Του Θανάση Κ.
Για όποιον παρακολουθεί τα πράγματα, τους συσχετισμούς στην πολιτική, τους αριθμούς στην οικονομία και την αποτύπωσή τους στον ξένο τύπο, υπάρχουν σήμερα δύο σενάρια για την κυβέρνηση Τσίπρα και τις ελληνικές εξελίξεις γενικότερα:
Ένα «κακό» και ένα… «πολύ κακό!»
–Δεν υπάρχει σενάριο «καθαρής εξόδου από τα μνημόνια» στα μέσα της επόμενης χρονιάς.
–Δεν υπάρχει περίπτωση να αποφύγει ο Τσίπρας επέκταση της «ασφυκτικής εποπτείας» για πολλά χρόνια. Αυτό το έχουν ήδη αποκλείσει όλοι οι Ευρωπαίοι αξιωματούχοι.
–Δεν υπάρχει περίπτωση να μαζέψει η κυβέρνηση στους επόμενους δέκα μήνες …19 δισεκατομμύρια «από τις αγορές», ώστε να «μην έχει ανάγκη κανένα» για τις πληρωμές του 2019 (μόνο). Άσε που αυτό θα προσέκρουε στο ανώτατο όριο του χρέους.
* Έτσι το πρώτο σενάριο είναι να μας «φορέσουν» (δηλαδή να μας αναγκάσουν να δεχθούμε) κάποιου είδους «επέκταση του μνημονίου» μετά τον Ιούλιο του 2018. Άλλωστε, μας έχουν ήδη αναγκάσει να υπογράψουμε για πρόσθετα μέτρα λιτότητας και για το 2019 και για το 2020.
Να θυμίσω ότι κάτι τέτοιο δεν προβλεπόταν στα τέλη του 2014, όταν ο Σαμαράς έβγαζε τη χώρα από τα μνημόνια! Δεν υπήρχε πρόβλεψη τότε για πρόσθετα μέτρα μετά το 2015. Ούτε, βέβαια δέσμευση για τέτοια μέτρα…)
Το σενάριο αυτό είναι «κακό» για τον Τσίπρα, γιατί θα του επιβάλλουν επί-πρόσθετα μέτρα προκειμένου να πιάσει τους δημοσιονομικούς και χρηματοδοτικούς της στόχους, πέρα και πάνω από τα επί πλέον μέτρα που ήδη του έχουν επιβάλλει για το 2018 και το 2019!
Είναι χαρακτηριστικό ότι το ΔΝΤ στις νέες προβλέψεις του, υπολογίζει ότι η Ελλάδα θα πέσει έξω στα «πλεονάσματα» και φέτος (πιθανόν) και του χρόνου (σίγουρα και κατά πολύ), ενώ θα πιάσει τους στόχους της (3,5%) από το 2019 και μετά!
Ταυτόχρονα όμως, το ΔΝΤ προβλέπει ότι η ανάπτυξή της θα είναι χαμηλότερη από τις προβλέψεις φέτος (2017), αρκετά χαμηλότερη από τις προβλέψεις του χρόνου (2018) και απελπιστικά χαμηλότερη μετά το 2019 (όχι πάνω από 1%)! Τι σημαίνουν αυτά;
Πως το ΔΝΤ «κατεβάζει» τις δανειακές ανάγκες της Ελλάδας (μειώνει την αντίρρησή του για τα πλεονάσματα, αφού θα τα πιάσει τελικά, έστω και μετά το 2019), αλλά «ανεβάζει» τις απαιτήσεις του για κούρεμα χρέους προς την Ελλάδα! Αφού όσο χαμηλότερη μελλοντική ανάπτυξη προβλέπει, τόσο περισσότερο ΜΗ βιώσιμο καθίσταται το χρέος της. Και τόσο περισσότερο κούρεμα χρειάζεται από τώρα.
Συμπέρασμα: Μπέρδεμα. Μεγάλο μπέρδεμα! Που θα ξεκαθαρίσει τους αμέσως επόμενους μήνες – και μέχρι το τέλος του έτους, ή τα τέλη Ιανουαρίου το πολύ.
Πρόσθετα μέτρα λιτότητας, λοιπόν, φέτος και του χρόνου (για την Ελλάδα), και χοντρή διαφωνία (με τους Ευρωπαίους) για το χρέος!
