Γράφει ο Στέλιος Φενέκος*
Έχουμε αναφερθεί πολλές φορές για τις ευκολίες που παρέχουμε σε ΗΠΑ και ΝΑΤΟ στη Σούδα και έχουμε αναλύσει διεξοδικά την συμφωνία με ΗΠΑ για τον εκσυγχρονισμό και την επέκταση των εγκαταστάσεων. Επίσης και για τα ανταλλάγματα που προβλέπεται να δίδονται κάθε φορά που υπάρχουν μείζονες αλλαγές και επεκτάσεις στις εγκαταστάσεις αυτές.
Οι κυβερνήσεις του πρόσφατου παρελθόντος (ΠΑΣΟΚ και ΝΔ), εξάντλησαν την δυνατότητα αυτή ζητώντας από τους Αμερικανούς κυρίως οπλικά συστήματα, πλοία, αεροσκάφη κλπ.
Όσον αφορά το Ναυτικό, μας δόθηκαν παροπλισμένα για πολλά χρόνια (ή προς παροπλισμό) πλοία και αεροσκάφη ναυτικής συνεργασίας, τα οποία αποδείχθηκαν εσφαλμένη επιλογή τόσο από πλευράς επιχειρησιακών δυνατοτήτων (χρόνου ζωής και πληρότητας οπλικών συστημάτων), όσο και από πλευράς συνολικού κόστους εξυπηρέτησης.
Στην περίπτωση της Αεροπορίας και του Σ.Ξ οι επιλογές ήταν πολύ καλύτερες, όπως π.χ. με τα αεροσκάφη F-16, αντιαεροπορικές συστοιχίες, ελικόπτερα apache, Chinook, Black Hawk κλπ.
Προσωπικά είχα έλθει σε σύγκρουση με την τότε πολιτική ηγεσία το 2010, γιατί δεν ζήτησε κανένα ουσιαστικό αντάλλαγμα για τις εκτεταμένες αλλαγές που αποδέχθηκε κυρίως στις αεροπορικές εγκαταστάσεις στη Σούδα. Επίσης δεν συμφωνούσα με την δημιουργία τεράστιας αποθήκης/ψυγείου νωπών τροφίμων για τον εφοδιασμό των πλοίων και εγκαταστάσεων, γιατί η πρόθεση των Αμερικανών ήταν να φέρνουν τα νωπά τρόφιμα και λαχανικά από αλλού, (λόγω φοβίας τους για δηλητηρίαση με τοξικές ουσίες κλπ) και να αποδεσμευθούν από την τοπική Ελληνική αγορά. Υπέστην μεγάλες πιέσεις για να αλλάξω τις έγγραφες εισηγήσεις μου (και έγινε προσπάθεια να παρακαμφθώ στη διαδικασία λήψης αποφάσεων), οι οποίες στη συνέχεια δεν ελήφθησαν υπ’ όψη (ήταν ένας από τους λόγους της συνολικής σύγκρουσής μου η οποία κατέληξε σε παραίτησή μου).
Σήμερα η κυβέρνηση με την επίσκεψη Τσίπρα, επιδιώκει να λάβει ανταλλάγματα έχοντας όμως συμφωνήσει ήδη σημαντικές επεκτάσεις στις ναυτικές και αεροπορικές εγκαταστάσεις (παρά την ετήσια ισχύ της συμφωνίας) στη Σούδα. Αν και η μεθόδευση αυτή έχει τις αδυναμίες της και τις είχαμε επισημάνει έγκαιρα με ανακοινώσεις, δελτία τύπου και άρθρα, εν τούτοις επικροτούμε την ενέργεια του κ. Τσίπρα να μεταβεί στις ΗΠΑ έχοντας τα ανταλλάγματα ως κύριο θέμα στην ατζέντα του.
Το ζήτημα όμως είναι τι ανταλλάγματα θα ζητήσει.
Η άποψή μας είναι ότι υπάρχει ένα σύστημα ιδιωτικών συμφερόντων το οποίο επηρεάζει τη λήψη αποφάσεων προς την κατεύθυνση απόκτησης οπλικών συστημάτων όπως- όπως και μεταχειρισμένων, με μικρό επιχειρησιακό ορίζοντα και με αμφιλεγόμενα ανταποδοτικά οφέλη.
Οι στρατιωτικές ηγεσίες τείνουν να βλέπουν το ζήτημα κοντόφθαλμα, από την πλευρά του άμεσου καθημερινού επιχειρησιακού προβλήματος έναντι της Τουρκίας, το οποίο καλούνται να λύσουν με τις υπάρχουσες περιορισμένες επιχειρησιακές δυνατότητες που έχουν και εισηγούνται την πρόσκτηση οπλικών συστημάτων, έτοιμοι να αποδεχθούν ακόμη και γερασμένα και με μικρό ορίζοντα οπλικά συστήματα.
Ο κ. Τσίπρας θα πρέπει να απαλλαγεί από αυτούς τους περιορισμούς στην λήψη αποφάσεως και να σκεφθεί πρωτίστως γεωπολιτικά, στρατηγικά και ελάχιστα επιχειρησιακά (δευτερογενώς).
Η συμφωνία μπορεί να επεκταθεί για 5 ακόμη και για 10 χρόνια, όμως τα ανταλλάγματα που θα διαπραγματευθούμε να είναι στο πεδίο έμπρακτης και σαφούς υποστήριξης των δικαιωμάτων μας για εκμετάλλευση του θαλάσσιου ορυκτού πλούτου, στο πεδίο των μακροχρόνιων συμβάσεων επί των συναφών ερευνών και εκμεταλλεύσεων, στο πεδίο μεγάλων επενδυτικών έργων και συμμετοχής μας σε συμπαραγωγές στο πεδίο της έρευνας και τεχνολογίας, στο πεδίο της εγκατάστασης διεθνών οργανισμών και τομέων δραστηριότητας τους στη χώρα μας κλπ.
Τα οπλικά συστήματα είναι αναγκαία, αλλά θα πρέπει να τα διεκδικήσουμε δευτερογενώς ως αποτέλεσμα της διεύρυνσης της στρατηγικής συμμαχίας μας, όπως επιχειρείται με όλα αυτά που προτείνουμε (και άλλα αντίστοιχα), και όχι ως πρωταρχικό και αυτοτελές διαπραγματευτικό διακύβευμα
