Ο τομέας της ενέργειας παρά την περίοπτη θέση που έχει στο πρόγραμμα των αποκρατικοποιήσεων, παρουσιάζει μέχρι σήμερα μικρή πρόοδο και μεγάλες καθυστερήσεις. Το 2018, παρά τους φιλόδοξους στόχους αλλά και τον αισιόδοξο προγραμματισμό για διάθεση σε ιδιώτες επενδυτές κρατικών ενεργειακών συμμετοχών, δύσκολα θα αποτελέσει εξαίρεση.
Χωρίς να υπολογίζεται η πώληση του ΔΕΣΦΑ, που σύμφωνα με τον προγραμματισμό θα έπρεπε να έχει κλείσει μέσα στο 2017, τα έσοδα από τις πωλήσεις συμμετοχών του Δημοσίου σε ενεργειακές εταιρείες προβλέπεται να φτάσουν το 1 δισ.
Πιο συγκεκριμένα σύμφωνα με τις προβλέψεις του προϋπολογισμού, το Δημόσιο αναμένει το 2018 έσοδα 500 εκατ. ευρώ από την πώληση της συμμετοχής στα ΕΛΠΕ (35%), 250 εκατ. ευρώ από την πώληση της συμμετοχής στη ΔΕΠΑ (31%), 100 εκατ. ευρώ από την πώληση του 17% που κατέχει το Δημόσιο στη ΔΕΗ, ενώ από την πώληση του ΔΕΣΦΑ το μίνιμουμ έσοδο για το Δημόσιο (400 εκατ. ευρώ συνολικό τίμημα για το 66% της εταιρείας) θα πλησιάσει τα 200 εκατ. ευρώ (από το κράτος πωλείται το 31%).
Πόσο πραγματικός είναι ο στόχος για την είσπραξη του 1 δισ. από ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις;
Μια πρώτη απάντηση είναι ότι το χρονοδιάγραμμα είναι υπερφιλόδοξο και θα πρέπει να θεωρείται βέβαιο ότι δύσκολα θα ολοκληρωθεί πάνω από μία πώληση εντός της επόμενης χρονιάς. Ωστόσο, σε ό,τι αφορά τα έσοδα, ίσως υπάρξουν θετικές εκπλήξεις με δεδομένο ότι το ένα δισ. (1,05 για την ακρίβεια) αποτελεί έναν μάλλον χαμηλό πήχη, που με την κατάλληλη προετοιμασία αλλά και με πιθανή βελτίωση του οικονομικού περιβάλλοντος μπορεί εύκολα να ξεπεραστεί.
Ποια είναι όμως η εικόνα αυτήν τη στιγμή για καθεμία από τις ενεργειακές αποκρατικοποιήσεις;
ΔΕΣΦΑ
Η πιο κοντινή στην ολοκλήρωση πώληση αφορά στον διαχειριστή του συστήματος φυσικού αερίου ΔΕΣΦΑ, ο διαγωνισμός για την πώληση του οποίου βρίσκεται σε εξέλιξη. Το ΤΑΙΠΕΔ πρόσφατα έκανε δεκτό το αίτημα των συμμετεχόντων (κοινοπραξία Snam, Enagas, Fluxys, Gasunie καθώς και της ισπανικής Regasificadora Del Noroeste) για μετάθεση της προθεσμίας υποβολής των δεσμευτικών προσφορών (που έληγε στις 22 Δεκεμβρίου). Η νέα ημερομηνία είναι η 16η Φεβρουαρίου και, εφόσον δεν υπάρξουν άλλες εκπλήξεις ή καθυστερήσεις, εκτιμάται ο διαγωνισμός μπορεί να ολοκληρωθεί άμεσα και το οικονομικό κλείσιμο της συναλλαγής να γίνει εντός του 2018. Παρότι ο πήχης έχει μπει στα 400 εκατ. ευρώ (πωλητές του 66% είναι τα ΕΛΠΕ 35% και το ΤΑΙΠΕΔ 31%) εκτιμάται ότι το προσφερόμενο τίμημα μπορεί να είναι κατά πολύ μεγαλύτερο.
