Η περίοδος νηνεμίας πριν την (φορο)καταιγίδα ολοκληρώνεται. Οι πρώτοι μήνες του 2017 κύλησαν χωρίς αυξημένες φορολογικές υποχρεώσεις για τους φορολογούμενους οι οποίοι είχαν να αντιμετωπίσουν μόνο το «πακέτο» των έμμεσων φόρων που ενεργοποιήθηκε από την Πρωτοχρονιά. Μετά τον Ιούνιο όμως, το σκηνικό αλλάζει άρδην προς το χειρότερο.
Ενώ στο πρώτο 5μηνο η μέση μηνιαία βεβαίωση φορολογικών υποχρεώσεων δεν ξεπερνούσε τα 3-3,2 δις. ευρώ, από τώρα και στο εξής (ειδικά από τον Ιούλιο και μετά) η μέση μηνιαία επιβάρυνση θα «εκραγεί» στα 4,7 δις. ευρώ κατά μέσο όρο. Για να εκτελεστεί ομαλά ο προϋπολογισμός της φετινής χρονιάς και να επιτευχθεί ο στόχος του πρωτογενούς πλεονάσματος, στο διάστημα Ιουνίου-Δεκεμβρίου θα πρέπει να εισπραχθούν 33 δις. ευρώ αποκλειστικά από φόρους όταν στο πρώτο πεντάμηνο συγκεντρώθηκαν περίπου 15 δις. ευρώ. Η κατακόρυφη άνοδος του πήχη οφείλεται σε δύο λόγους:
Η εκτέλεση του ελληνικού κρατικού προϋπολογισμού είναι ούτως ή άλλως οπισθοβαρής. Όλες οι βασικές φορολογικές υποχρεώσεις όπως ο φόρος εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων, ο ΕΝΦΙΑ, τα τέλη κυκλοφορίας και ο ΦΠΑ που αντιστοιχεί στην καλοκαιρινή σεζόν, βεβαιώνονται και εισπράττονται μέσα στο 2ο εξάμηνο
Η κυβέρνηση αναθεώρησε προς τα πάνω τον στόχο των φορολογικών εσόδων όπως προκύπτει από το Μεσοπρόθεσμο Πρόγραμμα Δημοσιονομικής Προσαρμογής. Ενώ ο στόχος όπως είχε οριοθετηθεί από τον κρατικό προϋπολογισμό έφερνε τα φορολογικά έσοδα του 2017 στα 46,858 δις. ευρώ, μετά την αναθεώρηση, ο πήχης ανέβηκε κατά 1,385 δις. ευρώ υψηλότερα στα 48,243 δις. ευρώ. Από αυτά τα επιπλέον 1,385 δις. ευρώ, τα 1,11 δις. ευρώ θα πρέπει να προέλθουν από το σκέλος των άμεσων φόρων και τα 275 εκατ. ευρώ από το σκέλος των έμμεσων φόρων.
Τα αναλυτικά στοιχεία εκτέλεσης του φετινού προϋπολογισμού δείχνουν ότι στο 4μηνο, έχουν εισπραχθεί από φόρους περίπου 12,36 δις. ευρώ. Μαζί με τη «συγκομιδή» του Μαίου, το συνολικό ποσό αναμένεται να προσεγγίσει τα 15-15,5 δις. ευρώ καθώς και ο Μάιος δεν είχε σοβαρές φορολογικές υποχρεώσεις. Αυτό σημαίνει ότι από τον ετήσιο στόχο, θα απέχουμε περίπου 32,5-33 δις. ευρώ. Για να εισπραχθεί το ποσό «μαμούθ», μήνας βγαίνει-μήνας μπαίνει θα πρέπει να μπαίνουν στα κρατικά ταμεία αποκλειστικά από φόρους όχι λιγότερα από 4,7 δις. ευρώ μηνιαίως. Το… δυστύχημα για το υπουργείο Οικονομικών είναι ότι παρά το γεγονός ότι το πρώτο 5μηνο του χρόνου ήταν σχετικά «βατό» χωρίς βαριά εκκαθαριστικά και σοβαρές υποχρεώσεις, τα φορολογικά έσοδα εμφανίστηκαν να κινούνται οριακά εντός στόχου. Μάλιστα, στα μηνιαία δελτία εκτέλεσης του προϋπολογισμού, το υπουργείο Οικονομικών δεν έχει αναθεωρήσει ακόμη τους στόχους βάσει των καινούργιων πιο απαιτητικών δεδομένων. Με το που θα γίνει και αυτό, ο προϋπολογισμός θα εμφανίσει υστέρηση και στο κομμάτι των φόρων καθώς οι εισπράξεις θα παραμείνουν ίδιες για το 5μηνο ενώ ο στόχος θα έχει αναθεωρηθεί προς τα πάνω. Έτσι, το υπουργείο Οικονομικών θα μπει ουσιαστικά χωρίς «μαξιλάρι ασφαλείας» στην πολύ δύσκολη περίοδο η οποία περιλαμβάνει τα ακόλουθα:
