H κόντρα για την συνταγματική αναθεώρηση ανάμεσα στη Νέα Δημοκρατία και στο Κίνημα Αλλαγής θα μπορούσε υπό άλλες συνθήκες να θεωρηθεί ως μία τυπική περίπτωση διαφωνίας ανάμεσα σε δύο κομματικά στρατόπεδα. Οι διαφορές τους είναι ιστορικές, η συνύπαρξή τους σε κυβερνητικά σχήματα υπήρξε χρονικά περιορισμένη και “ειδικού σκοπού” – στα πέτρινα χρόνια των μνημονίων – και δεν υπάρχει τίποτα που να υποχρεώνει τις ηγεσίες τους σε σύμπλευση, ή έστω σε συνεννόηση, από τη στιγμή που αφήσαμε πίσω μας δυόμισι χρόνια διακυβέρνησης ΣΥΡΙΖΑ – ΑΝΕΛ. Οι εκλογές έρχονται πιο κοντά και τα περιθώρια για συγκλίσεις στενεύουν.
Κι όμως, η δημόσια διαφωνία που εκδηλώθηκε με αφορμή την υπόθεση της συνταγματικής αναθεώρησης – ένα ζήτημα σοβαρό, αλλά όχι “επείγον” – μοιάζει ξαφνικά με την κορυφή ενός παγόβουνου, που θα μπορούσε να ανατρέψει τις παγιωμένες ισορροπίες σε ολόκληρο το πολιτικό σύστημα.
Το περίφημο “timing”
Ο Κυριάκος Μητσοτάκης έχει μιλήσει για την ανάγκη μίας συνταγματικής αναθεώρησης πολύ νωρίς. Ουσιαστικά, αμέσως μετά την εκλογή του στην ηγεσία της ΝΔ έθεσε το ζήτημα και ανέδειξε την συγκεκριμένη διαδικασία, ως μοχλό για την προώθηση μεταρρυθμίσεων. Στο πλαίσιο της αναθεώρησης, η ΝΔ μιλά για ζητήματα όπως η αλλαγή του νόμου περί ευθύνης υπουργών – όπως άλλωστε ο ΣΥΡΙΖΑ και το Κίνημα Αλλαγής – αλλά και για ζητήματα που αποτελούν “ταμπού” όπως η ίδρυση ιδιωτικών πανεπιστημίων. Ο ΣΥΡΙΖΑ δεν θέλει ούτε να το ακούει, ενώ στο Κίνημα Αλλαγής έχει γίνει στο παρελθόν κουβέντα για “μη κρατικά” πανεπιστήμια (ο Γιώργος Παπανδρέου είχε μιλήσει ανοιχτά και είχε δεχθεί σφοδρή κριτική επ’ αυτού), σε μία προσπάθεια να καταστήσει το κόμμα διακριτές τις διαφορές του από τις υπόλοιπες πολιτικές δυνάμεις.
Οι θέσεις αυτές παραμένουν αμετάβλητες, λίγο – πολύ, ή σταδιακά εξειδικεύονται σε κάποιο βαθμό. Μόνο που η χρονική στιγμή μοιάζει να έχει μεγαλύτερη σημασία από το ίδιο το περιεχόμενο της συνταγματικής αναθεώρησης για τα κόμματα.
Η ηγεσία της ΝΔ θεωρεί εντελώς λάθος να ανοίξει ένα ζήτημα που απαιτεί εκ των πραγμάτων συναινέσεις, σε μία φάση που θεωρεί ότι βρισκόμαστε στο κατώφλι προεκλογικής περιόδου. Ο Αλέξης Τσίπρας θα το εκμεταλλευθεί, λένε, μόνο και μόνο για να δημιουργήσει την αίσθηση ότι είναι η δική του κυβέρνηση που καταφέρνει να ανατρέψει παθογένειες δεκαετιών (νόμος περί ευθύνης υπουργών), μετατρέποντας την αντιπολίτευση σε κομπάρσο και αφήνοντας στην άκρη τις μεταρρυθμιστικές πτυχές της συνταγματικής αναθεώρησης.
Γι αυτό ο Κυριάκος Μητσοτάκης δεν θα μπει καθόλου στην συζήτηση περί αναθεώρησης και αντιμετωπίζει ως στρατηγικό λάθος την διάθεση ορισμένων ηγετικών στελεχών του Κινήματος Αλλαγής “να το συζητήσουν”, έστω και χωρίς να δεσμεύονται εκ των προτέρων για σύμπραξη με την κυβέρνηση.
