Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Με την ευκαιρία και της παρουσίας του Prem Watsa στην Ελλάδα επανήλθαν στο προσκήνιο η προοπτική και η δυνατότητα προσέλκυσης ξένων επενδυτών στη χώρα. Γιατί κακά τα ψέμματα, στην κατάσταση που βρίσκεται η Ελλάδα μόνο μέσω ξένων επενδύσεων και κυρίως μέσω παραγωγικών και όχι τόσο μέσω χρηματιστηριακών επενδύσεων μπορεί να υπάρξουν προϋποθέσεις ανάπτυξης.
Όμως το να υπάρξουν παραγωγικές επενδύσεις σε ευρεία κλίμακα από ξένους επενδυτές, πέρα από την απόκτηση σε ελκυστική αποτίμηση κρατικών περιουσιακών στοιχείων, πρέπει να συντρέχουν συγκεκριμένες προϋποθέσεις. Οι οποίες άλλωστε αποτελούν ζητούμενο και για τους Έλληνες επενδυτές… Χωρίς αυτές δεν μπορούμε να ελπίζουμε να γίνει η χώρα σοβαρός και όχι ευκαιριακός ή συγκυριακός επενδυτικός προορισμός. Και ας έχει γίνει αποδεκτό ότι ο κίνδυνος “ατυχήματος” δεν είναι πλέον ορατός.
Όταν λοιπόν συνομιλήσεις με ξένους που έχουν επενδύσει ή επιχειρήσει να επενδύσουν στην Ελλάδα, το πρώτο “αντικίνητρο” στο οποίο αναφέρονται είναι το φορολογικό περιβάλλον. Και ίσως φανεί περίεργο σε ορισμένους αλλά το πρόβλημα δεν είναι τόσο στους υψηλούς φορολογικούς συντελεστές. Επηρεάζει εννοείται και αυτό αλλά όχι καθοριστικά. Το μείζον πρόβλημα είναι η έλλειψη ενός σταθερού φορολογικού συστήματος. Σταθερών κανόνων παιχνιδιού. Δεν μπορεί να μεταβάλλεται με ρυθμό… πολυβόλου το φορολογικό σύστημα και μάλιστα… αναδρομικά! Ούτε βέβαια μπορεί όποιος θέλει να επενδύσει στη χώρα να δαπανά ένα σημαντικό μέρος του χρόνου και των πόρων του για να ανταποκριθεί στις συνεχείς -δεκάδες τα τελευταία χρόνια- νέες φορολογικές ρυθμίσεις.
Εξίσου κρίσιμη είναι και η απλοποίηση των διαδικασιών. Η γραφειοκρατία αποτελεί ένα πολύ μεγάλο εχθρό των υποψήφιων επενδυτών. Ιδιαίτερα όσων προέρχονται από χώρες όπου η τακτοποίηση εκκρεμοτήτων για την έναρξη μιας εταιρίας, ή τη χρήση ενός ακινήτου (κλπ, κλπ, κλπ…) είναι ζήτημα ενός… mail και όχι πολύμηνης προσπάθειας. Και η ταλαιπωρία από κράτος, υπηρεσίες, εφορία, ταμεία, τοπική αυτοδιοίκηση κλπ, είναι τεράστια… Αν φυσικά είναι τυχεροί και δεν μπλέξουν με καμιά αρχαιολογία. Τότε… δεν υπάρχει αύριο…
Ένα ακόμα ζητούμενο είναι η ταχύτητα απονομής δικαιοσύνης. Δεν είναι δυνατό αστικές διενέξεις, γιατί τέτοιες είναι ως επί το πλείστον οι επιχειρηματικές διαφορές, να διευθετούνται μετά από πολλούς μήνες ή και χρόνια ή και να εκκρεμούν στο… διηνεκές. Το θέμα είναι πολύ σοβαρό και πραγματικά αποτελεί ίσως μία από τις κορυφαίες μεταρρυθμίσεις που πρέπει να υλοποιηθούν. Ο εκσυγχρονισμός της δικαιοσύνης.
Από εκεί και πέρα, κρίσιμο θέμα είναι και η διαφάνεια. Τι σημαίνει αυτό δεν νομίζω ότι χρειάζεται ιδιαίτερη ανάλυση… Από τις συναλλαγές με κρατικούς λειτουργούς, μέχρι διάφορους φορείς και τοπική αυτοδιοίκηση, ξένοι επενδυτές και εγχώριοι επιχειρηματίες έχουν νιώσει για τα καλά στο πετσί τους την… ανατολίτικη πλευρά της ελληνικής κοινωνίας. Αφήστε τα… δύο μέτρα και δύο σταθμά που πολλές φορές ισχύουν. Και ο νοών νοείτο…
Αυτά μεταξύ άλλων είναι ορισμένα καθοριστικά σημεία που κρίνουν τη δυνατότητα προσέλκυσης παραγωγικών επενδύσεων. Πέρα από ορισμένες αποκρατικοποιήσεις – φιλέτα και τις χρηματιστηριακές ευκαιρίες. Βεβαίως δεν αφορούν μόνο τους ξένους επενδυτές. Τα ίδια βιώνουν και οι Έλληνες. Ας διορθωθούν αυτά, ας σταματήσει το γενικότερο περιβάλλον να είναι εχθρικό για τους επενδυτές και μετά συζητάμε και για άλλα κίνητρα. Όσο όμως οι κανόνες του παιχνιδιού παραμένουν ασταθείς και άνισοι, δεν μπορεί να γίνει σοβαρός και μακροχρόνιος επενδυτικός σχεδιασμός.
