Του Κώστα Μήλα*
Στο τελευταίο, πριν από το Πάσχα, υπουργικό συμβούλιο, ο πρωθυπουργός διαμήνυσε ότι με την πολιτική συμφωνία που επέτυχε, ανοίγει ο δρόμος της ένταξης μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης της Ευρωπαϊκής Κεντρικής Τράπεζας (ΕΚΤ). Σίγουρα, η ένταξη μας στο πρόγραμμα της ποσοτικής χαλάρωσης θα αλλάξει το επενδυτικό κλίμα διότι (α) αφενός μεν, η στήριξη των ελληνικών ομολόγων από την ΕΚΤ θα ερμηνευτεί ως ψήφος εμπιστοσύνης στην ελληνική οικονομία προσελκύοντας με τον τρόπο αυτό διεθνείς επενδυτές, (β) αφετέρου δε, θα οδηγήσει σε κατάρρευση του ελληνικού κόστους δανεισμού δίνοντας με τον τρόπο αυτό την δυνατότητα στην Ελλάδα να βγει και πάλι στις διεθνείς αγορές ακόμα και στις αρχές του 2018.
Παραταύτα, ο γράφων έχει την άποψη ότι οι εκτιμήσεις του πρωθυπουργού μας απέχουν σημαντικά από τη πραγματικότητα. Και τούτο, για τους εξής λόγους:
1. Για να ενταχθούμε στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης πρέπει πρώτα η ΕΚΤ να αξιολογήσει το ελληνικό χρέος ως βιώσιμο. Πρόσφατες εκθέσεις του ΔΝΤ έχουν βαπτίσει το χρέος μας ως εξαιρετικά μη βιώσιμο. Μια διαφορετική έκθεση της ΕΚΤ (σε σχέση με εκείνες του ΔΝΤ) θα αποτελέσει κόλαφο για την αξιοπιστία της ΕΚΤ. Εκτός βέβαια και εάν συμφωνηθούν μεσοπρόθεσμα μέτρα ελάφρυνσης του ελληνικού χρέους προτού συνταχθεί η έκθεση της ΕΚΤ. Εδώ όμως ερχόμαστε στο δεύτερο λόγο για τον οποίο εκτιμώ ότι η όποια ένταξη μας στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης παραμένει, με βάση τα σημερινά δεδομένα, φρούδα ελπίδα.
2. Για να μας εντάξει η ΕΚΤ στο πρόγραμμα ποσοτικής χαλάρωσης, θα πρέπει να έχουμε εξέλθει ΚΑΙ από τον καλούμενο πιστοληπτικό σκουπιδότοπο. Τι σημαίνει αυτό; Σήμερα, το ελληνικό χρέος αξιολογείται από όλους τους οίκους αξιολόγησης ως junk. Σύμφωνα μάλιστα με πρόσφατη επιστημονική εργασία του γράφωντος (με τους Περικλή Μπουμπάρη-Liverpool και Θεόδωρο Παναγιωτίδη-Πανεπιστήμιο Μακεδονίας: ο μόνος τρόπος να εξέλθουμε από τον πιστοληπτικό σκουπιδότοπο προϋποθέτει (α) μεγάλη βελτίωση της ανταγωνιστικότητας της οικονομίας μας, (β) σημαντική επιτάχυνση των διαρθρωτικών αλλαγών και (γ) ουσιαστική απομείωση-κούρεμα του ελληνικού χρέους το οποίο βρίσκεται στην κατοχή του επίσημου τομέα (Ευρωπαϊκές κυβερνήσεις και ESM).
Ακόμα λοιπόν και εάν συναινέσουν οι της Τρόικα σε μια μορφή απομείωσης του χρέους (το (γ) σημείο δηλαδή), όσο οι κυβερνώντες αποφεύγουν (όπως ο Διάβολος το λιβάνι) τις διαρθρωτικές αλλαγές (το (β) σημείο δηλαδή) λόγω αριστερής ιδεοληψίας και λαϊκίστικης νοοτροπίας, τόσο περισσότερο θα παραμένουμε στο βάλτο του επενδυτικού σκουπιδότοπου και, συνεπώς, τόσο περισσότερο θα απομακρύνεται ο στόχος της ποσοτικής χαλάρωσης. Αυτή είναι η πραγματικότητα κύριε Πρωθυπουργέ μας!
*Ο κ. Κώστας Μήλας είναι Καθηγητής Χρηματοοικονομικών, University of Liverpool.
