Του Θανάση Κ.
Πλησιάζει η «ώρα της αλήθειας»!
Όπως είπε και η κα. Λαγκάρντ προχθές:
Οι δανειστές έχουν «συναίνεση» μεταξύ τους
(για τη διαχείριση του ελληνικού προβλήματος),
αλλά δεν έχουν ακόμα «συμφωνία» για το Ελληνικό χρέος!
— Επομένως υπάρχει ένα ανοικτό πρόβλημα ανάμεσα στο ΔΝΤ και τους Ευρωπαίους δανειστές (που θεωρούν όμως, «απαραίτητη» την παρουσία του στο Ελληνικό Πρόγραμμα)…
— Αλλά ίσως υπάρξει κι ένα δεύτερο πρόβλημα, ανάμεσα στο ΔΝΤ και την Ελληνική κυβέρνηση! Γιατί το ΔΝΤ δείχνει να ζητάει «διορθώσεις», «τροποποιήσεις» και «συμπλήρωμα» στα μέτρα που ψηφίστηκαν προχθές από την Ελληνική Βουλή (ώστε να δώσει την έγκρισή του στο compliance – την ελληνική συμμόρφωση για την β΄ αξιολόγηση).
Το δεύτερο θέμα (οι «διορθώσεις») δεν είναι σημαντικό επί της ουσίας. Είναι σημαντικό συμβολικά. Γιατί συνιστά «ταπείνωση» της Ελληνικής κυβέρνησης…
Κι ας υποθέσουμε ότι θα ξεπεραστεί…
Πάμε στο πρώτο και σημαντικότερο ζήτημα: Την «ανακούφιση» του Ελληνικού χρέους, ώστε να μπορεί να το θεωρήσει «βιώσιμο» το ΔΝΤ.
Εδώ συμφωνία ακόμα δεν έχει υπάρξει, όπως φαίνεται…
Κι αν υπάρξει τώρα, θα είναι μάλλον «συγκάλυψη» του προβλήματος και των διαφωνιών που υφίστανται, μέχρι τις γερμανικές εκλογές…
Το «καλύτερο» που μπορεί να δοθεί (για την Αθήνα) είναι μια καθησυχαστική διαβεβαίωση προς το ΔΝΤ, ότι οι Ευρωπαίοι θα… λύσουν το πρόβλημα στο εγγύς μέλλον (μετά το φθινόπωρο)!
Δηλαδή η απαρίθμηση μιας σειράς μέτρων ανακούφισης χρέους, που θα υποσχεθούν οι Γερμανοί ότι θα εξετάσουν μετά τις εκλογές τους.
Και τα οποία το ΔΝΤ πρέπει να βεβαιώσει, ότι, εφ’ όσον ληφθούν, μετά το τέλος του Προγράμματος, θα είναι «επαρκή» για να καταστήσουν το χρέος βιώσιμο.
Αυτό είναι η «έσχατη γραμμή υποχώρησης» του ΔΝΤ σήμερα…
Κάτι τέτοιο, όμως, είναι δύσκολο να γίνει…
Γιατί αυτά που προσφέρουν σήμερα οι Γερμανοί ως «βάση» για (μελλοντική) συζήτηση:
— Δηλαδή η «επέκταση περιόδου χάριτος»,
η επέκταση λήξεων των μνημονιακών δανείων»,
τα μειωμένα επιτόκια για περισσότερα χρόνια,
η επιστροφή των «υπερκερδών» ΑNFA’s και SMP’s
και κατάργηση του «επιτοκιακού penalty»
(έχω γράψει επανειλημμένως και αναλυτικά για όλα αυτά)
– όλα αυτά λοιπόν, τα λεγόμενα «μεσοπρόθεσμα» μέτρα
που ακόμα ΔΕΝ έχουν δοθεί,
ισοδυναμούν σήμερα με «παρούσα αξία» ως το 2022.
γύρω στα 15 δισεκατομμύρια!
— Και μαζί με τα «βραχυπρόθεσμα» μέτρα που ήδη μας δόθηκαν (παρούσα αξία περί τα 10 δισεκατομμύρια ως το 2020)…
Αθροίζουν συνολικά παρούσα αξία γύρω στα 25 δισεκατομμύρια μάξιμουμ ως το 2022!