Κίνημα Αλλαγής: ο Βενιζέλος και…οι άλλοι
Στο ΠΑΣΟΚ το τοπίο είναι μάλλον θολό μέχρι αυτή τη στιγμή. Η Φώφη Γεννηματά δεν έχει καταλήξει και δεν βιάζεται να πάρει θέση υπέρ ή κατά της επιτάχυνσης των συζητήσεων για την αναθεώρηση του Συντάγματος, αλλά και δεν δείχνει απαραίτητα αρνητική να μπει στην συζήτηση…
Με διαφορετικές αποχρώσεις και διατυπώσεις, ο Σταύρος Θεοδωράκης, ο Θανάσης Θεοχαρόπουλος, ο Γιώργος Καμίνης, ο Νίκος Ανδρουλάκης και (πιθανότατα) ο Γιώργος Παπανδρέου δείχνουν ότι κλίνουν υπέρ του να γίνει μία διερευνητική προσπάθεια. Σε κάποιο βαθμό, με στόχο να μην παραχωρήσουν στον ΣΥΡΙΖΑ το πλεονέκτημα να κατηγορεί στην πορεία το Κίνημα Αλλαγής, ότι αρνείται να συμβάλει σε μία “προοδευτική” αναθεωρητική προσπάθεια.
Στον αντίποδα, ο Ευάγγελος Βενιζέλος διακηρύσσει σε όλους τους τόνους και τις κατευθύνσεις, ότι το μόνο που επιδιώκει ο Αλέξης Τσίπρας είναι να καρπωθεί κομματικά οφέλη από την όλη διαδικασία της αναθεώρησης και να στριμώξει το Κίνημα Αλλαγής στο…πίσω κάθισμα του ΣΥΡΙΖΑ, στην πορεία προς τις κάλπες των επερχόμενων εθνικών εκλογών.
Επιστρέφουμε στην Φώφη Γεννηματά: ενώ δεν έχει επισήμως ανακοινώσει τί θα πράξει επί του θέματος, μπήκε τις τελευταίες 48 ώρες σε μία διαδικασία δημόσιας κόντρας με τη ΝΔ μέσω ανακοινώσεων, δημιουργώντας την εντύπωση ότι τελικά κινείται πράγματι προς το τραπέζι του διαλόγου με την κυβέρνηση.
Maria Spyraki@Fofi Gennimata
Έχει σχέση αυτή η εξέλιξη με τα σενάρια που θέλουν τον Πάνο Καμμένο και τους ΑΝΕΛ σε τροχιά εξόδου;
Έχουν βάση τα σενάρια περί ανασύνθεσης του κυβερνητικού σχήματος, με τον ΣΥΡΙΖΑ να λοξοκοιτάζει στον κεντρώο χώρο;
Φοβάται η Φώφη Γεννηματά την διείσδυση του Κυριάκου Μητσοτάκη στο κεντρώο ακροατήριο, ή φοβάται ο αρχηγός της ΝΔ ότι το Κίνημα Αλλαγής βρίσκει τα πατήματά του και θα αναδειχθεί σε ρυθμιστικό παράγοντα – πριν και μετά τις εκλογές;
Ίσως είναι πρόωρο να διακινδυνέψει κανείς την τελική κατάληξη αυτών των ζυμώσεων, καθώς πλησιάζουμε στην κορύφωσή τους και όλα είναι πιθανά.
Ωστόσο, όταν εκδηλώνονται φαινόμενα καχυποψίας, όπου το ένα στρατόπεδο ζυγίζει μία-μία τις λέξεις του άλλου, τα πράγματα γίνονται πιο σοβαρά.
Μικρές λεπτομέρειες αποκτούν σημασία: μία ανάρτηση της Μαρίας Σπυράκη στο Twitter το μεσημέρι της Μεγάλης Πέμπτης, που απευθυνόταν προσωπικά στη Φώφη Γεννηματά σε αιχμηρό ύφος…
Σύμπτωση; Δεν αποκλείεται. Αλλά αν την δούμε να επαναλαμβάνεται, ίσως πρέπει να την λάβουμε πολύ σοβαρά υπόψιν.
