“Το γεγονός ότι το ελληνικό Δημόσιο δεν έχει βρει “παράθυρο” στις αγορές για να υλοποιήσει τις εκδόσεις που είχε σχεδιάσει μέχρι σήμερα είναι ενδεικτικό της επικινδυνότητας που συνοδεύει την έξοδο της Ελλάδας στις αγορές χωρίς την προστατευτική ομπρέλα του τρίτου προγράμματος μετά τις 20 Αυγούστου…”.
Με την εκτίμηση αυτή σχολίασε αρμόδιος κοινοτικός παράγοντας στο “Κ” την κατάσταση που διαμορφώνεται τις τελευταίες εβδομάδες, καθώς εξαντλείται το χρονικό περιθώριο ισχύος του τρίτου Μνημονίου.
Αναμφίβολα, όπως υποστηρίζεται από τον ίδιο παράγοντα, ο οποίος εμπλέκεται άμεσα στις εν εξελίξει διαπραγματεύσεις για την περαιτέρω ελάφρυνση του χρέους, η διαμόρφωση ενός μεγάλου “μαξιλαριού” (διαθεσίμων) και οι επιπλέον διευθετήσεις που θα γίνουν για το χρέος μακροπρόθεσμα “βελτιώνουν την προοπτική βιωσιμότητας του χρέους, αλλά δεν την εξασφαλίζουν…”. Και αυτό, γιατί ο βασικός παράγοντας διασφάλισης ήταν και παραμένει η επίτευξη των υψηλών πλεονασμάτων κατ’ αρχήν μέχρι και το 2022 και η ισχυρά εποπτευόμενη εφαρμογή του μεταρρυθμιστικού προγράμματος την ίδια περίοδο.
“Και πάλι όμως”, όπως υποστηρίζεται, “οι αγορές θα επιχειρήσουν να “τεστάρουν” αργά ή γρήγορα τις αντοχές αυτού του μοντέλου, που είναι εντελώς διαφορετικό από εκείνο των άλλων χωρών που προηγήθηκαν (σ.σ.: Κύπρος, Ιρλανδία, Πορτογαλία)…”.
Η εκτίμηση αυτή επιβεβαιώνεται μέχρι στιγμής από μια σειρά γεγονότα και καταστάσεις μέσα στις οποίες θα επιχειρηθεί η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές μετά την 20ή Αυγούστου:
– Η εκ πρώτης όψεως θετική στάση του ΔΝΤ να αποδεχθεί την απόσυρση της μέχρι πρόσφατα απαίτησής του για αποθεματικό 10 δισ., δεσμευμένο για τυχόν ανάγκες των τραπεζών την επόμενη διετία, λειτουργεί αντίστροφα (αρνητικά) για τις αγορές. Και αυτό, γιατί αφήνει το ελληνικό τραπεζικό σύστημα χωρίς “εγγυήσεις” απέναντι σε μελλοντικές πιέσεις, γεγονός που επηρεάζει και τη συνολική εικόνα της οικονομίας. Οι προβληματισμοί αυτοί, σύμφωνα με πληροφορίες, τέθηκαν και στη συζήτηση του κ. Δραγασάκη με τους τραπεζίτες, πριν από την έλευση του SSM στην Αθήνα.
– Η επίμονη δυσκολία να επιστρέψουν τα επιτόκια των δεκαετών και επταετών ομολόγων σε επίπεδα που θα επιτρέπουν νέα έξοδο (με ομόλογο μεγαλύτερης διάρκειας) επιβεβαιώνει την επιφύλαξη των αγορών απέναντι στα χωρίς “εγγυήσεις” πλέον ελληνικά χαρτιά, αφού θα έχει κλείσει η προστατευτική ομπρέλα της χρηματοδότησης από τον ESM.
– Οι πρόσφατες εξελίξεις στο Χ.Α. με αφορμή την υπόθεση της Folli Follie είναι ενδεικτικές της επιθετικότητας των αγορών, και ειδικά των hedge funds που έχουν πάρει θέσεις και έχουν ποντάρει στην εκ νέου κατάρρευση του ελληνικού χρέους. Το παράδειγμα των δραματικών πιέσεων που δέχεται τώρα η Αργεντινή, αλλά και η γειτονική Τουρκία, δίνει το μέτρο των πιέσεων όπου μπορεί να βρεθεί, είτε ως στόχος είτε από “ατύχημα”, η εκτός της ομπρέλας του τρίτου προγράμματος Ελλάδα.
– Από τον Σεπτέμβριο, σύμφωνα με τις αποφάσεις της ΕΚΤ, σταματά είτε αμέσως είτε σταδιακά το QE, ήτοι η ενίσχυση των ευρωαγορών με μηδενικού κόστους κεφάλαια της ΕΚΤ. Το γεγονός αυτό, σε συνδυασμό με την αύξηση των επιτοκίων στις ΗΠΑ, πολλαπλασιάζει τους παράγοντες αβεβαιότητας στις αγορές κεφαλαίου. Ήτοι ενισχύει την τάση απομάκρυνσης των επενδυτών από τις περιοχές επενδυτικού κινδύνου. Με αυτή την αρνητική συγκυρία διασταυρώνεται η επιστροφή της Ελλάδας στις αγορές κεφαλαίου.