Αλλά το ΔΝΤ θεωρεί πως το Χρέος μας, με τη σημερινή κατάσταση της Ελληνικής οικονομίας και τις σημερινές προοπτικές εξέλιξης ΑΕΠ και Χρέους ως το 2022, έχει επιβαρυνθεί με 56 ως 83 δισεκατομμύρια!
Κι αυτό συνέβη μετά το 2015!
Μετά που ανέλαβε ο Τσίπρας
και εξ αιτίας της πολιτικής Τσίπρα- Βαρουφάκη!
Γιατί με την πολιτική Σαμαρά μέχρι το Γενάρη του 2015, το ΔΝΤ υποστήριζε τότε, ότι η Ελλάδα ΔΕΝ χρειαζόταν βοήθεια χρέους.
Γιατί, πολύ απλά, το 2022, (όταν θα έληγε η «περίοδος χάρητος) το ΔΝΤ πίστευε στα τέλη της διακυβέρνησης Σαμαρά, πως η Ελλάδα θα είχε ρίξει το ποσοστό Χρέους προς ΑΕΠ στα 105%!
Ενώ τώρα, το ΔΝΤ επιμένει πως το Χρέος προς ΑΕΠ (επί Τσίπρα και λόγω της πολιτικής που σήμερα ακολουθείται) θα βρεθεί ως το 2022, στο 170% (ή έστω πάνω από το 155%!)
Και για να επανέλθει στα επίπεδα βιωσιμότητας που είχαν αποκατασταθεί επί Σαμαρά, χρειάζεται να κοπούν ακόμα αρκετές δεκάδες δισεκατομμύρια σε παρούσα αξία! Από 65 μέχρι 90 εκατομμύρια ακόμα!
Αυτή η διαφορά ΔΕΝ γεφυρώνεται εύκολα σήμερα.
Κι αυτά που «λείπουν», ακόμα κι αν συνεκτιμήσουμε τα βραχυπρόθεσμα και τα μεσοπρόθεσμα μέτρα, φτάνουν τα 40 με 65 δισεκατομμύρια σε παρούσα αξία!
Οπότε η διαφορά παραμένει πολύ μεγάλη…
Προσέξτε:
Οι Ευρωπαίου δανειστές, από την πλευρά τους, δεν είναι διατεθειμένοι να «κουρέψουν» σήμερα κάτι ανάμεσα στο μισό ως το ένα τρίτο του χρέους που έχουν δώσει τα τελευταία χρόνια στην Ελλάδα ως «επίσημο δανεισμό»…
Σίγουρα κάτι τέτοιο ΔΕΝ συζητείται καν ΠΡΙΝ από τις γερμανικές εκλογές…
Και μάλλον τέτοια έκτασης ονομαστικό κούρεμα δεν περνάει ούτε και ΜΕΤΑ τις γερμανικές εκλογές από πολλά ευρωπαϊκά κοινοβούλια…
Έχει άλλωστε πλήρως αποκλειστεί (οποιοδήποτε ονομαστικό κούρεμα χρέους) από την περσινή συμφωνία μετά την α΄ αξιολόγηση…
Εκείνο που μόνο συζητάνε οι Ευρωπαίοι είναι να «εξαγοράσουν» οι ίδιοι όσα χρωστάμε ακόμα στο ΔΝΤ. Και μπορούν να το κάνουν, χρησιμοποιώντας όσα χρήματα δεν χρησιμοποιήθηκαν από την ευρωπαϊκή συμμετοχή στο Τρίτο Μνημόνιο του Τσίπρα για την νέα ανακεφαλαίωση των ελληνικών τραπεζών.
Συμπέρασμα πρώτο: Πολύ «εύθραυστες» οι προσπάθειες που γίνονται, ώστε η «συναίνεση» ανάμεσά τους (που υπάρχει) να μετατραπεί σε «συμφωνία» (που ακόμα ΔΕΝ υπάρχει – κι είναι δύσκολο να προκύψει).
Παρά τα «σημεία επαφής» που υπάρχουν μεταξύ τους, η διαφορά που τους χωρίζει είναι τεράστια!
