Πέμπτη, 18 Απριλίου, 2024

Τα Μνημόνια και η ιστορία τους

Γράφει ο Νίκος Αναγνωστάτος


Μήπως η πιο παρεξηγημένη λέξη στη χώρα μας είναι το Μνημόνιο; Λογική είναι μια τέτοια αντίδραση, αλλά ας δούμε αν και είναι και σωστή. Πολύ θόρυβο δημιούργησαν τα Μνημόνια, διότι έχουν συνδεθεί με λιτότητα και αυστηρά οικονομικά μέτρα. Αυτό είναι αλήθεια, αλλά τα Μνημόνια χρειάζεται μια χώρα όταν έχει πτωχεύσει, όταν δηλαδή τα έσοδά της δεν επαρκούν να καλύψει τις ανάγκες της και χρωστά πολλά τα οποία δεν δύναται να αποπληρώσει. Σε αυτήν την κατάσταση ήρθε η χώρα μας την άνοιξη του 2010. Οι λόγοι που προκάλεσαν την χρεωκοπία αυτή της χώρας μας και η ανάγκη προσφυγής σε Μνημόνιο, θα αναλυθεί στο τέλος του παρόντος άρθρου.
Το Μνημόνιο λοιπόν, δεν είναι τίποτε περισσότερο από μια συμφωνία με κάποιον οργανισμό που είναι διατεθειμένος να σε βοηθήσει με χρήματα να αντιμετωπίσεις τις οικονομικές σου ανάγκες, στο μεσοδιάστημα που χρειάζεσαι να επανέλθεις στην κανονικότητα και να μην χρειάζεσαι πλέον άλλη οικονομική ενίσχυση, με όρους και προϋποθέσεις που θα σου επιβάλλει για να πετύχεις το σκοπό αυτό.. Σε αναγκάζει δηλαδή να περιορίσεις τις δαπάνες σου και να βρεις πηγές αύξησης των εσόδων σου. Η ουσία των Μνημονίων, δηλαδή, είναι τα περιοριστικά μέτρα για να επανέλθει σε ορθολογική λειτουργία η οικονομία. Στη περίπτωσή μας, ο οργανισμός αυτός που μας χορήγησε δανεικά χρήματα για τις ανάγκες μας, ήταν ο emsf της Ευρωπαϊκής Ένωσης που δημιουργήθηκε ακριβώς για τον σκοπό αυτό. Ο συνήθης οργανισμός που παρέχει τέτοιες μορφές βοήθειας διεθνώς, είναι το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο (Δ.Ν.Τ.), το οποίο έχει μεγάλη εμπειρία αυτού του μηχανισμού. Η Ε.Ε. λοιπόν, ζήτησε να συμμετέχει και το ΔΝΤ ως δανειστής και τεχνικός σύμβουλος σε αυτή τη διαδικασία, οπότε και μας επιβλήθηκαν τα μέτρα.
Τον Μάϊο του 2010 λοιπόν, η ελληνική κυβέρνηση, υπό τον ΓΑΠ ως πρωθυπουργό, σε πτώχευση ούσα, υπέγραψε το πρώτο Μνημόνιο, χωρίς προοπτική να υπάρξει άλλο, μας ενέκριναν να μας δώσουν 130 δις ευρώ δάνειο και μας επέβαλαν δραστικές μειώσεις των κρατικών δαπανών και επιβολή φόρων, ώστε σε τρία χρόνια, να ισορροπήσει η οικονομία μας, να μην χρειαζόμαστε πλέον άλλο Μνημόνιο. Η αναλογία περικοπής δαπανών και επιβολής φόρων, ήταν 70% περικοπής κρατικών δαπανών και 30% επιβολής φόρων, με την προσπάθεια δημιουργία ανάπτυξης δια των επενδύσεων, ώστε να επιβληθούν λιγότεροι φόροι.
Η κυβέρνηση ΓΑΠ όμως, δεν τόλμησε να περικόψει τις απαιτούμενες κρατικές δαπάνες, να θίξει δηλαδή την ιερή αγελάδα που είναι το δημόσιο, αντιστάθμισε δε τη μειωμένη περικοπή κρατικών δαπανών, με επιπλέον φόρους, καρατόμηση των μισθών και συντάξεων και έτσι απέτυχε η βελτίωση των οικονομικών μας. Ο πρόεδρος της ΝΔ, Αντώνης Σαμαράς, σε συνεντεύξεις του στο Ζάππειο, κατέκρινε την κυβέρνηση για την λάθος πολιτική της, προτείνοντας ένα άλλο μίγμα και υποσχέθηκε συγκεκριμένα μέτρα ανάκαμψης της οικονομίας, τα λεγόμενα Ζάππεια που τον κατηγορούν άδικα. Έτσι παραιτήθηκε η κυβέρνηση ΓΑΠ, λόγω της αποτυχίας της και ανέλαβε την 11/11/2011 πρωθυπουργός ο κ.Παπαδήμος, πρώην Διοικητής της ΤηΕ και Αντ/δρος της ΕΚΤ, με την στήριξη της ΝΔ, του ΠΑΣΟΚ και του ΛΑΟΣ, έφερε σε πέρας το PSI και έγιναν εκλογές τον Μάϊο του 2012, χωρίς δυνατότητα σχηματισμού κυβέρνησης.
Με τις επαναληπτικές εκλογές του Ιουνίου 2012, σχηματίστηκε κυβέρνηση συνεργασίας ΝΔ, ΠΑΣΟΚ και ΛΑΟΣ, με πρωθυπουργό τον Αντώνη Σαμαρά. Η κυβέρνηση αυτή, χωρίς περεταίρω περικοπές, αν δεν κάνω λάθος και με ένα δεύτερο αποτελεσματικό Μνημόνιο, με μεγάλες προσπάθειες, κατόρθωσε να εξισορροπήσει τα οικονομικά, από μια βαθιά ύφεση σε αρχή ανάπτυξης μέσα στο 2014, μέσα από μια αρνητική και παράλογη, όπως αποδείχθηκε, αντιπολίτευση. Έτσι ηττήθηκε στις Ευρωεκλογές του Ιουνίου του 2014, μέσα από λαϊκισμούς και ψευδείς υποσχέσεις και από τότε όλα πήραν λάθος δρόμο, με αφορμή την αποτυχημένη προσπάθεια εκλογής Προέδρου της Δημοκρατίας τον Δεκέμβριο του 2014, από τον ΣΥΡΙΖΑ κυρίως. Η κυβέρνηση έπεσε και ανέβηκε στην εξουσία ο ΣΥΡΙΖΑ με τις προεκλογικές του υποσχέσεις ως μεγάλα βαρίδια και εξ αντικειμένου αδύνατο να πραγματοποιηθούν.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, παρόλο που στο Eurogroup της 20/2/2015, υπέγραψε συμφωνία, ακριβώς ως συνέχεια των υποχρεώσεων της κυβέρνησης Σαμαρά–Βενιζέλου, προσχηματικά, όπως αποδείχθηκε, για να κερδίσει χρόνο, χωρίς να εφαρμόσει τίποτε από τα συμφωνηθέντα, κύριος οίδε για ποιους σκοπούς και βλέψεις, με κυρίαρχο τον κ.Βαρουφάκη, να πηγαινοέρχεται ανά την Ευρώπη, κάνοντας επίδειξη εμφανίσεων και με έπεα πτερόεντα, μέχρι που στο τέλος Ιουνίου και αποκορύφωμα το περίεργο και ασαφές Δημοψήφισμα, να βρεθούμε στο χείλος του γκρεμού. Ευτυχώς ο κ.Τσίπρας αντιλήφθηκε την καταστροφική πορεία της χώρας, στην οποία περιήλθε με την ιδεοληπτική πολιτική του στο πρώτο εξάμηνο του 2015 και μετά από πλήρη κυβίστηση, αναγκάστηκε να υπογράψει ένα τρίτο Μνημόνιο, το σκληρότερο, το αυστηρότερο, αλλά και αχρείαστο αν εκτελούσε τα συμφωνηθέντα. Τις θλιβερές συνέπειες αυτού του αχρείαστου και καταστροφικού Μνημονίου, τις γνωρίζουμε πλέον όλοι, διότι όλοι έχουμε υποστεί τις μεγάλες μειώσεις των όποιων αποδοχών μας και την δυσκολία επιβίωσης ακόμη.
