«Σαλαμοποιημένη» ρύθμιση του ελληνικού χρέους με ισχυρές δεσμεύσεις για μέτρα προωθούν οι δανειστές, την ίδια στιγμή που η κυβέρνηση διαβεβαιώνει για το κλείσιμο της 4ης αξιολόγησης έως τις 21 Ιουνίου και η Goldman Sachs προειδοποιεί για αναστάτωση στις αγορές τους επόμενους μήνες.
Στο υπουργικό συμβούλιο της Μεγάλης Τρίτης, ο Αλέξης Τσίπρας δήλωσε με νόημα ότι δεν θα ανεχθεί καθυστερήσεις στη διαδικασία ολοκλήρωσης της τελευταίας αξιολόγησης. Η αποστροφή αυτή δημιουργεί ερωτηματικά σχετικά με το πολιτικό ρίσκο που αναλαμβάνει ο ίδιος, καθώς πρέπει να εφαρμόσει τα μέτρα μείωσης των συντάξεων, το «κούρεμα» του αφορολόγητου ορίου και δύσκολες ιδιωτικοποιήσεις κυρίως στην Ενέργεια, ενώ πρέπει να εξειδικεύσει τους στόχους του Μεσοπρόθεσμου Προγράμματος 2019-2022 που συνδέεται με την πρώτη περίοδο της «ενισχυμένης εποπτείας» μετά την έξοδο από το μνημόνιο.
Στην ουσία απομένουν 11 εβδομάδες στην κυβέρνηση προκειμένου να υπογράψει και τα τελευταία… υπόλοιπα του τρίτου μνημονίου, ώστε να προχωρήσει στη συνέχεια με ταχύτατες διαδικασίες η τελική φάση ρύθμισης του ελληνικού χρέους. Όμως, τα πράγματα δεν είναι τόσο απλά, καθώς πληθαίνουν οι ντιρεκτίβες των ξένων οίκων που βλέπουν επιδείνωση του κλίματος στην παγκόσμια οικονομία τους επόμενους μήνες. Το στοιχείο αυτό λαμβάνεται πλέον υπόψη κατά προτεραιότητα από τους δανειστές στη διαδικασία ρύθμισης του χρέους. Το ίδιο ισχύει και για την κυβέρνηση. Για τον λόγο αυτόν, ο πρωθυπουργός στο υπουργικό συμβούλιο τόνισε την ανάγκη για να τελειώσουν όλα το συντομότερο δυνατό, καθώς τα… σύννεφα πυκνώνουν και δεν αποκλείεται ακόμη και εντός του 2018 να έχουμε «μπόρες». Και επισημαίνεται ο κίνδυνος αυτός για φέτος, γιατί, από το επόμενο έτος, οι αναλυτές είναι πεπεισμένοι ότι θα έχουμε ισχυρότατες αναταράξεις στις αγορές.
Υπόθεση των δανειστών
Δυσάρεστες εκπλήξεις φαίνεται ότι κρύβει η διαδικασία ρύθμισης του ελληνικού χρέους, καθώς οι δανειστές προκρίνουν λύση σε διαδοχικές φάσεις και υπό την αίρεση ότι όλα τηρούνται κατά γράμμα, ημέρα και ώρα!
Σύμφωνα με πληροφορίες, το… μαρτύριο που θα ξεκινήσει μέσα στο προσεχές καλοκαίρι περιλαμβάνει τη λύση του σταδιακού «κλειδώματος» των δόσεων που πρέπει να πληρώσει η Ελλάδα τις επόμενες δεκαετίες προς τους δανειστές. Μπροστά στον κίνδυνο να δημιουργηθούν ανεξέλεγκτες προεκλογικές καταστάσεις, οι εταίροι-δανειστές θέτουν αυστηρές προϋποθέσεις σε σχέση με διαδικασία χρήσης του ποσού των δανείων που θα απομείνουν έως τις 20 Αυγούστου από το υπόλοιπο των 86 δισ. ευρώ.
Κυβέρνηση και δανειστές έχουν συμφωνήσει ότι το ποσό που θα περισσέψει (περί τα 27 δισ. ευρώ) μπορεί να χρησιμοποιηθεί εν μέρει για την αποπληρωμή του δανείου από το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο έως τις… 19 Αυγούστου, ενώ το υπόλοιπο θα χρησιμεύσει ως «μαξιλάρι» ασφαλείας, όταν η Ελλάδα βγει από τα μνημόνια και εισέλθει στον άγνωστο κόσμο της «αυστηρής επιτροπείας». Ταυτόχρονα, η λήξη του προγράμματος ισοδυναμεί και με την είσπραξη των κερδών που έχουν οι κεντρικές τράπεζες από τα ελληνικά ομόλογα. Συνεπώς, ο ESM μπορεί κάλλιστα να αντικαταστήσει τα δάνεια του ΔΝΤ που έχουν υψηλό επιτόκιο (3,75%), θέτοντας ακόμη πιο αυστηρούς όρους στην Ελλάδα. Σημειωτέον ότι το δάνειο από το Ταμείο δημιουργεί από φέτος έως το 2023 αυξημένες υποχρεώσεις για την Ελλάδα, όπως επίσης και τα αντίστοιχα διακρατικά δάνεια που θα εξοφλούνται σταδιακά από το 2020 και μετά, καθώς έχει δοθεί περίοδος χάριτος 10 ετών. Ούτε λίγο ούτε πολύ, από το 2020 και έως το 2023 οι ετήσιες πληρωμές φτάνουν ακόμη και τα 5 δισ. ευρώ.
