Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Ο χρόνος για τη δημόσια ασφάλιση τελείωσε…

Του Κωνσταντίνου Γ. Παπαθανασίου*

Όσο περνάει ο χρόνος γίνεται περισσότερο κατανοητό ότι το σημερινό σύστημα συνταξιοδότησης στη χώρα τελειώνει. Το παραδοσιακό αναδιανεμητικό σύστημα δημόσιας ασφάλισης δεν μπορεί να χρηματοδοτηθεί πλέον επαρκώς ούτε από το Δημόσιο, ούτε από τις πενιχρές ασφαλιστικές εισφορές εργοδοτών και εργαζομένων.

Δυστυχώς, η πολιτική τάξη νομίζει ακόμη ότι το πρόβλημα μπορεί να αντιμετωπιστεί με μεμονωμένες νομοθετικές πρωτοβουλίες των εκάστοτε κυβερνώντων, οι οποίες μεταθέτουν χρονικά λίγα εξάμηνα τη μοιραία εκπνοή του συστήματος. Επειδή το θέμα είναι εθνικό, η λύση του προϋποθέτει εθνική συνεννόηση και έχει υπερβεί προ πολλού το επίπεδο κοντόφθαλμων αποφάσεων των κομματικών στελεχών του Υπουργείου Εργασίας από κοινού με συνδικαλιστές και συντεχνίες, όπως κατά κόρον γινόταν επί χρόνια. Οφείλουν να κατανοήσουν οι κυβερνώντες ότι ελπίδα αντιμετώπισης του προβλήματος θα ήταν η επόμενη νομοθέτηση για τη δημόσια ασφάλιση να γίνει κατόπιν εξαντλητικού διαλόγου (κομμάτων, εκπροσώπων εργοδοτών και εργαζομένων), σε αυστηρό πλαίσιο χρόνου και με τη μέγιστη δυνατή δημοσιότητα, ώστε να αποδοθούν ευθύνες σε όσους αναλογούν.

Οι αλλοπρόσαλλες κυβερνητικές αποφάσεις αγνοούν τις κύριες αιτίες της κατάρρευσης στο δημόσιο ασφαλιστικό σύστημα της χώρας. Πρώτη και βασική η επιδείνωση του δημογραφικού προβλήματος: Γήρανση του πληθυσμού, εξαιτίας αύξησης του προσδόκιμου ζωής, παράλληλα με αύξηση της υπογεννητικότητας. Αύξηση της ανεργίας: Από 9% το 2009 σε 24% το 2017, σύμφωνα με στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ. Αύξηση της μερικής απασχόλησης: Από το 17% του συνόλου εργαζομένων το 2009 σε 40% το 2016, με μέσο όρο μισθού στη μερική απασχόληση τα 394 ευρώ περίπου. Άμεσο αποτέλεσμα η συρρίκνωση του μέσου μισθού των ιδιωτικών υπαλλήλων και η συνακόλουθη δραματική μείωση των ασφαλιστικών εισφορών. Αδήλωτη εργασία: Τα επίσημα στοιχεία του Υπουργείου Εργασίας και των κοινωνικών εταίρων μιλάνε για ποσοστό αδήλωτης εργασίας πού ξεπερνά το 25% του ΑΕΠ. Εκατοντάδες χιλιάδες εργαζόμενοι δραστηριοποιούνται στην οικονομία στερώντας από το ασφαλιστικό σύστημα ποσά της τάξης των 2 δις ευρώ ετησίως. Μείωση επενδύσεων σε δημόσιο και ιδιωτικό τομέα, εκτεταμένη φοροδιαφυγή και εισφοροδιαφυγή, κρίση ρευστότητας στην αγορά: Επικίνδυνο μίγμα πού μεταξύ άλλων ευθύνεται για τη μετανάστευση νέων ανθρώπων στην παραγωγική τους ηλικία. Τα στοιχεία είναι ανατριχιαστικά. Εγκατέλειψαν μόνιμα την Ελλάδα από το 2008 έως σήμερα 430.000 νέοι ηλικίας από 15 έως 64 ετών!

Οι σημερινοί νέοι γνωρίζουν άριστα αυτό πού αγνοούν οι επικίνδυνες (πλέον) μετριότητες της πολιτικής μας ζωής, πού αντιλαμβάνονται την επίλυση του ασφαλιστικού προβλήματος ως άθροισμα αυθαίρετων νομοθετικών παρεμβάσεων, πού η μία αναιρεί την άλλη, χωρίς πρόγραμμα, με διαλυμένη τη σχέση κυβερνώντων – κοινωνίας. Στα αμέσως επόμενα χρόνια η εικόνα της διαφοράς των προσδοκώμενων εισφορών, με αυτές πού τελικά θα εισπραχθούν, θα είναι η “ταφόπλακα” της δημόσιας κοινωνικής ασφάλισης, όπως τη γνωρίζουμε.

* Ο Κωνσταντίνος Γ. Παπαθανασίου είναι οικονομολόγος. Έχει διατελέσει Διοικητής του ΟΑΕΕ και Υποδιοικητής του ΙΚΑ-ΕΤΑΜ

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