Παρασκευή, 29 Μαρτίου, 2024

Η οικονομία σε κενό αέρος

“Kάθε ηµέρα που περνά, η δίνη στην οποία έχει ήδη εισέλθει η Ελλάδα αυξάνει ρυθµό”, εξηγούν διπλωµατικές πηγές περιγράφοντας την ανάγκη να υπάρξει συµφωνία µε τους “θεσµούς” µέσα από ένα “αιµατηρό” πακέτο νέων µέτρων που προσδιόρισε το ΔΝΤ σε 9 δισ. ευρώ.

Και τούτο εν µέσω πρωτόγνωρων αντιδράσεων, µε τους αγρότες στους δρόµους, τους φορολογουµένους, τους επαγγελµατίες και τους συνταξιούχους στα “κάγκελα”, πολύ “ευαίσθητων” πολιτικών ισορροπιών, κρίσης στις αγορές, αλλά και ενός δεύτερου, αλληλένδετου και για κάποιους πολύ πιο επικίνδυνου µετώπου που επίσης µαίνεται, του προσφυγικού.

“Το ένα µέτωπο επηρεάζει το άλλο, δηµιουργώντας ένα εκρηκτικό µείγµα και δυσκολεύοντας την εύρεση λύσης”, ειδικά αν αυτή καθυστερήσει κι άλλο, επισηµαίνουν διπλωµατικές πηγές από τις Βρυξέλλες. Και κάνουν σαφές, σε κάθε τόνο, ότι όσο περνά ο χρόνος τόσο το πρόβληµα µεγαλώνει, τόσο “η δίνη στην οποία βυθίζεται η χώρα βαθαίνει”.

Παγίδα προσφυγικού

Έναν νέο πολύ µεγάλο κίνδυνο περιγράφουν διπλωματικές πηγές στο σενάριο µιας παράτασης στο θρίλερ των διαπραγµατεύσεων. Δηλαδή στο σενάριο που ο ορίζοντας για συµφωνία έως το Πάσχα (τον οποίο έδωσε ο επίτροπος Moscovici) δεν ευοδωθεί, τότε θα “ενοποιηθεί”, µέσω της δηµοσιονοµικής οδού, το διαπραγµατευτικό µε το προσφυγικό µέτωπο. Ο λόγος όχι για µια “ενοποίηση” σαν κι αυτή που ζητά η Αθήνα και αρνούνται οι δανειστές, δηλαδή τη χείρα βοηθείας λόγω της δυσβάσταχτης δαπάνης και των συνεπειών της προσφυγικής κρίσης.

Η ενοποίηση αφορά, στο σενάριο της χρονοκαθυστέρησης, το παράλληλο “σύρσιµο” της ελληνικής οικονοµίας χωρίς δόσεις και δίχως λύση στο προσφυγικό, επηρεάζοντας το ένα το άλλο αναφορικά µε την έκβασή τους αλλά και µε τις επιπτώσεις που θα έχουν…

Ένα τέτοιο –απευκταίο– σενάριο δεν θα µειώσει µόνο την ισχύ της χώρας σε µια ευαίσθητη συγκυρία (όχι µόνο οικονοµικά, αλλά και διπλωµατικά/γεωπολιτικά), αλλά µπορεί να της προκαλέσει αδυναµία εύρεσης χρηµατοδοτικής λύσης/στηρίγµατος και στο προσφυγικό, που “µατώνει” τα κρατικά ταµεία, δηµιουργώντας ένα συγκοινωνούν δοχείο ελλειµµάτων χωρίς… στόµιο εξόδου.

“Θα χαθεί η ευκαιρία να υπάρξει συµφωνία, έστω και αιµατηρή. Μια συµφωνία που, λόγω της κρίσης στις αγορές, του προσφυγικού, της τροµοκρατίας και του Brexit, έχουν λόγο να επιθυµούν αυτή την περίοδο οι “θεσµοί””, αναφέρουν διπλωµατικές πηγές. Και ερµηνεύουν έτσι το “ηπιότερο εδώ και πολύ καιρό κλίµα στο Eurogroup της Πέµπτης”.

Άρνηση “θεσµών”

Αρµόδια στελέχη εξηγούν ότι στα ελληνικά αιτήµατα στήριξης υπάρχει µια αόριστη δέσµευση προσµέτρησης του κόστους των µεταναστών στις διαπραγµατεύσεις για το νέο δηµοσιονοµικό πακέτο.

