Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

«Ανακύκλωση» εκατομμυρίων ευρώ με την ανακύκλωση σκουπιδιών!

«Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει», λέει ο λαός μας και φαίνεται ότι αυτό ισχύει κυριολεκτικά στην υπόθεση της επιχείρησης «ανακύκλωση σκουπιδιών», όπως διαβάζουμε στο paraskhnio.gr

Ενώ θα μπορούσε το κράτος ή οι δήμοι να αναλάβουν τη διαχείριση των ανακυκλώσιμων σκουπιδιών, αυτόν τον ρόλο έχουν αναλάβει κάποιοι, οι περισσότεροι εκ των οποίων κατηγορούνται ότι ρυπαίνουν με τις συσκευασίες τους!

Πρόκειται για τους μεγαλοπαραγωγούς συσκευασιών (CocaCola 3E, ION, NESTLE, HBH, ΜΕΒΓΑΛ, ΦΑΓΕ, ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ κ.ά.), οι οποίοι καλούνται με βάση τον νόμο να καταβάλουν το αντίτιμο που πληρώνουν οι καταναλωτές για τις συσκευασίες των προϊόντων που αγοράζουμε.

Ποιος παίρνει το αντίτιμο αυτό; Οι ίδιοι, καθώς λειτουργούν τη μεγαλύτερη ελληνική εταιρεία ανακύκλωσης με δραστηριότητα σε όλη την Ελλάδα.Οι παραγωγοί των συσκευασιών συμμετέχουν ως μέτοχοι στην Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, προμηθεύοντας τους δήμους που συμμετέχουν στο πρόγραμμα ανακύκλωσης με μπλε κάδους και απορριμματοφόρα.

Στη συνέχεια, οι δήμοι μαζεύουν με δικό τους προσωπικό και κόστη τα ανακυκλώσιμα σκουπίδια, τα οποία ανακυκλώνονται μέσω των ιδιωτικών «Συστημάτων Εναλλακτικής Διαχείρισης» (ΣΕΔ), όπου…πρωταγωνιστικό ρόλο έχει η ΕΕΑΑ Α.Ε., μέσω των Κέντρων Ανακύκλωσης (ΚΔΑΥ) που λειτουργεί η ίδια,με αποτέλεσμα να κερδίζει από τα τέλη που πληρώνουν οι παραγωγοί συσκευασιών!

Το εργατικό κόστος

Το εργατικό κόστος, για την καθημερινή αποκομιδή των σκουπιδιών τα οποία ανακυκλώνονται, αναλαμβάνουν οι δήμοι και, τελικά, οι καταναλωτές μέσω των ανταποδοτικών τελών που πληρώνουν μέσω των λογαριασμών της ΔΕΗ.

Με απλά λόγια: Οι καταναλωτές πληρώνουν δύο φορές για τα σκουπίδια! Την πρώτη φορά αγοράζοντας ένα προϊόν και πληρώνοντας και το κόστος συσκευασίας και τη δεύτερη φορά μέσω της ΔΕΗ για την αποκομιδή των σκουπιδιών από τους δήμους.

Αντίθετα, τα κόστη της ΕΕΑΑ φαίνεται ότι είναι λιγότερα και για τον λόγο αυτόν στους ισολογισμούς προκύπτει αποθεματικό άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ.

Ποια είναι η ΕΕΑΑ Α.Ε.

Η Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης-Ανακύκλωσης Α.Ε. (ΕΕΑΑ) ιδρύθηκε τον Δεκέμβριο του 2001 από βιομηχανικές και εμπορικές επιχειρήσεις που είτε διαθέτουν συσκευασμένα προϊόντα στην ελληνική αγορά είτε κατασκευάζουν διάφορες συσκευασίες.

Μέτοχοι της ΕΕΑΑ είναι με ποσοστό 65% η Εταιρεία Συμμετοχών Αξιοποίησης Υλικών Συσκευασίας Α.Ε. και με ποσοστό 35% η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας (ΚΕΔΕ).

Όμως, στο site της ΕΕΑΑ –www.herrco.gr– δεν αναφέρεται ως μέτοχος η εταιρεία ΑΥΣ Συμμετοχών (η οποία έχει έδρα στην ίδια διεύθυνση με την ΕΕΑΑ, Χειμάρρας 5, Μαρούσι) αλλά δίνεται «λίστα με τους μετόχους του συστήματος».

