Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Επανεκκίνηση κι επενδύσεις. Ένα όνειρο που δε θα γίνει πραγματικότητα.

Γράφει ο Γιώργος Αγαλιώτης*

Μας μιλούν για επενδύσεις και ανάπτυξη που έρχεται.

Διάχυτη είναι η εντύπωση ότι η επανεκκίνηση της ελληνικής οικονομίας είναι συνδεδεμένη με τις επενδύσεις που ως δια μαγείας θα ξεφυτρώσουν.

Μόλις θα έλθουν οι επενδυτές θα έχουμε τη πολυπόθητη μεγέθυνση.

Έτσι απλά. Χωρίς να εξετάζουμε το περιβάλλον και τη κατάσταση της οικονομίας, πολλώ δε μάλλον πλήθος παραγόντων που επιδρούν ανασταλτικά και μακροχρόνια, δημιουργώντας ένα εκρηκτικό μίγμα που δε αργήσει να σκάσει στα χέρια αυτών που ακόμη πειραματίζονται με τα θεμελιώδη.

Κανείς δε μιλά για την εμπιστοσύνη. Τη ψυχολογία, το κλίμα όπως το αναφέρουν στη πιάτσα(αγορά).

Καμία επίσης αναφορά για την αποταμίευση. Αποταμίευση και επένδυση είναι άρρηκτα συνδεδεμένες.Για να υπάρξει ισορροπία σε οποιοδήποτε μακροοικονομικό σύστημα με δεδομένο εισόδημα , η επένδυση (νοούμενη ως ζήτηση κεφαλαίων) θα είναι ίση με την αποταμίευση (νοούμενη ως προσφορά πόρων )αν το τρέχον επιτόκιο προσαρμοσθεί στο κατάλληλο επίπεδο επιτρέποντας αυτή την εξισορρόπηση.

Η αποταμίευση με τη σειρά της εξαρτάται από το εισόδημα (ροπή προς κατανάλωση) ενώ η επένδυση από την οριακή απόδοση του κεφαλαίου και του επιτοκίου.

Λειτουργεί κάποιος από τους παραπάνω παράγοντες;

Η ροπή προς κατανάλωση και άρα η αποταμίευση εξαρτάται από το συνολικό εισόδημα. Πόσο έχει μειωθεί αυτό τα τελευταία 7 χρόνια; Είμαστε στο μείον 30% και βαδίζουμε ακάθεκτοι.

Η οριακή αποδοτικότητα του κεφαλαίου εξαρτάται από την προσδοκώμενη απόδοση του κεφαλαίου και όχι από την τρέχουσα. Δηλαδή τα μελλοντικά, τα προσδοκώμενα κέρδη. Λάβετε υπόψη γραφειοκρατία, επίπεδο φορολογίας, ασφαλιστικών εισφορών-τελών παντός είδους ,υπερρύθμιση και λάβετε απόφαση να «αποεπενδύσετε»!!!

Κι όλα αυτά σε περιόδους ενός κανονικού οικονομικού κύκλου.

Γιατί στην ευρωπαϊκή Βενεζουέλα του σήμερα πρέπει να συνυπολογίσετε την αβεβαιότητα για τις μελλοντικές πολιτικές εξελίξεις ,την ιδεολογική ακαμψία και την εχθρική αντιμετώπιση της πάσης φύσεως επιχειρηματικότητας, τα πειράματα του τύπου «αγάπη μου έκλεισα τις Τράπεζες», τα δημοσιονομικά κενά και τους μηχανισμούς που μοιράζουν ακόμη μισθούς, συντάξεις κι επιδόματα από το «λεφτόδεντρο» του δημοσίου, όπως επίσης ένα σωρό απίθανους τύπους που παίζουν καθημερινά με τη λογική μας και τα λεφτά των φόρων μας.

Τα στατιστικά στοιχεία δείχνουν ότι , παράλληλα με τη σωρευτική μείωση του ΑΕΠ 2010-2015 το α’ τρίμηνο του 2016 είχαμε περαιτέρω μείωση -1,3% ενώ υπάρχει μείωση του ακαθάριστου σχηματισμού παγίου κεφαλαίου κατά τουλάχιστον 59,7% την ίδια περίοδο. Επίσης παρατηρείται μείωση της ακαθάριστης αποταμίευσης . Από 15,4% ΑΕΠ το 2001 έχει πέσει στο 4,3% ΑΕΠ το 2015.