Συμπέρασμα δεύτερο: Προσπαθούν σήμερα θα επανορθώσουν τη ζημιά που έκανε ο Τσίπρας! Γιατί επί Σαμαρά όλοι συμφωνούσαν (το Νοέμβριο του 2015) πως δεν υπήρχε κανένα πρόβλημα βιωσιμότητας του χρέους.
Οι δύο αριθμοί που τους «στοιχειώνουν» είναι πως:
n Επί Σαμαρά το Ελληνικό χρέος προβλεπόταν να πέσει στο 105% του ΑΕΠ το 2022.
n Ενώ επί Τσίπρα προβλέπεται πλέον να παραμείνει πάνω από το 155% του ΑΕΠ το 2022…
Συμπέρασμα τρίτο: Αν υπάρξει «συμφωνία» σήμερα, θα είναι μάλλον προσχηματική συγκάλυψη!
Το πρόβλημα θα ανακύψει μετά τις γερμανικές εκλογές…
Αν πάλι, ΔΕΝ υπάρξει συμφωνία τώρα, δεν «τελειώνει η ιστορία».
Απλώς μετατίθεται για μετά τις γερμανικές εκλογές!
Που σημαίνει… στις αρχές του επόμενου έτους! Γιατί την τελευταία φορά, οι εκλογές έγιναν στη Γερμανία το Σεπτέμβριο (του 2013) και κυβέρνηση σχηματίστηκε τα… Χριστούγεννα!
Συμπέρασμα τέταρτο: Αν συμβεί αυτό, τότε δεν θα υπάρξει πλήρως εκταμίευση τώρα. Θα δοθεί «συμφωνία-γέφυρα» (μέρος της «δόσης» των 7,2 δισεκατομμυρίων) και η Ελλάδα θα κληθεί να καλύψει τις «υποχρεώσεις» της μέχρι την τελική συμφωνία (του χρόνου!) από το ταμειακό «πλεόνασμα» που έβγαλε πέρσι.
Δηλαδή η ανασφάλεια θα συνεχιστεί!
Και θα έχει δυσάρεστες επιπτώσεις στην Ελληνική οικονομία.
Και η «στάση πληρωμών» της κυβέρνησης Τσίπρα θα συνεχιστεί επίσης!
Με ακόμα πιο δυσάρεστες επιπτώσεις…
Αλλά και πλήρης εκταμίευση να υπάρξει και πάλι η ανασφάλεια θα συνεχιστεί…
Και να γιατί:
Συμπέρασμα πέμπτο: Η μεγάλη – η πραγματική διαφορά – ανάμεσα στη Γερμανία και το ΔΝΤ για την ελληνική περίπτωση είναι πως το ΔΝΤ βλέπει πως με τη σημερινή πολιτική (του ΣΥΡΙΖΑ), η Ελλάδα θα αναπτύσσεται μακροχρόνια με πολύ αναιμικούς ρυθμούς: 1-1,5% για τις επόμενες τέσσερις δεκαετίες (ως το 2060)!
Ενώ με την προηγούμενη πολιτική (επί Σαμαρά) μπορούσε να αναπτύσσεται με διπλάσια ποσοστά για τουλάχιστον 20-25 χρόνια (ω ς το 2040 τουλάχιστον)!
Οι Γερμανοί από την πλευρά τους, βλέπουν πως όσο η Ελλάδα βγάζει (ταμειακά) «πλεονάσματα», δεν χρειάζεται σημαντική ανακούφιση χρέους. Δεν δίνουν καμία σημασία στους μακροχρόνιους ρυθμούς ανάπτυξης…
Εδώ τα θηριώδη – και πέτσινα – «πλεονάσματα» του Τσίπρα κινδυνεύουμε να χρησιμοποιηθούν εναντίον μας…
Συμπέρασμα έκτο: όσο συνεχίζεται «η στάση πληρωμών» μέσα στη χώρα, η Ελλάδα δεν θα μπορεί να μπει για τα καλά στην ανάπτυξη.
Και τα «πλεονάσματα» θα απαιτούν πρόσθετα μέτρα λιτότητας.
Γιατί εκείνο που θα έδινε αληθινή «αναπτυξιακή» ώθηση σήμερα – και μάλιστα άμεσα – είναι η πληρωμή των ληξιπρόθεσμων οφειλών του δημοσίου σε ιδιώτες.
