Του Νίκου Γαλάτη
Με την δική του διακήρυξη ο Γιώργος Καμίνης προ ημερών έδωσε το στίγμα του …δικού του κόμματος για την δημιουργία νέου φορέα της προοδευτικής παράταξης. “Οι κλειστοί κομματικοί μηχανισμοί πρέπει να διαρραγούν και να ανοιχθεί το κόμμα στην κοινωνία, εντάσσοντας όσο το δυνατόν περισσότερους πολίτες στη διαδικασία”.
Είχε προηγηθεί του Καμίνη που θέλει ένα κόμμα “ευρωπαϊκό” ο Σταύρος Θεοδωράκης με ένα κόμμα του “ανοιχτού κέντρου”, ενώ πολλές κινήσεις, όπως και η ΔΗΜΑΡ το ορίζουν ως σοσιαλδημοκρατικό. Τόσο ο Καμίνης όσο και ο Σταύρος Θεοδωράκης χρησιμοποιούν τον όρο φιλελεύθερο- που θα συνεργαστεί με σοσιαλδημοκράτες και οικολόγους, ενώ ο Γιάννης Ραγκούσης- έσπευσε να ορίσει πως με αυτόν αρχηγό δεν θα συνεργασθεί με τη Νέα Δημοκρατία.
Πιθανόν οι διαδικασίες για τη δημιουργία νέου φορέα να οδηγούν αντί για ένα και ενιαίο κόμμα σε πολλά και …ενιαία κόμματα. Η Πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ άφησε και πάλι ανοιχτό το θέμα της διάλυσης του ΠΑΣΟΚ- για την οποία όμως θα αποφασίσει το συνέδριό του. «Το «αριστερά» και «δεξιά» δε σημαίνει πάρα πολλά για το μέλλον” θα πει ο Σταύρος Θεοδωράκης και εξέφρασε τη βεβαιότητα ότι το νέο Κέντρο, το νέο προοδευτικό Κίνημα «με το καλημέρα σας» θα έχει ένα ποσοστό γύρω στο 15% .
Οι δημοσκοπήσεις –όπως αυτή της Καπα Recearch- αν και το άθροισμα ΔΗΣΥ-ΔΗΜΑΡ είναι κατά πολύ μικρότερο έδωσαν καταρχήν διψήφιο νούμερο (10,4%) που σημαίνει ότι το εγχείρημα έχει λαμβάνειν και από το ποσοστό των αναποφάσιστων, αλλά όλα αυτά θα εξαρτηθούν από το πώς θα διεξαχθούν και ποια διλήμματα θα τεθούν στις επόμενες εκλογές.
«Δεν θα κάνουμε τη χάρη στον ΣΥΡΙΖΑ να εξαφανιστούμε, θα τον πάρουμε πίσω το χώρο μας» είπε η πρόεδρος του ΠΑΣΟΚ αποκαλύπτοντας πως το βασικό της όνειρο είναι ένα νέο ΠΑΣΟΚ- μάλλον χωρίς τα σύμβολά του και με άλλο όνομα. Οι “νεοφερμένοι” ωστόσο, όπως ο Γιώργος Καμίνης και ο Σταύρος Θεοδωράκης μάλλον έχουν άλλα σχέδια. Ο νέος φορέας πριν ακόμα δημιουργηθεί έχει έντονες διαφορές σε κρίσιμα θέματα με πρώτο αυτό των “συμμαχιών”. Θα συνεργασθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ ή με τη Νέα Δημοκρατία; Ποιος θα είναι και πόσο ισχυρός θα είναι ο νέος αρχηγός;
H δημοσκόπηση της Καπα Recearh για το Βήμα έδειξε πως η μισή δύναμη του νέου φορέα είναι το ΠΑΣΟΚ. Οι άλλες δυνάμεις που διακρίνονται είναι μεν το Ποτάμι με ένα χαμηλό ποσοστό (17,5%)- που σημαίνει πώς οι ψηφοφόροι του δεν φαίνεται να το ακολουθούν συντεταγμένα στο νέο φορέα. Που μπορεί και να σημαίνει πώς το νέο πολιτικό εγχείρημα μπορεί να περάσει από πολλές …διασπάσεις πριν γεννηθεί.
