου, οι τελικές αποφάσεις θα ληφθούν κατά την τελική αξιολόγηση του 3ου προγράμματος. Αυτή θα γίνει μέχρι την 21η Ιουνίου και σε κάθε περίπτωση μετά την ψήφιση του πολυνομοσχεδίου με τα προαπαιτούμενα. Το αν λοιπόν θα τεθεί θέμα πρόωρης μείωσης του αφορολογήτου ή όχι θα εξαρτηθεί από το αν μέχρι τις 20 Ιουνίου, το ΔΝΤ θα επιμείνει ότι υπάρχει δημοσιονομικό κενό για το 2019. Οι μέχρι τώρα πληροφορίες αναφέρουν ότι το ΔΝΤ έχει παραδεχτεί ότι για το 2018 το πρωτογενές πλεόνασμα θα φτάσει στο 3,5% του ΑΕΠ (σ.σ προέβλεπε πρωτογενές πλεόνασμα 2,9% μέχρι και την άνοιξη) ενώ φέρνουν το ΔΝΤ να βλέπει κενό της τάξεως του 1 δισ. ευρώ για το 2019.

Ποιος χάνει από τη μείωση του αφορολογήτου;

Όλοι οι μισθωτοί και συνταξιούχοι με ετήσιες αποδοχές άνω των 6000 ευρώ. Χάνουν επίσης και ορισμένοι αγρότες αν και η συντριπτική τους πλειοψηφία εμφανίζει κέρδη κάτω των 6000 ευρώ.

Ποιες είναι απώλειες από την εφαρμογή του μειωμένου αφορολόγητου;

Εξαρτάται από το αν η μείωση θα ενεργοποιηθεί ταυτόχρονα με τα φορολογικά αντίμετρα ή όχι. Μείωση του αφορολογήτου χωρίς αντίμετρα έχει ξεκάθαρο αποτέλεσμα: μείωση καθαρών αποδοχών κατά 650 ευρώ για όλους οριζόντια. Αν το μέτρο συνδυαστεί με τα αντίμετρα, το τοπίο αλλάζει καθώς οι απώλειες περιορίζονται για κάποιους ακόμη και στα 350 ευρώ ενώ για κάποιους –κυρίως έχοντες υψηλά εισοδήματα- προκύπτει ακόμη και όφελος.

Οι δύο πίνακες, αποτυπώνουν την πραγματικότητα και στη μια και στην άλλη εκδοχή της.