Ειδικότερα, ως μέτοχοι αναφέρονται οι εταιρείες:ARTENIUS HELLAS SA,COCA – COLA 3Ε Ελλάδος, Ανώνυμος Βιομηχανική και Εμπορική Εταιρεία, COLGATE PALMOLIVE (HELLAS) AEBE, CROWN HELLAS CAN A.E., FRIESLANDCAMPINA HELLAS SA, ION A.E., NESTLE ΕΛΛΑΣ Α.Ε., PEPSICO – HBH ABE, VIVARTIA ABEE, ΑΘΗΝΑΪΚΗ ΖΥΘΟΠΟΙΙΑ ΑΕ, ΕΛΑΪΣ – UNILEVER HELLAS A.E., ΕΛΒΑΛ Α.Ε., ΜΕΒΓΑΛ Α.Ε., ΠΑΠΑΣΤΡΑΤΟΣ ΑΒΕ ΣΙΓΑΡΕΤΤΩΝ, ΠΡΟΚΤΕΡ & ΓΚΑΜΠΛ ΕΛΛΑΣ ΕΠΕ, ΤΕΤΡΑ ΠΑΚ ΕΛΛΑΣ Α.Ε., ΥΑΛΟΥΡΓΙΚΗ ΒΙΟΜΗΧΑΝΙΑ ΓΙΟΥΛΑ Α.Ε., ΦΑΓΕ Α.Ε. και ΨΥΓΕΙΑ ΘΕΟΔ. ΚΛΙΑΦΑ.

Γιατί γίνεται αυτό;

Η ΕΕΑΑ Α.Ε. έλαβε την άδεια από το υπουργείο στις 4-4-2003, έχοντας μετόχους εταιρείες-υπόχρεους διαχειριστές συσκευασιών (δηλαδή, επιχειρήσεις που εισάγουν στην αγορά συσκευασμένα προϊόντα ή συσκευασίες, σύμφωνα με το άρθρο 2, παρ.16, παρ.20, παρ.28 και το άρθρο 7 του Ν.2939/2001, όπως ισχύει).

Στη συνέχεια, σύμφωνα με καταγγελία που έφτασε ακόμα και στη Βουλή απόεννέα βουλευτές του ΣΥΡΙΖΑ, οι μετοχές των εταιρειών-υπόχρεων διαχειριστών συσκευασιών εξαγοράστηκαν από την εταιρεία ΑΥΣ Συμμετοχών και πλέον αυτή έχει το πλειοψηφικό πακέτο μετοχών(65%).

Όμως, δικαιούται η ΕΕΑΑ να λειτουργεί με βασικό μέτοχο μια εταιρεία συμμετοχών και όχι τις εταιρείες-υπόχρεους διαχειριστές συσκευασιών;

Σύμφωνα με τον ισχύοντα νόμο, η ΕΕΑΑ (ως συλλογικό σύστημα) θα έπρεπε να είχε ως μετόχους τουλάχιστον δύο εταιρείες-υπόχρεους διαχειριστές.

Σύμφωνα με το Καταστατικό Σύστασης και τις σχετικές οικονομικές καταστάσεις, αποκαλύφθηκε ότι η ΕΕΑΑ Α.Ε. έχει ως μετόχους την κερδοσκοπική εταιρεία Αξιοποίηση Υλικών Συσκευασίας Α.Ε. Συμμετοχών κατά 65% και την Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδος κατά 35%.

Για τον λόγο αυτόν, είχε υποβληθεί από το 2012 μηνυτήρια αναφοράκατά της ΕΕΑΑ στον Εισαγγελέα Πρωτοδικών Αθηνών και στον τότε οικονομικό εισαγγελέα Γρηγόρη Πεπόνη, η οποία κατέληξε στο αρχείο.

Μετά την α’ εξαετή περίοδο λειτουργίας (2003-2009), με την υπ’ αριθμόν 118019/18-3-09 Υπουργική Απόφαση, επικυρώθηκε η ανανέωση της λειτουργίας του συστήματος και για τη β’ εξαετία, δηλαδή την περίοδο 2009-2015.