Στο «πακέτο» της λύσης για τη ρύθμιση του χρέους προβλέπεται ότι η έξοδος της Ελλάδας στις αγορές έχει ως απαραίτητο προαπαιτούμενο την άντληση ποσών που θα αναχρηματοδοτήσουν αυστηρά τις λήξεις των ομολόγων. Με αυτόν τον τρόπο οι δανειστές επιδιώκουν να βάλουν σε «στενό κορσέ» όποιον… διανοηθεί να αντλήσει χρήματα από τις αγορές για άλλους σκοπούς.
Η ολοκλήρωση της 4ης αξιολόγησης αποτελεί προαπαιτούμενο για τη ρύθμιση του ελληνικού χρέους, ωστόσο υπάρχει η αγωνία τόσο στους δανειστές όσο και στην κυβέρνηση σχετικά με τις εξελίξεις που «θα τρέξουν» από τις 21 Αυγούστου.
Η είσοδος της Ελλάδας σε καθεστώς αυστηρής εποπτείας οδηγεί τις εξελίξεις για την ελληνική υπόθεση σε μια άλλη φάση, όπου τα πράγματα δεν είναι και τόσο ρόδινα, σε σχέση με το αφήγημα που θέλει να «πουλήσει» η κυβέρνηση.
Πιο συγκεκριμένα, τα δυσάρεστα μαντάτα για την επόμενη μέρα έχουν να κάνουν με τα εξής:
Η ελληνική κυβέρνηση καλείται να αναλάβει συγκεκριμένες δεσμεύσεις για την περίοδο 2019-2022 σε σχέση με τα πρωτογενή πλεονάσματα και τους μακροοικονομικούς στόχους. Μάλιστα, οι δανειστές έχουν διαμηνύσει ότι ακόμη και ένα προαπαιτούμενο να παραμείνει σε εκκρεμότητα, δεν πρόκειται να ενεργοποιήσουν τον μηχανισμό ρύθμισης του δημόσιου χρέους.
Οι αποφάσεις της κυβέρνησης θα έχουν τεράστιο πολιτικό κόστος όταν θα αρχίσουν να εφαρμόζονται πλήρως και ειδικά στα θέματα της μείωσης των συντάξεων από την 1/1/2019, καθώς και του αφορολόγητου. Έτσι, πολλοί αναλυτές εκτιμούν ότι η κυβέρνηση, λόγω των σκληρών μέτρων που θα πρέπει να εφαρμοστούν μέσα σε περιβάλλον αυστηρής εποπτείας, θα αναγκαστεί να πάει σε εκλογές πουλώντας απλά το αφήγημα της… τυπικής εξόδου από το πρόγραμμα διάσωσης μαζί με το «ολιστικό αναπτυξιακό πρόγραμμα»!
Όταν η Ελλάδα θα βγει στις αγορές, τότε θα τελειώνει και το πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας. Έτσι, θα κλείσει και μια εξαιρετική ευκαιρία που είχε η Ελλάδα τα προηγούμενα τρία χρόνια και την οποία πέταξε στα σκουπίδια, λόγω της «περήφανης» διαπραγμάτευσης του 2015. Οι… τίτλοι τέλους στο πρόγραμμα-μαμούθ που ενεργοποίησε πριν από τρία χρόνια ο Μάριο Ντράγκι εκτιμάται ότι θα προκαλέσουν τριγμούς στις προβληματικές χώρες της Ευρωζώνης, μεταξύ των οποίων πρωτίστως συμπεριλαμβάνεται η Ελλάδα.
Οι προειδοποιήσεις της Goldman Sachs
Θεαματική αύξηση της μεταβλητότητας προβλέπει τους επόμενους μήνες η Goldman Sachs, κρούοντας ουσιαστικά το καμπανάκι κινδύνου στους επενδυτές αλλά και στις κυβερνήσεις της Ευρωζώνης, προκειμένου να αντιμετωπίσουν πιθανές… ανεπιθύμητες παρενέργειες σε προβληματικές χώρες όπως η Ελλάδα.
Οι ανακοινώσεις της Goldman Sachs θεωρούνται υψίστης σημασίας, καθώς δεν υπάρχει προηγούμενο αποτυχίας στις εκτιμήσεις και στις προβλέψεις του αμερικανικού οίκου. Οι αναλυτές βλέπουν εκτόξευση της μεταβλητότητας στις αγορές τους επόμενους μήνες, επισημαίνοντας ότι η… αρχή για τον νέο κύκλο στην παγκόσμια οικονομία έχει ξεκινήσει από τον περασμένο Φεβρουάριο. Μάλιστα, συστήνει σε όλους τους πελάτες αντιστάθμιση κινδύνου, επισημαίνοντας τα ρίσκα στα ομόλογα και στις μετοχές, ιδίως σε προβληματικές οικονομικές ζώνες ή χώρες. Μάλιστα, αποδεικνύει στην έκθεσή της με στοιχεία τον διπλασιασμό του δείκτη μεταβλητότητας κυρίως λόγω του εμπορικού πολέμου των ΗΠΑ αλλά και της νομισματικής πολιτικής της FED.
Τέλος εντοπίζει τους εξής κινδύνους που μπορεί να οδηγήσουν σε vertigo τις αγορές:
α) εμπορική «βεντέτα» των ΗΠΑ με Κίνα και ΕΕ,
β) άνοδος πληθωρισμού και τιμής πετρελαίου
γ) «επιθετική» αύξηση επιτοκίων στις ΗΠΑ,
δ) επιβράδυνση της ανάπτυξης κυρίως στην Κίνα
ε) ξεπούλημα στην αγορά ομολόγων και
στ) επιθετική διόρθωση στη Wall Street.
του Λουκά Γεωργιάδη
Δημοσιεύθηκε στην εφημερίδα Παρασκήνιο
