Του Άγη Βερούτη
Στον αναπτυγμένο κόσμο, οι χώρες με δημοκρατικό πολίτευμα πορεύονται μέσω εναλλαγών ανάμεσα σε μετριοπαθείς κεντροδεξιές κυβερνήσεις, και μετριοπαθείς κεντροαριστερές κυβερνήσεις.
Δεν υπάρχει χώρα στον αναπτυγμένο κόσμο με κυβέρνηση των άκρων. Ούτε του δεξιού άκρου, ούτε του αριστερού άκρου.
Η μετριοπάθεια είναι χαρακτηριστικό απαραίτητο για μια ισορροπημένη πορεία της κοινωνίας και της οικονομίας, όπως δυο κουπιά σε μια βάρκα. Το δεξιό δίνει αύξηση στη δημιουργία πλούτου και του ΑΕΠ μιας χώρας, και το αριστερό αναδιανείμει αυτό τον πλούτο σε δικαιότερη βάση. Με μετριοπάθεια και χωρίς ακρότητες.
Όσο οι κεντροαριστερές και κεντροδεξιές κυβερνήσεις εναλλάσσονται με κανονικότητα, η χώρα προχωράει μπροστά.
Αν μια από αυτές με κάποιον τρόπο ξεπεράσει σε διάρκεια τις δυο-τρεις τετραετίες στην εξουσία, τότε η βάρκα θα κάνει κύκλους αντί να προχωράει ευθεία μπροστά. Ενίοτε στο γύρισμα του κύκλου διανύει απόσταση και προς τα πίσω, όπως εμείς τώρα.
Το πισωγύρισμα συνέβη στη χώρα μας με τις κυβερνήσεις του κεντροαριστερού και κεντροδεξιού “ΠΑΣΟΚ”, όταν μια κεντροδεξιά κυβέρνηση που είχε σκοπό ύπαρξης να δημιουργήσει νέο πλούτο και αύξηση του ΑΕΠ μέσα από την επανίδρυση της κρατικής μηχανής σε μεταβιομηχανική δομή, τελικά βρέθηκε να υλοποιεί αναδιανεμητικές πολιτικές κεντροαριστερής κατεύθυνσης, με πολυπληθείς διορισμούς, επιδόματα, κλπ., με πρόσκαιρο μοχλό τον φτηνό δανεισμό που λόγω του Ευρώ ήταν εφικτός για πρώτη φορά.
Αμέσως μετά ήρθε η ορίτζιναλ αναδιανεμητική κεντροαριστερή διακυβέρνηση και μοίρασε 1,5 δισ. επιδόματα θέρμανσης στην πρώτη βδομάδα της, αφού ο ΓΑΠ είχε διαγράψει τον Σημίτη ο οποίος είχε πει μισό χρόνο νωρίτερα ως όφειλε, πως “πρέπει να μαζευτούμε”. Που να μαζευτούμε κε Σημίτη; Αφού αν πω πως πρέπει να μαζευτούμε δεν θα με ψηφίσει κανένας (πιθανόν σκέφτηκε ο ΓΑΠ). Και εγένετο “λεφτά υπάρχουν”!
Πως θα μπορούσε άλλωστε μια αναδιανεμητική κυβέρνηση να κάνει αναπτυξιακή πολιτική; Έκανε βέβαια η κυβέρνηση Σημίτη αναπτυξιακή πολιτική, αλλά με υβριδικά αποτελέσματα. Είχε κάνει η κυβέρνηση Μιτεράν βέβαια αυτό που οι Γάλλοι ονόμασαν “Βγάζω φλας αριστερά και στρίβω δεξιά”, όμως στην απόπειρα της κυβέρνησης ΓΑΠ να υλοποιήσει τις αναπτυξιακές μεταρρυθμίσεις του πρώτου μνημονίου, αντιμετώπισε τον τοίχο των εσωτερικών ιδεολογικών αντιπάλων της πολιτικής αυτής εντός του ΠΑΣΟΚ.
Αντίστοιχα, η κυβέρνηση ΝΔ-ΠΑΣΟΚ του Σαμαρά, είχε να αντιμετωπίσει τις εσωτερικές αντιρρήσεις τόσο των συγκυβερνώντων κεντροαριστερών, όσο και των εθισμένων στην αναδιανομή βουλευτών που η ΝΔ κληρονόμησε από την αναδιανεμητική διακυβέρνηση Καραμανλή.
Οι δυο μετριοπαθείς πολιτικοί χώροι απαραίτητα πρέπει να εναλλάσσονται σε περιόδους κρίσεων, όπου η εμπιστοσύνη του κόσμου χάνεται πρόσκαιρα για αυτόν που κυβερνά όταν μπαίνει η χώρα στην κρίση, και επανέρχεται όταν η κωπηλασία της άλλης πλευρά τείνει να γυρίσει τη βάρκα προς τα πίσω.
Όταν όμως αναγκάζονται και συνεργάζονται τα δυο αυτά μετριοπαθή κόμματα (των χωρών του ανεπτυγμένου κόσμου) και κατά συνέπεια αλληλοακυρώνονται οι ουσιαστικά αντίρροπες πολιτικές τους, καταλήγουν να αδυνατούν να βγάλουν μια χώρα από μια κρίση. Δυστυχώς τότε έρχεται η σειρά των ακραίων. Γι’αυτό, η συνεργασία των μετριοπαθών κεντροδεξιών και κεντροαριστερών ακινητοποιεί τη βάρκα μεσοπέλαγα, προετοιμάζοντας το έδαφος για την έλευση των άκρων.
Οι κοινωνίες οι οποίες χάνουν την υπομονή τους σε μακρυχρόνιες κρίσεις, μη βλέποντας βελτίωση, φέρνουν να δοκιμάσουν ριζοσπαστικές λύσεις.
Αυτές οι ριζοσπαστικές λύσεις τους βγαίνουν από τη μύτη και τις παγιδεύουν σε έναν αέναο φαύλο κύκλο, όπως μια βάρκα που κάνει βίαια κουπί από μια πλευρά μονάχα.
Και είναι άλλωστε αφύσικο να βλέπεις μια ριζοσπαστική αριστερή κυβέρνηση όπως η σημερινή να επαγγέλλεται με βαριά καρδιά και δάκρυα, ιδιωτικοποιήσεις και διαρθρωτικές μεταρρυθμίσεις που είναι βαθιά αντίθετες στο πολιτικό της γονίδιο. Είναι φύσιν αδύνατον μια ιδεολογικά αναδιανεμητική κυβέρνηση να επιφέρει αύξηση του ΑΕΠ και νέο πλούτο.
Αυτό σημαίνει πως στην επικείμενη διακυβέρνηση της κεντροδεξιάς, πρέπει να γίνουν κεραυνοβόλες και ξεκάθαρες κινήσεις σύμφωνες με την κεντροδεξιά φιλελεύθερη ιδεολογία, οι οποίες πρέπει να αποδώσουν καρπούς σχεδόν άμεσα, διαφορετικά η κοινωνία θα κινηθεί προς περαιτέρω ριζοσπαστικοποίηση, που ξέρουμε όλοι τί σημαίνει.
Από την άλλη, είναι εξαιρετικά θετική η στρατηγική διμέτωπης αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ, καθώς αυτή είναι η μόνη λύση που θα φέρει πίσω μέρος της κοινωνίας στην μετριοπάθεια, εκείνο το μέρος που αδυνατεί να συνεισφέρει στην αύξηση του πλούτου και επιθυμεί να καρπωθεί από την αναδιανομή του.
Χωρίς την διμέτωπη αντιπολίτευση του ΠΑΣΟΚ πολλοί ψηφοφόροι θιασώτες της αναδιανομής θα παραμείνουν στην ριζοσπαστική αναδιανομή, καταστροφική για την ευθεία πορεία της χώρας προς την ευημερία.
Ούτως ή άλλως δεν θα είναι η σειρά του ΠΑΣΟΚ (ή όποιου τέλος πάντων οριστεί κληρονόμος του πολιτικού χώρου της Κεντροαριστεράς) παρά αρκετά αργότερα, αφού η Κεντροδεξιά θα έχει ήδη καταφέρει να δημιουργήσει σημαντικό νέο πλούτο, ουσιαστική ανάπτυξη και αυξημένο ΑΕΠ, οπόταν θα κληθεί η Κεντροαριστερά σε δεύτερο χρόνο για να κάνει την δικαιότερη αναδιανομή του νέου αυτού πλούτου.
Θα είναι τεράστιο λάθος να συγκυβερνήσει η κεντροδεξιά με την κεντροαριστερά, διότι έτσι αλληλοακυρώνονται τα ιδιαίτερα χαρακτηριστικά του ενός από τον άλλον. Αν δεν καταφέρει την αυτοδυναμία η κεντροδεξιά, που θα ήταν το ιδανικό, θα ήταν καλύτερο να συνεργαστεί με άλλες δεξιές δυνάμεις (ακόμα και τους ΑΝΕΛ αν αυτοί έχουν επιζήσει κοινοβουλευτικά των επόμενων εκλογών, δύσκολο όμως αφού συνεργάστηκαν με αντίπαλη πολιτική ιδεολογία του ΣΥΡΙΖΑ), παρά να αποτανθεί στην μετριοπαθή Κεντροαριστερά βυθίζοντάς την περισσότερο, ενώ η διακυβέρνηση μαζί της θα είναι δύσκολη και αντιφατική, όπως ήταν επί κυβερνήσεως Σαμαρά.
Με αυτό το σκεπτικό η σημερινή ριζοσπαστική αναδιανεμητική κυβέρνηση του ΣΥΡΙΖΑ (που κυβερνάει ενώ δεν έχει απομείνει πλέον πλούτος για να αναδιανεμηθεί) τοποθέτησε τη νάρκη της απλής αναλογικής, ώστε να μην έχει την δυνατότητα διακυβέρνησης η Κεντροδεξιά, και να μην έχει την δυνατότητα επιστροφής η Κεντροαριστερά. Μια χαρακτηριστικά ριζοσπαστική στρατηγική, που μόνον ακραία κόμματα μπορεί να υιοθετήσουν προκειμένου να επανέλθουν στην εξουσία σύντομα ακόμη και με τίμημα την καταστροφή της χώρας.
Η βάρκα “Ελλάς” θα ταλανίζεται για πολύ ακόμα κάνοντας κουπί μονόπαντα, πραγματοποιώντας κύκλους γύρω από τον εαυτό της πηγαίνοντας τελικά προς τα πίσω, πέρα και ακόμα και από το οικονομικοκοινωνικό επίπεδο του 1990 που βρίσκεται σήμερα.
Τελικά θα βρεθεί εκτός του κλαμπ των ανεπτυγμένων χωρών, αν σύντομα δεν επανέλθει η κανονικότητα στο πολιτικό σκηνικό: α) οι Κεντροδεξιοί αυξάνουν το ΑΕΠ, και β) οι Κεντροαριστεροί αναδιανείμουν λίγο δικαιότερα τον νέο πλούτο.
Οι υπόλοιποι κυβερνητικοί συνδυασμοί δυστυχώς οδηγούν σε δυσλειτουργικό κράτος και τελικά καταλήγουν σε failed state, όπως μας χαρακτήρισαν πρόσφατα οι NY Times στην πρώτη παράγραφο του σχετικού άρθρου τους.
Πρέπει να ξεκαθαρίσουν ξανά οι ρόλοι των πολιτικών κομμάτων.
Αλλιώς θα παραμείνουμε failed state στο διηνεκές.
Ακολουθήστε τον Άγη Βερούτη στο twitter @Agissilaos
