Του Μανώλη Γραφάκου
Με βάση τα τελευταία στοιχεία της ΕΛΣΤΑΤ (Σεπτ. 2015) οι φορείς της Γενικής Κυβέρνησης, ανέρχονται σε 1629 με την ακόλουθη κατηγοριοποίηση:
• Φορείς Κεντρικής Κυβέρνησης 486
• Οργανισμοί Τοπικής Αυτοδιοίκησης 1.007
• Νοσοκομεία 99
• Οργανισμοί Κοινωνικής Ασφάλισης 37
Σε παλαιότερο άρθρο μου στο Capital.gr, είχα διατυπώσει την άποψη ότι το κράτος μας για να ξεκινήσει να ξηλώνει τη γραφειοκρατία, που μας ταλαιπωρεί δεκαετίες και μας κοστίζει άσκοπα εκατοντάδες εκατομμύρια ευρώ, πρέπει αρχικά να μειώσει τις δομές του. Να μειώσει δηλαδή φορείς, δομές εντός των φορέων και να μειώσει διαδικασίες στη λήψη αποφάσεων.
Αυτό σε συνδυασμό με τη μείωση του ρόλου του και των αρμοδιοτήτων παρέμβασής του στην κοινωνία και στην οικονομία, πιστεύω ότι θα αποτελέσει μια ουσιαστική βελτίωση της σημερινής κατάστασης που είναι μη αποδεκτή από την πλειοψηφία των Ελλήνων πολιτών.
Σε ό,τι αφορά τους φορείς της Γενικής Κυβέρνησης τίθεται σαφώς ένα ερώτημα σχετικά με το πόσο και πώς μπορεί να μειωθούν.
Ας ξεκινήσουμε από τους φορείς της κεντρικής κυβέρνησης. Μελετώντας τη λίστα των 486 φορέων του “σκληρού” δημοσίου τομέα, βλέπουμε ακόμα κι εκεί, πολλούς φορείς που μπαίνει ερώτημα για το ρόλο τους και για το τι προσφέρουν στην κοινωνία, η οποία είναι υποχρεωμένη να τους πληρώνει μέσα από τη δυσβάσταχτη φορολογία, που δεν πρέπει να λησμονούμε ότι μεταφέρει πόρους από τον παραγωγικό ιδιωτικό τομέα, για να καλύπτει το κόστος του δημοσίου. Στην κατηγορία αυτή υπάρχουν φορείς όπως:
“Ταμείο Χρηματοδότησης Δικαστικών Κτηρίων”, “Ηλεκτρομηχανική Κύμης ΕΠΕ”, “Ίδρυμα Βουλής των Ελλήνων για τον Κοινοβουλευτισμό”, “Ινστιτούτο Έρευνας Βυζαντινού Πολιτισμού”, “Ινστιτούτο Κρητικού Δικαίου”, “Οργανισμός Ανάπτυξης Κρήτης Α.Ε.” και διάφοροι άλλους που δεν ξέρουμε τι κάνουν και δεν κατανοούμε γιατί αυτό που κάνουν πρέπει να γίνεται με ξεχωριστό ΝΠΔΔ που έχει παραπάνω κόστος διοίκησης, διαχείρισης και παρακολούθησης.
Υπάρχουν επίσης πάνω από 45 ΝΠΔΔ Δημόσιες Βιβλιοθήκες, που διερωτάται κανείς γιατί να μην εξετάσουμε να περάσουν στην Αυτοδιοίκηση. Το ίδιο με πάνω από 10 ΝΠΔΔ Εθνικά Αθλητικά Κέντρα, το ίδιο με πάνω από 14 ΝΠΔ Εταιρίες Προστασίας Ανηλίκων, το ίδιο με 10 ΝΠΔΔ Περιφερειακά Μουσεία, ακόμα και με τους περίπου 30 Φορείς Διαχείρισης δρυμών, λιμνών, δασών κλπ.
Επίσης το μη ευέλικτο πλαίσιο των Πανεπιστημίων, πιστεύω ότι ευθύνεται για την ανάγκη ύπαρξης 35 Ειδικών Λογαριασμών και πάνω από 15 εταιριών αξιοποίησης περιουσίας Πανεπιστημιακών Ιδρυμάτων της χώρας. Επίσης για 10 φορείς “Κεφάλαια Αποζημίωσης Φορτοεκφορτωτών” και πάνω από 15 Λιμενικά Ταμεία και Οργανισμοί Λιμένων περιφερειακών λιμανιών, πρέπει να εξετάσουμε το πέρασμά τους στην Αυτοδιοίκηση.
Τέλος πρέπει να εξεταστεί ακόμα και ο ρόλος των Αποκεντρωμένων Διοικήσεων, ρόλος που πρέπει να συρρικνωθεί σημαντικά.
Με όλα αυτά, δεν είναι απίθανο να καταφέρουμε μείωση των φορέων της κεντρικής Κυβέρνησης σε επίπεδα άνω του 40%.
Αν περάσουμε στους φορείς της αυτοδιοίκησης, θα δούμε ότι εκτός από τις 13 Περιφέρειες και τους 325 Δήμους και τους ελάχιστους Συνδέσμους που υπάρχουν, από εκεί και πέρα πάνω από 650 φορείς είναι τα Νομικά Πρόσωπα και οι επιχειρήσεις των Δήμων. Υποστηρίζω ότι πλέον έχει έρθει η ώρα να καταργηθούν όλα αυτά τα Νομικά Πρόσωπα των Δήμων, χωρίς καμία εξαίρεση. Αρκεί το πλαίσιο λειτουργίας της αυτοδιοίκησης να γίνει πιο ευέλικτο στη λήψη αποφάσεων, ώστε να μην είναι αναγκαία η λειτουργία ξεχωριστού Νομικού Προσώπου στους Δήμους προκειμένου να κάνουν αποτελεσματικότερα τη δουλειά τους.
Αν μάλιστα αποφασίσουμε να βάλουμε ακόμα πιο βαθιά το μαχαίρι στη δομή του κράτους μας, τότε η οικονομική και διοικητική αυτοτέλεια των ΟΤΑ, μπορεί υπό προϋποθέσεις να τους οδηγήσει ακόμα και εκτός Γενικής Κυβέρνησης.
Στα νοσοκομεία, εκτιμώ ότι έχει έρθει η ώρα σοβαρών ανακατατάξεων στη λειτουργία τους. Πρέπει να εξετάσουμε λογικές που θα έχουν λιγότερες δομές. Πρέπει να δούμε ευρύτερες ενοποιήσεις των Νοσοκομείων είτε κάτω από τις Υγειονομικές Περιφέρειες, είτε και κάτω από τις αυτοδιοικητικές περιφέρειες ή ακόμα και Δήμους. Έτσι από τα 99 ξεχωριστά ΝΠΔΔ σήμερα, μπορούμε να πάμε ακόμα και στα επίπεδα των 20.
Τέλος οι 37 φορείς Κοινωνικής Ασφάλισης, αν υπάρχει τόλμη, μειώνονται κάτω από 15.
Το πόσο θα είναι το δημοσιονομικό όφελος από αυτές τις παρεμβάσεις πρέπει να εκτιμηθεί. Σε κάποιες περιπτώσεις μεγάλων οργανισμών, η κατάργησή τους ή η ενοποίησή τους με άλλες δομές του δημοσίου, μπορεί να έχει σημαντική εξοικονόμηση πόρων. Άλλες θα έχουν λιγότερο δημοσιονομικό όφελος, όμως το διοικητικό χάος διοίκησης και παρακολούθησής τους προφανώς θα μειωθεί σημαντικά αν αντί να έχουμε 1629 φορείς, έχουμε περίπου 500 με 600. Και η κίνηση συγχώνευσή τους και μείωσής τους κατά 60%, θα δώσει ένα σαφές μήνυμα εντός και εκτός της χώρας ότι έχουμε πάρει πλέον στα σοβαρά την ανάγκη να συμμαζέψουμε το κράτος μας.
Νομίζω ότι οι συνθήκες που περνά η χώρα μας είναι τέτοιες που επιβάλουν βαθύτατες τομές στη λειτουργία του κράτους μας, που είναι ίσως το μεγαλύτερο πρόβλημα της χώρας μας. Τομές και μεταρρυθμίσεις που αν τολμήσουμε να τις κάνουμε, είναι ικανές να δημιουργήσουν άλλο κλίμα στη χώρα και κυρίως να απελευθερώσουν πόρους του ιδιωτικού τομέα που πλέον θα μπορούν απρόσκοπτα να κατευθυνθούν σε επενδύσεις, άρα σε αύξηση του ΑΕΠ και των θέσεων εργασίας.
*Ο κ. Μανώλης Γραφάκος είναι οικονομολόγος, πρώην Δήμαρχος Μελισσίων, Γεν. Γραμματέας Δήμου Μεταμόρφωσης
