Πέμπτη, 28 Μαρτίου, 2024

Όλη η αλήθεια για το έλλειμμα του 2009 σε πέντε ερωτήσεις- απαντήσεις

Η αναίρεση του απαλλακτικού βουλεύματος για τον πρόεδρο της ΕΛΣΤΑΤ Ανδρέα Γεωργίου, ο οποίος παραπέμπεται για κακούργημα, επαναφέρει στην επικαιρότητα το ζήτημα του ελλείμματος του 2009. Πρόκειται για ένα θέμα του οποίου οι υψηλοί τόνοι, έχουν εμποδίσει μεγάλο μέρος της κοινής γνώμης να διαμορφώσει μια σαφή εικόνα. Στο κείμενο που ακολουθεί, επιχειρούμε να δώσουμε πλήρεις και τεκμηριωμένες απαντήσεις σε πέντε βασικά ερωτήματα που συνθέτουν την εικόνα του προβλήματος.

ΠΡΩΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ:

Είπε ψέματα η Νέα Δημοκρατία για το έλλειμμα του 2009;

Η πρώτη μομφή αναφέρεται στα «πλαστά στοιχεία» της ΕΛΣΤΑΤ, εξ αιτίας των οποίων προβλεπόταν για το 2009 ανάπτυξη της ελληνικής οικονομίας κατά 2,5%, ενώ στο τέλος του έτους κατεγράφη αρνητικός ρυθμός ανάπτυξης -2,3%. Η απόκλιση είναι σημαντική, αλλά αντί να αναζητεί κανείς εξιλαστήρια θύματα εκεί που δεν υπάρχουν, καλύτερο θα ήταν να αναρωτηθούμε για ποιο λόγο εκείνη τη χρονιά έπεσαν έξω οι προβλέψεις για ανάπτυξη των περισσοτέρων χωρών της Ευρώπης; Είχαν όλες τους μια «αμαρτωλή ΕΛΣΤΑΤ» που «μαγείρεψε τα στοιχεία» για να καλύψει, δήθεν «πολιτικές ευθύνες για την κατρακύλα των οικονομιών τους; Λοιπόν, το 2009:

– Η Ολλανδία προέβλεπε πλεόνασμα 1,2% του ΑΕΠ, τελικά είχε έλλειμμα 5,4%

– Η Μάλτα προέβλεπε έλλειμμα 1,5%, τελικά όμως αυτό έφτασε στο 3,8%.

– Η Πορτογαλία από 3,9% πήγε στο 9,3%,

– Η Σλοβακία από 3% στο 7,9%,

– Η Τσεχία από 1,6% σε 5,8%,

– Η Λιθουανία από 2,1 σε 9,2%,

– Η Πολωνία από 2,5% σε 7,2%,

– Η Μεγάλη Βρετανία από 8,2 σε 11,4%,

– Η Φινλανδία από πλεόνασμα 2,1% πήγε σε έλλειμμα 2,5%.

Η εξήγηση για αυτή τη συλλογική αποτυχία να προβλεφθεί η οικονομική κατάσταση σε όλη την Ευρώπη το 2009 είναι απλή: Η παγκόσμια κρίση που ξεκίνησε το 2008 από τις ΗΠΑ, έπληξε την Ευρώπη κυρίως την επόμενη χρονιά.

Η απόκλιση μεταξύ εκτιμήσεων και πραγματικών στοιχείων σε ένα περιβάλλον παγκόσμιας οικονομικής κρίσης, άλλωστε, δεν είναι κάτι που αποτυπώνεται μόνο στα οικονομικά στοιχεία του 2009. Ο προϋπολογισμός του 2010, που ψηφίστηκε από την κυβέρνηση Παπανδρέου το Δεκέμβριο του 2009, προέβλεπε ρυθμό ανάπτυξης
-0,3 %. Ο προϋπολογισμός του 2011 ανεβάζει την ύφεση για το 2010 στο -4,2 %, δηλαδή 14 φορές πάνω από την αρχική πρόβλεψη. Αντίστοιχα ο προϋπολογισμός του 2010 προέβλεπε πληθωρισμό 1,4 %, όμως το Σεπτέμβριο του 2010 ο δείκτης έφθασε στο 5,6 %. Και η μεταγενέστερη πρόβλεψη της κυβέρνησης ήταν 4,6 %, σχεδόν τριπλάσια σε σύγκριση με την αρχική. Επίσης, η πρόβλεψη για την ανεργία ήταν 9,7 %. Το Μάιο ο δείκτης είχε ήδη φθάσει στο 12 %, η εκτίμηση σύμφωνα με τον προϋπολογισμό του 2011 ήταν 12,1 % και ο αρμόδιος υπουργός είχε κάνει πρόβλεψη για 20%.

ΔΕΥΤΕΡΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Ποιος φούσκωσε το έλλειμμα του 2009;

Όπως έχει πει κατ’ επανάληψη ο Γιώργος Παπανδρέου, εσχάτως πολιτικός φίλος και πιθανός συνοδοιπόρος του Αλέξη Τσίπρα, η Νέα Δημοκρατία δήθεν είπε ψέματα, όταν προέβλεπε τον Οκτώβριο του 2009 στην ενημέρωσή της προς την Ε.Ε. ότι το έλλειμμα θα έφθανε στο τέλος του χρόνου στα 14,36 δισ. ευρώ, αφού αυτό διαμορφώθηκε τελικά, πριν από την αναθεώρηση του Νοεμβρίου 2010 από τη Eurostat, σε 30 δισ. ευρώ.

Είναι προφανές, ότι τον Οκτώβριο του 2009, όταν παρέδωσε τη διακυβέρνηση του τόπου η Νέα Δημοκρατία στο ΠΑΣΟΚ του Γιώργου Παπανδρέου, δεν υπήρχαν απολογιστικά στοιχεία για όλο το χρόνο. Τα στοιχεία που έστειλε η τότε απερχόμενη κυβέρνηση απεικόνιζαν την εκτίμηση και ταυτόχρονα το στόχο για τη διαμόρφωση του ελλείμματος στο τέλος του χρόνου. Γιατί το ύψος του ελλείμματος εξαρτάται από τις πολιτικές που είναι διατεθειμένος κανείς να ακολουθήσει.

Τι είχε πει προεκλογικά η ΝΔ; Ότι για αυτόν ακριβώς το λόγο προκηρύσσει εκλογές, δηλαδή για να λάβει μέτρα προκειμένου να αναστραφεί η έντονα καθοδική πορεία του 2009, ως απόρροια της διεθνούς κρίσης του 2008. Την ίδια ώρα ο κ. Παπανδρέου φώναζε: «λεφτά υπάρχουν». Και με αυτό το σύνθημα, κέρδισε τις εκλογές.

Ο Καραμανλής, από την άλλη, είχε πει καθαρά ότι το έλλειμμα, λόγω της επιδείνωσης της διεθνούς κρίσης, εάν δεν λαμβάνονταν τα απαιτούμενα μέτρα, μπορεί να έφθανε στο 8% του ΑΕΠ, ή περίπου στα 20 δισ. Υποτίθεται λοιπόν ότι η κυβέρνηση της ΝΔ έκρυβε από την Ε.Ε. ένα ποσό της τάξης των 10 δισ. ευρώ από το έλλειμμα (τη διαφορά των 20 δισ. από τα 30 δισ.). Αυτή είναι η κατηγορία με την οποία η κυβέρνηση Παπανδρέου διέσυρε τη χώρα διεθνώς. Σε αυτή τη βάση στηρίχθηκαν τα περίφημα «Greek statistics», και εκεί βασίστηκε η πρόταση Παπανδρέου για σύσταση Εξεταστικής Επιτροπής.

Η πραγματικότητα είναι, ότι η κυβέρνηση Παπανδρέου ξόδεψε συνειδητά αυτά τα 10 δισ. στο τελευταίο τρίμηνο του 2009. Στόχος της ήταν να αυξήσει το έλλειμμα στο 12,7% του ΑΕΠ, να κατηγορήσει τη Νέα Δημοκρατία και ταυτόχρονα να διευκολύνει την προσπάθεια μείωσής του την επόμενη χρονιά.
Αυτό άλλωστε αποδεικνύεται από το γεγονός, ότι τον Οκτώβριο, όταν η κυβέρνηση του ΠΑΣΟΚ έκανε την εκτίμηση για έλλειμμα 12,7% στο τέλος του χρόνου, συμπεριέλαβε δαπάνες τις οποίες τελικά δεν έκανε. Για παράδειγμα, είχε υπολογίσει να πληρώσει 2,2 δισ. ευρώ για εξόφληση χρεών των νοσοκομείων, αλλά πλήρωσε μόνο 1,2 δισ. Το ίδιο έγινε με τις αμυντικές δαπάνες: Υπολόγισε 3,1 δισ. ευρώ, αλλά κατέβαλε 2,1 δισ. Το γεγονός ότι οι δαπάνες δεν υλοποιήθηκαν στο σύνολό τους, σημαίνει ότι θα μπορούσαν εξ αρχής να μην έχουν εγγραφεί – άρα και το έλλειμμα θα ήταν μικρότερο από το 12,7% του ΑΕΠ.

ΤΡΙΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Με ποιον τρόπο εκτινάχθηκε το έλλειμμα του 2009;

Η κυβέρνηση Παπανδρέου λειτούργησε με τον πιο ανεύθυνο τρόπο. Όπως παρουσιάζει σε βιβλίο που εξέδωσε ακριβώς με αυτό το θέμα ο πρώην υπουργός Γιάννης Παπαθανασίου:

Το τελευταίο τρίμηνο του 2009 ο Παπανδρέου προχώρησε σε επιστροφές φόρων ύψους 1,5 δισ. ευρώ, ενώ τις πάγωσε από τον Ιανουάριο. Ακόμη και στο πρώτο εννεάμηνο του 2010 και ενώ προηγήθηκαν έντονες διαμαρτυρίες από το σύνολο του επιχειρηματικού κόσμου, οι επιστροφές φόρων υπολείπονταν κατά 200 εκατ. ευρώ περίπου, σε σχέση με το 2009.

Ο τότε νεοεκλεγείς πρωθυπουργός ο τελευταίο τρίμηνο του 2009 και μάλιστα τις τελευταίες ημέρες του έτους, πλήρωσε 1,2 δισ. ευρώ για χρέη νοσοκομείων, χωρίς να κάνει την αναγκαία διαπραγμάτευση με τους προμηθευτές για να περιορίσει την οφειλή.

– Η κυβέρνηση Παπανδρέου, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 αύξησε τις δαπάνες για εξοπλιστικά προγράμματα κατά 0,7 δισ. ευρώ
– Η κυβέρνηση Παπανδρέου, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 δαπάνησε 0,5 δισ. ευρώ για την πρώτη δόση του επιδόματος αλληλεγγύης.
– Η κυβέρνηση Παπανδρέου, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 μετέθεσε για το 2010 την είσπραξη του ΕΤΑΚ που αναλογούσε στο 2009, ύψους 0,6 δισ. ευρώ.
– Η κυβέρνηση Παπανδρέου, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 αύξησε κατά 0,2 δισ. τις δαπάνες για το Πρόγραμμα Δημοσίων Επενδύσεων, σε σχέση με τις ήδη αυξημένες προβλέψεις του Προγράμματος Σταθερότητας. Την ίδια στιγμή, τα επίσημα στοιχεία δείχνουν, ότι στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου του 2010 περιέκοψε τις πληρωμές για το ΠΔΕ κατά 30,3% σε σχέση με το 2009, προκειμένου να εμφανίσει ότι το έλλειμμα μειώθηκε.
– Η κυβέρνηση Παπανδρέου, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 κατήργησε τις ρυθμίσεις για τους ημιυπαίθριους(που επανέφερε αργότερα), την επιβολή φόρου στα λαχεία, το ξυστό και τα σκάφη αναψυχής (που επίσης επανέφερε αργότερα) χάνοντας έτσι έσοδα κατ’ εκτίμηση 2,2 δισ. ευρώ.
– Η κυβέρνηση Παπανδρέου, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 αύξησε τις δαπάνες για οδοιπορικά, τις λειτουργικές δαπάνες και προμήθειες του Δημοσίου κατά 0,7 δισ. ευρώ επιπλέον των δαπανών που θα έκανε αν διατηρούσε το ρυθμό του πρώτου 9μήνου.
– Η κυβέρνηση Παπανδρέου, το τελευταίο τρίμηνο του 2009 και ενώ κατηγορούσε τη Νέα Δημοκρατία για δήθεν κατάρρευση του φοροεισπρακτικού μηχανισμού, έχασε κυριολεκτικά κάθε έλεγχο στα έσοδα.
 Ηυστέρηση εσόδων στο 9μηνο Ιανουαρίου – Σεπτεμβρίου 2009 σε σχέση με το 2008 ήταν 1,1 δισ. ευρώ. Μόνο στο τελευταίο τρίμηνο του έτους ξεπέρασε τα 2 δισ. ευρώ, για να φθάσει στο σύνολο του έτους περίπου στα 3 δισ. ευρώ! Δηλαδή, στο τελευταίο τρίμηνο οι απώλειες εσόδων ήταν διπλάσιες από ό,τι στο 9μηνο που ήταν η Νέα Δημοκρατία στην κυβέρνηση.

ΤΕΤΑΡΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Αν τα πράγματα είναι έτσι, γιατί η Eurostat αναθεώρησε τα στοιχεία για το έλλειμμα του 2009;

Οι αναθεωρήσεις των στοιχείων για το έλλειμμα και το χρέος από τη Eurostat δεν οφείλονταν στην αποκάλυψη δήθεν κρυφών ελλειμμάτων, αλλά στο γεγονός ότι γνωστά στοιχεία για τα ελλείμματα των ΔΕΚΟ, υπολογίστηκαν τότε για πρώτη φορά στο έλλειμμα. Άλλωστε, ο τότε επικεφαλής
του Eurogroup Γιούνκερδήλωσε στις 18 Οκτωβρίου του 2010, ότι η όποια αναθεώρηση δεν θα είναι το αποτέλεσμα παρατυπιών ή παραλείψεων της κυβέρνησης της Ελλάδας, αλλά το αποτέλεσμα της «επανακατηγοριοποίησης» ορισμένων κρατικών δαπανών. Συγκεκριμένα, η Eurostat περιέλαβε στο έλλειμμα τα αποτελέσματα επιχειρήσεων του ευρύτερου Δημόσιου Τομέα και των ΔΕΚΟ. Τα στοιχεία αυτά δεν ήταν κρυφά. Οι επιχειρήσεις αυτές δημοσιεύουν ισολογισμούς και όλα τα δεδομένα ήταν σε γνώση και της Eurostat, η οποία ουδέποτε στο παρελθόν είχε θέσει ζήτημα να περιληφθούν στο έλλειμμα.

ΠΕΜΠΤΗ ΕΡΩΤΗΣΗ

Ναι, αλλά η Eurostat αναθεώρησε τα στοιχεία επί Νέας Δημοκρατίας

Και επί ΠΑΣΟΚ. Η Eurostat προχώρησε δύο φορές σε αναθεώρηση του ελλείμματος του 2009 που δηλώθηκε από την κυβέρνηση Παπανδρέου. Τον Απρίλιο του 2010, οπότε το έλλειμμα από 12,7 πήγε στο 13,6 % του ΑΕΠ και το Νοέμβριο οπότε ανέβηκε στο 15,4 %. Το στοιχείο αυτό από μόνο του αποδεικνύει, ότι οι αποκλίσεις για τις οποίες το ΠΑΣΟΚ κατηγορεί τη Νέα Δημοκρατία δεν οφείλονται σε παραποίηση των στοιχείων, αλλά σε χρόνια συστημικά προβλήματα στον τρόπο παραγωγής και αποτύπωσης των στατιστικών. Προβλήματα, με τα οποία ήλθε αντιμέτωπη και η κυβέρνηση Παπανδρέου. Αν τα στοιχεία δήθεν «μαγειρεύονταν» από την κυβέρνηση Καραμανλή, γιατί με την κυβέρνηση Παπανδρέου είχαμε σε σύντομο χρονικό διάστημα δύο μεγάλες αναθεωρήσεις και μάλιστα σε απολογιστικά στοιχεία;

politically.gr

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