– Ένας επιπλέον παράγοντας που επηρεάζει το περιβάλλον αυτό είναι το γεγονός ότι, ακόμα και αν η ελληνική κυβέρνηση αποφάσιζε να αλλάξει τη θέση της και να ζητήσει τη στήριξη μιας πιστωτικής γραμμής στήριξης (ECCL) από τον ESM, αυτό θα ήταν εξαιρετικά δύσκολο να γίνει. Κι αυτό, γιατί μια τέτοια πρόταση θα ήταν σχεδόν αδύνατο να περάσει από τα ευρωπαϊκά Κοινοβούλια σε μια προεκλογική (ευρωεκλογές) περίοδο.
Οι διασφαλίσεις μέσα από τις οποίες το ελληνικό Δημόσιο θα πρέπει να αντιμετωπίσει το περιβάλλον αυτό και την επιθετικότητα των hedge funds, μετά την 20ή Αυγούστου, είναι αφενός το γεγονός ότι για 16-18 μήνες θα έχει ελάχιστες χρηματοδοτικές ανάγκες να εξυπηρετήσει και αφετέρου το “μαξιλάρι” διαθεσίμων (20 δισ. ευρώ), η συμφωνία για τη βιωσιμότητα του χρέους (πιθανώς χωρίς το “ΟΚ” από το ΔΝΤ) και το πλαίσιο ενισχυμένης εποπτείας. Είναι αυτά επαρκή για να αναχαιτιστεί η επιθετικότητα των αγορών;
Μένει αυτό να διαπιστωθεί τους επόμενους 20 μήνες. Οι οποίοι συμπτωματικά είναι γεμάτοι “εκλογές”, ήτοι άλλος ένας παράγοντας στον οποίο αυτοί που ποντάρουν ενάντια στη βιωσιμότητα του χρέους στηρίζουν τις κερδοσκοπικές προσδοκίες τους…
Νέος γύρος “προώθησης” πωλήσεων ομολόγων
Σύμφωνα με πληροφορίες του “Κ”, ο πρωθυπουργός και το οικονομικό επιτελείο της κυβέρνησης θα επιχειρήσουν να προωθήσουν άλλη μία έκδοση ομολόγου πριν από το τέλος του μήνα. Για τον λόγο αυτό αναμένεται και ένα ταξίδι του κ. Τσίπρα στο City του Λονδίνου, όπως και επισκέψεις στελεχών του ΟΔΔΗΧ στις ΗΠΑ. Και αυτό για να μη διαψευσθούν οι μέχρι σήμερα προσδοκίες για δύο έως και τρεις εκδόσεις πριν από το τέλος του προγράμματος, με στόχο να μαζευτεί συνολικά “μαξιλάρι” διαθεσίμων 9-9,5 δισ. ευρώ, όπως ήταν ο στόχος της ελληνικής κυβέρνησης στην αρχή του έτους, σύμφωνα με δηλώσεις κυβερνητικών αξιωματούχων αλλά και με τις επίσημες αναφορές. Προς το παρόν έχει πραγματοποιηθεί μία, η έκδοση του 7ετούς ομολόγου τον προηγούμενο Φεβρουάριο, και… αναζητούνται οι άλλες δύο.
Η Εισηγητική Έκθεση του Προϋπολογισμού του 2018 αναφέρει στο κεφάλαιο για το χρέος ότι “στους σχεδιασμούς, μεταξύ άλλων, περιλαμβάνεται σειρά νέων ομολογιακών εκδόσεων σταθερού επιτοκίου με κομβικές διάρκειες”. Επισημαίνεται στο κείμενο ότι στόχος είναι η “αναδημιουργία επαρκούς ρευστότητας και μίας αντιπροσωπευτικής καμπύλης αποδόσεων ομολόγων αναφοράς του Ελληνικού Δημοσίου, καθώς και η δημιουργία επαρκών ταμειακών διαθεσίμων ασφαλείας για την απρόσκοπτη χρηματοδότηση του Ελληνικού Δημοσίου, αποκλειστικά από την διεθνή και εγχώρια αγορά κεφαλαίων μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος”.
Η Ελλάδα θέλει να δημιουργήσει αποθεματικό ύψους μέχρι και 19 δισ. ευρώ για να καλύψει τις αποπληρωμές χρέους μετά από την έξοδό της από το πρόγραμμα διάσωσης, ενώ σχεδιάζει τρεις εκδόσεις ομολόγων μέχρι τον Αύγουστο, που ολοκληρώνεται το 3ο Μνημόνιο, όπως είχαν δηλώσει τον Ιανουάριο κυβερνητικοί αξιωματούχοι στο Reuters. Το αποθεματικό θα βοηθήσει να διαβεβαιωθούν οι αγορές σχετικά με το ότι η Αθήνα θα μπορέσει να καλύψει τις οφειλές της για ενάμιση χρόνο μετά τη λήξη του τρέχοντος προγράμματος χωρίς εξωτερική βοήθεια, είχε τονίσει αξιωματούχος του υπουργείου Οικονομικών.