Τον Ιούλιο θα λήξει η προθεσμία για την καταβολή της πρώτης δόσης του φόρου εισοδήματος φυσικών προσώπων η οποία θα προσεγγίσει το 1,5 δις. ευρώ. Προς το παρόν έχουν υποβληθεί περίπου 1,65 εκατομμύρια δηλώσεις (περίπου η μία στις τέσσερις) και έχουν βεβαιωθεί φόροι 446 εκατ. ευρώ. Το ποσό φαίνεται μικρό διότι αυτοί που σπεύδουν να υποβάλλουν δήλωση είναι όσοι έχουν πιστωτικό ή μηδενικό εκκαθαριστικό. Πράγματι, από τις 1,65 εκατομμύρια δηλώσεις που έχουν γίνει μέχρι τώρα, χρεωστικές είναι μόνο οι 578 χιλιάδες και ο μέσος φόρος ανέρχεται στα 772 ευρώ. Τις επόμενες εβδομάδες, και ο αριθμός των χρεωστικών εκκαθαριστικών θα αυξηθεί με γεωμετρική πρόοδο και ο μέσος φόρος θα ανέβει αρκετά πάνω από τα 1000 ευρώ. Συνολικά, το ποσό που θα βεβαιωθεί αναμένεται να ξεπεράσει τα 4,5 δις. ευρώ κυρίως λόγω της νέας εισφοράς αλληλεγγύης αλλά και της αύξησης των φορολογικών συντελεστών κυρίως για μισθούς, συντάξεις και εισοδήματα από ενοίκια.
Ταυτόχρονα με τα φυσικά πρόσωπα, θα πληρώνουν τον φόρο εισοδήματος και οι εταιρείες. Το σύστημα υποβολής των δηλώσεων θα ανοίξει μέσα στις επόμενες ημέρες ενώ η πρώτη δόση θα πληρωθεί το αργότερο τον Ιούλιο. Είναι η πρώτη φορά που οι εταιρείες θα πληρώσουν τον φόρο της χρονιάς σε έξι δόσεις (Ιούλιο-Δεκέμβριο) καθώς μέχρι και πέρυσι, δινόταν η δυνατότητα για οκτώ δόσεις. Το συνολικό ποσό της βεβαίωσης θα ξεπεράσει τα τρία δις. ευρώ παρά την αρχική εκτίμηση ότι τα φετινά έσοδα από τον φόρο εισοδήματος νομικών προσώπων θα είναι αισθητά μειωμένα σε σχέση με τα αντίστοιχα περυσινά.
Το υπουργείο Οικονομικών έδειξε ότι δεν προτίθεται να κάνει καμία αλλαγή φέτος στον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Τα εκκαθαριστικά αναμένεται να «ανέβουν» στο Taxis τον Ιούλιο και η αποπληρωμή θα γίνει φέτος μέσα στη χρονιά χωρίς δηλαδή να χρειαστεί να παραταθεί η περίοδος μέχρι και τον Ιανουάριο ή τον Φεβρουάριο του 2018. Αυτό βέβαια, θα γίνει με την προϋπόθεση ότι όλα θα κυλήσουν ομαλά με την υποβολή και την εκκαθάριση των δηλώσεων φορολογίας εισοδήματος και ότι δεν θα φτάσουμε στο τέλος Ιουλίου για να συγκεντρωθούν τα περισσότερα από έξι εκατομμύρια δηλώσεις.
Καθοριστική θα είναι η συμβολή στα έσοδα από τον ΦΠΑ της καλοκαιρινής περιόδου. Κρίσιμοι μήνες είναι ο Σεπτέμβριος και ο Οκτώβριος.
Καμία ουσιαστική αλλαγή δεν αναμένεται ούτε στα τέλη κυκλοφορίας παρά τα σενάρια περί «εξατομικευμένου» τρόπου υπολογισμού των τελών με βάση τα χαρακτηριστικά του κάθε ΙΧ. Σε μια δύσκολη δημοσιονομικά χρονιά, το υπουργείο δεν αναμένεται να ρισκάρει το ένα δις. ευρώ.
