Η μερική απασχόληση στην Ελλάδα διπλασιάστηκε στα χρόνια της κρίσης και σήμερα ο ένας στους δέκα εργαζόμενους στην Ελλάδα εργάζεται με μερική απασχόληση, έναντι όμως του διπλάσιου ποσοστού στην ΕΕ-28, όπου οι δύο στους δέκα εργαζόμενους είναι μερικά απασχολούμενοι επισημαίνει ο ΣΕΒ, στο εβδομαδιαίο δελτίο του, προσθέτοντας ότι σε περιόδους ύφεσης, η μερική απασχόληση γίνεται πολλές φορές αναγκαστική επιλογή και για τις επιχειρήσες και για τους εργαζόμενους. Σύμφωνα με τα στοιχεία που παραθέτει ο ΣΕΒ, η πλήρης απασχόληση από 79% των νέων συμβάσεων πρόσληψης το 2009 έπεσε στο 46% το 2016, μετά το ιστορικά χαμηλό του 44,5% του 2015.
Δουλεύουν 20 ώρες
Σε σχέση με τη μερική απασχόληση, τόσο στην Ελλάδα όσο και στην ΕΕ-28 οι μερικώς απασχολούμενοι δουλεύουν 20 ώρες εβδομαδιαίως, ενώ οι κλάδοι με τη μικρότερη μερική απασχόληση είναι αυτοί στους οποίους συμμετέχει το δημόσιο ή υπάρχει έντονος συνδικαλισμός ή ο ανταγωνισμός είναι περιορισμένος.
Στη μεταποίηση πάντως, παρότι ο ανταγωνισμός γενικά ανθεί, τα ποσοστά της μερικής απασχόλησης είναι σχετικώς χαμηλά και σχεδόν στο ίδιο επίπεδο στην Ελλάδα και την ΕΕ-28.
Στην Ελλάδα η δυσάρεστη εξέλιξη είναι ότι σε κάποιους τομείς της αγοράς, ιδιαίτερα στις λιγότερα οργανωμένες επιχειρήσεις αναπτύσσονται παράλληλα πολλές φορές πρακτικές αδήλωτης ή μερικά αδήλωτης εργασίας.
Τα στοιχεία δείχνουν ότι η μείωση του κατώτατου μισθού το 2012 συμπίπτει με σημαντική αύξηση στη μερική απασχόληση το επόμενο διάστημα, κυρίως στις μικρές επιχειρήσεις, οδηγώντας σε μείωση των μέσων αμοιβών αλλά και της ανεργίας.
Οταν η οικονομία αρχίσει να ανακάμπτει θα μπορέσει να υπάρξει αύξηση του κατώτατου μισθού και συνακόλουθα των μέσων αμοιβών σε ποσοστό αντίστοιχο με τη βελτίωση της παραγωγικότητας. Σε διαφορετική περίπτωση διακινδυνεύεται η ίδια η ανάκαμψη της οικονομίας, προειδοποιεί ο ΣΕΒ. Σε περιόδους υψηλής ανεργίας έχει παρατηρηθεί ότι αυξάνεται η αναζήτηση εργασίας του μέχρι τότε μη οικονομικά ενεργού πληθυσμού (κυρίως νέων, συνταξιούχων και γυναικών).
Στην Ελλάδα το 9,5% του εργατικού δυναμικού απασχολείται 20,5 ώρες εβδομαδιαίως κατά μέσον όρο, ενώ το 2008 τα αντίστοιχα μεγέθη ήταν 5,7% και 20,5 ώρες εβδομαδιαίως.
Το γεγονός ότι η κατανομή της μερικής απασχόλησης είναι περίπου ίδια στην Ελλάδα και την ΕΕ-28, δηλαδή στον τουρισμό μεγαλύτερη από ότι στο εμπόριο και στο εμπόριο μεγαλύτερη απ’ότι στη μεταποίηση υποδηλώνει ότι το μέγεθός της είναι συνάρτηση των κλαδικών χαρακτηριστικών του παραγωγικού μοντέλου της επιχείρησης και λιγότερο των θεσμικών περιορισμών.
Σύγκλιση
Ωστόσο η απόσταση που χωρίζει την Ελλάδα από τον μέσο όρο της ΕΕ-28, όπου η μερική απασχόληση είναι διπλάσια, δείχνει ότι στη χώρα μας η πρακτική αυτή έχει ακόμα πολύ δρόμο να διανύσει γιατί μέχρι πριν λίγα χρόνια τόσο οι εργοδότες όσο και οι εργαζόμενοι είχαν την πολυτέλεια να την αποφεύγουν. Σήμερα όμως έχουμε αρχίσει να συγκλίνουμε προς τον ευρωπαϊκό μέσο όρο, καθώς υιοθετούνται πιο ελαστικά παραγωγικά μοντέλα, όπου αυτό είναι δυνατόν.
Υπάρχουν κλάδοι που παρουσιάζουν μεγάλες διαφορές στη χρήση της μερικής απασχόλησης, μεταξύ Ελλάδας και Ε.Ε. Ενδεικτική είναι η περίπτωση των Κατασκευών, όπου πριν από την κρίση η συσχέτιση ήταν προς τη σωστή κατεύθυνση (2,4% στην Ελλάδα και 6,1% στην ΕΕ-28) αλλά το 2016 η συσχέτιση ανατράπηκε πλήρως, με 16,5% στην Ελλάδα έναντι 8,1% στην ΕΕ-28.
Η ανατροπή δείχνει την καταστροφή του κλάδου των κατασκευών στην Ελλάδα, με τη μερική απασχόληση να είναι η υψηλότερη από όλους τους τομείς της οικονομίας, με μόνη εξαίρεση τον κλάδο Τέχνες/Διασκέδαση, όπου επικρατεί η μερική απασχόληση.
