Του Στέλιου Φενέκου*
Τον τελευταίο καιρό αυξάνονται οι φωνές των ανθρώπων που “πιστεύουν” ότι πρέπει να επιστρέψουμε στη δραχμή. Όμως, ‘πιστεύουν’. Για ένα τόσο ζωτικό ζήτημα για τη χώρα δεν αρκεί να “πιστεύεις” αλλά πρέπει να επιβεβαιώνεται η πίστη με στοιχεία και πολιτικές, ορθολογικά και όχι συναισθηματικά. Ας δούμε σύντομα γιατί είναι λάθος η “πίστη” αυτή για επιστροφή στη δραχμή:
1. Το πρόβλημα της Ελλάδας είναι η έλλειψη ανάπτυξης που οφείλεται στο ότι έχασε την παραγωγική και εξαγωγική της βάση. Χιλιάδες επιχειρήσεις έκλεισαν. Αν και οι συνθήκες στις αγορές τελευταία ήταν ευνοϊκές και οι εξαγωγές θα έπρεπε να ωθηθούν, εν τούτοις κάτι τέτοιο δεν συνέβη, παρά την μείωση των μισθών και την εσωτερική υποτίμηση που έγινε. Συνεπώς δεν υπάρχουν στην Ελληνική οικονομία τα ευνοϊκά εκείνα στοιχεία, που να οδηγούν στην αύξηση της ανταγωνιστικότητας των εγχώριων προϊόντων και των εξαγωγών. Η μετάπτωση στη δραχμή χωρίς προϋποθέσεις, δεν θα μπορούσε να προσφέρει τα προσδοκώμενα πλεονεκτήματα.
2. Η άνοδος των τιμών που θα επερχόταν (από την αλλαγή νομίσματος), επί των εισαγομένων πρώτων υλών που είναι αναγκαίες για την ενέργεια, μεταποίηση και την επιβίωση τελικά του πληθυσμού (εισάγουμε καύσιμα, διατροφικά και είδη πρώτης ανάγκης), θα ανέβαζε δυσβάσταχτα το κόστος κάθε παραγωγικής διαδικασίας εις βάρος της σχέσης εισαγωγών-εξαγωγών.
3. Οι προσπάθειες δημοσιονομικής προσαρμογής δεν αρκούν για να οδηγηθούμε σε ανάπτυξη και να αλλάξει η εικόνα των εξαγωγών. Η προσπάθεια που θα έπρεπε να γίνεται από όλες τις πλευρές είναι να προωθηθούν μέτρα για να ενισχυθούν η παραγωγική βάση και οι εξαγωγές.
4. Η ελληνική οικονομία είναι σε ύφεση έως στάσιμη και γι’ αυτόν ακριβώς το λόγο είναι αδύνατη η εξυπηρέτηση του χρέους. Οι λύσεις που εξετάζονται για την ελάφρυνση του χρέους αφορούν τις μελλοντικές πληρωμές, ή την επέκταση της περιόδου χάριτος και δεν μπορούν να αλλάξουν πολλά στη σημερινή κατάσταση. Η συζήτηση έχει ουσία για το αν η Ελλάδα θα έχει τη δυνατότητα να καλύψει τις υποχρεώσεις της στο μέλλον.
5. Η εξυπηρέτηση του δημόσιου χρέους (με δυσχερή σχέση ισοτιμίας της δραχμής) θα επιβάρυνε απολύτως αβάσταχτα το δημόσιο χρέος προς τους δανειστές και θα εξανεμιζόταν το οιοδήποτε προσδοκώμενο όφελος.
6. Η αδυναμία εξυπηρέτησης του χρέους θα επέφερε και δυσμενείς αποφάσεις Ευρωπαϊκών δικαστηρίων με βάση το Αγγλικό Δίκαιο, που έχει ιδιαίτερη “ευαισθησία” για εμπράγματες διασφαλίσεις το οποίο και έχουμε προσυπογράψει. Θα ήταν εξαιρετικά δυσμενές να βλέπουμε να κατάσχονται δημόσια περιουσιακά στοιχεία όπου μπορούν, πλοία μας να μην δένουν σε λιμάνια στο εξωτερικό και τραπεζικά κεφάλαια να κατάσχονται με διάφορες νομικές μεθοδεύσεις, το μέγεθος και την ποιότητα των οποίων αδυνατούμε να συλλάβουμε! Πέραν της ρατσιστικής συμπεριφοράς, της έλλειψης εμπιστοσύνης και της επιχειρηματικής απομόνωσης με δυσβάσταχτες εγγυήσεις που θα αντιμετωπίζουν οι Έλληνες πολίτες και οι επιχειρήσεις.
7. Θα υπήρχαν βέβαια οφέλη στον τουρισμό και στην αγορά ακίνητης περιουσίας, καθώς και ευκαιρίες επενδύσεων από ξένα κεφάλαια, υπό την προϋπόθεση ότι θα υπήρχε ένα σταθερό πολιτικό περιβάλλον, ασφάλεια, καλή λειτουργία του κράτους και των υποδομών, αξιόπιστο σύστημα δικαίου, χαμηλή φορολογία και ύπαρξη φθηνών πρώτων υλών. Όμως αυτά εξακολουθούν να αποτελούν ζητούμενο και θα εξακολουθούν να αποτελούν για πολλά χρόνια ακόμη εκτός αν αλλάξει κάτι δραστικά στο πολιτικό μας σύστημα και στη διακυβέρνηση της χώρας.
8. Το κόστος των σπουδών στο εξωτερικό θα αύξανε κατακόρυφα και θα γινόταν αποτρεπτικό για χιλιάδες Έλληνες σπουδαστές με αποτέλεσμα την απώλεια εξωστρέφειας της χώρας. Θα μπορούσε να βελτιωθεί το εγχώριο σύστημα εκπαίδευσης και να στοχεύει στο διεθνές ανταγωνιστικό επαγγελματικό και επιστημονικό πεδίο, αλλά με υπουργούς παιδείας αγράμματους, ιδεοληπτικούς και εσωστρεφείς σαν τον Φίλη “…δεν υπάρχει ελπίς…”!!!
9. Ο χρηματοπιστωτικός τομέας έχει γίνει ο μεγάλος ασθενής της Ελληνικής οικονομίας. Μπορεί σήμερα οι ελληνικές τράπεζες να εμφανίζονται επαρκώς κεφαλαιοποιημένες, όμως το ελληνικό δημόσιο έχασε δεκάδες δισεκατομμύρια για να την ανακεφαλαιοποίησή τους, αυξάνοντας διαδοχικά το χρέος, χωρίς ταυτόχρονα μετά από τόσες ανακεφαλαιοποιήσεις να θεραπευθούν οι μεγάλες ασθένειες και να υπάρξει φθηνό χρήμα στην αγορά που να πυροδοτήσει την ανάπτυξη.
10. Θα μπορούσα να αναφερθώ και σε πολλούς άλλους τομείς αν και υπάρχει μία μερίδα Ελλήνων μεγιστάνων που θα ήταν ευνοημένοι από μία αλλαγή νομίσματος, αλλά αυτοί ούτως ή άλλως αισθάνονται πολίτες του κόσμου και ελάχιστα ενδιαφέρονται για την Ελλάδα ως πατρίδα. Την βλέπουν μάλλον σαν μία επένδυση σε μια γωνιά της γης, που πρέπει να τους αποδώσει μερικά εκατομμύρια παραπάνω και “…γαία μιχθήτω πυρί…” για τους ιθαγενείς.
11. Η πρόταση Σοϊμπλε για 86 δις κεφάλαιο αποχώρησης και σταθερή ισοτιμία για κάποια χρόνια (με δυνατότητα ελεγχόμενης μεταβολής εάν το επιθυμούσαμε και ευρωπαϊκή βοήθεια στις διαδικασίες μετάπτωσης), εάν είναι σοβαρή και ισχύει, θα μπορούσε να είναι μία κάποια λύση. Θα μπορούσαμε μάλιστα να διεκδικήσουμε ακόμη καλύτερο πλαίσιο λαμβάνοντας π.χ. τα χρήματα με μηδενικό επιτόκιο.
12. Για να μπορέσουμε όμως να εκμεταλλευθούμε αυτό το πλαίσιο και να μην πήγαινε και πάλι χαμένο θα έπρεπε να έχουμε μία στρατηγική σοβαρή για την μετάπτωση στη δραχμή, με μέτρα και μεταρρυθμίσεις στο κράτος και στην οικονομία που θα δημιουργούσαν τις προϋποθέσεις και τις τάσεις για βελτίωση της παραγωγικής βάσης, για βελτίωση του επενδυτικού κλίματος και βελτίωσης του εξαγωγικού τομέα, ώστε να καταστούμε ανταγωνιστικοί στο διεθνές περιβάλλον. Δυστυχώς τίποτε από όλα αυτά δεν είναι ορατό στον μακρινό ορίζοντα ούτε και η κυβέρνηση δημιουργεί με τις ενέργειες της κάποια ελπίδα γι’ αυτό.
Καταλήγοντας, η μετάπτωση στη δραχμή χωρίς προϋποθέσεις, μερικές από τις οποίες περιγράψαμε παραπάνω, απλά θα είναι ο τελευταίος θανατηφόρος λογχισμός στο σταυρό του μαρτυρίου που μας οδήγησαν και εξακολουθούν να μας κρατούν ανίκανοι και ανεύθυνοι πολιτικοί, καιροσκόποι και απάτριδες “άρχοντες” και ουτιδανοί “ηγετίσκοι”.