Συμπερασματικά θέλω να τονίσω ότι τα δυσφημισμένα Μνημόνια, είναι αυτά που μας βοήθησαν να ξεπεράσουμε τις συνέπειες της πτώχευσής μας, όπως βοήθησαν με απόλυτη επιτυχία, την Κύπρο, την Πορτογαλία και την Ιρλανδία. αλλά η κυβέρνηση προσπαθεί να αποδώσει την αποτυχία της, σε περίτεχνες αναλήθειες, στα Μνημόνια και στους όρους των δανειστών, επικαλούμενη άσχετες συγκρίσεις μεταξύ των μνημονιακών κυβερνήσεων, το πόσες π.χ. μειώσεις των συντάξεων έγιναν τότε και πόσες τώρα, ενώ οι πρώτες μειώσεις έγιναν τον χρόνο της πτώχευσης και χρειαζόταν ως μέτρο περιορισμού του προβλήματος, ενώ οι νέες μειώσεις και τόσες ακόμη περικοπές εισοδημάτων, γίνονται διότι η κυβέρνηση απέτυχε να συνεχίσει την ανάπτυξη. Αντιθέτως, κάθε χρόνο επιβάλει νέα σκληρά μέτρα, αυξήσεις φόρων, μειώσεις κάθε είδους και μορφής επιδομάτων και έχει ψηφίσει για το μέλλον, όταν θα έχει λήξει η θητεία της, όπως επί πλέον οριζόντιες μειώσεις 18% των συντάξεων το 2019 και του αφορολόγητου κάτω των 5.000 ευρώ εισοδήματος το 2020, καθώς και πλεονάσματα προϋπολογισμών στο 3,5% μέχρι το 2022. Δηλαδή σκληρά μνημονιακά μέτρα χωρίς χρηματοδότηση. Τέταρτο Μνημόνιο ή επέκταση του τρίτου; Και τούτο τη στιγμή που λήγει το τρίτο Μνημόνιο το Αύγουστο του 2018, την οποία λήξει η κυβέρνηση χαρακτηρίζει παραπλανητικά, ως τέλος των Μνημονίων, ενώ τα ψηφισθέντα σκληρά μέτρα έπονται! Θα χρειαζόταν πολύς χώρος για την πλήρη ανάλυση αυτού του θέματος, αλλά με λίγη προσοχή θα γίνει αντιληπτό.
Βέβαια το καίριο ερώτημα είναι αν μπορούσαμε να αποφύγουμε την πτώχευση και τις εξ αυτής οδυνηρές συνέπειες. Ασφαλώς και θα μπορούσαμε, αλλά φοβάμαι ότι υπήρξε ένα ευρύτερο σχέδιο πτώχευσης στο οποίο ενδέχεται, ενδεχομένως άθελά του, ο ΓΑΠ να διαδραματίσει καθοριστικό ρόλο. Η κυβέρνηση ΓΑΠ παρέλαβε μια χώρα με ανεργία 7% με ένα έλλειμμα γύρω στο 8% και δυνατότητα δανεισμού μόνο 0,3% πάνω από ό,τι δανειζόταν η Γερμανία. Άρα ουδείς λόγος χρεοκωπίας! Δύο ήταν οι λόγοι που γνωρίζω και κατά τη γνώμη μου, συρθήκαμε σε χρεοκωπία! Το΄ένα ήταν τα 80 δις που χρωστούσαμε στη Γερμανία από εξοπλισμούς της εποχής Σημίτη, και το δεύτερο, τα υψηλά ποσά ελληνικών ομολόγων στις Γερμανικές και Γαλλικές Τράπεζες. Αυτά θα μπορούσαν να επιτευχθούν αν η χώρα πτώχευε και θα αιτιολογούσε ένα μεγάλο δάνειο στήριξης της χώρας για το πρώτο και χρόνος και κατάλληλες συνθήκες, οι Τράπεζες να υποχρεώσουν την Ελλάδα να μεταβιβάσουν/πωλήσουν, τα ομόλογα αυτά στις ελληνικές Τράπεζες. Για να θεωρηθεί μια χώρα σε πτώχευση όμως, πρέπει το έλλειμμα να είναι τουλάχιστον 15%. Σε αυτό βοήθησε τα μέγιστα ο πολύς κύριος Γεωργίου, τον οποίο σχίζονται όλοι να προστατεύσουν από την τόσο φυσιολογική και δίκαιη δικαστική δίωξή του. Λόγω έλλειψης χώρου, τα συμπεράσματα βγαίνουν αβίαστα αν συνδυαστούν τα πιο πάνω στοιχεία με τις συνέπειες και τα γεγονότα, με τα οποία αποδεικνύονται τα πάντα.

Νίκος Αναγνωστάτος
e-mail: nanagnostatos@gmail.com
*Σημείωση: Τα ενυπόγραφα άρθρα εκφράζουν τις απόψεις των αρθρογράφων και δεν σημαίνει απαραίτητα ότι είναι και θέσεις του logiatarata.gr

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