Σύμφωνα με το site της ΕΕΑΑ, «το ΣΣΕΔ-ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ είναι το μοναδικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης Συσκευασιών που εξυπηρετεί τις συσκευασίες όλων των μη επικίνδυνων προϊόντων και, κατόπιν σχετικών ελέγχων, οι αρμόδιες Αρχές έχουν εισηγηθεί τη χορήγηση του Πιστοποιητικού Εναλλακτικής Διαχείρισης (ΠΕΔ), απαλλάσσοντας με αυτόν το τρόπο τις συμβεβλημένες επιχειρήσεις από τη νομική υποχρέωση, σύμφωνα με το ισχύον νομικό πλαίσιο».

Όμως, στο πλαίσιο του ρεπορτάζ, διαπιστώσαμε πως, εκτός από την ΕΕΑΑ, λειτουργούν ακόμα τρία ΣΕΔ. Προφανώς εκ παραδρομής έχει μείνει στο site ότι το μοναδικό ΣΕΔ είναι αυτό, όπως και προφανώς από παράλειψη δεν έχει αναφερθεί πως μέτοχος της ΕΕΑΑ είναι η Εταιρεία Συμμετοχών ΑΥΣ Α.Ε.Εκτός κι αν υπάρχει κάποια σκοπιμότητα…

Συμμετέχουν 1.870 εταιρείες

Το 2014 στο Συλλογικό Σύστημα Εναλλακτικής Διαχείρισης, ΣΣΕΔ-ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ της ΕΕΑΑ, συμμετείχαν πάνω από 1.720 εταιρείες, από όλο το φάσμα των επιχειρηματικών δραστηριοτήτων, οι οποίες, λόγω του αριθμού και του μεγέθους τους, καλύπτουν το μεγαλύτερο μέρος των αποβλήτων συσκευασίας. Εξάλλου, τα τελευταία στοιχεία του 2015 δείχνουν ότι οι εταιρείες αυξήθηκαν σε 1.870 (+150).

Ιδιαίτερα αποκαλυπτική είναι η σχετική ερώτηση εννέα βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ στη Βουλή με τίτλο «Ανακύκλωση 43.903.473,13 ευρώ στην Ελληνική Εταιρεία Αξιοποίησης – Ανακύκλωσης Α.Ε. (ΕΕΑΑ) στις 22-1-2016 προς τους υπουργούς Περιβάλλοντος και Ενέργειας, Εσωτερικών και Διοικητικής Ανασυγκρότησης, Οικονομικών, Οικονομίας, Ανάπτυξης και Τουρισμού, Δικαιοσύνης, Διαφάνειας και Ανθρωπίνων Δικαιωμάτων». Την ερώτηση υπογράφουν οι βουλευτές Τρ. Μηταφίδης, Ελ. Αυλωνίτου, Χρ. Αντωνίου, Φ. Βάκη, Μ. Θελερίτη, Π. Κωνσταντινέας, Γ. Ντζιμάνης, Π. Σκουρολιάκος και Αφρ. Σταμπουλή.

Τα οικονομικά στοιχεία που έφτασαν στη Βουλή με την ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ είναι αποκαλυπτικά ως προς το τι συνεισέφεραν οι μέτοχοι και τι κεφάλαια έχει σήμερα η εταιρεία με βάση τα στοιχεία των ισολογισμών της.

Όπως μπορείτε να διαβάσετε στον πίνακα, τα ίδια κεφάλαια της ΕΕΑΑ Α.Ε., δηλαδή η καθαρή περιουσία της, αποτελείται: α) από το μετοχικό κεφάλαιο που κατέβαλαν οι μέτοχοι (2.428.566 ευρώ)και β) από τα αποθεματικά κεφάλαια τα οποία προέρχονται από τους πελάτες της, που καταβάλλουν i) χρηματικές εισφορές και ii) τέλη συμμετοχής (entrancefee).

Από τα στοιχεία αυτά προκύπτει πως η ΕΕΑΑ Α.Ε. από την ίδρυση της μέχρι τις 31-12-2014 κατέστη κατά 18 φορές πλουσιότερη, όπως επισημαίνουν οι εννέα βουλευτές.

Όμως ο Νόμος 2939/2001, στο άρθρο 7, λέει άλλα: «Η χρηματική εισφορά που καταβάλλουν στο Σύστημα οι συμμετέχοντες διαχειριστές προορίζεται αποκλειστικά για την κάλυψη του κόστους της εναλλακτικής διαχείρισης, συνυπολογιζόμενων και των τυχών εσόδων του Συστήματος…».

