Ο ασκός του Αιόλου θα ανοίξει διάπλατα στην περίπτωση που η ελληνική κυβέρνηση υποχρεωθεί να αποδεχτεί στόχο εκτέλεσης προϋπολογισμών οι οποίοι θα προβλέπουν πρωτογενές πλεόνασμα της τάξεως του 3,5% του ΑΕΠ για το 2019 και για το 2020.
Η εξαντλημένη από την υπερπροσπάθεια και τους φόρους ελληνική κοινωνία θα φτάσει στο τέλος του 3ου μνημονίου και αντί για δημοσιονομική χαλάρωση και μειώσεις φορολογικών συντελεστών, θα έρθει αντιμέτωπη με πρόσθετα μέτρα που μπορεί να φτάσουν ακόμη και στα… 6 δις. ευρώ.
Ο Ευκλείδης Τσακαλώτος, περιέγραψε με πολύ έντονο τρόπο το τι ζητάει το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο από την Ελλάδα:
«Ή τα βρίσκετε με τους Ευρωπαίους για χαμηλότερα πρωτογενή πλεονάσματα μετά το 2018, ή σας ζητάμε πρόσθετα μέτρα για να κλείσουν οι προϋπολογισμοί του 2019 και του 2020. Πόσα θα είναι αυτά τα μέτρα; Το ΔΝΤ επιμένει στη σκληρή του γραμμή ότι η Ελλάδα δεν μπορεί να παράξει πρωτογενή πλεονάσματα άνω του 1,5%-2% με δεδομένη το δομή της ελληνικής οικονομίας. Έτσι, αν δεν υπάρξει απόφαση για μείωση πρωτογενούς πλεονάσματος, το ΔΝΤ θα φτάσει να ζητάει μέτρα της τάξεως των 6 δις. ευρώ δεδομένου ότι μετά από δύο χρόνια ανάπτυξης, το ελληνικό ΑΕΠ θα έχει ξεπεράσει τα 190 δις. ευρώ.
Ουσιαστικά, η Ελλάδα θα μπλέξει με ένα 4ο μνημόνιο ενώ το περιεχόμενό του δεν θα είναι δύσκολο να το… μαντέψει κάποιος δεδομένου ότι το ΔΝΤ περιέγραψε αναλυτικά τα μέτρα που ζητάει στο πλαίσιο της έκθεσης που συνέταξε για το άρθρο 4 του Κανονισμού του ΔΝΤ.
Το Διεθνές Νομισματικό Ταμείο αξιώνει από την ελληνική κυβέρνηση να «διευρύνει» τη φορολογική βάση. Όπου διεύρυνση, ισοδυναμεί στην προκειμένη περίπτωση με πρόσθετες φορολογικές επιβαρύνσεις της τάξεως των 200-400 ευρώ ετησίως για περίπου 2,5 εκατομμύρια μισθωτούς, περίπου 2,8 εκατομμύρια συνταξιούχους αλλά και αρκετές χιλιάδες αγρότες οι οποίοι πλέον φορολογούνται βάσει της φορολογικής κλίμακας. Η διεύρυνση, επιτυγχάνεται πρακτικά με τη μείωση της έκπτωσης φόρου από τα επίπεδα των 1900-2100 ευρώ που βρίσκεται σήμερα. Η Παγκόσμια Τράπεζα, μιλάει για μείωση της έκπτωσης στα 1700 ευρώ προκειμένου να εξοικονομηθεί γύρω στο ένα δις. ευρώ. Το ΔΝΤ θέλει ακόμη μεγαλύτερη μείωση στην περιοχή των 1200 ευρώ που αυξάνει το δημοσιονομικό κόστος –και την επιβάρυνση για τους πολίτες- πάνω από τα τρία δις. ευρώ υπό την προϋπόθεση βέβαια ότι ο πρώτος συντελεστής θα παραμείνει στο 22%. Αν αυτό συμβεί, η κατά κεφαλή επιβάρυνση για έχοντα εισόδημα της τάξεως των 10.000 ευρώ, θα φτάνει στα 700 ευρώ ή στο 7% του εισοδήματος.
Δεύτερο μέτρο τεράστιας απόδοσης –και συρρίκνωσης εισοδήματος- αποτελεί η κατάργηση της προσωπικής διαφοράς. Είναι μέτρο που επίσης ζητά το ΔΝΤ προκειμένου να εξευρεθούν πόροι για την ενίσχυση άλλων κοινωνικών ομάδων. Ποιοι πλήττονται; Σχεδόν το σύνολο των υφιστάμενων συνταξιούχων καθώς θα χάσουν αθροιστικά περί τα τρία δις. ευρώ ή το 10% του μέσου εισοδήματός τους. Οι περικοπές δεν θα είναι οριζόντιες καθώς η προσωπική διαφορά του καθενός προέρχεται από τον ατομικό υπολογισμό που θα γίνει μέσα στο 2017. Η λογική είναι η εξής: πόση σύνταξη θα έπαιρνε ένας σημερινός συνταξιούχος αν αποχωρούσε πριν από τον Μάιο του 2016; Προφανώς θα έπαιρνε λιγότερα. Αυτή η διαφορά που σήμερα εξακολουθεί να καταβάλλεται, λέγεται προσωπική διαφορά.
Η επανεξέταση των φορολογικών εκπτώσεων και των κοινωνικών επιδομάτων είναι πολύ πιθανό να είναι τμήμα της β’΄αξιολόγησης και να την βρούμε μπροστά μας στο νομοσχέδιο με τα προαπαιτούμενα που θα έρθει στη Βουλή μέσα στο φθινόπωρο. Ο κ. Τσακαλώτος, είπε χθες ότι οι δημοσιονομικές διαφορές με τους θεσμούς έχουν περιοριστεί στο 0,1% του ΑΕΠ, δεν τόνισε όμως πώς έκλεισε η διαφορά. Σε κάθε περίπτωση, το καλάθι των μέτρων από τα οποία θα γίνει η τελική επιλογή περιλαμβάνει:
1. Η έκπτωση φόρου για τις ιατρικές δαπάνες η οποία έχει δημοσιονομικό κόστος της τάξεως των 86,8 εκατ. ευρώ με βάση τα δεδομένα του 2016. Η κατάργηση της έκπτωσης θα έχει σημαντική δημοσιονομική απόδοση αλλά ακόμη και η Παγκόσμια Τράπεζα διατυπώνει επιφυλάξεις σχετικά με το κατά πόσον ένα τέτοιο ενδεχόμενο θα αυξήσει ακόμη περισσότερο το «μαύρο χρήμα» στις συναλλαγών ιατρών-ασθενών. Υπενθυμίζεται ότι η έκπτωση για τις ιατρικές δαπάνες έχει κουτσουρευτεί δραματικά τα τελευταία χρόνια. Αναγνωρίζεται ως έκπτωση μόλις το 10% και αυτό υπό την προϋπόθεση ότι το συνολικό ποσό ξεπερνά το 5% του εισοδήματος. Έτσι, φορολογούμενος με 20.000 ευρώ εισόδημα, πρέπει να προσκομίσει αποδείξεις 1000 ευρώ τουλάχιστον για να επιτύχει έκπτωση 100 ευρώ.
2. Η έκπτωση του 1,5% που γίνεται στους μισθωτούς και στους συνταξιούχους κατά την παρακράτηση του φόρου. Προώθηση αυτού του μέτρου, θα αυξήσει την παρακράτηση φόρου για όλους τους μισθωτούς και τους συνταξιούχους ενώ δημοσιονομικά θα εξοικονομηθούν περίπου 55 εκατ. ευρώ. Η μέση επιβάρυνση ανά φορολογούμενο, εκτιμάται στα 17 ευρώ τον χρόνο ενώ το μέτρο αγγίζει το σύνολο των μισθωτών και των συνταξιούχων με ετήσιες αποδοχές άνω των 8800 ευρώ τον χρόνο.
3. Το ειδικό καθεστώς φορολόγησης των ναυτικών με δημοσιονομικό κόστος περίπου 88 εκατ. ευρώ. Η Παγκόσμια Τράπεζα εκτιμά τον αριθμό των δικαιούχων σε περίπου 27.000 άτομα αλλά η έκπτωση ανά άτομο προσεγγίζει τα 3300 ευρώ. Ο κίνδυνος από την κατάργηση του ειδικού καθεστώτος (τα εισοδήματά τους φορολογούνται αυτοτελώς με συντελεστές 10-15%) είναι να… μεταναστεύσουν φορολογικά σε άλλα λιμάνια.
4. Το φοιτητικό επίδομα (δίδεται σε γονείς παιδιών που σπουδάζουν μακριά από τον τόπο κατοικίας τους) με προϋπολογισμό 47 εκατ. ευρώ. Έχει εξεταστεί το ενδεχόμενο να αλλάξουν τα εισοδηματικά κριτήρια προκειμένου να περιοριστεί ο αριθμός των δικαιούχων και αντίστοιχα η δημοσιονομική δαπάνη.
5. Το επίδομα θέρμανσης με ετήσιο προϋπολογισμό περίπου 105 εκατ. ευρώ. Για φέτος, η κυβέρνηση δεσμεύτηκε ότι το επίδομα θα δοθεί κανονικά ενώ εκκρεμεί η δημοσίευση της απόφασης στο ΦΕΚ. Για τη νέα σεζόν, συζητείται το ενδεχόμενο αλλαγής των κριτηρίων. Υπενθυμίζεται ότι μόλις πέρυσι, η δαπάνη για το επίδομα θέρμανσης περιορίστηκε κατά 50%
6. Στο τραπέζι έχει επανέλθει και το θέμα της φορολόγησης του τσίπουρου. Σήμερα, εξακολουθεί να ισχύει ειδικό καθεστώς ενώ στελέχη του κλάδου οινοπνευματωδών έχουν κατ’ επανάληψη καταγγείλει ότι γίνεται κατάχρηση της ευεργετικής νομοθεσίας που ισχύει για τους μικρούς παραγωγούς και λαθρεμπόριο.