Η παρουσία του ΚΙΔΗΣΟ που δεν διεκδικεί την ηγεσία είναι ευδιάκριτη (15%). Απέχει πολύ όμως από την δύναμή του όταν κατέβηκε στις εκλογές του 2015 και πήρε 152. 557 ψήφους (2,47%). Ο πειρασμός να κατέβει στις εκλογές και ο Γ. Παπανδρέου ήταν μεγάλος, αλλά τελικά το «κίνημα» θα υπάρχει στο νέο φορέα και θα βρεθεί ξανά μπροστά στην επικαιρότητα με ερώτημα προς το παρόν ποιον θα υποστηρίξει για αρχηγό –κι αν το κάνει. Φυσικά το ερώτημα τι θα κάνουν τόσο το Ποτάμι, όσο και το ΚΙΔΗΣΟ μετά τις εκλογές- αν επικρατήσουν στο νέο φορέα- άλλες δυνάμεις, όπως θα συμβεί κατά πάσα πιθανότητα, παραμένει και επαναφέρει στη συζήτηση το θέμα. Μιλάμε για έναν ενιαίο φορέα ή πολλούς ενιαίους φορείς;
Oι πρώτες δημοσκοπήσεις- από την Αlco και την Prorata- για την “μάχη των αρχηγών” έδειξαν πώς η Φώφη Γεννηματά προηγείται στη μάχη και είναι δεδομένο ότι αυτή θα αντιμετωπίσει τον Γιώργο Καμίνη –ή τον Νίκο Ανδρουλάκη και τον Σταύρο Θεοδωράκη στον δεύτερο γύρο με τον Γιάννη Ραγκούση να έπεται- πρώτος ανάμεσα στους “άλλους διεκδικητές” με μονοψήφια ποσοστά. Φυσικά το ερώτημα είναι πόσοι πολίτες τελικά θα συμμετέχουν.
Η διένεξη για την ηλεκτρονική ψηφοφορία που θέλει το Ποτάμι, αλλά όχι η Φώφη Γεννηματά αφορά ακριβώς αυτό. Αν η μάχη ανοίξει σε “νέες δυνάμεις” η πρωτοκαθεδρία του ΠΑΣΟΚ θα υποχωρήσει. Οι δυνάμεις αυτές όμως που υπόσχονται να φέρουν ο Γιώργος Καμίνης και ο Σταύρος Θεοδωράκης, αλλά και άλλοι “επαναπατρισθέντες’ μάλλον κοιτάζουν με δυσπιστία το νέο “προϊόν”.
Μια πιο προσεκτική ανάγνωση των δεδομένων όμως μπορεί να οδηγήσει στο συμπέρασμα ότι πρόκειται για μια κατάσταση μεταβατική με έναν “αρχηγό”¨προσωρινό. Είτε ο νέος φορέας θα σταθεί και θα πάει σε ένα συνέδριο με νέα δεδομένα, είτε θα διαλυθεί στα όσα συνετέθη. Ένα ΠΑΣΟΚ που προτιμά να είναι καθαρό –με τις δυνάμεις του ή δύο και τρία … νέα ΠΑΣΟΚ. Το Ποτάμι και το ΚΙΔΗΣΟ να αποσχισθούν από το νέο φορέα με τις έδρες του μετά τις εκλογές και τον Γιώργο Καμίνη να αναρωτιέται που πήγαν όλοι…
Θεωρητικά ο νέος φορέας ως τρίτο κόμμα –και με το 15% στο …τσεπάκι του, όπως λέει ο Σταύρος Θεοδωράκης- μπορεί να διεκδικήσει τον ρόλο της αξιωματικής αντιπολίτευσης, όπως λέει ο Γιάννης Ραγκούσης. Ο πραγματικός του αντίπαλος είναι ο ΣΥΡΙΖΑ κι αυτό το καταλαβαίνει όχι μόνο η Φώφη. Αν πράγματι η δύναμη του ΣΥΡΙΖΑ κινείται γύρω από το 17%- ίσως και πιο κάτω- και ο νέος φορέας πιάσει το 13% που είχε το ΠΑΣΟΚ στην πρώτη του πτώση θα αρκεί να αποσπάσει ένα 2-3% από τον ΣΥΡΙΖΑ για να τον ξεπεράσει και να αντιμετωπίσει εκείνος τη Νέα Δημοκρατία ως αξιωματική αντιπολίτευση στις επόμενες ή τις μεθεπόμενες εκλογές.
Ο νέος αρχηγός, όποιος κι αν είναι, θα έχει να αντιμετωπίσει τον Αλέξη Τσίπρα που έσπευσε να δηλώσει …διάδοχος του Ανδρέα Παπανδρέου- που τελικά ως το 1985 ήταν εκείνος που πολεμήθηκε γιατί έδινε μάχες κατά του Κατεστημένου και της Ολιγαρχίας. Οι μισοί από τους υποψήφιους για την ηγεσία του νέου φορέα δεν είναι τόσο …παπανδρεϊκοί όσο ο Αλέξης Τσίπρας.
Σε μια αναμέτρηση με τον Αλέξη Τσίπρα η Φώφη Γεννηματά εμφανίστηκε στην δημοσκόπηση της Κάπα Research ελαφρώς πιο δημοφιλής από τον Αλέξη Τσίπρα. Αλλά αυτή είναι η χειρότερη στιγμή του πρωθυπουργού –που έχει λαμβάνειν από το μέλλον. Ειδικά αν φορέσει και πάλι το ζιβάγκο του Ανδρέα –του 1981- και οδηγήσει, όπως κάνει, τις εκλογές σε μια αναμέτρηση Δεξιάς- Αριστεράς σε ένα διπολικό κλίμα.
