Του Χάρη Θεοχάρη
Η διακυβέρνηση ως τέχνη παραπλάνησης θα μπορούσε να είναι ο χαρακτηριστικός τίτλος για την κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ. Η μαγική εικόνα των εσόδων και της εκτέλεσης του προϋπολογισμού ως ενός πολυτελούς κάστρου στην άμμο της “δεύτερης φοράς αριστερά”, η καλοστημένη ανακοίνωση για την “Ελλάδα 2021”- σχεδόν βγαλμένη από αμερικάνικη σειρά πολιτικού θρίλερ- για να πέσουν αλλού οι προβολείς της κοινής γνώμης, οι διαρροές για γενναία σύγκρουση με τους πιστωτές στα εργασιακά και οι φήμες για πρόωρες εκλογές, ώστε να θολώσουν τα νερά και να δημιουργηθεί η απαραίτητη έξοδος κινδύνου μπροστά στο φάσμα της πλήρους αποτυχίας στην οικονομική πολιτική, όλα μαζί συνηγορούν πως οι ρωγμές στο οικοδόμημα είναι βαθιές και δύσκολα επουλώσιμες. Οι ρωγμές αυτές δυστυχώς βρίσκονται στα έσοδα, σε σημείο που με μαθηματική ακρίβεια θα οδηγήσει στην ενεργοποίηση του κόφτη, ρίχνοντας τη χώρα και τους πολίτες ακόμα βαθύτερα στο υφεσιακό σπιράλ που έχουν στήσει οι εμμονές του ΣΥΡΙΖΑ και η κυνική αδιαφορία των πιστωτών.
Η πορεία των εσόδων το πρώτο 6μηνο του έτους αλλά και τα πρώτα στοιχεία για τον Ιούλιο παρουσιάζουν μια εικόνα με πολλά προβληματικά στοιχεία και πολλά επερχόμενα ρίσκα.
Στον φόρο εισοδήματος οι 4 από τους 6 πρώτους μήνες εμφάνισαν αρνητική απόκλιση έναντι του στόχου. Παράλληλα, έχει εισπραχθεί μόλις το 34% του συνολικού ετήσιου στόχου, καθώς στο δεύτερο 6μηνο πραγματοποιείται το μεγαλύτερο μέρος των καταβολών του φόρου εισοδήματος φυσικών και νομικών προσώπων. Ειδικά το κομμάτι του φόρου εισοδήματος νομικών προσώπων καταβάλλεται σε ποσοστό άνω του 90% στο δεύτερο μισό του έτους. Ο Ιούνιος για τον φόρο εισοδήματος των εταιρειών ήταν ο πρώτος μήνας του 2016 με υψηλή βαρύτητα, παρουσιάζοντας όμως χαρακτηριστική αδυναμία, καθώς η απόκλιση ήταν της τάξεως του 54% έναντι του στόχου του προϋπολογισμού.
Η κυβέρνηση ΣΥΡΙΖΑ, λοιπόν, έχει ακόμα μπροστά της το στοίχημα της απόδοσης της νέας κλίμακας στο εισόδημα και στην έκτακτη εισφορά.
Αντίστοιχη είναι η εικόνα και στους φόρους περιουσίας, όπου το 75% έχει προϋπολογιστεί για είσπραξη το δεύτερο 6μηνο του έτους. Με την αποστολή των εκκαθαριστικών του ΕΝΦΙΑ ακόμα να εκκρεμεί για το τέλος Αυγούστου και με τον Αναπληρωτή Υπουργό Οικονομικών να έχει παραδεχθεί από το βήμα του Κοινοβουλίου ότι ο κυβερνητικός προγραμματισμός για τον ΕΝΦΙΑ έχει πέσει έξω, η εικόνα και σε αυτό το μέτωπο είναι ανησυχητική. Με την επιβάρυνση των ακινήτων στην Ελλάδα να είναι μια από τις υψηλότερες στην Ευρώπη και με τη μείωση των αντικειμενικών αξιών να υπερ-αντισταθμίζεται από τους αυξημένους συντελεστές του ΣΥΡΙΖΑ, οι εισπράξεις του ΕΝΦΙΑ – φόρου με εξαιρετικά υψηλή εισπραξιμότητα – έχουν εξελιχθεί σε παράγοντα αβεβαιότητας στην εξίσωση των εσόδων.