Θυμίζω ότι ο Σαμαράς πλήρωνε τις ληξιπρόθεσμες οφειλές που βρήκε– δηλαδή τα φέσια του δημοσίου «των προηγούμενων» – και τα μείωσε στο ένα τρίτο!
Μέσα σε δυόμιση χρόνια…
Ο Τσίπρας αυξάνει τα «φέσια» που βρήκε. Και τα έχει ήδη τριπλασιάσει!
Επίσης μέσα σε δυόμιση χρόνια…
Πράγμα που σημαίνει πως, πέρα από τους φόρους που έβαλε και τις ασφαλιστικές εισφορές που αύξησε, δεν πληρώνει ούτε τις τρέχουσες υποχρεώσεις της κυβέρνησής του!
Αυτή η τριπλή αφαίμαξη της οικονομίας, δεν επιτρέπει να υπάρξει σοβαρή ανάκαμψη. Και μάλλον φέρνει μόνιμη στασιμότητα…
Μια νέα κυβέρνηση της Νέας Δημοκρατίας, μπορεί να μειώσει και τις τρείς αφαιμάξεις. Μέχρι να τις εξαλείψει σε δύο-τρια χρόνια…
—Να πληρώσει τις ληξιπρόθεσμες οφειλές που φέσωσε ο Τσίπρας.
—Να μειώσει τους φόρους σταδιακά
–Και να αρχίσει σταδιακή αποκλιμάκωση των ασφαλιστικών εισφορών.
Το έκανε άλλωστε, σε πολύ πιο δύσκολες συνθήκες, την περίοδο 2012-14 ο Σαμαράς. Αυτό ακριβώς έκανε.
Και βρέθηκε η οικονομία από το -7,5 ύφεση στο +0,5 ανάπτυξη!
Αν η ίδια πολιτική επαναληφθεί, η Ελλάδα μπορεί να φτάσει από τη στασιμότητα, σε πολύ υψηλούς ρυθμούς διατηρήσιμης ανάπτυξης!
Κι έτσι μπορούν σταδιακά να μειωθούν και τα πλεονάσματα.
Γιατί τα πλεονάσματα από μόνα τους δεν είναι το μεγαλύτερο πρόβλημα.
Η οικονομία που δεν αναπτύσσεται (και γι’ αυτό δεν μπορεί να συντηρεί πλεονάσματα) είναι πολύ πιο σημαντικό πρόβλημα.
Προσέξτε το κλασικό παράδειγμα:
–Όποιος αντλεί φορολογικά το 55% του ΑΕΠ και δαπανά το 51,5% έχει πλεόνασμα 3,5%…
— Αλλά κι όποιος αντλεί φορολογικά το 47% του ΑΕΠ και δαπανά το 44,5% έχει επίσης πλεόνασμα 3,5%.
Ίδια πλεονάσματα βγάζουν και οι δύο…
–Αλλά στην πρώτη περίπτωση η οικονομία παραμένει σε ασφυξία, βαλτώνει σε στασιμότητα και δεν αντέχει τέτοια πλεονάσματα για πολύ.
–Ενώ στη δεύτερη περίπτωση η οικονομία «αναπνέει» και αναπτύσσεται πολύ ταχύτερα. Οπότε συντηρεί τέτοια πλεονάσματα για πολύ περισσότερο…
—Ο πρώτος δρόμος είναι η πολιτική του ΣΥΡΙΖΑ.
Κι είναι απόλυτο αδιέξοδο…
—Ο δεύτερος δρόμος είναι η εναλλακτική λύση που μπορεί να ακολουθήσει η ΝΔ. Και μάλιστα χωρίς να χρειάζεται πια υψηλά πλεονάσματα για πολύ καιρό…
Συμπέρασμα τελευταίο: έβαλαν τον Τσίπρα να υπογράψει τα «ασήκωτα». Και τώρα θα πρέπει να έλθει άλλη κυβέρνηση, για να βάλει τη χώρα στο δρόμο της οικονομικής ανάπτυξης και της βιωσιμότητας χρέους.
Γιατί με την τριπλή αφαίμαξη Τσίπρα, κανένα σχέδιο δεν βγαίνει.
Αυτή είναι η αλήθεια πως ως σήμερα δεν πολύ-ακούγεται,
και τώρα έφτασε η ώρα της.
