«Δώρο άδωρο» αποδεικνύεται για τους ιδιοκτήτες των μισών ακινήτων της χώρας η αναδρομική μείωση των αντικειμενικών αξιών από τον Μάιο του 2015. Σύμφωνα με στοιχεία που προκύπτουν από την φετινή εκκαθάριση του ΕΝΦΙΑ, παρά τη μείωση των τιμών ζώνης, ο βασικός φόρος ακινήτων παραμένει αμετάβλητος για τους ιδιοκτήτες περισσότερων από 5,6 εκατομμυρίων ακινήτων.
Για τους ιδιοκτήτες 1,25 εκατομμυρίων ακινήτων, δεν προκύπτει καν μείωση αντικειμενικής αξίας εξαιτίας του ότι το υπουργείο Οικονομικών δεν μείωσε τις τιμές στις πολύ φθηνές και στις πολύ ακριβές περιοχές της χώρας. Έτσι, όπως προκύπτει από τα στοιχεία που έχει στη διάθεσή της η «Ν», σε σύνολο περίπου 15,5 εκατομμυρίων ιδιοκτησιών, για τις 6,89 εκατομμύρια ή για το 45% δεν προκύπτει καμία μείωση του βασικού φόρου.
Το «περίεργο» φαινόμενο, να μειώνεται η αξία των ακινήτων και να μην μειώνεται η φορολογική επιβάρυνση τη στιγμή μάλιστα που ο ΕΝΦΙΑ εξαρτάται από την τιμή ζώνης όπου βρίσκεται το ακίνητο, ερμηνεύεται ως εξής: ο ΕΝΦΙΑ, υπολογίζεται ανά τετραγωνικό μέτρο με ποσά που ξεκινούν από τα 2 ευρώ ανά μέτρο και φτάνουν στα 13 ευρώ ανά μέτρο ανάλογα με την τιμή ζώνης σε κάθε περιοχή (σ.σ μάλιστα τα ποσά αυτά προσαυξάνονται ανάλογα και με την παλαιότητα του ακινήτου). Η αντίστοιχιση τιμής ζώνης και φόρου, γίνεται ως εξής:
Για ακίνητα σε περιοχές με τιμή ζώνης έως 500 ευρώ, επιβάλλεται φόρος 2 ευρώ ανά τετραγωνικό.
Για ακίνητα από 501-750 ευρώ, φόρος 2,8 ευρώ.
Για ακίνητα από 751 έως 1000 ευρώ 2,9 ευρώ
Για ακίνητα από 1001 έως 1500 ευρώ φόρος 3,7 ευρώ
Για ακίνητα από 1501 έως 2000 ευρώ, φόρος 4,5 ευρώ
Για ακίνητα από 2001 έως 2500 ευρώ φόρος 6 ευρώ ανά μέτρο κ.ο.κ. (σ.σ το ανώτερο ποσό των 13 ευρώ ανά μέτρο επιβάλλεται στα ακίνητα που βρίσκονται σε περιοχές με τιμή ζώνης 5000 ευρώ και άνω).
Για 5.628.368 ακίνητα, η μείωση της τιμής ζώνης ήταν τέτοια ώστε να μην προκαλέσει και μείωση του φόρου ανά τετραγωνικό μέτρο. Αποκαλυπτικά είναι τα αναλυτικά στοιχεία του υπουργείου ΟΙκονομικών
Για 253.384 δικαιώματα, η τιμή ζώνης μειώθηκε από τα 650 στα 600 ευρώ και ο φόρος παρέμεινε σταθερός στα 2,8 ευρώ ανά μέτρο.
Για 577.923 δικαιώματα, η τιμή ζώνης μειώθηκε από τα 700 στα 650 ευρώ το τετραγωνικό με τον φόρο να παραμένει και πάλι στα 2,8 ευρώ
221.381 ιδιοκτησίες εντοπίστηκαν σε περιοχές όπου η τιμή ζώνης μειώθηκε από τα 750 στα 700 ευρώ.
Για συνολικά 1,3 εκατομμύρια δικαιώματα επί ακινήτων, ο φόρος παρέμεινε στα 2,9 ευρώ. Πρόκειται για ακίνητα η τιμή ζώνης των οποίων μειώθηκε μεν αλλά παρέμεινε στην περιοχή των 751-1000 ευρώ.
«Πάγωμα» φόρου, προέκυψε και σε εκατοντάδες χιλιάδες περιπτώσεις όπου οι τιμές ζώνης μειώθηκαν ακόμη και πάνω από 15%. Ειδικότερα, 608.681 ιδιοκτησίες, βρίσκονται σε περιοχές που μέχρι σήμερα είχε τιμή ζώνης 1300 ευρώ το μέτρο. Η τιμή μειώθηκε στα 1100 ευρώ ήτοι κατά 15,38%. Παρ’όλα αυτά, ο φόρος παρέμεινε αμετάβλητος στα 3,7 ευρώ ανά τετραγωνικό μέτρο. Αντίστοιχα, στα ακίνητα που βρίσκονταν σε περιοχές με τιμή ζώνης 1400 ευρώ το μέτρο μέχρι και τον Μάιο του 2015, η νέα τιμή ορίστηκε στα 1200 ευρώ ήτοι 14,28% χαμηλότερα. Και πάλι όμως, ο φόρος παρέμεινε αμετάβλητος στα 3,7 ευρώ ανά μέτρο.