* Υπάρχει όμως και χειρότερο: το «πολύ κακό» σενάριο, πλέον!
–Πρώτον, γιατί οι Φιλελεύθεροι που θα μπουν στη Γερμανική κυβέρνηση, ενώ δεν θέλουν ούτε να ακούσουν τίποτε για κούρεμα Ελληνικού χρέους, επιμένουν να μείνει το ΔΝΤ στην Ευρώπη (και στο Ελληνικό Πρόγραμμα).
Θέλουν το ΔΝΤ μέσα!
–Δεύτερον, γιατί με την ενθάρρυνση πλέον και του Φιλελεύθερου υπουργού οικονομικών της Γερμανίας, το ΔΝΤ θα επανέλθει με σκληρότερες θέσεις για την ανακεφαλαίωση των Ελληνικών τραπεζών και με σκληρότερες απαιτήσεις για μεταρρυθμίσεις στο Ελληνικό δημόσιο (απευθείας απολύσεις δημοσίων υπαλλήλων – και μόνιμων, όχι μόνο συμβασιούχων).
–Τρίτον, διότι οι νομισματικές εξελίξεις (επιβράδυνση και σταμάτημα της «χαλάρωσης») θα ανεβάσουν τα επιτόκια διεθνώς και θα επιβραδύνουν τις προοπτικές ανάπτυξης παντού!
Πράγμα που θα καταστήσει απολύτως ΜΗ βιώσιμο το Ελληνικό πρόγραμμα της υπέρ-φορολόγησης. Που ήταν ΜΗ βιώσιμο έτσι κι αλλιώς, αλλά τώρα θα γίνει «και με τη βούλα»!Έτσι, ό,τι χάνει η ανάπτυξη λόγω υψηλότερων επιτοκίων, πρέπει να το κερδίσει από μείωση φόρων.
Κι ό,τι χάνει ο Προϋπολογισμός της Ελλάδας από φορολογικά έσοδα, πρέπει να το εξισορροπεί αμέσως με μείωση δαπανών. Κυρίως με μείωση του δημοσίου.
Το ξεκίνησε και ο Μακρόν στη Γαλλία, άλλωστε. Που έχει πολύ μικρότερο πρόβλημα από μας.
Μ’ άλλα λόγια, λόγω οικονομικών εξελίξεων και πολιτικών μετατοπίσεων, η Ελλάδα θα πρέπει να αλλάξει μείγμα Πολιτικής.
Δηλαδή να αλλάξει κυβέρνηση.
Και να συμβεί αυτό σύντομα! Γιατί αργότερα θα στοιχίσει πολύ περισσότερο. Κι όχι μόνο στους Έλληνες. Τελικά και στους δανειστές.
Το «πολύ κακό» σενάριο (για την κυβέρνηση Τσίπρα) γίνεται ακόμα χειρότερο, από το γεγονός ότι δεν μπορεί ούτε τις αποκρατικοποιήσεις που συμφώνησε να φέρει σε πέρας. Ενώ οι επενδύσεις (που είχε φέρει η κυβέρνηση Σαμαρά) φεύγουν ή βαλτώνουν μία-μία.
Η απομάκρυνση της Blackrock προχθές είναι εμβληματική: Γιατί πρόκειται για επένδυση στην οποία η εταιρία έχει ήδη χάσει πάνω από 130 εκατομμύρια (επί συνόλου 300 εκατομμυρίων) και πρόκειται για την εταιρία που αγοράζει η πουλάει τα ελληνικά ομόλογα! Αυτά που ΘΑ βγάλουμε!
Πρόκειται, ακόμα, για την εταιρία που έχει μετοχικό πακέτο στην Eldorado της Χαλκιδικής! Που την πολεμάει μανιασμένα η κυβέρνηση.
Και για την εταιρία-«κράχτη» που «φέρνει» νέους επενδυτές σε μια χώρα.
Ε λοιπόν, δεν έχει τις καλύτερες εντυπώσεις για την Ελλάδα. Τις χειρότερες μάλλον. Και δεν εμπιστεύεται την κυβέρνηση Τσίπρα.
Το ΔΝΤ έχει κρατήσει άθικτα τα όπλα πίεσης για να οδηγήσει σε πολιτική κρίση και να εξαναγκάσει σε αλλαγή κυβέρνησης.