Η κοινή γνώμη είναι διχασμένη, αλλά κλείνει ελαφρώς προς τη διάλυση των υπαρχόντων κομμάτων του χώρου και την στροφή του προς τα αριστερά. Αλλά δεν μπορεί να αποφασίσει αν πρέπει να συνεργασθεί με τον ΣΥΡΙΖΑ(15%) ή τη Νέα Δημοκρατία (17%). Προτιμά (28%) να καθορίσει τη στάση του ανάλογα με τον αποτέλεσμα των εκλογών. Φαίνεται να προτάσσει την ανάγκη να εκφράσει ο νέος φορέας την μεσαία τάξη (64%) παρά τα λαϊκά στρώματα (45%). Δεν ανησυχεί για την παλινόρθωση της Δεξιάς (8%) όσο ενδιαφέρεται να ηττηθεί ο ΣΥΡΙΖΑ (32%). Ωστόσο θέλει να κινηθεί αριστερά (37%) περισσότερο από όσο δεξιά (29%).
Είναι ένας χώρος διχασμένος, κυκλοθυμικός, αναποφάσιστος, γεμάτος διλήμματα που μπορεί να αλλάξει γνώμη ανά πάσα στιγμή. Που δεν εμπιστεύεται –παρά μόνο κατά 11%- τα κόμματα, την κυβέρνηση, τα ΜΜΕ. Που αισθάνεται ανασφάλεια και θυμό (60%). Οι πρώτες ενδείξεις δεν δείχνουν πως τα δύο κόμματα που διεκδικούν την κυβέρνηση απειλούνται από το νέο φορέα. Περίπου 36% των ψηφοφόρων θεωρεί θετική εξέλιξη ένα φορέα της Κεντροαριστεράς, αλλά μόνο 27% θα τον ψήφιζε, αν και είναι περισσότεροι (31%) όσοι ανήκουν σ΄αυτόν. Η τελευταία δημοσκόπηση της Καπα Reserch για το Βήμα λέει πώς θα τον ψήφιζε μόνο 11%. Το 86% των ψηφοφόρων δεν ενδιαφέρονται και δεν θα ψηφίσουν τον Νέο και Άγνωστο Φορέα.
Η συσπείρωση των τριών κομμάτων συν την ΔΗΜΑΡ και την συμμετοχή των Καμίνη και άλλων …δημοκρατικών δυνάμεων δεν συμπληρώνει το ποσοστό που είχε το ΠΑΣΟΚ πριν την πρώτη του πτώση –με ηγέτη τον Γ. Παπανδρέου. Αργά ή γρήγορα οι εκλογές θα γίνουν με ένα ερώτημα. Όχι ποιος είναι σοσιαλδημοκράτης και ποιος κεντρώος, αλλά ποιος θα είναι ο επόμενος πρωθυπουργός.
Για να φτάσει ο νέος ηγέτης στη θέση να αντιμετωπίσει αυτός τον Κυριάκο Μητσοτάκη θα πρέπει πρώτα να αναμετρηθεί με τον Αλέξη Τσίπρα. Θα είναι η Φώφη Γεννηματά που θέλει να κερδίσει για να ολοκληρώσει το όραμα του πατέρα της; Μάλλον ούτε ο Σταύρος Θεοδωράκης είναι ο …Μακρόν, όπως θα ήθελε, ούτε ο Γιώργος Καμίνης μπορεί να οδηγήσει την “προοδευτική παράταξη” στη νίκη, όπως είχε κάνει, όπως λέει στον Δήμο Αθήνας –εναντίον του …ΣΥΡΙΖΑ.
Ο νόμος για το τρίτο κόμμα που παρεμβάλλεται ανάμεσα στα δυο μεγαλύτερα κόμματα στην Ελλάδα λέει πως είτε γίνεται κόμμα εξουσίας, είτε εξαερώνεται. Οι παρούσες συνθήκες είναι όμως ιδιόμορφες. Υπάρχει ένα 36% που ανήκει στην Κεντροαριστερά, αλλά δεν ψηφίζει τον φορέα της –παρά μόνο κατά 11%. “Θα τον πάρουμε πίσω τον χώρο μας” λέει η Φώφη Γεννηματά, αλλά από κάπου μακριά ο Ανδρέας Παπανδρέου πως “το ποτάμι δεν γυρίζει πίσω”.
Eίναι μια δύσκολη στιγμή που το κίνημα που θα έβαζε τη Δεξιά στο χρονοντούλαπο της Ιστορίας αντιμετωπίζει το ενδεχόμενο να μπει το ίδιο εκεί. Ή να γυρίσει το ποτάμι πίσω. «Χλωμό, το βλέπω» λέει ο πληθυσμός, αλλά ποτέ δεν ξέρεις. Από πολλές πλευρές ο νέος φορέας δεν αποτελεί νεκρανάσταση του ΠΑΣΟΚ, αλλά μοιάζει πολύ με την …Ένωση Κέντρου. Νέες δυνάμεις, ασφαλώς.