Οι έμμεσοι φόροι από την άλλη παρουσιάζουν θετική εικόνα. Οι κατηγορίες που διαμορφώνουν αυτήν την εικόνα είναι ο ΦΠΑ καπνικών, ο ενιαίος φόρος κατανάλωσης (πλην του ΕΦΚ στα ενεργειακά προϊόντα) και οι έμμεσοι φόροι παρελθόντων ετών. Οι δύο πρώτες κατηγορίες, ήδη από τις πρώτες πληροφορίες για την πορεία των εσόδων του Ιουλίου, δείχνουν να μένουν από “καύσιμα” καθώς η υπερ-απόδοσή τους ήταν συνδεδεμένη με την έντονη δραστηριότητα αποθεματοποίησης των τελευταίων μηνών, στα δε έμμεσα και άμεσα έσοδα παρελθόντων ετών δεν αναμένονται πρόσθετες εισπράξεις από τον προϋπολογισμό. Αν μάλιστα αφαιρέσουμε το κομμάτι της υπερ-απόδοσης των 357 εκατ. ευρώ από τα έσοδα παρελθόντων ετών, τα καθαρά έσοδα 6μηνου υπολείπονται κατά 211 εκατ. ευρώ του στόχου.
Οι τάσεις υστέρησης στα έσοδα και η φοροδοτική αδυναμία των νοικοκυριών και των επιχειρήσεων είναι λοιπόν σαφής. Αυτή η εικόνα γίνεται ακόμα δυσμενέστερη αν ληφθούν υπόψη τα δεδομένα των ληξιπρόθεσμων οφειλών προς το Δημόσιο. Μόνο τον Ιούνιο προστέθηκαν 1,2 δισ. ευρώ νέα ληξιπρόθεσμα χρέη, διαμορφώνοντας το μέγεθος αυτό στα 6,8 δισ. ευρώ για τους πρώτους έξι μήνες του 2016. Αυτό σημαίνει πάνω από 1,1 δισ. ευρώ κάθε μήνα. Το μέγεθος αυτό, λαμβάνοντας υπόψη το γεγονός ότι η περίοδος Ιουλίου – Δεκεμβρίου δοκιμάζει τις φοροδοτικές δυνατότητες των Ελλήνων, αναμένεται να αυξηθεί περαιτέρω στα 1,5 δισ. ευρώ. Ταυτόχρονα, το γεγονός ότι η εισπραξιμότητα των νέων ληξιπρόθεσμων κινείται για το πρώτο 6μηνο κάτω του 15%, ενώ υπό συνθήκες κανονικότητας θα έπρεπε να βρίσκεται στο 30%, εντείνει τις ανησυχίες για σημαντική υστέρηση των εσόδων τους επόμενους μήνες.
Η κυβερνητική ευφορία για το πρωτογενές αποτέλεσμα των 2,5 δισ. ευρώ το πρώτο μισό του έτους είναι πλήρως αδικαιολόγητη. Εκτός των εσόδων, τα οποία αν αφαιρέσουμε τον αντίκτυπο της είσπραξης παλαιών οφειλών και της υπερ-αποθεματοποίησης, στην πραγματικότητα υπο-αποδίδουν, το πρωτογενές αποτέλεσμα διαμορφώνεται σε τέτοια επίπεδα λόγω της σημαντικής συγκράτησης των πρωτογενών δαπανών. Ακόμα και αν δεχθούμε ότι τα 500 εκατ. ευρώ υψηλότερες πρωτογενείς δαπάνες που έχουν προϋπολογισθεί για το 2016 σε σχέση με το 2015 (41,8 – 41,3 δισ. ευρώ) αποτελούν μαξιλάρι, τα 2,1 δισ. ευρώ εξοικονομήσεων το πρώτο 6μηνο αφορούν ανελαστικά ως επί το πλείστον έξοδα τα οποία στο τέλος θα πρέπει να πληρωθούν, ανατρέποντας πλήρως την μαγική εικόνα που θέλει να δώσει ο Πρωθυπουργός και το επιτελείο του.
Αντί λοιπόν η κυβέρνηση να δώσει τη μάχη των διαρθρωτικών μεταρρυθμίσεων, της αποτελεσματικότητας του Δημοσίου και της προσέλκυσης επενδύσεων με αντάλλαγμα τη δημοσιονομική ελαστικότητα, προτιμάει να παραπλανά κυρίως τον εαυτό της, να παλινωδεί με τον ΟΛΠ, τη ΔΕΣΦΑ και το Ελληνικό και να δίνει προς όλες τις κατευθύνσεις λανθασμένα μηνύματα. Ακόμα χειρότερα, έχοντας φέρει όλο αυτό το διάστημα μια φοροκαταιγίδα ιστορικών διαστάσεων και έχοντας δημιουργήσει συνθήκες κοινωνικής και οικονομικής καταστροφής, φαίνεται διατεθειμένη, με κυνικότητα και κυρίως με πολιτική δειλία, όπως τόσοι πριν από αυτήν, να οδηγήσει τη χώρα προς ακόμα μεγαλύτερη αστάθεια, ρίχνοντας το καράβι στα δημοσιονομικά βράχια και προκαλώντας ακόμα και πρόωρες εκλογές.
* Ο κ. Χάρης Θεοχάρης είναι ανεξάρτητος βουλευτής Β’ Αθήνας, μέλος προσωρινής συντονιστικής επιτροπής Δημοκρατικής Ευθύνης