Τέλος όσον αφορά το επιτόκιο παρατηρούμε ότι σε μια οικονομία σε παρατεταμένη ύφεση και σκληρή δημοσιονομική προσαρμογή (στα όρια εξόντωσης της οικονομικής δραστηριότητας) , αυξάνονται τα επιτοκιακά περιθώρια των τραπεζών κι αφού έχουν μεσολαβήσει τρείς ανακεφαλαιοποιήσεις και είμαστε κοντά σε τέταρτη αν συνεχίσουμε έτσι. Φυσικά για το φαινόμενο αυτό ας είναι καλά οι πειραματισμοί που οδήγησαν στους ελέγχους κεφαλαίων, στη φυγή των καταθέσεων και φυσικά στη μετάλλαξη των τραπεζικών καταστημάτων σε Δ.Ο.Υ.

Αν συνυπολογίσουμε δε ,το προσδοκώμενο μελλοντικό επίπεδο ζήτησης,το προσδοκώμενο ύψος μισθών και πρώτων υλών,τη προσδοκώμενη φορολογική πολιτική,τη δαπάνη ανάληψης της επένδυσης,την εξέλιξη της τεχνολογίας,το απόθεμα κεφαλαιουχικού εξοπλισμού και τη πολιτικοκοινωνική ατμόσφαιρα όπως ακριβώς απαιτεί κάθε επένδυση που σέβεται τον εαυτό της τότε καταλήγουμε σίγουρα στην «αποεπένδυση» και της όποιας υπάρχουσας!

Είναι παραπάνω από εμφανές πως επενδυτές δε θα δούμε. Κι όσοι έλθουν θα είναι γιατί θα έχουν μονοπωλιακές ή ολιγοπωλιακές συμβάσεις δουλείας, σε τομείς της οικονομίας με μεγάλη ανελαστικότητα, ελέω ελληνικού δημοσίου, το οποίο θα ξεπουλά όσο όσο, προκειμένου να συντηρεί το στρατό των ημέτερων σιτιζόμενων.

Είναι επίσης σαφές πως η δεύτερη μεγαλύτερη βιομηχανία της χώρας(η πρώτη είναι η βιομηχανία της λοβιτούρας),ο τουρισμός, δε θα μπορέσει να συντηρήσει τη κατάσταση. Ο τουρισμός του πεντάευρου φραπέ και των ενοικιαζόμενων δωματίων (των πέντε ψεύτικων αστέρων) για τρείς μήνες το πολύ, απέχει παρασάγκας από μια σωστά δομημένη κι οργανωμένη αγορά που μπορεί να εξελιχθεί στη χρυσοτόκο όρνιθα της οικονομίας της χώρας.Δε σας κάνει εντύπωση πως ενώ αυξάνονται οι αφίξεις, το συνολικό παραγόμενο τουριστικό προϊόν μένει σταθερό ή βαίνει μειούμενο;

Επενδύσεις και επανεκκίνηση της οικονομίας θα δούμε όταν κι αν, αποφασίσουμε συλλογικά να δώσουμε χώρο και ανάσα, στους όποιους ακόμη δημιουργικούς έχουν απομείνει στη χώρα .Όταν κι αν, αποφασίσουμε να δούμε κατάματα την αλήθεια για τους λόγους που οδηγούμαστε μαθηματικά στην ανείπωτη φτώχεια και μιζέρια. Όταν κι αν αρχίσουμε να «κατασκευάζουμε» πρωταθλητές κάθε είδους, επιβραβεύοντας και χειροκροτώντας την αριστεία και τη σκληρή προσπάθεια σε όλα τα επίπεδα. Ειδικά στο επίπεδο της οικονομίας!

Έως τότε βέβαια δε θα μου κάνει εντύπωση αν δοκιμάσουμε τι εστί Βενεζουέλα ή Βόρεια Κορέα!

Μιας και οι «καπιταλιστικές» Αλβανία, Βουλγαρία και Ρουμανία είναι πλέον παραδείγματα προς αποφυγήν !

* Ο Γιώργος Αγαλιώτης είναι οικονομολόγος

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