Το γεγονός ότι το 45% των ιδιοκτησιών –είτε λόγω του τεχνάσματος που προαναφέρθηκε είτε εξαιτίας του ότι δεν άλλαξε η αντικειμενική αξία- θα επιβαρυνθούν και φέτος με τον ίδιο φόρο συγκριτικά με πέρυσι, περιόρισε τις απώλειες εσόδων από τον ΕΝΦΙΑ εξαιτίας της εφαρμογής νέων αντικειμενικών αξιών στα μόλις 100 εκατ. ευρώ. Αυτό το ποσό, αφορά μόνο στον κύριο φόρο και όχι στον συμπληρωματικό. Εκεί, οι απώλειες εσόδων ήταν σαφώς μεγαλύτερες καθώς η μείωση των αξιών των ακινήτων –μεσοσταθμικά κατά 13% όπως προκύπτει από τα επίσημα στοιχεία- προκαλεί πολλαπλάσια μείωση του συμπληρωματικού φόρου λόγω της κλίμακας. Τα 100 εκατ. ευρώ του βασικού φόρου αλλά και τα «κενά» του συμπληρωματικού, η κυβέρνηση έσπευσε να τα καλύψει μειώνοντας το όριο απαλλαγής του συμπληρωματικού φόρου από τα 300.000 ευρώ στα 2000 ευρώ και αυξάνοντας τους συντελεστές υπολογισμού του συμπληρωματικού φόρου.
Η περιουσία των Ελλήνων
Συνολικά, η αξία της ακίνητης περιουσίας των Ελλήνων –φυσικών προσώπων και επιχειρήσεων- συρρικνώθηκε κατά 89,769 δις. ευρώ από το 2015 στο 2016 εξαιτίας της μείωσης των αντικειμενικών αξιών. Συγκεκριμένα:
Η αξία των ακινήτων των φυσικών προσώπων, περιορίστηκε από τα 546,3 δις. ευρώ πέρυσι, στα 473,03 δις. ευρώ φέτος με τη μείωση να φτάνει στα 73,262 δις. ευρώ.
Η αξία των ακινήτων των νομικών προσώπων, περιορίστηκε στα 108 δις. ευρώ από 125,13 δις. ευρώ πέρυσι δηλαδή μειώθηκε κατά 16,5 δις. ευρώ.
Τα ακίνητα όλων των Ελλήνων –για την ακρίβεια αυτά που δηλώνονται στον πίνακα 1 του εντύπου Ε9 όπου δεν περιλαμβάνονται τα αγροτεμάχια- αξίζουν πλέον σε όρους αντικειμενικών αξιών 581,67 δις. ευρώ έναντι 671,44 δις. ευρώ πέρυσι.
Η αποτίμηση των αγροτεμαχίων, έγινε φέτος για πρώτη φορά καθώς μέχρι και πέρυσι, δεν επιβαλλόταν συμπληρωματικός φόρος στις εκτάσεις γης των φυσικών προσώπων (σ.σ για την ακρίβεια δεν επιβαλλόταν συμπληρωματικός φόρος στα ακίνητα που αναγράφονται στον πίνακα 2 του εντύπου Ε9). Υπολογίστηκε ότι τα αγροτεμάχια των φυσικών προσώπων «αξίζουν» 100,447 δις. ευρώ και των επιχειρήσεων 28,115 δις. ευρώ. Επομένως, η αξία κάθε ακινήτου που δηλώνουν οι Έλληνες, ανέρχεται πλέον στα 710 δις. ευρώ.
Οι νέες αξίες
Μέσα στο 2017, η κυβέρνηση θα βρεθεί και πάλι αντιμέτωπη με τον τρόπο υπολογισμού του ΕΝΦΙΑ. Βασική μνημονιακή απαίτηση είναι η εξίσωση των πραγματικών αξιών των ακινήτων με τις αντικειμενικές. Η προσαρμογή που έγινε τον περασμένο Ιανουάριο (περίπου 13%) θεωρείται μικρή για να καλυφθεί η απόσταση που εξακολουθεί να χωρίζει τις αντικειμενικές αξίες από τις πραγματικές. Κάτι που σημαίνει ότι η πραγματική αξία των ακινήτων των Ελλήνων, δεν είναι τα 710 δις. ευρώ που δείχνουν τα στοιχεία της Γενικής Γραμματείας Δημοσίων Εσόδων. Η κυβέρνηση, έχει εξασφαλίσει παράταση ώστε οι νέες τιμές ζώνες που θα πρέπει να καθοριστούν μέσα στο 2017, να μην επηρεάσουν τον ΕΝΦΙΑ της επόμενης χρονιάς αλλά τον ΕΝΦΙΑ του 2018.