Με απλά λόγια: Τα χρήματα άνω των 40 εκατομμυρίων ευρώ θα έπρεπε να έχουν διατεθεί στη διαχείριση των σκουπιδιών και όχι να «αυγατίζουν» στα ταμεία της ΕΕΑΑ…

Ένα άλλο περίεργο σημείο της υπόθεσης, σύμφωνα με την ερώτηση των βουλευτών του ΣΥΡΙΖΑ, είναι το τι συμβαίνει με την υποχρεωτική καταβολή τελών συμμετοχής (entrancefees) στο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης από κάθε νεοεισερχόμενο πελάτη.

Σύμφωνα με την τυποποιημένη σύμβαση προσχώρησης στο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης έτους 2009 της ΕΕΑΑ Α.Ε.,κάθε νεοεισερχόμενος πελάτης πρέπει να πληρώσει την τρέχουσα εισφορά έτους 2009 και επιπρόσθετα το τέλος εισόδου στο σύστημα, το οποίο υπολογίζεται αυτολεξεί ως εξής: «Το Τέλος Συμμετοχής υπολογίζεται από το γινόμενο του συνολικού βάρους (τόνοι) των συσκευασιών του 2008 και της αξίας συμμετοχής ανά τόνο κατά την 1η Ιανουαρίου του έτους υπογραφής της Σύμβασης… Η αξία συμμετοχής, η οποία επαναπροσδιορίζεται ετησίως, για το έτος 2009 ορίζεται στα 150 ευρώ ανά τόνο…».

Τα ερωτήματα

Εύλογα τίθενται τα ακόλουθα ερωτήματα:

– Για ποιον λόγο δεν αυξάνεται το μετοχικό κεφάλαιο του αποθεματικού των 40.000.000 ευρώ και δεν γίνεται διανομή των νέων μετοχών στους 1.870 πελάτες-εταιρείες της ΕΕΑΑΑ.Ε., οι οποίοι και κατέβαλαν τέλη συμμετοχής στο σύστημα εναλλακτικής διαχείρισης ως αντάλλαγμα για τη συμμετοχή τους στους συσσωρευμένους οικονομικούς πόρους της εν λόγω εταιρείας;

– Οι μέτοχοι-εταιρείες της ΑΥΣ Συμμετοχών Α.Ε. έχουν τις ίδιες οικονομικές επιβαρύνσεις –χρηματικές εισφορές, τέλη συμμετοχής– με αυτές που έχουν οι πελάτες-εταιρείες της ΕΕΑΑΑ.Ελ.; Ποιος το ελέγχει;

Το ερώτημα είναι εύλογο, καθώς η ίδια εταιρεία είναι και υπόχρεος και μέτοχος της ΕΕΑΑ. Δηλαδή, από τη μία τσέπη βγαίνουν και στην άλλη τσέπη μπαίνουν!

Αυτά τα ερωτήματα τα έχουμε θέσει στους αρμοδίους της ΕΕΑΑ, δίχως να λάβουμε απάντηση.

Από την πλευρά της, η Πρωτοβουλία Συνεννόησης για τη Διαχείριση των Απορριμμάτων (ΠΡΩΣΥΝΑΤ) εξηγεί σε ανακοίνωσή της: «Ένας από τους πιο βασικούς πόρους που υπάρχουν για την ανακύκλωση είναι η εισφορά ανακύκλωσης. Πρόκειται για έναν πόρο που πληρώνουν οι καταναλωτές όταν αγοράζουν συγκεκριμένα προϊόντα, τον εισπράττουν οι εταιρείες-παραγωγοί των προϊόντων και, θεωρητικά, θα έπρεπε να αποδίδεται, προκειμένου να συντηρούνται και να αναπτύσσονται οι δράσεις της ανακύκλωσης.

Ωστόσο, με έναν εντελώς ανορθολογικό και αδιαφανή τρόπο, ο πόρος αυτός δεν αποδίδεται (όταν και όσο αποδίδεται) απευθείας στους αρμοδίους για τη διαχείριση των απορριμμάτων, αλλά τον διαχειρίζονται οι ίδιες οι εταιρείες που τον εισπράττουν, μέσω των ιδιωτικών συστημάτων ανακύκλωσης τα οποία έχουν συστήσει (τα λεγόμενα συστήματα εναλλακτικής διαχείρισης – ΣΕΔ),με πιο κλασικό παράδειγμα την ΕΕΑΑ Α.Ε., που διαχειρίζεται τον… περίφημο μπλε κάδο. Γιάννης κερνάει και Γιάννης πίνει!