ΕΛΠΕ
Τόσο το 2016 όσο και το 2017 αναδεικνύονται σε χρονιές-ρεκόρ για την κερδοφορία και την παραγωγή του ομίλου ΕΛΠΕ. Τα μερίσματα που εισπράττει το Δημόσιο διαρκώς μεγαλώνουν, ενώ οι προοπτικές για τον όμιλο χαρακτηρίζονται ως ιδιαίτερα θετικές. Υπό το πρίσμα αυτό, η πρόβλεψη για επίτευξη τιμήματος της τάξης των 500 εκατ. ευρώ από την πώληση της συμμετοχής του Δημοσίου στον όμιλο είναι μάλλον συντηρητική και ισοδυναμεί με τα μερίσματα 3-4 ετών.
Για τα ΕΛΠΕ, πάντως, το τελευταίο διάστημα φημολογείται ότι προωθείται ως λύση η διάθεση μικρότερου μεριδίου του Δημοσίου, που θα συνδυαστεί με πώληση μεριδίου και της Paneuropean (όμιλος Λάτση). Σε κάθε περίπτωση το έργο των συμβούλων (ΕΤΕ, Goldman Sachs) που καλούνται να εισηγηθούν τη βέλτιστη αξιοποίηση της συμμετοχής του Δημοσίου στον όμιλο, είναι περίπλοκο και θεωρείται απίθανο να έχουμε αποτελέσματα εντός του 2018.
ΔΕΠΑ
Σε άμεση συνάρτηση με τις εξελίξεις στα ΕΛΠΕ βρίσκεται και η υπόθεση της πώλησης του 66% της ΔΕΠΑ, όπου τα ΕΛΠΕ έχουν μερίδιο 35% και προβλέπεται μαζί με το Δημόσιο να διαθέσουν τη συμμετοχή τους. Με βάση την κερδοφορία της εταιρείας, τα 250 εκατ. ευρώ είναι μάλλον χαμηλός πήχης, ωστόσο, για να προχωρήσει η πώληση, θα πρέπει πέραν των άλλων να ξεκαθαρίσει το τοπίο γύρω από την απελευθέρωση της αγοράς αερίου.
Εδώ βρίσκονται σε εκκρεμότητα πολλά ζητήματα με κυριότερο την τύχη των συμμετοχών της ΔΕΠΑ στις ΕΠΑ (εταιρείες παροχής αερίου) και τις ΕΔΑ (δίκτυα διανομής) σε Αττική, Θεσσαλονίκη και την υπόλοιπη Ελλάδα.
ΔΕΗ
Τα 100 εκατ. ευρώ έσοδα που έχουν περιληφθεί στον προϋπολογισμό για την πώληση του 17% της ΔΕΗ αντιστοιχούν σε κεφαλαιοποίηση 588 εκατ. ευρώ. Σήμερα η κεφαλαιοποίηση της εταιρείας έχει πέσει στα 463 εκατ. ευρώ. Εδώ λοιπόν θεωρητικά ο στόχος είναι φιλόδοξος, ωστόσο, στην πραγματικότητα, η εταιρεία βρίσκεται εν μέσω της διαδικασίας αναδιάρθρωσης, γεγονός που εξηγεί και τη σημαντική υποχώρηση της αξίας. Υπό όρους, ωστόσο, η εικόνα μπορεί να βελτιωθεί και η αποκρατικοποίηση (είσοδος στρατηγικού) να γίνει με πολύ καλύτερες συνθήκες. Απομένει να φανεί πώς θα εξελιχθεί η κατάσταση αλλά και ποια θα είναι τα αποτελέσματα της αποεπένδυσης του 40% των λιγνιτών. Δηλαδή, στην πραγματικότητα, μετά το καλοκαίρι (και εφόσον δεν υπάρξει καθυστέρηση ή εμπλοκή στην πώληση των λιγνιτών) θα μπορεί να ξεκινήσει η διαδικασία για το 17%.
