Προγραμματισμένη Επίσκεψη Μελέτης πραγματοποίησαν μέλη της Ομάδας Πρωτοβουλίας για την Τοπική Ανάπτυξη στην Αγροτική Αττική, την Τρίτη, 18/8/2015, στην Αναπτυξιακή Καρδίτσας (ΑΝΚΑ ΑΕ, Μ. Αλεξάνδρου 34, ΚΑΡΔΙΤΣΑ,www.anka.gr) με σκοπό να δουν, με τους ίδιους τους επιτυχόντες αποτελέσματα, τις συνθήκες δημιουργίας Στρατηγικής για την Τοπική Ανάπτυξη. Η Επίσκεψη Μελέτης (study visit) μετατράπηκε σε Επίσκεψη Μάθησης (learning visit, και μάλιστα ενηλίκων) χάρις στην ένθερμη υποστήριξη του Γεν. Διευθυντή της ΑΝΚΑ κ. Βασιλείου Μπέλλη (6973999655), ο οποίος αφιέρωσε όλη του την ημέρα, και του Υπευθύνου υλοποίησης του Άξονα 4 του ΠΑΑ 2007-2013 (LEADER) κ. Παναγιώτη Ντανοβασίλη. Η κύρια επίδραση όμως ήταν η ανοιχτή καρδιά των ίδιων των τοπικών επιχειρηματιών, οι οποίοι μας έδειξαν ότι νοιάζονταν περισσότερο για τον τόπο και την κοινωνία πρώτα, πάντα μέσα σε ένα πλαίσιο αξιών, με ενδιαφέρον για την επιτυχία των στόχων της επιχείρησής τους.
Ανάμεσα στις 81 περίπου επιχειρήσεις που ωφελήθηκαν ευθέως από το πρόγραμμα LEADER στην περιοχή της Καρδίτσας, και κινητοποίησαν περίπου 10.000.000 Ευρώ, εντύπωση προκάλεσε ότι το τελικό κόστος των επενδύσεων ήταν μικρότερο των συνήθων «επενδύσεων», ιδιαίτερα εκείνων των «επιχειρηματικών επενδύσεων» που γίνονται με χρηματοδότηση από ξένα κεφάλαια.
Μοιάζει σαν τελικά, ότι η κοινωνία όλη «συνωμοτεί» για να διευκολύνει τους τοπικούς ιδιώτες επιχειρηματίες, όταν μια επιχείρηση γίνεται για να καλύψει πραγματικές ανάγκες της τοπικής κοινωνίας, συμπίπτει η επιχειρηματική δράση με το τοπικό κοινό συμφωνημένο όραμα για τοπική ανάπτυξη, συμφωνεί η τοπική κοινωνία με τις μεθόδους και αξίες, αξιολογείται η επένδυση με ανοικτές διαδικασίες από την τοπική κοινωνία, ελέγχεται από την τοπική κοινωνία και, το εξ ίσου σημαντικό, το κέντρο λήψης των αποφάσεων βρίσκεται εκεί, κοντά στην τοπική κοινωνία. Η εκταμίευση βεβαιωμένων δαπανών, γίνεται κατά μέσο όρο σε περίπου μια εβδομάδα, για κάθε πληρωμή.
Η Επίσκεψη Μελέτης φαίνεται ότι είναι ένα καταπληκτικής άμεσης απόδοσης εργαλείο στην διαδικασία Δια Βίου Μάθησης Ενηλίκων, αλλά και ένα εξαιρετικό μέσο κινητοποίησης των ήδη εγκατεστημένων επιχειρηματιών, για την διαμόρφωση μιας νέας επιχειρηματικής κουλτούρας, και συμφωνημένων κοινωνικών αξιών στον επιχειρηματικό τομέα. Οι συμμετέχοντες είχαν την ευκαιρία να δουν και να ακούσουν και να μάθουν από τους ίδιους τους τοπικούς επιχειρηματίες, και να «ακουμπήσουν» την διαδικασία τοπικής ανάπτυξης, από τον Ανδρέα Κοντοζήση (αμπελώνας και οινοποιείο), από τον Πολιτιστικό Σύλλογο στο χωριό Κανάλια (με τις φωτογραφίες από την μακρόχρονη ζωή του χωριού), από την επένδυση σε παραδοσιακή ταβέρνα (ΘΕΑ, Κανάλια), από την οικογενειακή φιλοξενία στην ταβέρνα Κοντοζήση (Καρδίτσα), από την προσέγγιση στο επισκέψιμο «ιππικό» αγρόκτημα ΦΙΛΟΝΕΙΚΟΣ, και από την επιχείρηση τροφοδοσίας Bonus Event με τον Βασίλη και Σπύρο Γιάνκα.
Η «ζέστα» της Καρδίτσας, ίσως δυσκόλεψε λίγο την περιήγηση στις τοπικές επιχειρήσεις της Καρδίτσας, αλλά με την ζεστή ανθρώπινη, αυθεντική, επιστημονικά τεκμηριωμένη και βιωματική συνοδεία των στελεχών της ΑΝΚΑ και των πρωταγωνιστών της Τοπικής Ανάπτυξης, εκτιμάται ότι «άναψαν» οι διαδικασίες για την σύνθεση του ΤΟΠΙΚΟΥ ΟΡΑΜΑΤΟΣ της ΑΓΡΟΤΙΚΗΣ ΑΤΤΙΚΗΣ (υπάρχει ακόμα και αυτή η Αττική, με καταπιεσμένους, καταδιωκόμενους αγρότες) και την δημιουργία Στρατηγικής Τοπ. Ανάπτυξης με μια τυπική ή άτυπη Ομάδα Τοπικής Δράσης.
Ακολουθώντας νοερά την διαδρομή της ΑΝΚΑ ΑΕ, από το 1989 έως σήμερα, όπως την οραματίσθηκε μια ομάδα «ανήσυχων» πολιτών της Καρδίτσας, η «Ομάδα Πρωτοβουλίας για την Τοπική Ανάπτυξη της Αγροτικής Αττικής» σχεδίασε τα βήματά της ως εξής:
1. Σύλληψη της ιδέας της Τοπικής Ανάπτυξης για τις αγροτικές περιοχές της Αττικής.
2. Συνάντηση προβληματισμού με προετοιμασία από την κα Μάγδα Κοντογιάννη.
3. Επίσκεψη Μελέτης σε κτηνοτροφικές μονάδες Κρήτης (ΑνΗρ, κ. Γιώργος Μαυρογιάννης).
4. Δημιουργία ανοικτής Ομάδας Πρωτοβουλίας για την Τοπική Ανάπτυξη στην Αγροτική Αττική, στην οποία ήδη περιλαμβάνονται οι: Αδάμης Μιχάλης. Αρβανίτης Κώστας, Κοντογιάννη Μάγδα, Κοντογιάννης Γιάννης, Μακρυγιάννης Άγγελος, Μαγγίνα Μαρία, Ματζουράνης Κώστας, Παπαβασίλης Γιώργος & Κατάρα Φανή, που αποφασίσθηκε να είναι ανοικτή, υπό διαδικασίες, σε πολίτες από ενδιαφερόμενους τοπικούς φορείς.
5. Καθορισμός τακτικών συναντήσεων κάθε Πέμπτη, 20.00, σε διαφορετικό τόπο κάθε φορά.
6. Επισκέψεις Μελέτης για διαμόρφωση συναντίληψης και πλαισίου για το τοπικό ΟΡΑΜΑ
7. Επαναξιολόγηση της προσπάθειας στις 27/8/2015 στο Μενίδι Αττικής
8. Προγραμματισμός δραστηριοτήτων στις 3/9/2015 στα Καλύβια Αττικής.
Από τις μέχρι σήμερα καταγραφές της Ομάδας Πρωτοβουλίας, φαίνεται ότι η Τοπική Ανάπτυξη, μεταξύ άλλων, απαιτεί ΣΥΝΘΕΣΗ του τοπικού οράματος για τοπική ανάπτυξη μετά από ανοικτές ΣΥΖΗΤΗΣΕΙΣ-ζυμώσεις σε όσο το δυνατόν περισσότερες συναντήσεις στην περιοχή-τόπο που αναπτύσσεται το ενδιαφέρον των κατοίκων-αγροτών. Προσδιορισμό της ΠΕΡΙΟΧΗΣ πιθανής παρέμβασης. Επιλογή ΜΕΘΟΔΟΛΟΓΙΑΣ και τεχνονωσίας, πάντα σε πλαίσιο συμφωνημένων ΑΞΙΩΝ. Αναζήτηση πηγών υποστήριξης των επιλογών, όπως προγράμματα ΧΡΗΜΑΤΟΔΟΤΗΣΗΣ, δυνατότητες και ευκαιρίες ενεργοποίησης κλπ. Και βέβαια ΔΙΑΧΕΙΡΙΣΤΙΚΗ επάρκεια κάποιου φορέα.
Η επιχειρηματικότητα είναι η διάθεση για δράση με μεγάλες αβεβαιότητες. Ο μετασχηματισμός της σε επιχειρηματική δράση, για να είναι επιτυχής προϋποθέτει την σύμπτωση με ένα κάποιο τοπικό σχέδιο ανάπτυξης, Αν δεν υπάρχει κάποιο τέτοιο, πρόκειται, πολύ πιθανόν για αποικιοκρατικής σύλληψης ιδέα και διαδικασία «αρπαχτής». Στο περιβάλλον (φυσικό, πολιτικό, πολιτιστικό, κοινωνικό, οικονομικό, τεχνολογικό κλπ) του τόπου ηγετικό ρόλο κατέχει η ύπαρξη τοπικού σχεδίου ανάπτυξης, που είτε σχεδιάζεται από υπεύθυνες τοπικές ηγεσίες της τοπικής αυτοδιοίκησης, είτε, ίσως, μπορεί να υποβληθεί ή επιβληθεί από ενεργούς πολίτες και κυρίως τις Οργανώσεις της Κοινωνίας των Πολιτών.
Η κρίση στην Ελλάδα, είναι μια ευκαιρία για να ξεφύγουμε από το διεφθαρμένο, πελατειακό κράτος, να επιβάλλουμε μια νέα συμφωνημένη αξιοκρατία (αυτός είναι ο κύριος λόγος που φεύγουν οι νέοι μας στο εξωτερικό, χωρίς διάθεση να επιχειρήσουν στον τόπο τους) και με «νέους» ανθρώπους, νέες στρατηγικές, νέα «υλικά», νέες προσεγγίσεις και νέες συμφωνημένες αξίες, να διαμορφώσουν ένα καλύτερο και βιώσιμο μέλλον για τους τόπους μας.
Αυτό που κάνει την ΑΝΚΑ ΑΕ «ξεχωριστή» είναι η ταύτισή της με την τοπική κοινωνία και το Τοπικό Αναπτυξιακό Όραμα (το οποίο συνεχώς επαναξιολογείται και επαναπροσδιορίζεται) και η συνειδητή της λειτουργία ως «γεννήτρια» νέων κοινωνικών εγχειρημάτων. Στην ΑΝΚΑ, εντοπίσαμε ότι βρήκαν στέγη και υποστήριξη εγχειρήματα όπως, ο Πιστωτικός Συνεταιρισμός που μετασχηματίσθηκε σε Συνεταιριστική Τράπεζα Καρδίτσας, ο Συνεταιρισμός Οσπρίων, η ΚοινΣΕπ ΗΛΑΚΑΤΗ, ο Σύλλογος Γονέων ΑΜΕΑ, η ΚοινΣΕπ ΑΛΛΑΖΩ, η ΟΙΚΟΣΦΑΙΡΑ (που διοργανώνει την γνωστή Οικολογική Γιορτή στο Παυσίλυπο), το ΔΙΚΤΥΟ Δομικών Υλικών, το ΔΙΚΤΥΟ Τροφίμων & Ποτών, η Ένωση Αγροτουρισμού Θεσσαλίας, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός ΕΥΚΑΡΠΟΝ, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός ΣΤΕΒΙΑΣ, ο Αγροτικός Συνεταιρισμός ΔΗΜΗΤΡΑ, η ΚοινΣΕπ ΓΕΥΣΗ ΧΩΡΙΟΥ κλπ.
Όταν η Ευρ. Επιτροπή σχεδίασε την Κοινοτική πρωτοβουλία LEADER, ήταν πολλές καινοτομίες μαζί, για την υποστήριξη της Τοπικής Ανάπτυξης και την σύνδεση των τοπικών επιχειρήσεων με την τοπική αγροτική παραγωγή και άλλες τοπικές δραστηριότητες. Αν πέτυχε αρκετά ο τότε σχεδιασμός, ίσως οφειλόταν στο όραμα των «ανήσυχων» τότε συμπολιτών μας, και για την «ηρωική» εκείνη περίοδο. Εκτιμάται ότι βοήθησε πάρα πολύ και η λειτουργία της Μονάδας Εμψύχωσης Δικτύου-ΜΕΔ. Η ΜΕΔ οργανώθηκε «από τα κάτω», από τους ίδιους τους προσκόπους της τοπικής ανάπτυξης, που με συστηματική ανταλλαγή εμπειριών δημιούργησε ένα πραγματικό ΔΙΚΤΥΟ ανθρώπων με κοινό όραμα για την τοπική ανάπτυξη.
Η σημερινή υπηρεσία του ΥπΑΑΤ είχε «προικοδοτηθεί» με περίπου 10.000.000€ για την περίοδο 2007-2013 (μέχρι 2015) για να υποστηρίξει την τοπική αγροτική ανάπτυξη. Αναμορφώθηκε ο προϋπολογισμός της σε 6.000.000€ και μοιάζει να καταλήγει με δράσεις συνολικής δαπάνης στην περίοδο 2007-2013 (2015) περίπου ΜΟΝΟ 500.000€ μέχρι σήμερα. Είναι ντροπή …
Πολλές Αναπτυξιακές διατήρησαν τον δυναμισμό τους αυτοανανεούμενες περιοδικά, χάρις στο ισχυρό ιδεολογικό τους υπόβαθρο, μεταξύ των οποίων η ΑΝΚΑ, η ΑΝΗΡ, η ΑΝΒΟΠΕ και άλλες.
Κάποιοι άλλοι λειτουργοί του δημόσιου στην ΕΥΔ σταδιοδρόμησαν «θάβοντας» το μέλλον της Ελλάδας και των ελλήνων, χωρίς να τους ζητούνται ευθύνες, έστω ιστορικές και πολιτικές.
Κάποιοι συμπολίτες μας με πολλές αβεβαιότητες δρουν στα πλαίσια των δυνατοτήτων τους, για την τοπική ανάπτυξη με αυτάρκεια και βιωσιμότητα, και με πλαίσιο αξιών και αρχών που προσεγγίζουν την κοινωνική αλληλέγγυα οικονομία και τις σύγχρονες τάσεις δικτύωσης ανθρώπων. Μια νέα Ελλάδα είναι πιθανή
Για την καταγραφή,