Γι’ αυτό και η ανακύκλωση στη χώρα, ύστερα από υπερ-δεκαετή εφαρμογή αυτού του πλαισίου, καρκινοβατεί. Το εθνικό σχέδιο προέβλεπε εξυγίανση και αναδιοργάνωση αυτού του συστήματος,η οποία δεν φαίνεται πουθενά στον ορίζοντα».

Στο μεταξύ, πριν από λίγες ημέρες το Πανελλήνιο Κέντρο Οικολογικών Ερευνών (ΠΑΚΟΕ) προσέφυγε στη Δικαιοσύνη, υποστηρίζοντας ότι «από 7-4-2015 και εφεξής δεν υφίσταται ανανέωση έγκρισης λειτουργίας του συστήματος εναλλακτικής διαχείρισης συσκευασιών “ΣΣΕΔ ΑΝΑΚΥΚΛΩΣΗ” που εκμεταλλεύεται η ανωτέρω εταιρεία από τον Ελληνικό Οργανισμό Ανακύκλωσης (ΕΟΑΝ), σε αντίθεση με την υφιστάμενη νομοθεσία».

Για την καταγγελία αυτή ζητήσαμε προφορικά απάντηση από τους υπευθύνους Τύπου της ΕΕΑΑ, αλλά δεν λάβαμε καμία απάντηση μέχρι τη στιγμή που ολοκληρωνόταν το ρεπορτάζ.

Λίγες ημέρες πριν από τον ανασχηματισμό της κυβέρνησης, είχε προωθηθεί σε διαβούλευση νομοσχέδιο του μέχρι τότε αρμόδιου αναπληρωτή υπουργού Περιβάλλοντος Γ. Τσιρώνη, με το οποίο θα αλλάξει ο τρόπος διαχείρισης στην ανακύκλωση των σκουπιδιών.

Ο Γιάννης Ραζής, πρόεδρος της Ελληνικής Εταιρείας Αξιοποίησης Ανακύκλωσης, έχει ζητήσει με δημόσια τοποθέτησή του την απόσυρση του νομοσχεδίου.

Τι ζητά ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ

Από την πλευρά του, ο πρόεδρος της ΚΕΔΕ (σ.σ.: που έχει ποσοστό 35% στην ΕΕΑΑ Α.Ε.) και δήμαρχος Αμαρουσίου Γ. Πατούλης σε γραπτή του δήλωση στο «Παρασκήνιο» επισημαίνει: «Πάγια θέση της ΚΕΔΕ είναι ότι τον πρώτο και κυρίαρχο ρόλο στα ζητήματα της διαχείρισης των απορριμμάτων και της ανακύκλωσης θα πρέπει να τον έχουν οι δήμοι».Και συμπληρώνει: «Τον βασικό συντονιστικό ρόλο για την ανακύκλωση θα πρέπει να τον έχουν οι δήμοι. Μας βρίσκει κάθετα αντίθετους το γεγονός ότι κάποιοι προσπαθούν να επιβληθεί στους ΟΤΑ μέσω του νέου νομοσχεδίου υποχρεωτικό μοντέλο συλλογής και ακυρώνεται η αρμοδιότητά τους να αποφασίζουν οι ίδιοι για τη μέθοδο, με βάση τις τοπικές συνθήκες».

Ο νέος αναπληρωτής υπουργός Περιβάλλοντος Σωκράτης Φάμελος,γνώστης του αντικειμένου,με την προγενέστερη ιδιότητά του ως δημοτικού συμβούλου Θέρμης και συμμετέχοντας στην Περιφερειακή Ένωση Δήμων Κεντρικής Μακεδονίας, σε δημόσιες τοποθετήσεις του ζητούσε διαφάνεια και λογοδοσία της ΕΕΑΑ στο Δ.Σ. της ΚΕΔΕ. Ο χρόνος θα δείξει αν η διαφάνεια θα διασφαλίζεται με το νέο νομοθέτημα…

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