Του Δημήτρη Παπακωνσταντίνου
Με αφορμή την ανακοίνωση των βάσεων αλλά και το άνοιγμα των σχολείων σε λίγες ημέρες, η συζήτηση σε ευρεία παρέα γονέων, αρκετών έξ αυτών με παιδιά στις τελευταίες τάξεις, προσανατολίσθηκε στο “καλύτερο αύριο” για τα παιδιά τους. Ποια ήταν η οδυνηρή διαπίστωση; Ότι οι περισσότεροι ελπίζουν ότι τα παιδιά τους θα μπορέσουν να αναζητήσουν καλύτερη τύχη στο εξωτερικό.
Όχι μόνο σπουδών, αλλά κυρίως ζωής. Δεν επρόκειτο ούτε για “βολεμένους”, ούτε για “προνομιούχους”. Ήταν όμως στην πλειοψηφία τους εργαζόμενοι του ιδιωτικού τομέα, επιστήμονες και ελεύθεροι επαγγελματίες. Προφανώς δεν ανήκαν στην ελίτ, ενώ οι πιο πολλοί είχαν τα παιδιά τους σε δημόσιο σχολείο. Οι περισσότεροι μάλιστα, πλέον τα έφερναν οριακά ή δύσκολα βόλτα, λόγω της υπερφορολόγησης, των δανείων κλπ. Και πολιτικά, διαφόρων προελεύσεων, μάλλον μετριοπαθείς οι περισσότεροι.
Τα αναφέρω αυτά τα στοιχεία γιατί δεν επρόκειτο για ανθρώπους μίας ανώτερης αστικής τάξης, συνηθισμένοι ή εξοικειωμένοι από τον φιλικό ή συγγενικό κύκλο τους ή και από προσωπική εμπειρία με τις σπουδές στο εξωτερικό ως επιλογή ή νοοτροπία. Δεν επρόκειτο για να το πούμε απλά, για απόφοιτους του Κολεγίου ή του Μωραΐτη ή άλλων γνωστών ιδιωτικών σχολείων, με προσανατολισμό στις σπουδές στο εξωτερικό. Για εκείνους το να πάει το παιδί τους να σπουδάσει στο εξωτερικό δεν ήταν μέχρι πρόσφατα προτιμητέα επιλογή. Και για οικονομικούς αλλά και για ψυχολογικούς λόγους και νοοτροπία.
Γι’ αυτό και η κοινή διαπίστωση του “μακάρι να φύγουν έξω” λεγόταν με πόνο ψυχής. Συνοδευόμενη από ατάκες του στυλ “είναι σκληρό για το γονιό να θέλει να φύγει το παιδί του εκτός Ελλάδος και να μείνει εκεί”. Γιατί εκεί ακριβώς ήταν η ουσία. Δεν ήθελαν απλά να πάει έξω για σπουδές το παιδί τους. Ήθελαν να καταφέρει να μείνει εκεί επαγγελματικά και να μην γυρίσει. Παρεμπιπτόντως μην αρχίσουν ορισμένοι τις κοινοτοπίες περί παγκοσμιοποίησης, ευκαιριών κλπ, ή ότι αυτά πάντα γίνονταν…
Για τον μέσο γονιό, τον μέσο Έλληνα, όχι τον συνηθισμένο στην απουσία των παιδιών του, στη μεγάλη δηλαδή μερίδα της κοινωνίας που εξακολουθούν να έχουν μία παλιομοδίτικη έστω αντίληψη για την οικογένεια, η “φυγή” των παιδιών τους αποτελεί ένα πολύ μεγάλο ψυχικό σοκ. Ιδιαίτερα όταν αυτό δεν συνδέεται με την προσμονή της επιστροφής. Ποιο ήταν το όνειρο του μέσου γονιού που κατάφερνε να στείλει το παιδί του για σπουδές στο εξωτερικό; Να επιστρέψει κάποια στιγμή με σημαντικά εφόδια. Αλλά να επιστρέψει… Μιλάμε για την πλειοψηφία.
Σήμερα ο μέσος γονιός βλέπει μέσα από την φυγή στο εξωτερικό την μόνη ουσιαστικά ελπίδα για ένα καλύτερο αύριο, για ένα υψηλότερο επίπεδο ζωής. Τι σημαίνει αυτό; Ότι έχει χαθεί ολότελα η ελπίδα. Δεν βλέπει κανείς φως, ούτε στο βάθος του τούνελ ούτε πουθενά. Όχι σε αυτή τη χώρα. Στη χώρα που πλέον εχθρεύεται την Αριστεία, τιμωρεί όποιον παράγει πλούτο και επιθυμεί μία καλύτερη ζωή, τη χώρα που επιδιώκει την ισότητα δια της ισοπέδωσης.
Μπορεί να δοθεί ξανά όραμα σε αυτούς τους γονιούς; Μπορούν να ελπίζουν ξανά ότι τα παιδιά τους θα μπορούν να ζήσουν αξιοπρεπώς και να δημιουργήσουν σε αυτή τη χώρα; Αυτό είναι το ζητούμενο, αυτό πρέπει να είναι εντέλει το μεγάλο διακύβευμα. Όχι η διαχείριση, καλύτερη ίσως, της μιζέριας, αλλά της δημιουργίας.
