Η κλεψύδρα του χρόνου μειώνεται ολοένα και περισσότερο, οι ανέμελες ημέρες του Αυγούστου τελειώνουν και ο θυελλώδης Σεπτέμβρης ρίχνει βαριά τη σκιά του στο Μέγαρο Μαξίμου. Λίγες μόνο ημέρες απέμειναν στην κυβέρνηση μέχρις ότου βρεθεί και πάλι εξεταζόμενη για τις μνημονιακές της υποχρεώσεις από εταίρους και δανειστές…
Τη Δευτέρα 29 Αυγούστου συνεδριάζει το Euro Working Group, όργανο των επιτελών των υπουργών Οικονομικών της Ευρωζώνης, για να αποφανθεί για την πρόοδο του ελληνικού προγράμματος, προκειμένου να εκταμιευθεί η υποδόση των 2,8 δισ. ευρώ. Με απλά λόγια, μέχρι το τέλος του μήνα η κυβέρνηση καλείται να έχει ολοκληρώσει τη δέσμη των προαπαιτουμένων, ώστε το Euro Working Group της 29ης Αυγούστου να ανάψει το πράσινο φως για απόφαση στο Eurogroup της 9ης Σεπτεμβρίου… Διαφορετικά, η όποια απόφαση αναβάλλεται για τον Οκτώβριο.
Η φαρμακερή δέσμη των προαπαιτουμένων περιλαμβάνει τη μεταρρύθμιση της αγοράς φυσικού αερίου, την ολοκλήρωση των νέων ΔΣ στις τράπεζες και το ΔΣ του Ταμείου Αποκρατικοποιήσεων, το ΔΣ της νέας Ανεξάρτητης Αρχής Εσόδων, ενώ στο μέγα ζήτημα των αποκρατικοποιήσεων εκκρεμεί το θέμα του ΟΤΕ και της ΔΕΗ, καθώς και η προκήρυξη του διαγωνισμού για την Εγνατία Οδό. Μέσα σε αυτό το όλως ιδιαζόντως καυτό πολιτικό κλίμα, το φθινόπωρο θα πρέπει να κλείσει η πρώτη αξιολόγηση και έως το τέλος του χρόνου να έχει ολοκληρωθεί η δεύτερη, ώστε να δοθεί, εκ μέρους των «θεσμών», μια σαφής απάντηση για την όποια αναδιάρθρωση χρέους. Στις 29 Αυγούστου, στη συνεδρίαση του Euro Working Group ανοίγει το θέμα του χρέους και επίκεινται αποφάσεις τις οποίες θα κληθεί αργότερα το Eurogroup να επικυρώσει. Οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου κρίνουν πως αν υπάρξει θετική εξέλιξη στο θέμα του χρέους, θα φέρει ανακούφιση στην ταλαιπωρημένη ελληνική κοινωνία και ανάλογη δημοσκοπική ανάκαμψη για την κυβέρνηση.
Η αναδιάρθρωση χρέους
Ο πρωθυπουργός, Αλέξης Τσίπρας, με ανάρτησή του στο Facebook, ξαναρίχνει στο τραπέζι το θέμα της αναδιάρθρωσης του χρέους. Με την ευκαιρία της επετείου της Συνθήκης του Λονδίνου της 8ης Αυγούστου του 1953, –με την οποία αναδιαρθρώθηκε κατά 60% του γερμανικό χρέος–, ο Αλέξης Τσίπρας στέλνει σαφές μήνυμα προς εταίρους και δανειστές: «Η Ευρώπη οφείλει να σταθεί στο ύψος των περιστάσεων, να στρέψει το βλέμμα της στο μέλλον, συνυπογράφοντας ένα νέο κοινωνικό συμβόλαιο, το οποίο θα διασφαλίζει την ευη- μερία των λαών της». Με ειδική αποστροφή, ο Έλληνας πρωθυπουργός απευθύνεται προς το Βερολίνο, σημειώνοντας με νόημα: «Η καταχρεωμένη και κατεστραμμένη από τον πόλεμο Γερμανία απολαμβάνει τη μέγιστη κίνηση αλληλεγγύης στη σύγχρονη ευρωπαϊκή ιστορία με τη διαγραφή του 60% του χρέους της, αποπληρωμή σε 30 χρόνια και ρήτρα εμπορικού πλεονάσματος.
Η συμφωνία υλοποιείται και με την υπογραφή της Ελλάδας». Σημειώνεται ότι, ο ΣΥΡΙΖΑ από την εποχή που βρισκόταν στην αντιπολίτευση αλλά και σήμερα ως κυβέρνηση θέτει επί τάπητος το ζήτημα του ελληνικού χρέους, έχοντας πλέον κερδίσει σημαντικό έδαφος με συγκεκριμένα αποτελέσματα που αποτυπώνονται στην απόφαση του Eurogroup της 24ης Μαΐου. Ο κ. Τσίπρας αλλά και υψηλά ιστάμενοι επιτελείς του, συνεπικουρούμενοι κι από την αμερικανική πολιτική, η οποία για τους δικούς της γεωπολιτικούς στόχους στη νοτιανατολική λεκάνη της Μεσογείου εμμένει στην πρόταση για απομείωση του ελληνικού χρέους πριν από τη λήξη της θητείας του προέδρου Μπαράκ Ομπάμα, θεωρούν πως οι συγκυρίες είναι ευνοϊκές τόσο για την αναδιάρθρωση του χρέους όσο και για την ολοκλήρωση της αξιολόγησης με λιγότερα μέτρα, τη χαλάρωση της λιτότητας και τη λήψη μέτρων που θα βοηθήσουν την ελληνική οικονομία να μπει σε τροχιά ανάπτυξης.
Οι κυβερνητικοί επιτελείς κρίνουν πως μεταξύ των ευνοϊκών συγκυριών είναι το Brexit, με το Ηνωμένο Βασίλειο να ανακάμπτει οικονομικά ύστερα από την απόφαση για έξοδο από την ΕΕ, η κρίση στην Ιταλία,– με δρομολογημένο δημοψήφισμα που μπορεί να εξελιχθεί σε κάτι ανάλογο με αυτό της Βρετανίας–, και γενικώς η αποστροφή χωρών και λαών στη συνέχιση των προγραμμάτων λιτότητας και περικοπών που θέλει η Γερμανία και κάποιες ακόμη χώρες του Βορρά.
Τα γεγονότα στην Τουρκία
Πέραν των όποιων διαταραγμένων ενδοευρωπαϊκών ισορροπιών, οι κυβερνητικοί επιτελείς θεωρούν πως τα τελευταία γεγονότα στη γειτονική Τουρκία ευνοούν τη χώρα μας, καθώς ουδείς θα ήθελε μια αποσταθεροποιημένη Ελλάδα. Στην προκειμένη περίπτωση, ο Αλέξης Τσίπρας επισείει το χαρτί των εκλογών, –καθώς η κυβέρνησή του κινδυνεύει με πτώση, εάν οι «θεσμοί» επιμείνουν σε νέα δέσμη σκλη- ρών μέτρων και προτάσσει το σενάριο «επανάληψης της ισπανικής περίπτωσης», δηλαδή αδυναμίας σχηματισμού κυβέρνησης. Στο Μέγαρο Μαξίμου αλλά και σε εκείνο της Κουμουν- δούρου πιστεύουν πως οι Ευρωπαίοι, αυτήν την περίοδο, θα επιδείξουν μεγαλύτερη διαλλακτικότητα και θα βοηθήσουν την Ελλάδα να βγει από το σπιράλ του «θανάτου», όπως το ονόμαζε κάποτε ο ΣΥΡΙΖΑ, δηλαδή τα μνημόνια και τα μέτρα που φέρνουν νέα μέτρα…
Επιπλέον, οι επιτελείς του Μεγάρου Μαξίμου εκφράζουν την πεποίθησή τους σε συνομιλητές τους ότι, ούτε το Βερολίνο ούτε κάποιος άλλος από τους Ευρωπαίους εταίρους, για τους δικούς του ο καθένας λόγους, θα ήθελε έναν νέο εκτροχιασμό του ελληνικού προγράμματος. Μια πιθανή αποτυχία της Αθήνας να πιάσει τους στόχους είναι προφανές ότι θα δυσχεράνει έτι περαιτέρω τις ήδη τεταμένες διαπραγματεύσεις μεταξύ ΔΝΤ και Ευρώπης για την ελάφρυνση του ελληνικού χρέους, την ώρα που το μήνυμα που εξέπεμψε ο Αμερικανός ΥΠΟΙΚ, Τζακ Λιου, στον Αλέξη Τσίπρα κατά την πρόσφατη επίσκεψή του στην Αθήνα ήταν ένα και πολύ ηχηρό: τηρήστε τους στόχους που συμφωνήσατε. Κι όλα τούτα με το ΔΝΤ να στοιχηματίζει ότι η Αθήνα δεν θα τα καταφέρει. Κι ως εκ τούτου, το προ των πυλών ευρισκόμενο φθινόπωρο να προδιαγράφεται εξίσου θερμό και λίαν καθοριστικό για τις πολιτικές εξελίξεις.
«Συμμαχία του Νότου» και ΔΕΘ
Στο Μέγαρο Μαξίμου έχουν μελετήσει μια αλληλουχία ημερομηνιών: • Euro Working Group της 29ης Αυγούστου. Η κυβέρνηση ευελπιστεί σε ελάφρυνση του συμφωνηθέντος προ- γράμματος, λόγω των παραπάνω αναφερθέντων συγκυριών, που θα προταθεί από το προπαρασκευαστικό όργανο και θα αποφασιστεί στο Eurogroup της 9ης Σεπτεμβρίου. Με οδηγό την εν λόγω ελάφρυνση στο υλοποιούμενο πρόγραμμα, πάντα κατά τους κυβερνητικούς υπολογισμούς, Κομισιόν, ΕΚΤ και ΔΝΤ θα ετοιμάσουν τις νέες εκθέσεις τους για τη βιωσιμότητα του ελληνικού χρέους, ώστε να καταρτιστεί από την κυβέρνηση και το νέο μεσοπρόθεσμο πρόγραμμα 2016- 2020. • Σύνοδος Κορυφής χωρών Ευρωπαϊκού Νότου, 9η Σεπτεμβρίου – Ίδια ημέρα με το Eurogroup Η επιλογή δεν είναι διόλου τυχαία. Αυτή την ημέρα θα εί- ναι στην Αθήνα ο Γάλλος πρόεδρος Φρανσουά Ολάντ, ο Ιταλός πρωθυπουργός Ματέο Ρέντσι, ο Ισπανός Μαριάνο Ραχόι και οι ομόλογοί τους της Πορτογαλίας και της Μάλτας, καθώς και ο Πρόεδρος της Κύπρου Νίκος Αναστασιάδης.
Σύμφωνα με τους σχεδιασμούς, ο Αλέξης Τσίπρας ευελπιστεί να εξασφαλίσει την πολιτική στήριξη του Ευρωπαϊκού Νότου για να περάσουν κάποιες θετικές αποφάσεις για το χρέος και να πιέσει ώστε να κλείσει η δεύτερη αξιολόγηση χωρίς επιπλέον μέτρα. • Εγκαίνια της ΔΕΘ – 10 Σεπτεμβρίου Εάν όλα πάνε κατ’ ευχήν, σύμφωνα με τους σχεδιασμούς των επιτελών του Μεγάρου Μαξίμου την 9η Σεπτεμβρίου, ο Αλέξης Τσίπρας, την επαύριον από το βήμα της ΔΕΘ στη Θεσσαλονίκη, θα έχει την ευκαιρία να δώσει ένα θετικό μήνυμα στον ελληνικό λαό μαζί με κάποια κοινωνικά μέτρα που, όπως αναφέρουν οι πληροφορίες από το Μέγαρο Μαξίμου, θα εξαγγείλει σε αντιστάθμισμα πάντα ενός άλλου προ- γράμματος του ΣΥΡΙΖΑ, εξαγγελθέν πάλι από τη Θεσσαλονίκη τον Σεπτέμβρη του 2014 κι έχει καταρριφθεί πλήρως από τη μνημονιακή πολιτική.
Το απευκταίο σενάριο
Είναι σαφές πως στο Μέγαρο Μαξίμου δεν θέλουν ούτε καν να σκέφτονται το σενάριο ανατροπής όλων των ως άνω περιγραφέντων σχεδιασμών. Σε περίπτωση κατά την οποία δεν επιτυγχάνεται η δεύτερη αξιολόγηση με «ελαστικούς όρους», δεν αποσαφηνίζεται λίαν διακριτά η ελάφρυνση του χρέους και το κοινό μέτωπο με τις χώρες του ευρωπαϊκού νό- του, τότε η κυβέρνηση μπαίνει σε τούνελ μιας ποικιλόμορφης εσωστρέφειας και σύνθετων προβλημάτων και, όπως εκμυστηρεύονται κορυφαίοι υπουργοί «όλα είναι πιθανά», μηδέ του σεναρίου των αιφνιδιαστικών εκλογών εξαιρουμένου. Όπως, δε, είναι σε θέση να γνωρίζει το «Π», παρά τις όποιες δημόσιες κι αλλεπάλληλες διαψεύσεις κορυφαίων υπουργών περί αποκλεισμού μιας πρόωρης προσφυγής στη λαϊκή ετυμηγορία, το επιτελείο του Αλέξη Τσίπρα έχει στα συρτάρια του σχέδιο Β για κάλπες φθινοπωρινές.
Το σχέδιο Β – εκλογές
Μέγαρο Μαξίμου και υπουργοί της κυβέρνησης δηλώνουν σε κάθε ευκαιρία ότι οι επόμενες εθνικές εκλογές θα διεξαχθούν το 2019, όταν η κυβέρνηση εξαντλήσει την τετραετία. Ωστόσο το σχέδιο Β υπάρχει. Οι παρασκηνιακές συζητήσεις στην ηγεσία κυβέρνησης και ΣΥΡΙΖΑ διεξάγονται καθημερινά για την περίπτωση διάψευσης των σχεδιασμών του Μαξίμου. Ο βραχνάς των κορυφαίων επιτελών της κυβέρνησης είναι η υστέρηση των δημοσίων εσόδων και η επαπειλούμενη ενεργοποίηση του κόφτη. Επί του προκειμένου, επισημαίνεται πως εκπρόσωποι των τεχνικών κλιμακίων του ΔΝΤ, σε κατ’ ιδίαν συζητήσεις τους εμφανίζονται ιδιαίτερα απαισιόδοξοι για την κατάσταση των δημοσίων εσόδων από την είσπραξη των φόρων και διαβλέπουν τον κίνδυνο ενός νέου αδιεξόδου από το φθινόπωρο. Στην Ουάσινγκτον θεωρούν μάλλον δεδομένη την αποτυχία στην επίτευξη του πρωτογενούς πλεονάσματος 3% που έχει συμφωνήσει η Αθήνα και ήδη επεξεργάζονται νέα δέσμη μέτρων, σε περίπτωση που οι «θεσμοί» επιμείνουν στην πλήρη εφαρμογή του προγράμματος, χωρίς αλλαγή πλεύσης με άμεση ελάφρυνση του χρέους… Τούτων όλων δοθέντων και με δεδομένο ότι η κυβέρνηση δεν έχει μεγάλες αντοχές για λήψη νέων μέτρων, η επιλογή για πρόωρη προσφυγή στη λαϊκή ετυμηγορία δεν θα προκαλέσει έκπληξη.