Μόνο που στην πράξη δεν υπάρχει αποδοχή του κόστους, που στο καλό σενάριο αποφυγής περιπετειών κλειστών συνόρων είναι 600 εκατ. ευρώ, σύµφωνα µε τη µελέτη της ΤτΕ που παρουσίασε το “Κεφάλαιο” το προηγούµενο Σάββατο και “ανέβηκε” ήδη κατά τον αρµόδιο υπουργό Γιώργο Μουζάλα σε 1 δισ. ευρώ.

Πόσο µεγάλη είναι η απόσταση των δύο πλευρών; Ένα χαρακτηριστικό παράδειγµα είναι το επιχείρηµα της κυβέρνησης (µέσα από την έκθεση της ΤτΕ) ότι σε 160 εκατ. ευρώ φτάνουν φέτος οι ελάχιστες δαπάνες φύλαξης-περιπολιών στο Αιγαίο. Και αυτόµατα αυξάνουν τη δαπάνη άµυνας, όταν ήδη ο στόχος περικοπής κατά 500 εκατ. ευρώ της δαπάνης (δέσµευση Προϋπολογισµού 2016) δεν επιτυγχάνεται. Η απάντηση των “θεσµών” είναι “ισοδύναµα µέτρα από άλλες πλευρές για να φυλαχθεί ο δηµοσιονοµικός στόχος”.

Μπορεί στην πορεία των διαπραγµατεύσεων να γίνουν αποδεκτές δαπάνες, αλλά πρέπει να υπάρχει πρόοδος για να “δέσει” µε θετικό τρόπο το προσφυγικό στο θέµα “Μνηµόνιο και πλεονάσµατα”. Διαφορετικά, οδηγεί σε “παγίδα”.

SOS από αγορά

“Η αγορά ήδη µατώνει από την καθυστέρηση στη διαπραγµάτευση, που δηµιουργεί ακόµα µία γενιά από κρατικά “φέσια” προς ιδιώτες”, εξηγούν διαπραγµατευτικές πηγές. Επισηµαίνουν ότι ύστερα από διαδοχικά ραπίσµατα ακόµα και οι επιχειρηµατίες που έχουν µείνει όρθιοι “τρεκλίζουν”, ενώ η εξαιρετικά δειλή –και ανεπαίσθητη ακόµη– ανάκαµψη του κλίµατος τίθεται σε κίνδυνο.

“Αυτήν τη φορά το κλίµα είναι πολύ πιο σύνθετο και πιο πολύπλοκο”, αναφέρουν πηγές της αγοράς, επισηµαίνοντας ότι η κατάσταση δεν επηρεάζεται µόνο από την παράταση των διαπραγµατεύσεων, από τους τριγµούς που προκαλεί η προσφυγική κρίση, από την προσδοκία αύξησης των φορολογικών συντελεστών και των εισφορών, που αναστέλλει επιχειρηµατικές σκέψεις και πρωτοβουλίες, αλλά και από την ελεύθερη πτώση στις αγορές.

Αστάθεια

Οι πρωτόγνωρες κοινωνικές αντιδράσεις, οι οποίες κορυφώθηκαν µε τους αγρότες από προχθές στην Αθήνα, αυξάνουν και την πίεση προς την κυβέρνηση. Και εκεί εντοπίζεται, από πηγές των “θεσµών”, ο πιο µεγάλος άγνωστος “Χ”. Ένας άγνωστος που επηρεάζει και τις δικές τους αποφάσεις.

Ο λόγος για τη δύναµη της κυβέρνησης, δεδοµένης της ισχνής κοινοβουλευτικής της πλειοψηφίας, να περάσει από τη Βουλή τα “βαριά” πακέτα µέτρων που θα ανατρέπουν το ασφαλιστικό, το καθεστώς των αγροτών και θα φέρουν νέους φόρους και επιβαρύνσεις. Ερώτηµα παραµένει, σύµφωνα µε τις ίδιες πηγές, “αν δεν θα επιλέξει να οπισθοχωρήσει, υπό το βάρος των αντιδράσεων στις δεσµεύσεις της, µε ό,τι αυτό µπορεί –πολιτικά ή οικονοµικά– να συνεπάγεται”, όχι µόνο για το πολιτικό σκηνικό, αλλά και για τα ίδια τα µεγάλα µέτωπα των διαπραγµατεύσεων και του προσφυγικού.

“Υπάρχει µια µερίδα της κυβέρνησης, το βασικό διαπραγµατευτικό επιτελείο υπό τον υπουργό Οικονοµικών Ευκλείδη Τσακαλώτο, που φέρεται να επιθυµεί την ταχύτερη δυνατή ολοκλήρωση”, επισηµαίνουν αρµόδια στελέχη. Εξηγούν, όµως, ότι δεν είναι σαφές αν την ίδια άποψη ασπάζεται το σύνολο της κυβέρνησης ή αν θα υπάρξει “µεταρρυθµιστική κόπωση στην πορεία”.

Μέχρι πότε θα έχουν λεφτά τα κρατικά ταμεία

Λεφτά υπάρχουν, ακόµα και έως τον Ιούνιο, εκτιµούν κυβερνητικές πηγές, φυλλοµετρώντας τα διαθέσιµα του ελληνικού Δηµοσίου. Ο χρόνος “αντοχής” φαίνεται να είναι τελικά µεγαλύτερος από αυτόν που είχε αρχικά υπολογιστεί, εξαιτίας του “δώρου” της κρίσης του 2015, ενός “δώρου” 770 εκατ. ευρώ που πλήρωσαν ασύγκριτα πιο ακριβά η ελληνική οικονοµία και η κοινωνία.

Το “µαξιλάρι” που θα έχει σε λίγες ηµέρες διαθέσιµο η κυβέρνηση προκύπτει από τον πολύ ακριβό δανεισµό του ελληνικού Δηµοσίου µέσω του ELA το 2015. Αύξησε το υπόλοιπο κερδών της ΤτΕ προς διάθεση σε 1,149 δισ. ευρώ, από 641 εκατ. ευρώ, όπως αναφέρεται στον ετήσιο ισολογισµό της Τράπεζας, που θα εγκριθεί από τη Σύνοδο των Μετόχων. Και µετά µπορεί να διατεθεί στα κρατικά ταµεία, αν αφαιρεθούν τα ποσά για τα SMPs και τα ANFA.

Το καθαρό ποσό υπολογίζεται περί τα 770 εκατ. ευρώ και είναι πολύ υψηλότερο και αυτού που είχε προκύψει το 2013 λόγω της κρίσης το 2012 (480 εκατ. ευρώ). Μαζί µε τα έσοδα που αναµένονται από ΕΝΦΙΑ και ΦΠΑ αναµένεται να βοηθήσει να καλυφθούν –µε αίµα στην πραγµατική οικονοµία, που θα συγκεντρώνει “φέσια”– τα… αναγκαία για τις τρεις δόσεις συνολικής αξίας 1,33 δισ. ευρώ που πρέπει να αποπληρωθούν τον Μάρτιο και τον Απρίλιο.

Και µετά ο χρόνος φαίνεται να τελειώνει –όπως και το 2015– τον Ιούνιο: όταν πρέπει να αποπληρωθούν 760 εκατ. ευρώ προς το ΔΝΤ, για να ακολουθήσουν τον Ιούλιο 2,26 δισ. ευρώ 2 δόσεων προς την ΕΚΤ…

Ο φόβος του χρόνου

“Δεν πρέπει να πιάσει Μάιος-Ιούνιος χωρίς να έχει λήξει αυτό το διπλό θρίλερ”, εξηγούν ελληνικές πηγές σχετικές µε τη διαπραγµάτευση, θυµίζοντας την ανάλογη προειδοποίηση του ΥΠΟΙΚ από τη Βουλή.

“Αν η Ελλάδα βρίσκεται µε την πλάτη στον τοίχο σε µια διαπραγµάτευση ανοιχτή και µε τα σύνορα κλειστά ή έστω µε τα ρεύµατα προσφύγων να εντείνονται όσο θα ανοίγει ο καιρός στα τουριστικά νησιά του Αιγαίου, η κατάσταση θα γίνει κατ’ ελάχιστον περίπλοκη”, εξηγούν. Και µεταφέρουν τα “µηνύµατα” των δανειστών, που πλέον έχουν στρέψει την προσοχή τους στις δικές τους πληγές, στο τραπεζικό σύστηµα, στην ισχνή ανάπτυξη, στην αποστράγγιση ρευστότητας. “Γυρνούν την πλάτη σιγά σιγά, το θέµα “Ελλάδα” δεν µπορεί να είναι για πάντα ένα αγκάθι που θα πρέπει να βγάζουν”…

ΤΕΛΕΥΤΑΙΑ ΝΕΑ