Έχει την πώληση των κόκκινων δανείων (που έχει βαλτώσει),
έχει την ανακεφαλαίωση των τραπεζών (στην οποία επιμένει),
έχει σύμμαχο τους Φιλελεύθερους στη Γερμανία (κι όχι μόνο)
κι έχει σύμμαχο ακόμα τα μεγάλα επιχειρηματικά συμφέροντα (τύπου Blackrock) που θεωρούν χάσιμο χρόνου την ενασχόληση με την κυβέρνηση Τσίπρα.
Κι έχει κι ένα όπλο ακόμα: Τα πραγματικά νούμερα για τα πλεονάσματα της Ελλάδας το 2016-17 και τα ληξιπρόθεσμα του δημοσίου, που έχουν συσσωρευτεί (και τα εμφανίζουν ως… «πλεονάσματα», γιατί δεν πληρώνουν).
Οι συντάξεις που δεν έχουν εκκαθαριστεί – πέραν αυτών που ήταν να εκκαθαριστούν μέχρι τον προηγούμενο μήνα και τώρα τρέχουν και δεν φτάνουν – αγγίζουν τα 2 δισεκατομμύρια περίπου!
Σε κανονικές χρηματορροές κάθε χρόνο, από δω και στο εξής. Συν τα αναδρομικά που πρέπει να πληρωθούν. Αυτά τα κονδύλια δεν έχουν μπει σε κανένα λογαριασμό ακόμα.
Και απαιτούν συνολική αναθεώρηση του Προγράμματος. Αυτά όλα μπορούν εύκολα να προκαλέσουν πολιτικό σεισμό. (Κι όχι μόνο στην Ελλάδα…)
Όποτε το αποφασίσει το ΔΝΤ. Και πάντως μέσα στους επόμενους μήνες.
Η «κατάλληλη στιγμή» εξαρτάται, ασφαλώς, και από τη συγκρότηση κυβέρνησης στη Γερμανία και από την πορεία της 3ης αξιολόγησης στην Ελλάδα.
Αλλά η κεντρική ιδέα είναι ότι η κυβέρνηση Τσίπρα έκανε τη «δουλειά» της και εξάντλησε «το ρόλο της».
Δέχθηκε όσα απέρριπτε πριν. Ψήφισε όσα κατήγγελλε πριν. «Νομιμοποίησε» όσα αμφισβητούσε πριν. Αλλά δεν μπορεί να τα εφαρμόσει.
Και να προσπαθούσε πλέον, δεν έχει αξιοπιστία στο εξωτερικό. Χρειάζεται άλλη κυβέρνηση με άλλο πρόγραμμα και νέο απόθεμα αξιοπιστίας.
Βάζοντας τον Τσίπρα να ψηφίσει τα… «ακατανόμαστα», έχουν ακυρώσει το ΣΥΡΙΖΑ ως μελλοντική αντιπολίτευση.
Κι όπως φαίνεται, δεν μπορεί να προσφέρει και πολλά πράγματα ως τωρινή κυβέρνηση. Αφού τα συμφωνημένα δεν τα εφαρμόζει – ή τα υπονομεύουν οι δικοί του «από κάτω». Και ειδικά στην αλλαγή μείγματος πολιτικής και στις περικοπές που θα απαιτηθούν πλέον στο δημόσιο, ο ΣΥΡΙΖΑ ούτε θέλει ούτε μπορεί.
Και γι’ αυτό έχει «τελειώσει»!
Κάποια στιγμή πρέπει να γίνει μια σοβαρή συζήτηση με τους δανειστές, γιατί υπήρξαν τόσο «επιεικείς» με την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, ενώ είχαν δείξει τέτοια «ακαμψία» με την προηγούμενη κυβέρνηση Σαμαρά (που έφερνε σημαντικά αποτελέσματα, κατά δικές τους δηλώσεις).
Η απάντηση είναι, βέβαια, προφανής: Διότι ο Σαμαράς διαπραγματευόταν στ’ αλήθεια, ενώ ο Τσίπρας σερνόταν πολύ ευκολότερα.
Ο Σαμαράς ανακτούσε, βήμα-βήμα, «βαθμούς ελευθερίας» για τη χώρα, ενώ ο Τσίπρας την υποθήκευσε για 99 χρόνια!
Αλλά όπως και να έχει το πράγμα, τώρα πια, ό,τι είχε να τους «προσφέρει» ο Τσίπρας, ήδη το «έδωσε»! Κι από δω και στο εξής είναι σκέτο «βαρίδι».
Υπάρχει ένα μικρό πρόβλημα, ωστόσο. (Όχι και τόσο «μικρό» βέβαια…). Ότι για να επισπευσθεί η πολιτική αλλαγή στην Ελλάδα, πρέπει η ΝΔ να αποκτήσει δυναμική εξουσίας. Και μέχρι στιγμή δεν έχει…
Μάλλον, με τα τελευταία, χάνει σε δυναμική. Εξακολουθεί να προηγείται καθαρά σε δημοσκοπήσεις. Αλλά μειώνεται η διαφορά. Όχι γιατί ανεβαίνει ο Τσίπρας. Αλλά γιατί από-συσπειρώνεται η ΝΔ.
Με τις νέες περικοπές, τους νέους φόρους και τα νέα επιπρόσθετα μέτρα λιτότητας που θα τον αναγκάσουν να πάρει, ο Τσίπρας δεν πρόκειται να ανέβει.
Η ΝΔ όμως, πρέπει να ανακάμψει ταχύτατα.
Έχουμε λοιπόν μια περίεργη κατάσταση, όπου η κυβέρνηση Τσίπρα εξάντλησε το πολιτικό της κεφάλαιο (μέσα κι έξω), εξανέμισε την αξιοπιστία της στο εξωτερικό, δεν μπορεί να επωφεληθεί από την αναπτυξιακή τάση διεθνώς (η οποία θα επιβραδυνθεί, έτσι κι αλλιώς) και δεν μπορεί να βγει στις αγορές.
Ενώ από την άλλη, η αντιπολίτευση της ΝΔ έχει μεν ασφαλές προβάδισμα, αλλά δεν έχει ακόμα δυναμική που θα την καθιστά βιώσιμη πολιτική λύση με διάρκεια.
Και στο μεταξύ, βαραίνει συνεχώς ο γεωπολιτικός ορίζοντας γύρω από την Ελλάδα. Κι όχι μόνο. Ενώ η βαριά υπέρ-φορολόγηση μέσα στη χώρα δεν μπορεί να συνεχίζεται. Και τα απατηλά νούμερα στα οποία στηρίχθηκαν ως τώρα οι «επιδόσεις» της κυβέρνησης Τσίπρα, ήλθε η ώρα να αποκαλυφτούν.
Κάτι «ψήνεται», λοιπόν!
Αν υπήρχε ο Σόϊμπλε ακόμα, θα ξέραμε περίπου που πάει το πράγμα.
Αλλά με τον Σόϊμπλε παροπλισμένο και με το ΔΝΤ να κάνει παιχνίδι μόνο του, σε μιαν Ευρώπη με ολοφάνερο κενό ηγεσίας, τα πράγματα μπερδεύονται πολύ.
Σε συνθήκες όπου τα τρομοκρατικά χτυπήματα κλιμακώνονται και τώρα μας ανέκυψαν και αποσχιστικά κινήματα!
Κι ιδιαίτερα σε συνθήκες όπου η ως τώρα «παντοδύναμη» Μέρκελ, όχι μόνο αμφισβητείται εσωτερικά στη Γερμανία, αλλά αναγκάζεται να μετακινηθεί δεξιότερα, για να «μαζέψει τον κόσμο» που της έφυγε από εκεί, λόγω της στάσης της στο μεταναστευτικό.
Οι Ευρωπαίοι μετακινούνται σε πιο αντικρατικιστικές θέσεις (Μακρόν), σε πιο φιλελεύθερες θέσεις (μείωση φορολογίας παντού) με μεγαλύτερη έμφαση στην εσωτερική ασφάλεια και στην περιφρούρηση συνόρων και με όλο και πιο έντονα εθνικά (κι όχι κατ’ ανάγκην «εθνικιστικά») ανακλαστικά.
Η Ελλάδα δεν μπορεί να πηγαίνει μονίμως κόντρα το ρεύμα!
Ούτε να σέρνεται στις ξεπερασμένες ιδεοληψίες της Αριστεράς.
Η ΝΔ οφείλει να διαβάσει τις εξελίξεις, να κάνει τις διορθωτικές κινήσεις της και να γίνει μέρος της λύσης του προβλήματος.
Κι όχι μέρος του ίδιου του προβλήματος!
